Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dirədöymə — Azərbaycanda əsasən bayramlarda və digər el şənliklərində gənclər və uşaqlar arasında geniş yayılmış qədim oyun növüdür.
Ümumi məlumat
Bu oyunu uşaqlarla yanaşı cavanlar da oynayırlar. "Dirədöymə" oyunu Naxçıvanda "Cızıq tutması", Muğan bölgəsində "Cızıqdançıxma", Bakıda "Qayışçapdı" ("Qayışaldı"), Göyçayda "Turaoynu" ("Tuladöydü") və s. adlarla məlumdur.
Oyunun quruluşu
Uşaqlar iki dəstəyə ayrılıb, bir dairəvi cizgi çəkir və qürrə atırlar. Qürrə hansı dəstəyə düşsə o dəstə mərəyə (dairəyə) girir. Uşaqlar hərəsi ayağının altına bir toqqa qoyur. Dairədən kənarda qalanlar toqqanı götürməyə çalışırlar. Dairədəkilər isə ayaqla vurur, toqqaları götürməyə yol vermirlər. Dairənin içərisində olanlar kənardakılardan birini ayaqla vursa, dairədəki uşaqlar kənara çıxır, kənardakılar dairəyə girirlər. Kənardakı oyunçu içəridəkilərdən birini əli ilə tutub dairədən çıxara bilsə, onu bir nəfərə həvalə edib saxladır və yiyəsiz qalmış toqqanı götürməyə cəhd edir. Bu zaman içəridəkilər həm öz toqqalarını, həm də çöldəki yoldaşlarının toqqasını qorumalı olurlar. Yaxud əksinə, içəridəkilər çöldəkilərdən birini fəndlə tutub dairəyə salsalar, dəstələr yerlərini dəyişməli olurlar. Dairədən kənardakı uşaqlardan biri toqqanı ələ keçirsə, dairənin içərisində olan uşaqları toqqa ilə vurur, ayaqları altındakı toqqaları kənara çıxarıb götürməyə çalışırlar. Hansı dəstə toqqaları tamam ələ keçirsə qələbə qazanır. Dairədəkilər ayaqlarından biri cızıqdan çıxmamaq şərti ilə çöldəkilərdən birini digər ayağı ilə vurana qədər çöldəkilər içəridəkiləri toqqa ilə döyürlər..
Mənbə
- Azərbaycan etnoqrafiyası, Bakı-2007, "Şərq-Qərb" nəşriyyatı. Üç cilddə. III cild. səh. 482.
- Şifahi xalq ədəbiyyatı, Uşaq folkloru. "Altun kitab" nəşriyyatı, Bakı-2007. səh. 66.
- Novruz bayramı ensklopediyası. Bakı-2008 (Şərq-Qərb). səh.60.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Diredoyme Azerbaycanda esasen bayramlarda ve diger el senliklerinde gencler ve usaqlar arasinda genis yayilmis qedim oyun novudur Umumi melumatBu oyunu usaqlarla yanasi cavanlar da oynayirlar Diredoyme oyunu Naxcivanda Ciziq tutmasi Mugan bolgesinde Ciziqdancixma Bakida Qayiscapdi Qayisaldi Goycayda Turaoynu Tuladoydu ve s adlarla melumdur Oyunun qurulusuUsaqlar iki desteye ayrilib bir dairevi cizgi cekir ve qurre atirlar Qurre hansi desteye dusse o deste mereye daireye girir Usaqlar heresi ayaginin altina bir toqqa qoyur Daireden kenarda qalanlar toqqani goturmeye calisirlar Dairedekiler ise ayaqla vurur toqqalari goturmeye yol vermirler Dairenin icerisinde olanlar kenardakilardan birini ayaqla vursa dairedeki usaqlar kenara cixir kenardakilar daireye girirler Kenardaki oyuncu iceridekilerden birini eli ile tutub daireden cixara bilse onu bir nefere hevale edib saxladir ve yiyesiz qalmis toqqani goturmeye cehd edir Bu zaman iceridekiler hem oz toqqalarini hem de coldeki yoldaslarinin toqqasini qorumali olurlar Yaxud eksine iceridekiler coldekilerden birini fendle tutub daireye salsalar desteler yerlerini deyismeli olurlar Daireden kenardaki usaqlardan biri toqqani ele kecirse dairenin icerisinde olan usaqlari toqqa ile vurur ayaqlari altindaki toqqalari kenara cixarib goturmeye calisirlar Hansi deste toqqalari tamam ele kecirse qelebe qazanir Dairedekiler ayaqlarindan biri ciziqdan cixmamaq serti ile coldekilerden birini diger ayagi ile vurana qeder coldekiler iceridekileri toqqa ile doyurler MenbeAzerbaycan etnoqrafiyasi Baki 2007 Serq Qerb nesriyyati Uc cildde III cild seh 482 ISBN 978 9952 34 152 2 Sifahi xalq edebiyyati Usaq folkloru Altun kitab nesriyyati Baki 2007 seh 66 Novruz bayrami ensklopediyasi Baki 2008 Serq Qerb seh 60 Xarici kecidlerHemcinin bax