Dauqavpils (latış. Daugavpils) — Latviyanın əhaliyə görə ikinci şəhəri, əhalisi - 101 min nəfərdir (2012). Tarixdə ilk dəfə 1275-ci ildə qeyd olunmuşdur.
Dauqavpils | |||||
---|---|---|---|---|---|
Daugavpils | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1275 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 105 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi | 95 467 nəfər (2016) | ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Poçt indeksi | 5401–5465 | ||||
Digər | |||||
daugavpils.lv | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Əsası 1275-ci ildə Livoniya ordeni tərəfindən Dinaburq qalası kimi qoyulmuşdur. 1277, 1313, 1396, 1403-cü illərdə qala Litva knyazları, 1481-ci ildə isə Moskva knyazı III İvan tərəfindən dağıdılmış, lakin yenidən bərpa edilmişdir. 1577-ci ildə, Livoniya müharibəsi (1558–83) zamanı rus qoşunları tərəfindən xarabalığa çevrilmiş, IV İvan Qroznının əmri ilə Dauqava çayı sahilində, 19-cu km aralıda yenidən ikilmişdir. Dinaburq qalası uğrunda Rus dövləti, Reç Pospolita və İsveç mübarizə aparırdılar. Pospolitanın tərkibinə qatılmış və şəhər statusunu almış, 1600-cü ildə İsveçin hakimiyyəti altına keçmiş, 1656-cı ildə Rus torpaqlarına qatıldıqdan sonra Borisoqlebov adlandırılmışdır. Andrusovo barışığına (1667) görə yenidən Reç Pospolitanın tərkibinə daxil olmuş, əvvəlki adı bərpa edilmişdir. Reç Pospolitanın birinci bölüşdürülməsindən (1772) sonra Rusiya ərazisinə qatılmışdır. 1772–76-cl illərdə Pskov quberniyasının, 1776–96-cı illərdə Polotsk quberniyasının, 1796–1802-ci illərdə Belorusiya quberniyasının, 1802–1920-ci illərdə Vitebsk quberniyasının qəza şəhəri olmuşdur.
18-ci əsrin son rübü – 19-cu əsrdə Rusiyanın qərbində mühüm qala (1810-cu ildən yenidən tikilmişdir) və ticarət mərkəzi idi. 19-cu əsrin ortalarında iri dəmiryol qovşağına çevrilmişdi.
1893–1920-ci illərdə Dvinsk adlanırdı. Birinci dünya müharibəsi illərində cəbhə xətti Dvinskdən keçirdi. 1917-ci ilin noyabrında Dvinskdə sovet hakimiyyəti qurulmuş, 1918-ci ilin fevral–dekabr aylarında isə şəhər alman qoşunları tərəfindən tutulmuşdu. 1918-ci ilin dekabrından 1920-ci ilin yanvarınadək Latviya SSR tərkibində olmuş, 1920-ci ilin yanvarında Polşa qoşunları tərəfindən işğal edilmişdi. Riqa sülh müqaviləsinə (1920) görə Latviyanın tərkibinə qatılmışdır. 1920-ci ildən indiki adını daşıyır. Böyük Vətən müharibəsi (1941–45) zamanı alman qoşunlarının nəzarətində (1941–44) olmuşdur. Sovet Ordusunun Rejitsa-Dvinsk və Şaulyay əməliyyatları zamanı almanlardan azad edilmişdir. Şəhərin mərkəzi hissəsi və küçələri 19-cu əsrin əvvəllərində formalaşmışdır; qırmızı kərpicdən inşa edilmiş və latqal barok kosu adlanan evlər seçilir. İnşasına 1810-cu ildən başlanılan klassisizm üslubunda qala ansamblı, inzibati binalar ansamblı (1828–30), katolik kilsəsi (1848–49), Birlik Evi mədəni mərkəzinin binası (1937) saxlanılmışdır. 19-cu əsrin sonları – 20-ci əsrin əvvəllərində təpə üzərində bir sıra kilsə tikilmişdir.
Coğrafiyası
Dauqavpils rayonunun inzibati mərkəzidir. Litva (25 km) və Belarus (35 km) ilə sərhədin yaxınlığındadır. Dauqava çayı sahilində gəmi dayanacağı və mühüm avtomobil və dəmiryolları qovşağıdır.
Memarlıq
Dauqava çayı boyunca damba (1841; uz. təqr. 6 km.) şəhərin görməli yerlərindəndir. Müasir binalar: Buz sarayı (1999), Aleksandr Nevski sovməəsi
(2004) və s. Şəhərdə M. Rotko (Dauqavpilsdə doğulmuşdur) adlı beynəlxalq plenerlər (rəssamların sessiyaları) keçirilir. Pedaqoji Universiteti (1923; indiki statusu ilə 1993-cü ildən), Riqa texniki unievrsitetinin filialı və s. fəaliyyət göstərir. Diyarşünaslıq və rəssamlıq muzeyi (1938), teatr (1850-ci illərin ortalarında ilk rus truppası əsasında yaradılmış, 1963-cü ildə bağlanmış, 1987-ci ildə yenidən işə başlamışdır; dram və musiqili tamaşalar latış və rus dillərində qoyulur), Y. Raynisin ev-muzeyi (Berkeneldə), açıq səma altında etnoqrafiya muzeyi (Slutişki kəndində), Platter-Ziberq qraflarının Bebren qəsri (19-cu əsrin sonları, memar Y.L. Mar koni), Çervonka malikanəsi (1870-ci illər) Dauqavpils yaxınlığında yerləşir.
Sənaye mərkəzi
Dauqavpils ölkənin sənaye mərkəzlərindən biridir. Süni lif, elektrik alətləri, tikinti materialları, corab məmulatları və s. istehsal olunur. İntiqal qayışı zavodu, yeyinti sənayesi müəssisələri fəaliyyət göstərir. Teplovoz və vaqonlar təmir edilir.
Həmçinin bax
Mənbə
- Dauqavpils// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — VI cild. Bakı, 2009. — Səh.: 377-378.
İstinadlar
- Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumā, Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumā. Central Statistical Bureau of Latvia.
- Reģionu, novadu, pilsētu un pagastu kopējā un sauszemes platība gada sākumā. Central Statistical Bureau of Latvia.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dauqavpils latis Daugavpils Latviyanin ehaliye gore ikinci seheri ehalisi 101 min neferdir 2012 Tarixde ilk defe 1275 ci ilde qeyd olunmusdur DauqavpilsDaugavpilsBayraq d Gerb55 52 17 sm e 26 30 58 s u Olke LatviyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1275Sahesi 63 38 km 1 yanvar 2023 72 37 km 1 yanvar 2023 Merkezin hundurluyu 105 mSaat qursagi Serqi Avropa yay vaxti d UTC 02 00UTC 03 00EhalisiEhalisi 95 467 nefer 2016 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 5401 5465Digerdaugavpils lvXeriteni goster gizle Dauqavpils Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiEsasi 1275 ci ilde Livoniya ordeni terefinden Dinaburq qalasi kimi qoyulmusdur 1277 1313 1396 1403 cu illerde qala Litva knyazlari 1481 ci ilde ise Moskva knyazi III Ivan terefinden dagidilmis lakin yeniden berpa edilmisdir 1577 ci ilde Livoniya muharibesi 1558 83 zamani rus qosunlari terefinden xarabaliga cevrilmis IV Ivan Qrozninin emri ile Dauqava cayi sahilinde 19 cu km aralida yeniden ikilmisdir Dinaburq qalasi ugrunda Rus dovleti Rec Pospolita ve Isvec mubarize aparirdilar Pospolitanin terkibine qatilmis ve seher statusunu almis 1600 cu ilde Isvecin hakimiyyeti altina kecmis 1656 ci ilde Rus torpaqlarina qatildiqdan sonra Borisoqlebov adlandirilmisdir Andrusovo barisigina 1667 gore yeniden Rec Pospolitanin terkibine daxil olmus evvelki adi berpa edilmisdir Rec Pospolitanin birinci bolusdurulmesinden 1772 sonra Rusiya erazisine qatilmisdir 1772 76 cl illerde Pskov quberniyasinin 1776 96 ci illerde Polotsk quberniyasinin 1796 1802 ci illerde Belorusiya quberniyasinin 1802 1920 ci illerde Vitebsk quberniyasinin qeza seheri olmusdur 18 ci esrin son rubu 19 cu esrde Rusiyanin qerbinde muhum qala 1810 cu ilden yeniden tikilmisdir ve ticaret merkezi idi 19 cu esrin ortalarinda iri demiryol qovsagina cevrilmisdi 1893 1920 ci illerde Dvinsk adlanirdi Birinci dunya muharibesi illerinde cebhe xetti Dvinskden kecirdi 1917 ci ilin noyabrinda Dvinskde sovet hakimiyyeti qurulmus 1918 ci ilin fevral dekabr aylarinda ise seher alman qosunlari terefinden tutulmusdu 1918 ci ilin dekabrindan 1920 ci ilin yanvarinadek Latviya SSR terkibinde olmus 1920 ci ilin yanvarinda Polsa qosunlari terefinden isgal edilmisdi Riqa sulh muqavilesine 1920 gore Latviyanin terkibine qatilmisdir 1920 ci ilden indiki adini dasiyir Boyuk Veten muharibesi 1941 45 zamani alman qosunlarinin nezaretinde 1941 44 olmusdur Sovet Ordusunun Rejitsa Dvinsk ve Saulyay emeliyyatlari zamani almanlardan azad edilmisdir Seherin merkezi hissesi ve kuceleri 19 cu esrin evvellerinde formalasmisdir qirmizi kerpicden insa edilmis ve latqal barok kosu adlanan evler secilir Insasina 1810 cu ilden baslanilan klassisizm uslubunda qala ansambli inzibati binalar ansambli 1828 30 katolik kilsesi 1848 49 Birlik Evi medeni merkezinin binasi 1937 saxlanilmisdir 19 cu esrin sonlari 20 ci esrin evvellerinde tepe uzerinde bir sira kilse tikilmisdir CografiyasiDauqavpils rayonunun inzibati merkezidir Litva 25 km ve Belarus 35 km ile serhedin yaxinligindadir Dauqava cayi sahilinde gemi dayanacagi ve muhum avtomobil ve demiryollari qovsagidir MemarliqDauqava cayi boyunca damba 1841 uz teqr 6 km seherin gormeli yerlerindendir Muasir binalar Buz sarayi 1999 Aleksandr Nevski sovmeesi 2004 ve s Seherde M Rotko Dauqavpilsde dogulmusdur adli beynelxalq plenerler ressamlarin sessiyalari kecirilir Pedaqoji Universiteti 1923 indiki statusu ile 1993 cu ilden Riqa texniki unievrsitetinin filiali ve s fealiyyet gosterir Diyarsunasliq ve ressamliq muzeyi 1938 teatr 1850 ci illerin ortalarinda ilk rus truppasi esasinda yaradilmis 1963 cu ilde baglanmis 1987 ci ilde yeniden ise baslamisdir dram ve musiqili tamasalar latis ve rus dillerinde qoyulur Y Raynisin ev muzeyi Berkenelde aciq sema altinda etnoqrafiya muzeyi Slutiski kendinde Platter Ziberq qraflarinin Bebren qesri 19 cu esrin sonlari memar Y L Mar koni Cervonka malikanesi 1870 ci iller Dauqavpils yaxinliginda yerlesir Senaye merkeziDauqavpils olkenin senaye merkezlerinden biridir Suni lif elektrik aletleri tikinti materiallari corab memulatlari ve s istehsal olunur Intiqal qayisi zavodu yeyinti senayesi muessiseleri fealiyyet gosterir Teplovoz ve vaqonlar temir edilir Hemcinin baxLivoniya konfederasiyasiMenbeDauqavpils Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde VI cild Baki 2009 Seh 377 378 IstinadlarRegionu novadu pilsetu un pagastu kopeja un sauszemes platiba gada sakuma Regionu novadu pilsetu un pagastu kopeja un sauszemes platiba gada sakuma Central Statistical Bureau of Latvia Regionu novadu pilsetu un pagastu kopeja un sauszemes platiba gada sakuma Central Statistical Bureau of Latvia