Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cümə məscidi — Azərbaycanın Salyan rayonunun inzibati mərkəzində yerləşən tarixi-memarlıq abidəsi.
| Cümə məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Status | Ölkə əhəmiyyətli tarixi abidə |
| Şəhər | Salyan |
| Yerləşir | AZ5200 Salyan şəhəri, Təbriz Xəlilbəyli küçəsi 83. |
| Memar | Kərbəlayi Əli Əkbər |
| Tikilmə tarixi | 1865 |
| Üslubu | islam memarlığı |
| Günbəzləri | 18 |
| Vəziyyəti | Restavrasiya olunub (2012—2013) |
| İstinad nöm. | 4956 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında
Cümə məscidi 1283-cu ildə (miladi təqvimi ilə 1865-ci il) Hacı Mehdinin oğlu Ağahüseynin şərəfinə usta Kərbəlayi Əli Əkbər tərəfindən inşa edilib. Əsas giriş qapısının sol tərəfində divara vurulmuş dəmir lövhədə yazılmışdır:
"1865. Məscidi usta Kərbəlayı Əli Əkbər Hacı Mehdinin oğlu Ağa Hüseynin adına tikmişdir."
Cümə məscidinin ustası Kərbəlayı Əli Əkbər Hindistanda, eləcə də Ərdəbildə də məscid tikmişdir. O, əslən ərdəbillidir.
18 günbəzdən ibarət olan Cümə məscidi sovetlər dönəmində repressiya qurbanına çevrilib. Yol çəkilişi adı altında abidənin bir hissəsi sökülüb və məscid kimi fəaliyyət göstərilməsinə qadağa qoyulub.
1969-cu ildə tarixi abidə statusu alan bu məsciddən anbar, və digər məqsədlər üçün istifadə olunub.
Cümə məscidi 2003-cü ildə Kür daşqınlarına məruz qalıb. Nəticədə 15 günbəzdən 9-u uçub, 6-sı isə qəzalı vəziyyətə düşüb.
8 il qapıları bağlı qalan Cümə məscidi tamamilə uçulub yox olmaq təhlükəsi qarşısında qalıb. Nəhayət 2012-ci ildə dövlət səviyyəsində bu tarixi abidənin əsaslı təmir və bərpasına başlanılıb. Təmir və bərpa işləri Respublika Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 5 saylı tikinti idarəsi tərəfindən həyata keçirilib.
Tikinti xüsusiyyətləri
Divarları daş plitələrlə üzlənmiş məscidin həyətyanı sahəsi 21x20 metr, iç sahəsi isə 21x12 metrdir. Məscid vaxtilə 18 günbəzə malik olduğu halda, indi 15 günbəz qalmışdır. Həmin 3 günbəz 1930-cu ildə sökülmüşdür. Məscidin günbəzləri 10 ədəd daş sütun üstündə dayanıb. Sütunlar isə sal daşlardandır.
Məscidin iç divarları qırmızı kərpiclə işlənib. Salyan Cümə məscidi əsasən olduğu kimi saxlanılsa da, vaxtilə tikilmiş minarəsi sökülmüşdür. İndiki minarənin hündürlüyü isə 8 metrdir. Minbəri taxtadandır və beşpilləlidir.
Kitabələr
Giriş qapısının yan tərəflərində 2 daş kitabə, habelə giriş qapısından içəridə daha bir daş kitabə həkk olunub.
Mehrabının kənarlarında ərəbcə kitabələr həkk edilib.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- . 2014-11-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-12. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
- "Salyan cümə məscidi tarixi abidə statusu alıb". (az.). anspress.com. 11 Fevral, 2013. İstifadə tarixi: 2015-11-12.[ölü keçid]
- "Məscid və minarələr: Cümə məscidi" (az.). gomap.az. 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-12. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Cume mescidi Cume mescidi Azerbaycanin Salyan rayonunun inzibati merkezinde yerlesen tarixi memarliq abidesi Cume mescidi39 35 54 sm e 48 59 06 s u Olke AzerbaycanStatus Olke ehemiyyetli tarixi abideSeher SalyanYerlesir AZ5200 Salyan seheri Tebriz Xelilbeyli kucesi 83 Memar Kerbelayi Eli EkberTikilme tarixi 1865Uslubu islam memarligiGunbezleri 18Veziyyeti Restavrasiya olunub 2012 2013 Azerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4956KateqoriyaMescidEhemiyyetiYerli ehemiyyetli Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaCume mescidi 1283 cu ilde miladi teqvimi ile 1865 ci il Haci Mehdinin oglu Agahuseynin serefine usta Kerbelayi Eli Ekber terefinden insa edilib Esas giris qapisinin sol terefinde divara vurulmus demir lovhede yazilmisdir 1865 Mescidi usta Kerbelayi Eli Ekber Haci Mehdinin oglu Aga Huseynin adina tikmisdir Cume mescidinin ustasi Kerbelayi Eli Ekber Hindistanda elece de Erdebilde de mescid tikmisdir O eslen erdebillidir 18 gunbezden ibaret olan Cume mescidi sovetler doneminde repressiya qurbanina cevrilib Yol cekilisi adi altinda abidenin bir hissesi sokulub ve mescid kimi fealiyyet gosterilmesine qadaga qoyulub 1969 cu ilde tarixi abide statusu alan bu mescidden anbar ve diger meqsedler ucun istifade olunub Cume mescidi 2003 cu ilde Kur dasqinlarina meruz qalib Neticede 15 gunbezden 9 u ucub 6 si ise qezali veziyyete dusub 8 il qapilari bagli qalan Cume mescidi tamamile uculub yox olmaq tehlukesi qarsisinda qalib Nehayet 2012 ci ilde dovlet seviyyesinde bu tarixi abidenin esasli temir ve berpasina baslanilib Temir ve berpa isleri Respublika Medeniyyet ve Turizm Nazirliyinin 5 sayli tikinti idaresi terefinden heyata kecirilib Tikinti xususiyyetleriDivarlari das plitelerle uzlenmis mescidin heyetyani sahesi 21x20 metr ic sahesi ise 21x12 metrdir Mescid vaxtile 18 gunbeze malik oldugu halda indi 15 gunbez qalmisdir Hemin 3 gunbez 1930 cu ilde sokulmusdur Mescidin gunbezleri 10 eded das sutun ustunde dayanib Sutunlar ise sal daslardandir Mescidin ic divarlari qirmizi kerpicle islenib Salyan Cume mescidi esasen oldugu kimi saxlanilsa da vaxtile tikilmis minaresi sokulmusdur Indiki minarenin hundurluyu ise 8 metrdir Minberi taxtadandir ve bespillelidir KitabelerGiris qapisinin yan tereflerinde 2 das kitabe habele giris qapisindan iceride daha bir das kitabe hekk olunub Mehrabinin kenarlarinda erebce kitabeler hekk edilib IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 2014 11 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 12 redundant parameters redundant parameters Salyan cume mescidi tarixi abide statusu alib az anspress com 11 Fevral 2013 Istifade tarixi 2015 11 12 olu kecid Mescid ve minareler Cume mescidi az gomap az 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 12 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Hemcinin baxVikianbarda Cume mescidi ile elaqeli mediafayllar var