Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deepwater Horizon neft sızması və ya BP neft sızması — 20 aprel 2010-cu ildə ABŞ sahillərində Meksika körfəzində BP-nin idarə etdiyi Makondo Prospektində başlayan sənaye fəlakəti idi. Neft sənayesi tarixində ən böyük dəniz neft dağılması hesab edilir və həmçinin Meksika körfəzində baş verən əvvəlki ən böyük "Ixtoc I neft dağılması"ndan həcmcə 8-31 faiz böyük olduğu təxmin edilir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının federal hökuməti ümumi atqısını 4,9 milyon barel (210.000.000 ABŞ qal.; 780 000 m³) olaraq qiymətləndirmişdir. Neft axınını dayandırmaq üçün edilən bir neçə uğursuz cəhddən sonra, 19 sentyabr 2010-cu ildə neft sızmasının qarşısının alındığı elan edildi. 2012-ci ilin əvvəlində verilən hesabatlar quyu sahəsində hələ də sızma olduğunu göstərirdi. Deepwater Horizon neft dağılması dünya tarixində ən böyük ekoloji fəlakətlərdən biri kimi qəbul edilir.
Ətraf əraziləri yayılan neftdən qorumaq üçün kütləvi tədbirlər görüldü. Aylarla davam edən dağılma nəticəsində, cavab tədbirləri və təmizləmə fəaliyyətlərinin mənfi təsirləri ilə yanaşı, dəniz və vəhşi təbiətin yaşayış yerlərinə, balıqçılıq və turizm sənayelərinə böyük ziyan dəydiyi bildirildi. Luiziana ştatında, 2013-cü ildə çimərliklərdən 4.900.000 funt (2.200 ton) yağlı material çıxarıldı ki, bu da 2012-ci ildə toplanan məbləğdən iki dəfə çoxdur. Neft təmizləmə qrupları 2013-cü il ərzində Luiziana sahil zolağında həftədə dörd gün 55 mil (89 km) işləyiblər. Alimlərin dediyinə görə, neft və dispersant qarışığının qumun içinə gömüldüyü Florida Panhandle və Tampa körfəzinin suları kimi Macondo yerindən uzaqda da neft tapılmağa davam etdi. 2013-cü ilin aprelində, delfinlərin və digər dəniz canlılarının rekord sayda ölməyə davam etdiyi, körpə delfinlərin normaldan altı dəfə çox öldüyü bildirildi. 2014-cü ildə yayımlanan bir araşdırmada dağılma nəticəsində neftə məruz qalanların ürək və digər orqanlarında ölümcül və ya ən azı ömrü qısaldan deformasiyaların inkişaf etdiyi məlum oldu və başqa bir araşdırma kardiotoksikliyin dağılmaya məruz qalan heyvanların həyatında geniş yayılmış ola biləcəyini müəyyən etdi.
Çoxsaylı araşdırmalar partlayışın səbəblərini və rekord səviyyəyə çatan dağılmanı araşdırdı. 2011-ci ilin sentyabrında dərc edilən Birləşmiş Ştatlar Hökumətinin hesabatında quyudakı qüsurlu sementə işarə edilir, bunda əsasən BP-nin, həmçinin qazma qurğusunun operatoru Transocean və podratçı Halliburtonun da rolu var. 2011-ci ilin əvvəlində Ağ Evin komissiyası eyni şəkildə BP-ni və onun tərəfdaşlarını bir sıra xərclərin azaldılması qərarları və qeyri-adekvat təhlükəsizlik sisteminə görə günahlandırdı, eyni zamanda sızmanın “sistemik” kök səbəblərdən və “əhəmiyyətli çatışmazlıqlardan” qaynaqlandığı qənaətinə gəldi. Həm sənaye təcrübələrində, həm də hökumət siyasətində islahatlar təkrarlana bilər.
2012-ci ilin noyabrında BP və Birləşmiş Ştatların Ədliyyə Departamenti federal cinayət ittihamlarını həll etdi, BP 11 adam öldürmə, iki ağır cinayət və ABŞ Konqresinə yalan danışmaqda günahkar olduğunu etiraf etdi. BP həmçinin təhlükəsizlik təcrübələri və etikasına dair dörd il ərzində hökumətin monitorinqinə razılıq verdi və Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi BP-nin Birləşmiş Ştatlar hökuməti ilə yeni müqavilələr bağlamasının müvəqqəti qadağan ediləcəyini bildirdi. BP və Ədliyyə Departamenti rekord məbləğdə 4,525 milyard dollar cərimə və digər ödənişlər üzrə razılığa gəldilər. 2018-ci ildən, təmizləmə xərcləri, ödənişlər və cərimələr şirkətə 65 milyard dollardan çox başa gəldi.
2014-cü ilin sentyabrında Birləşmiş Ştatların Dairə Məhkəməsi hakimi kobud səhlənkarlığı və ehtiyatsız davranışı səbəbindən neft dağılmasına görə ilk növbədə BP-nin məsuliyyət daşıdığına qərar verdi. 2016-cı ilin aprelində BP ABŞ tarixində ən böyük korporativ hesablaşma olan 20,8 milyard dollar cərimə ödəməyə razı oldu.
Arxa plan
Deepwater Horizon qazma qurğusu
Deepwater Horizon dinamik şəkildə yerləşdirilmiş 10,000 fut (3,000 m) dərinliyə qədər sularda işləyə bilən qazma qurğusu idi. Cənubi Koreyanın “Hyundai Heavy Industries” şirkəti tərəfindən tikilmiş və “Transocean” şirkətinə məxsus olan qazma qurğusu 2008-ci ilin martından 2013-cü ilin sentyabrına qədər BP-yə icarəyə verilmişdir. O, dərin kəşfiyyat qazma işləri aparırdı. Quyu, Macondo prospektində dəniz səviyyəsindən 18,360 fut (5,600 m) aşağıda, təxminən 5,100 fut (1,600 m) suda yerləşir. Makondo quyusu Luiziana sahillərindən təxminən 41 mil (66 km) aralıda yerləşir. BP 65% payla “Macondo Prospect”-in operatoru və əsas inkişaf etdiricisi idi, 25%-i “Anadarko Petroleum”-a və 10%-i “Mitsui”- nin vahidi olan MOEX Offshore 2007-yə məxsus idi.
partlayış
20 aprel 2010-cu il tarixdə CDT-də təxminən 19:45-də quyudan çıxan yüksək təzyiqli metan qazı dəniz qaldırıcısına qədər genişləndi və qazma qurğusuna qalxdı, burada alışıb partladı və platformaya yayıldı. ABŞ Sahil Mühafizəsinin (USCG) üç günlük axtarış əməliyyatına baxmayaraq itkin düşən 11 işçi tapılmayıb və partlayış nəticəsində öldüyü güman edilir. Doxsan dörd ekipaj üzvü xilasedici qayıq və ya vertolyotla xilas edilib, onlardan 17-si xəsarət alıb. Deepwater Horizon 22 aprel 2010-cu il səhər saatlarında batdı.
Neft dağılmalarının həcmi və miqyası
Neft sızması 2010-cu il aprelin 22-də günortadan sonra keçmiş qazma qurğusunda böyük neft ləkəsi yayılmağa başlayanda aşkar edilib. Neft sızması 87 gün davam etdi. BP ilkin olaraq 1000-5000 barel/gün (160–790 m³/gün) arasında axın sürətini təxmin edirdi. “Flow Rate Technical Group” (FRTG) ilkin axın sürətini 62 000 barel/gün (9 900 m³/gün) olaraq qiymətləndirdi. Sızdırılan neftin ümumi təxmini həcmi, toplanmış neft də daxil olmaqla, müsbət və ya mənfi 10% qeyri-müəyyənliklə 4,9 milyon barel (210,000,000 ABŞ qal; 780,000 m³) təşkil etmişdir. Dünyanın ən böyük neft sızması. BP hökumətin həcmi həddən artıq qiymətləndirdiyini bildirərək daha yüksək rəqəmə etiraz etdi. 2013-cü ildə yayımlanan daxili e-poçtlar göstərdi ki, bir BP əməkdaşı FRTG-ninkinə uyğun gələn təxminlər deyir və məlumatları nəzarətçilərlə bölüşür, lakin BP onların sayının aşağı olduğunu deməyə davam edirdi. Şirkət iddia etdi ki, hökumət rəqəmləri Körfəz sularına girməzdən əvvəl toplanmış və ya yandırılmış 810.000 barel (34 milyon ABŞ qal; 129.000 m³) nefti əks etdirmir.
Peyk görüntülərinə görə, dağılma Oklahoma ştatının ölçüsü ilə müqayisə oluna bilən 180.000 km² okeana birbaşa təsir edib. 2010-cu il iyunun əvvəlində neft Luiziana ştatının sahilindən 125 mil (201 km) məsafədə və Missisipi, Florida və Alabama sahilləri boyunca yayılmışdır. Neft şlamı “İntracoastal” Su Yolunda və “Pensacola Beach” və Körfəz Adalarının Milli Dəniz Sahilində görülmüşdür. İyunun sonunda neft ilk dəfə Missisipidə görünən “Gulf Park Estates”-ə çatdı. Sentyabr ayında yeni neft dalğası qəfildən Luiziana sahil zolağından 16 mil (26 km) məsafəni və Missisipi çayının qərbindəki “Plaquemines Parish”-dəki bataqlıqları əhatə etdi. Oktyabr ayında köhnə neft Texasa çatdı. 2011-ci ilin iyul ayına olan məlumata görə, Luiziana, Missisipi, Alabama və Florida ştatlarında təxminən 491 mil (790 km) sahil xətti neftlə çirklənmiş və dağılma başlayandan bəri cəmi 1,074 mil (1,728 km) neftlə yağlanmışdır. 2012-ci ilin dekabrına olan məlumata görə, 339 mil (546 km) sahil xətti qiymətləndirmə və ya təmizləmə əməliyyatlarına məruz qalır. Məlumata görə, dağılmış neftin 3,19 milyon barrel olması bu fəlakətin yeganə təsiri deyildi. Atmosferə minlərlə ton karbohidrogen qazının (HC) buraxılmasını göstərən hesabat var idi.
Sualtı, üfüqi uzanan həll edilmiş neft şleyflərinin görünüşü ilə bağlı narahatlıqlar qaldırıldı. Tədqiqatçılar belə nəticəyə gəlmişdilər ki, həll olunmuş neft və qazın dərin şleyfləri çox güman ki, Meksikanın şimal körfəzi ilə məhdudlaşacaq və həll olunmuş oksigenə pik təsir gecikəcək və bu uzunmüddətli olacaq. 15 iyul 2010-cu ildə quyu ağzının bağlanmasından iki həftə sonra, yerüstü neftin dağıldığı görünür, naməlum miqdarda yeraltı neft qalır. Qalığın təxminləri neftin təxminən yarısının səthin altında qaldığını iddia edən 2010-cu il NOAA hesabatından 75%-ə qədər dəyişdi.
Bu o deməkdir ki, Körfəzdə 2,4 milyon barel neft artıq qalıb. 2012-ci ilin aprel ayında Luiziana sahil xəttinin 200 mil (320 km) kənarında hələ də neft tapılmışdı. 2013-cü ildə Meksika Körfəzində Neft Dağılmaları və Ekosistem Elmi Konfransında bəzi elm adamları neftin üçdə birinin dərin okean çöküntüləri ilə qarışa biləcəyini və bunun ekosistemlərə və kommersiya balıqçılığına ziyan vurma riski olduğunu qeyd etdi.
2013-cü ildə Luiziana sahillərindən 4,600,000 funtdan (2,100 ton) çox “yağlı material” çıxarıldı. 2013-cü ildə yalnız “dəqiqəlik” miqdarda neft yuyulmağa davam etsə də, “Alabama” və “Florida Panhandle” çimərliklərindən hələ də demək olar ki, hər gün neft çirklənməsi haqqında məlumat verilirdi. Müntəzəm təmizlik patrulları artıq əsaslandırılmış hesab edilmirdi, lakin ictimai hesabatlara cavab olaraq təmizlik zərurət əsasında aparılırdı.
Əvvəlcə neftin Florida ştatının Tampa Körfəzinə çatmadığı düşünülürdü; lakin, 2013-cü ildə aparılan bir araşdırma, dispersantla işlənmiş neftin şleyflərindən birinin Tampa Körfəzi bölgəsindən 80 mil (130 km) uzaqlıqdakı şelfə çatdığını aşkar etdi. Tədqiqatçıların fikrincə, “onun həmin ərazidə tutulan balıqlarda lezyonlara səbəb ola biləcəyinə dair bəzi sübutlar” var.
İstinadlar
- Robertson, Campbell; Krauss, Clifford. "Gulf Spill Is the Largest of Its Kind, Scientists Say". The New York Times. 2 August 2010. 25 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 August 2010.
- "BP leak the world's worst accidental oil spill". The Daily Telegraph. London. 3 August 2010. 11 January 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2010.
- Jervis, Rick; Levin, Alan. "Obama, in Gulf, pledges to push on stopping leak". USA Today. Associated Press. 27 May 2010. 4 December 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 March 2013.
- "Memorial service honors 11 dead oil rig workers". USA Today. 2021-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-19.
- Jamail, Dahr. "BP settles while Macondo 'seeps'". Al Jazeera. 4 March 2012. 31 May 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 June 2012.
- "Rocky Kistner: The Macondo Monkey on BP's Back". Huffington Post. 30 September 2011. 26 April 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 June 2012.
- Elliott, Debbie. "For BP Cleanup, 2013 Meant 4.6 Million Pounds Of Oily Gunk". NPR. NPR. 21 December 2013. 9 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 June 2023.
- "Oil from BP spill pushed onto shelf off Tampa Bay by underwater currents, study finds". Tampa Bay Times. 20 August 2013. 11 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 June 2023.
- Viegas, Jen. "Record Dolphin, Sea Turtle Deaths Since Gulf Spill". 2 April 2013. 30 January 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 June 2023.
- Sahagun, Louis. "Toxins released by oil spills send fish hearts into cardiac arrest". Los Angeles Times. 13 February 2014. 14 April 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 February 2014.
- Leader, Jessica. "Is This Oil Spill Solution Worse Than The Problem?". Huffington Post. 23 April 2013. 12 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2023.
- Wines, Michael. "Fish Embryos Exposed to Oil From BP Spill Develop Deformities, a Study Finds". The New York Times. 24 March 2014. 13 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 March 2014.
- Bousso, Ron. "BP Deepwater Horizon costs balloon to $65 billion". Reuters. 16 January 2018. 22 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 May 2018.
- Ward, Andrew. "BP hints at future dividend increases". Financial Times. 1 May 2018. 22 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 May 2018.
- "Deepwater Horizon oil spill settlements: Where the money went". NOAA. 20 April 2017. 10 November 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 June 2023.
- Konrad, John; Shroder, Tom. Fire on the horizon the untold story of the Gulf oil disaster. New York: HarperLuxe. 2011. səh. 3. ISBN .
- "How can human hair mop up the oil spill?". BBC News. 11 May 2010. 9 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 June 2018.
- Farhi, Paul. "Matter of Trust creates hair-and-nylon booms to help clean up BP oil spill in Gulf". Washington Post. 8 May 2010. 8 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 June 2018.
- Schmidt, Charles W. "OCCUPATIONAL HEALTH. Study to Examine Health Effects in 'Deepwater Horizon' Oil Spill Cleanup workers". . 119 (5). 2011: A204. doi:10.1289/ehp.119-a204. ISSN 0091-6765. JSTOR 41203284. PMC 3094437. PMID 21531657.
- Jamail, Dahr. "BP dispersants 'causing sickness'". Al Jazeera. 29 October 2010. 11 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 May 2013.
- Hoch, Maureen. "New Estimate Puts Gulf Oil Leak at 205 Million Gallons". PBS NewsHour. MacNeil/Lehrer Productions. 2 August 2010. 22 January 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 December 2010.
- Rudolf, John. "New BP Oil Spill Emails Suggest Cover-Up". Huffington Post. 8 December 2012. 26 April 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2023.
- Norse, Elliott A.; Amos, John. "Impacts, Perception, and Policy Implications of the BP/Deepwater Horizon Oil and Gas Disaster" (PDF). Environmental Law Reporter. 40 (11). November 2010: 11058–11073. ISSN 0046-2284. 6 November 2014 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 22 February 2013.
- Beyer, Jonny; Trannum, Hilde C.; Bakke, Torgeir; Hodson, Peter V.; Collier, Tracy K. "Environmental effects of the Deepwater Horizon oil spill: A review". Marine Pollution Bulletin (ingilis). 110 (1). 15 September 2016: 28–51. Bibcode:2016MarPB.110...28B. doi:10.1016/j.marpolbul.2016.06.027. hdl:11250/2569780. ISSN 0025-326X. PMID 27301686. 10 October 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2023.
- "Florida Keys environmentalists act to protect against BP oil spill summer 2010 | Global Nonviolent Action Database". nvdatabase.swarthmore.edu (ingilis). 8 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 September 2017.
- "40,000-Pound Tar Mat Reminds Us the Oil Spill is Not Over". 27 June 2013. 8 July 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2023.
- "BP Pulls Out of Gulf Cleanup, Leaving Unanswered Questions Behind". Huffington Post. 16 June 2013. 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 June 2023.
- Paul, John H.; Hollander, David; Coble, Paula; ; Murasko, Sue; English, David; Basso, Jonelle; Delaney, Jennifer; McDaniel, Lauren; Kovach, Charles W. "Toxicity and Mutagenicity of Gulf of Mexico Waters During and After the Deepwater Horizon Oil Spill". Environ. Sci. Technol. 47 (17). 3 September 2013: 9651–9659. Bibcode:2013EnST...47.9651P. doi:10.1021/es401761h. PMID 23919351.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Deepwater Horizon neft sizmasi ve ya BP neft sizmasi 20 aprel 2010 cu ilde ABS sahillerinde Meksika korfezinde BP nin idare etdiyi Makondo Prospektinde baslayan senaye felaketi idi Neft senayesi tarixinde en boyuk deniz neft dagilmasi hesab edilir ve hemcinin Meksika korfezinde bas veren evvelki en boyuk Ixtoc I neft dagilmasi ndan hecmce 8 31 faiz boyuk oldugu texmin edilir Amerika Birlesmis Statlarinin federal hokumeti umumi atqisini 4 9 milyon barel 210 000 000 ABS qal 780 000 m olaraq qiymetlendirmisdir Neft axinini dayandirmaq ucun edilen bir nece ugursuz cehdden sonra 19 sentyabr 2010 cu ilde neft sizmasinin qarsisinin alindigi elan edildi 2012 ci ilin evvelinde verilen hesabatlar quyu sahesinde hele de sizma oldugunu gosterirdi Deepwater Horizon neft dagilmasi dunya tarixinde en boyuk ekoloji felaketlerden biri kimi qebul edilir Deepwater Horizon neft sizmasiMeksika korfezinde nefti gozden keciren gemilerNeft sizmasi sebebinden baliq ovu ile bagli zerer cekmis erazinin xeritesi Etraf erazileri yayilan neftden qorumaq ucun kutlevi tedbirler goruldu Aylarla davam eden dagilma neticesinde cavab tedbirleri ve temizleme fealiyyetlerinin menfi tesirleri ile yanasi deniz ve vehsi tebietin yasayis yerlerine baliqciliq ve turizm senayelerine boyuk ziyan deydiyi bildirildi Luiziana statinda 2013 cu ilde cimerliklerden 4 900 000 funt 2 200 ton yagli material cixarildi ki bu da 2012 ci ilde toplanan meblegden iki defe coxdur Neft temizleme qruplari 2013 cu il erzinde Luiziana sahil zolaginda heftede dord gun 55 mil 89 km isleyibler Alimlerin dediyine gore neft ve dispersant qarisiginin qumun icine gomulduyu Florida Panhandle ve Tampa korfezinin sulari kimi Macondo yerinden uzaqda da neft tapilmaga davam etdi 2013 cu ilin aprelinde delfinlerin ve diger deniz canlilarinin rekord sayda olmeye davam etdiyi korpe delfinlerin normaldan alti defe cox olduyu bildirildi 2014 cu ilde yayimlanan bir arasdirmada dagilma neticesinde nefte meruz qalanlarin urek ve diger orqanlarinda olumcul ve ya en azi omru qisaldan deformasiyalarin inkisaf etdiyi melum oldu ve basqa bir arasdirma kardiotoksikliyin dagilmaya meruz qalan heyvanlarin heyatinda genis yayilmis ola bileceyini mueyyen etdi Coxsayli arasdirmalar partlayisin sebeblerini ve rekord seviyyeye catan dagilmani arasdirdi 2011 ci ilin sentyabrinda derc edilen Birlesmis Statlar Hokumetinin hesabatinda quyudaki qusurlu semente isare edilir bunda esasen BP nin hemcinin qazma qurgusunun operatoru Transocean ve podratci Halliburtonun da rolu var 2011 ci ilin evvelinde Ag Evin komissiyasi eyni sekilde BP ni ve onun terefdaslarini bir sira xerclerin azaldilmasi qerarlari ve qeyri adekvat tehlukesizlik sistemine gore gunahlandirdi eyni zamanda sizmanin sistemik kok sebeblerden ve ehemiyyetli catismazliqlardan qaynaqlandigi qenaetine geldi Hem senaye tecrubelerinde hem de hokumet siyasetinde islahatlar tekrarlana biler 2012 ci ilin noyabrinda BP ve Birlesmis Statlarin Edliyye Departamenti federal cinayet ittihamlarini hell etdi BP 11 adam oldurme iki agir cinayet ve ABS Konqresine yalan danismaqda gunahkar oldugunu etiraf etdi BP hemcinin tehlukesizlik tecrubeleri ve etikasina dair dord il erzinde hokumetin monitorinqine raziliq verdi ve Etraf Muhitin Muhafizesi Agentliyi BP nin Birlesmis Statlar hokumeti ile yeni muqavileler baglamasinin muveqqeti qadagan edileceyini bildirdi BP ve Edliyye Departamenti rekord meblegde 4 525 milyard dollar cerime ve diger odenisler uzre raziliga geldiler 2018 ci ilden temizleme xercleri odenisler ve cerimeler sirkete 65 milyard dollardan cox basa geldi 2014 cu ilin sentyabrinda Birlesmis Statlarin Daire Mehkemesi hakimi kobud sehlenkarligi ve ehtiyatsiz davranisi sebebinden neft dagilmasina gore ilk novbede BP nin mesuliyyet dasidigina qerar verdi 2016 ci ilin aprelinde BP ABS tarixinde en boyuk korporativ hesablasma olan 20 8 milyard dollar cerime odemeye razi oldu Arxa planDeepwater Horizon qazma qurgusu Deepwater Horizon dinamik sekilde yerlesdirilmis 10 000 fut 3 000 m derinliye qeder sularda isleye bilen qazma qurgusu idi Cenubi Koreyanin Hyundai Heavy Industries sirketi terefinden tikilmis ve Transocean sirketine mexsus olan qazma qurgusu 2008 ci ilin martindan 2013 cu ilin sentyabrina qeder BP ye icareye verilmisdir O derin kesfiyyat qazma isleri aparirdi Quyu Macondo prospektinde deniz seviyyesinden 18 360 fut 5 600 m asagida texminen 5 100 fut 1 600 m suda yerlesir Makondo quyusu Luiziana sahillerinden texminen 41 mil 66 km aralida yerlesir BP 65 payla Macondo Prospect in operatoru ve esas inkisaf etdiricisi idi 25 i Anadarko Petroleum a ve 10 i Mitsui nin vahidi olan MOEX Offshore 2007 ye mexsus idi partlayis source source source source source source 20 aprel 2010 cu il tarixde CDT de texminen 19 45 de quyudan cixan yuksek tezyiqli metan qazi deniz qaldiricisina qeder genislendi ve qazma qurgusuna qalxdi burada alisib partladi ve platformaya yayildi ABS Sahil Muhafizesinin USCG uc gunluk axtaris emeliyyatina baxmayaraq itkin dusen 11 isci tapilmayib ve partlayis neticesinde olduyu guman edilir Doxsan dord ekipaj uzvu xilasedici qayiq ve ya vertolyotla xilas edilib onlardan 17 si xesaret alib Deepwater Horizon 22 aprel 2010 cu il seher saatlarinda batdi Neft dagilmalarinin hecmi ve miqyasiDeepwater Horizon neft dagilmasindan gelen neft Mobile sahillerine yaxinlasir Alabama 6 may 2010 cu ilFlorida statinin Pensacola seherinde neftle boyanmis cimerlikler 1 iyul 2010 cu ilMeksika korfezinde yandirma emeliyyatlari 10 iyun 2010 cu ilLuiziana statinda qalin tebeqe olan neft sahilleri yuyur 10 iyun 2010 cu il Neft sizmasi 2010 cu il aprelin 22 de gunortadan sonra kecmis qazma qurgusunda boyuk neft lekesi yayilmaga baslayanda askar edilib Neft sizmasi 87 gun davam etdi BP ilkin olaraq 1000 5000 barel gun 160 790 m gun arasinda axin suretini texmin edirdi Flow Rate Technical Group FRTG ilkin axin suretini 62 000 barel gun 9 900 m gun olaraq qiymetlendirdi Sizdirilan neftin umumi texmini hecmi toplanmis neft de daxil olmaqla musbet ve ya menfi 10 qeyri mueyyenlikle 4 9 milyon barel 210 000 000 ABS qal 780 000 m teskil etmisdir Dunyanin en boyuk neft sizmasi BP hokumetin hecmi hedden artiq qiymetlendirdiyini bildirerek daha yuksek reqeme etiraz etdi 2013 cu ilde yayimlanan daxili e poctlar gosterdi ki bir BP emekdasi FRTG ninkine uygun gelen texminler deyir ve melumatlari nezaretcilerle bolusur lakin BP onlarin sayinin asagi oldugunu demeye davam edirdi Sirket iddia etdi ki hokumet reqemleri Korfez sularina girmezden evvel toplanmis ve ya yandirilmis 810 000 barel 34 milyon ABS qal 129 000 m nefti eks etdirmir Peyk goruntulerine gore dagilma Oklahoma statinin olcusu ile muqayise oluna bilen 180 000 km okeana birbasa tesir edib 2010 cu il iyunun evvelinde neft Luiziana statinin sahilinden 125 mil 201 km mesafede ve Missisipi Florida ve Alabama sahilleri boyunca yayilmisdir Neft slami Intracoastal Su Yolunda ve Pensacola Beach ve Korfez Adalarinin Milli Deniz Sahilinde gorulmusdur Iyunun sonunda neft ilk defe Missisipide gorunen Gulf Park Estates e catdi Sentyabr ayinda yeni neft dalgasi qefilden Luiziana sahil zolagindan 16 mil 26 km mesafeni ve Missisipi cayinin qerbindeki Plaquemines Parish deki bataqliqlari ehate etdi Oktyabr ayinda kohne neft Texasa catdi 2011 ci ilin iyul ayina olan melumata gore Luiziana Missisipi Alabama ve Florida statlarinda texminen 491 mil 790 km sahil xetti neftle cirklenmis ve dagilma baslayandan beri cemi 1 074 mil 1 728 km neftle yaglanmisdir 2012 ci ilin dekabrina olan melumata gore 339 mil 546 km sahil xetti qiymetlendirme ve ya temizleme emeliyyatlarina meruz qalir Melumata gore dagilmis neftin 3 19 milyon barrel olmasi bu felaketin yegane tesiri deyildi Atmosfere minlerle ton karbohidrogen qazinin HC buraxilmasini gosteren hesabat var idi Sualti ufuqi uzanan hell edilmis neft sleyflerinin gorunusu ile bagli narahatliqlar qaldirildi Tedqiqatcilar bele neticeye gelmisdiler ki hell olunmus neft ve qazin derin sleyfleri cox guman ki Meksikanin simal korfezi ile mehdudlasacaq ve hell olunmus oksigene pik tesir gecikecek ve bu uzunmuddetli olacaq 15 iyul 2010 cu ilde quyu agzinin baglanmasindan iki hefte sonra yerustu neftin dagildigi gorunur namelum miqdarda yeralti neft qalir Qaligin texminleri neftin texminen yarisinin sethin altinda qaldigini iddia eden 2010 cu il NOAA hesabatindan 75 e qeder deyisdi Bu o demekdir ki Korfezde 2 4 milyon barel neft artiq qalib 2012 ci ilin aprel ayinda Luiziana sahil xettinin 200 mil 320 km kenarinda hele de neft tapilmisdi 2013 cu ilde Meksika Korfezinde Neft Dagilmalari ve Ekosistem Elmi Konfransinda bezi elm adamlari neftin ucde birinin derin okean cokuntuleri ile qarisa bileceyini ve bunun ekosistemlere ve kommersiya baliqciligina ziyan vurma riski oldugunu qeyd etdi 2013 cu ilde Luiziana sahillerinden 4 600 000 funtdan 2 100 ton cox yagli material cixarildi 2013 cu ilde yalniz deqiqelik miqdarda neft yuyulmaga davam etse de Alabama ve Florida Panhandle cimerliklerinden hele de demek olar ki her gun neft cirklenmesi haqqinda melumat verilirdi Muntezem temizlik patrullari artiq esaslandirilmis hesab edilmirdi lakin ictimai hesabatlara cavab olaraq temizlik zeruret esasinda aparilirdi Evvelce neftin Florida statinin Tampa Korfezine catmadigi dusunulurdu lakin 2013 cu ilde aparilan bir arasdirma dispersantla islenmis neftin sleyflerinden birinin Tampa Korfezi bolgesinden 80 mil 130 km uzaqliqdaki selfe catdigini askar etdi Tedqiqatcilarin fikrince onun hemin erazide tutulan baliqlarda lezyonlara sebeb ola bileceyine dair bezi subutlar var IstinadlarRobertson Campbell Krauss Clifford Gulf Spill Is the Largest of Its Kind Scientists Say The New York Times 2 August 2010 25 January 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 August 2010 BP leak the world s worst accidental oil spill The Daily Telegraph London 3 August 2010 11 January 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 August 2010 Jervis Rick Levin Alan Obama in Gulf pledges to push on stopping leak USA Today Associated Press 27 May 2010 4 December 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 March 2013 Memorial service honors 11 dead oil rig workers USA Today 2021 03 07 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 06 19 Jamail Dahr BP settles while Macondo seeps Al Jazeera 4 March 2012 31 May 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 June 2012 Rocky Kistner The Macondo Monkey on BP s Back Huffington Post 30 September 2011 26 April 2012 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 June 2012 Elliott Debbie For BP Cleanup 2013 Meant 4 6 Million Pounds Of Oily Gunk NPR NPR 21 December 2013 9 July 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 June 2023 Oil from BP spill pushed onto shelf off Tampa Bay by underwater currents study finds Tampa Bay Times 20 August 2013 11 July 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 June 2023 Viegas Jen Record Dolphin Sea Turtle Deaths Since Gulf Spill 2 April 2013 30 January 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 June 2023 Sahagun Louis Toxins released by oil spills send fish hearts into cardiac arrest Los Angeles Times 13 February 2014 14 April 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 February 2014 Leader Jessica Is This Oil Spill Solution Worse Than The Problem Huffington Post 23 April 2013 12 November 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 June 2023 Wines Michael Fish Embryos Exposed to Oil From BP Spill Develop Deformities a Study Finds The New York Times 24 March 2014 13 November 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 March 2014 Bousso Ron BP Deepwater Horizon costs balloon to 65 billion Reuters 16 January 2018 22 January 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 May 2018 Ward Andrew BP hints at future dividend increases Financial Times 1 May 2018 22 January 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 May 2018 Deepwater Horizon oil spill settlements Where the money went NOAA 20 April 2017 10 November 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 June 2023 Konrad John Shroder Tom Fire on the horizon the untold story of the Gulf oil disaster New York HarperLuxe 2011 seh 3 ISBN 9780062066541 How can human hair mop up the oil spill BBC News 11 May 2010 9 March 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 June 2018 Farhi Paul Matter of Trust creates hair and nylon booms to help clean up BP oil spill in Gulf Washington Post 8 May 2010 8 March 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 June 2018 Schmidt Charles W OCCUPATIONAL HEALTH Study to Examine Health Effects in Deepwater Horizon Oil Spill Cleanup workers 119 5 2011 A204 doi 10 1289 ehp 119 a204 ISSN 0091 6765 JSTOR 41203284 PMC 3094437 PMID 21531657 Jamail Dahr BP dispersants causing sickness Al Jazeera 29 October 2010 11 November 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 21 May 2013 Hoch Maureen New Estimate Puts Gulf Oil Leak at 205 Million Gallons PBS NewsHour MacNeil Lehrer Productions 2 August 2010 22 January 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 December 2010 Rudolf John New BP Oil Spill Emails Suggest Cover Up Huffington Post 8 December 2012 26 April 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 June 2023 Norse Elliott A Amos John Impacts Perception and Policy Implications of the BP Deepwater Horizon Oil and Gas Disaster PDF Environmental Law Reporter 40 11 November 2010 11058 11073 ISSN 0046 2284 6 November 2014 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 22 February 2013 Beyer Jonny Trannum Hilde C Bakke Torgeir Hodson Peter V Collier Tracy K Environmental effects of the Deepwater Horizon oil spill A review Marine Pollution Bulletin ingilis 110 1 15 September 2016 28 51 Bibcode 2016MarPB 110 28B doi 10 1016 j marpolbul 2016 06 027 hdl 11250 2569780 ISSN 0025 326X PMID 27301686 10 October 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 June 2023 Florida Keys environmentalists act to protect against BP oil spill summer 2010 Global Nonviolent Action Database nvdatabase swarthmore edu ingilis 8 March 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 September 2017 40 000 Pound Tar Mat Reminds Us the Oil Spill is Not Over 27 June 2013 8 July 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 June 2023 BP Pulls Out of Gulf Cleanup Leaving Unanswered Questions Behind Huffington Post 16 June 2013 4 March 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 20 June 2023 Paul John H Hollander David Coble Paula Murasko Sue English David Basso Jonelle Delaney Jennifer McDaniel Lauren Kovach Charles W Toxicity and Mutagenicity of Gulf of Mexico Waters During and After the Deepwater Horizon Oil Spill Environ Sci Technol 47 17 3 September 2013 9651 9659 Bibcode 2013EnST 47 9651P doi 10 1021 es401761h PMID 23919351 Xarici kecidler