Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Darləçək qlobulariya (lat. Globularia trichosantha) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin bağayarpağıkimilər fəsiləsinin qlobulariya cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c + 3c. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Darləçək qlobulariya | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Darləçək qlobulariya | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik, 3-25 sm hündürlüyündə ot bitkisidir. Kökyanı rozet yarpaqları dərivari, tamkənarlı, tərs yumurtavari və ya uzunsov tərs yumurtavaridir. Üst tərəfədən oyuqlu və ya 3 dişciklidir. Gövdə yarpaqları xırda, oturaq ellipsvari və ya ellipsvari-xətvaridir. Sonuncu başcıqlar 15–20 mm diametrdə, kürəvaridir. Kasacıq 6–7 mm, meyvə verən zamanı 7,5–88 mm-ə qədər uzanır. Tac 10–11 mm uzunluqda, mavi rəngli, nazik borucuqlu və ikidodaqlı, əyri, çıxıntılı, üst dodağın hissəcikləri sapvari, 4-4,5 mm uzunluğunda, alt dodağın hissəcikləri dar, xətvari, 3 damarlıdır. Erkəkciklər sapvari, tacın borusundan çıxırlar. Meyvə bərabər kisəcik, üst tərəfdə tac ilə, kasacığın içərisində uzunsovdur.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə may-iyun, meyvə əmələgəlmə iyul aylarına təsadüf edir. Kserofit bitkidir. Aşağı və yuxarı dağ qurşağında otlu yerlərdə rast gəlinir.
Yayılması
Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şərur rayonu — Axura, Havuş kəndlərinin ətrafı, Qaraquş dağı ərazisi; Culfa rayonu — Ərəfsə kəndi ətrafı, Aracıq dağı ərazisi).
Sayı və tendensiyası
Populyasiyanın sayı azdır, mənfi amillər azalmasını sürətləndirir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen faktorlar (otarılma, tapdalanma) və iqlimdir.
Mühafizə tədbirləri
Akademik Həsən Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı və Arpaçay Dövlət Təbiət Yasaqlığı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına alınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Darlecek qlobulariya lat Globularia trichosantha bitkiler aleminin dalamazcicekliler destesinin bagayarpagikimiler fesilesinin qlobulariya cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU A2c 3c Azerbaycanin nadir novudur Darlecek qlobulariyaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste DalamazciceklilerFesile BagayarpagikimilerTriba Cins QlobulariyaNov Darlecek qlobulariyaBeynelxalq elmi adiGlobularia trichosantha Fisch amp C A Mey Sekil axtarisiNCBI 285841EOL 5680808Qisa morfoloji tesviriCoxillik 3 25 sm hundurluyunde ot bitkisidir Kokyani rozet yarpaqlari derivari tamkenarli ters yumurtavari ve ya uzunsov ters yumurtavaridir Ust terefeden oyuqlu ve ya 3 disciklidir Govde yarpaqlari xirda oturaq ellipsvari ve ya ellipsvari xetvaridir Sonuncu basciqlar 15 20 mm diametrde kurevaridir Kasaciq 6 7 mm meyve veren zamani 7 5 88 mm e qeder uzanir Tac 10 11 mm uzunluqda mavi rengli nazik borucuqlu ve ikidodaqli eyri cixintili ust dodagin hissecikleri sapvari 4 4 5 mm uzunlugunda alt dodagin hissecikleri dar xetvari 3 damarlidir Erkekcikler sapvari tacin borusundan cixirlar Meyve beraber kisecik ust terefde tac ile kasacigin icerisinde uzunsovdur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme may iyun meyve emelegelme iyul aylarina tesaduf edir Kserofit bitkidir Asagi ve yuxari dag qursaginda otlu yerlerde rast gelinir YayilmasiNaxcivanin dagliq hissesi Serur rayonu Axura Havus kendlerinin etrafi Qaraqus dagi erazisi Culfa rayonu Erefse kendi etrafi Araciq dagi erazisi Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyanin sayi azdir menfi amiller azalmasini suretlendirir Mehdudlasdirici amillerAntropogen faktorlar otarilma tapdalanma ve iqlimdir Muhafize tedbirleriAkademik Hesen Eliyev adina Zengezur Milli Parki ve Arpacay Dovlet Tebiet Yasaqligi erazisinde yayildigi saheler xususi nezaret altina alinmali ve tebii populyasiyalari muhafize olunmalidir IstinadlarHemcinin bax