Cırtdan ağdiş (lat. Suncus etruscus) Yereşənlər fəsiləsinə lat. Soricidae aid olan ən kiçik məməli növüdür.
Cırtdan ağdiş | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Cırtdan ağdiş | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Təsviri
Ən kiçik məməli heyvandır. Baş ilə birlikdə bədənin uzunluğu 1 sm-dan 4 sm-ya qədər çatır, quyruğun uzunluğu 22–31 mm, arsa pəncəsinin uzunluğu 6,8–8,1 mm olur. Bədənin tük örtüyü üst hissədə açıq qonur və ya qəhvəyi boz, alt hissədə isə bozumtul və ya boz-ağımtıl rəngdə olur. Quyruğun uc hissəsi tüklərlə qurtarır.
Yayılması
Avrasiyanın cənubunda, Cənubi və Şərqi Afrikada, Mərkəzi Asiyada və Zaqafqaziyada yayılmışdır. Geniş arealına baxmayaraq hər yerdə nadirdir. Azərbaycanda tək-tək fərdlər, əsasən Lənkəranda və Kür — Araz ovalığında (Şirvan, Mil, Muğan düzləri) rast gəlinir. Gürcüstanda isə əsasən Tbilisi bölgəsində rast gəlinir.
Yaşayış yerləri və həyat tərzi
Biotopları müxtəlifdir – qumluqlar, kolluqlar, bağlar, müxtəlif tikililər. Quru yerlərə üstünlük verirlər. Gəmiricilərin yuvalarında, daşların altında məskunlaşırlar. Kiçik onurğasızlarla qidalanırlar. 3–5 bala verirlər. Biologiyası öyrənilməyib.
Sayı: Hər yerdə nadirdir. Tələyə düşməsi 100 tələ/sutkaya 0,02 %-ı keçmir.
Məhdudlayıcı amillər
Sığınacaqları örtülü yerlərdə yerləşir və bu heyvanlar yalnız nadir hallarda təsadüfən narahat edilə bilərlər. Bu növün nadir olması və zəif öyrənilməsi hər bir fərdin mühafizəsinə ehtiyac yaradır.
Qidalanması
Cırtdan ağdiş çox mahir ovçudur. O, özündən 2 dəfə böyük canlıları belə ovlaya bilir. Əsasən böcəklərlə və böcək yumurtaları ilə qidalanırlar. Ən çox sevdiyi isə hörümçək və çəyirtkəkimilərdir
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Azərbaycan faunası. Məməlilər. X cild. Bakı. Elm nəşriyyatı, 1978
- Гошуналиев А. Г. Землеройки (Soricidae) Азербайджана //Автореф. дисс. к. б. н., Киев: 1990. — 22 с.
Ədəbiyyat
- 1. Верещагин Н. К. Млекопитающие Кавказа. История формирования фауны // АН СССР, Москва – Ленинград: 1959, cc. 466, 647;
- 2. Гуреев А. А. Насекомоядные (Mammalia, Insectivora). Ежи, Кроты и Землеройки (Erinaceidae, Talpidae, Soricidae) //Фауна СССР: Млекопитающие. Ленинград: Наука, Т. IV, в. 2. 1979, с. 383–385.
- 3.გაზეთი კვირის ფალიტრა № 6(1280) გვერდი, 18
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cirtdan agdis lat Suncus etruscus Yeresenler fesilesine lat Soricidae aid olan en kicik memeli novudur Cirtdan agdisElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Cirtdan agdisBeynelxalq elmi adiSuncus etruscus Savi 1822 Sekil axtarisiITIS 633726NCBI 109475EOL 1178715TesviriEn kicik memeli heyvandir Bas ile birlikde bedenin uzunlugu 1 sm dan 4 sm ya qeder catir quyrugun uzunlugu 22 31 mm arsa pencesinin uzunlugu 6 8 8 1 mm olur Bedenin tuk ortuyu ust hissede aciq qonur ve ya qehveyi boz alt hissede ise bozumtul ve ya boz agimtil rengde olur Quyrugun uc hissesi tuklerle qurtarir YayilmasiAvrasiyanin cenubunda Cenubi ve Serqi Afrikada Merkezi Asiyada ve Zaqafqaziyada yayilmisdir Genis arealina baxmayaraq her yerde nadirdir Azerbaycanda tek tek ferdler esasen Lenkeranda ve Kur Araz ovaliginda Sirvan Mil Mugan duzleri rast gelinir Gurcustanda ise esasen Tbilisi bolgesinde rast gelinir Yasayis yerleri ve heyat terziBiotoplari muxtelifdir qumluqlar kolluqlar baglar muxtelif tikililer Quru yerlere ustunluk verirler Gemiricilerin yuvalarinda daslarin altinda meskunlasirlar Kicik onurgasizlarla qidalanirlar 3 5 bala verirler Biologiyasi oyrenilmeyib Sayi Her yerde nadirdir Teleye dusmesi 100 tele sutkaya 0 02 i kecmir Mehdudlayici amillerSiginacaqlari ortulu yerlerde yerlesir ve bu heyvanlar yalniz nadir hallarda tesadufen narahat edile bilerler Bu novun nadir olmasi ve zeif oyrenilmesi her bir ferdin muhafizesine ehtiyac yaradir QidalanmasiCirtdan agdis cox mahir ovcudur O ozunden 2 defe boyuk canlilari bele ovlaya bilir Esasen boceklerle ve bocek yumurtalari ile qidalanirlar En cox sevdiyi ise horumcek ve ceyirtkekimilerdirIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Azerbaycan faunasi Memeliler X cild Baki Elm nesriyyati 1978 Goshunaliev A G Zemlerojki Soricidae Azerbajdzhana Avtoref diss k b n Kiev 1990 22 s Edebiyyat1 Vereshagin N K Mlekopitayushie Kavkaza Istoriya formirovaniya fauny AN SSSR Moskva Leningrad 1959 cc 466 647 2 Gureev A A Nasekomoyadnye Mammalia Insectivora Ezhi Kroty i Zemlerojki Erinaceidae Talpidae Soricidae Fauna SSSR Mlekopitayushie Leningrad Nauka T IV v 2 1979 s 383 385 3 გაზეთი კვირის ფალიტრა 6 1280 გვერდი 18