Dayna dolabı

Dayna dolabı (latış. Dainu skapis‎) — adlı Latviya xalq mahnılarının kartotekası olan dolab, onu Latviya folklorşünası toplamışdır. Hündürlüyü 160 sm, eni - 66 sm, dərinliyi - 42 sm. 1880-ci ildə Moskvada Baronun çertyojlarına əsasən düzəldilmişdir. Dolabın hazırlanmasının səbəbi o idi ki, Baron artıq kolleksiyanı papiros kağızı qutusunda saxlaya bilmirdi.

Dayna dolabının Latviya Milli Kitabxanasında yerləşən orijinalı

Dolab iki hissədən ibarətdir. Hər ikisində 35 qutu var, hansının ki hər birində 20 bölmə var, bölmələr isə hər biri 3 × 11 sm ölçüdə olmaqla 150-200 kağız vərəqdən ibarətdir. Dolabın alt hissəsində arxiv materialları (məktublar, adlar cədvəli) olan üç iri qutu var. Dolabda ümumilikdə 268 815 vərəq saxlanılır ki, onların üstündə 4-8 sətirli daynalar və həmçinin digər mətnlər (tapmacalar, atalar sözü) yazılıb.

Krişyanis Baron vəfat etdikdən sonra dolab onun Riqadaki qohumlarının evində saxlanılırdı, 1941-ci ildə onu Latviya folklor əsərlərinin saxlanılan yerə köçürtdülər, 1946-cı ildə Latviya SSR Elmlər Akademiyasının Ədəbiyyat, Folklor və İncəsənət İnstitutuna apardılar, 1998-ci ildə Latviya Universitetinin Ədəbiyyat, Folklor və İncəsənət İnstitutuna köçürüldü, 2014-cü ildə Latviya Milli Kitabxanasının nda yerləşdirildi.

Dayna dolabının iki nüsxəsi var: biri Riqadaki ndə, digəri isə Rusiyanın Belqorod vilayətinin kəndində. İkincisi keçmiş mülkədar İvan Stankeviçin malikanəsindədir, Baron burada müəllim işləmişdir və Latviya xalq mahnılarını toplamağa başlamışdır.

1997-ci ildə kartotekada olan dayna əsərlərinin rəqəmsallaşdırılmasına başlandı, 2002-ci ildən etibarən rəsmi saytında tam olaraq İnternetdə yerləşdirilib.

2001-ci ildə Dayna dolabı dünya əhəmiyyətli mədəniyyət sərvəti kimi tanındı və YUNESKO-nun "Dünyanın yaddaşı" proqramının siyahısına daxil edildi.

İstinadlar

1. Latvijas enciklopēdija. Том 2-й. Рига: Valērija Belokoņa izdevniecība.
2. "«Несгораемый шкаф» для дайн" (rus). www.grani.lv. 2021-05-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-15.
3. "Dainu skapis". www.atmina.unesco.lv. 2020-02-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-10.
4. "Literatūra / Diena". www.diena.lv. 2016-12-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-10.
5. "«100 символов культуры»: латышские дайны" (rus). rus.lsm.lv. 2020-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-09-15.
6. "Par Dainu skapi : Dainu Skapis. Latvju dainas, tautasdziesmas, dziesmas". www.dainuskapis.lv. 2017-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-10.

Xarici keçidlər

• dainuskapis.lv — Dayna dolabının rəsmi saytı