Diridoğan kərtənkələlər (lat. Zootoca vivipara) — Əsl kərtənkələlər fəsiləsinə və eyni adlı cinsə aid növ. Bəzən bu növün daxil olduğu cinsi Meşə kərtənkələləri (Zootoca) adlandırılır. Əvvəllər isə bu növ Yaşıl kərtənkələlər cinsinə daxil edilirdi.
Diridoğan kərtənkələlər | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Diridoğan kərtənkələlər | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Yayılması
Demək olar ki, bütün Şimali Avropa boyunca, Mərkəzi və Şərqi Avropada və Şimali Asiya ərazilərində yayılmışlar. Onlar soyuq temperatura davamlığı ilı seçilirlər. Bu səbəbdən arealları Şimal Buzlu okean sahillərinə qədər uzanır.
Görünüşü
Diridoğan kərtənkələlər 15–18 sm uzunluğa malik olsalarda onun 10–11 sm quyruğu təşkil edir. Belinin ortası qəhvəyi olur və tünd xətlərə malik olurlar. Aşağı nahiyəsi açıq rənglərdə olur. Erkəklərdə yaşıl vəya sarı, dişilərdə isə kərniç-qırmızı olur. Bəzən büstütün qara () rəngdə olan fərdlərədə rast gəlinir.
Qidalanması
Əsasən kiçik Cücülərlə, yağış qurdları və molyusklarla qidalanır. Onlar öz şikarlarını kiçik dişləri ilə saxlayırlar. Şikarlarını dişləri ilə doğraya bilmirlər və onları diri udurlar.
Onlar yaxşı üzə bilirlər. Düşmənlərdən qaçarkən suya girərək üzür və ya daşların arasında gizlənirlər. Bəzən isə torpağın altına qazaraq girirlər. Qışı isə 30–40 sm dərinlikdə yerləşən yuvalarda keçirirlər.
Çoxalması
Diridoğan kərtənkələ 3 yaşına catarkən yetkinləşir. Aprel-may ayları çütləşmə baş verir. Diri doğması ilə seçilir. İyulun ortası-avqustun əvvələri 8–12 olmaq bala doğur. Balalar 34–40 mm uzunluğa malik olur.
Arealın cənub-qərbində Kantabriy dağları bölgəsində bu növün nümayəndələri yumurta qoymaqla çoxalır.
Ədəbiyyat
- Жизнь животных. В 7-ми т. / Гл. ред. В. Е. Соколов. Т. 5. Земноводные. Пресмыкающиеся. / А. Г. Банников, И. С. Даревский, М. Н. Денисова и др.; Под. ред. А. Г. Банникова. — 2-е изд., перераб. — М.: Просвещение, 1985. — C. 225–226.
İstinadlar
- The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
Xarici keçidlər
- Diridoğan kərtənkə 2015-09-24 at the Wayback Machine (rus.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Diridogan kertenkeleler lat Zootoca vivipara Esl kertenkeleler fesilesine ve eyni adli cinse aid nov Bezen bu novun daxil oldugu cinsi Mese kertenkeleleri Zootoca adlandirilir Evveller ise bu nov Yasil kertenkeleler cinsine daxil edilirdi Diridogan kertenkelelerElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Diridogan kertenkelelerBeynelxalq elmi adiZootoca vivipara Licht 1823Sekil axtarisiITIS 1155342NCBI 8524EOL 47045448YayilmasiDemek olar ki butun Simali Avropa boyunca Merkezi ve Serqi Avropada ve Simali Asiya erazilerinde yayilmislar Onlar soyuq temperatura davamligi ili secilirler Bu sebebden areallari Simal Buzlu okean sahillerine qeder uzanir GorunusuDiridogan kertenkeleler 15 18 sm uzunluga malik olsalarda onun 10 11 sm quyrugu teskil edir Belinin ortasi qehveyi olur ve tund xetlere malik olurlar Asagi nahiyesi aciq renglerde olur Erkeklerde yasil veya sari disilerde ise kernic qirmizi olur Bezen bustutun qara rengde olan ferdlerede rast gelinir QidalanmasiEsasen kicik Cuculerle yagis qurdlari ve molyusklarla qidalanir Onlar oz sikarlarini kicik disleri ile saxlayirlar Sikarlarini disleri ile dograya bilmirler ve onlari diri udurlar Onlar yaxsi uze bilirler Dusmenlerden qacarken suya girerek uzur ve ya daslarin arasinda gizlenirler Bezen ise torpagin altina qazaraq girirler Qisi ise 30 40 sm derinlikde yerlesen yuvalarda kecirirler CoxalmasiDiridogan kertenkele 3 yasina catarken yetkinlesir Aprel may aylari cutlesme bas verir Diri dogmasi ile secilir Iyulun ortasi avqustun evveleri 8 12 olmaq bala dogur Balalar 34 40 mm uzunluga malik olur Arealin cenub qerbinde Kantabriy daglari bolgesinde bu novun numayendeleri yumurta qoymaqla coxalir EdebiyyatZhizn zhivotnyh V 7 mi t Gl red V E Sokolov T 5 Zemnovodnye Presmykayushiesya A G Bannikov I S Darevskij M N Denisova i dr Pod red A G Bannikova 2 e izd pererab M Prosveshenie 1985 C 225 226 IstinadlarThe Reptile Database ing P Uetz 2015 Xarici kecidlerDiridogan kertenke 2015 09 24 at the Wayback Machine rus