Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adi fındıq (lat. Corylus avellana) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin tozağacıkimilər fəsiləsinin fındıq cinsinə aid bitki növü.
| Adi fındıq | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Adi fındıq | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Amerikada, Kanadada, Kiçik Asiyada, Avropada təbii halda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 3-9 m-ə çatan, sıx çətirli, çox gövdəli ağac və ya koldur, çətiri yumurtavari, sıxbudaqlıdır. Gövdəsinin qabığı açıq-boz, cavan zoğları açıq-qəhvəyi rəngdədir. Tumurcuqları yumurtavari, qırmızımtıl-qonur rənglidir, kənarlarında dəyirmi pulcuqları vardır. Yarpaqları 6-12 sm uzunluqda, 5-9 sm enində, dəyirmi, yumurtavari-dəyirmi və ya oval formadadır, dib hissəsi bir qədər qeyri-bərabər ürəkvaridir, təpə hissəsi kəskin surətdə mişardişlidir, yuxarı hissəsində 5-6 iri dilimvari diş vardır, üst tərəfi tünd-yaşıl, bulanıq, alt tərəfi açıqdır; cavan yarpaqlarının üzəri seyrək tüklüdür, sonralar üst tərəfi çılpaqlaşır, alt yan damarları 8-10 cütdür. Yarpaq saplaqlarının uzunluğu 10-20 mm-dir. Çiçəkləri müxtəlifcinslidir. Erkəkcik sırğaları 2-5 sm uzunluqdadır, 3-5-i bir yerə toplanmışdır. Qozalarının uzunluğu 18 mm-ə qədərdir, kürəvi şəkildən başlayıb yanları sıxılmış şəkilədək müxtəlif formalardadır, açıq rəngdən tutmuş ta tünd-qəhvəyi rənglərə qədər dəyişir, qabığı nazikdir. Fevral-mart aylarında çiçək açır. Meyvələri avqust-sentyabr aylarında yetişir. Vegetativ yolla və ya toxumlar vasitəsilə çoxaldılır.
Ekologiyası
Kölgəyə, rütubətə davamlıdır, torpağa tələbkardır. Əhəngli torpaqları sevir, kasıb torpaqlarda bitmir.
Azərbaycanda yayılması
Zaqatala, Şəki, Balakən, Qax, Qəbələ, Oğuz, Quba, Xaçmaz, Gəncəd, Daşkəsən, Gədəbəy, Göygöl eləcə də Cənub bölgəsində orta dağ zonası meşələrində bitir.
İstifadəsi
Qozasının tərkibində 65 % yağ, 3,5 % şəkər vardır; müxtəlif şirniyyatların hazırlanmasında istifadə olunur. Qabığı möhkəmdir, müxtəlif mebellərin, səbətlərin düzəldilməsində qiymətli xammaldır. Dekorativ bitki kimi becərilir.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 998.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi findiq lat Corylus avellana bitkiler aleminin fistiqcicekliler destesinin tozagacikimiler fesilesinin findiq cinsine aid bitki novu Adi findiqElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste FistiqciceklilerFesile TozagacikimilerYarimfesile FindiqkimilerCins FindiqNov Adi findiqBeynelxalq elmi adiCorylus avellana L 1753Sekil axtarisiITIS 501642NCBI 13451EOL 1147599Tebii yayilmasiAmerikada Kanadada Kicik Asiyada Avropada tebii halda yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 3 9 m e catan six cetirli cox govdeli agac ve ya koldur cetiri yumurtavari sixbudaqlidir Govdesinin qabigi aciq boz cavan zoglari aciq qehveyi rengdedir Tumurcuqlari yumurtavari qirmizimtil qonur renglidir kenarlarinda deyirmi pulcuqlari vardir Yarpaqlari 6 12 sm uzunluqda 5 9 sm eninde deyirmi yumurtavari deyirmi ve ya oval formadadir dib hissesi bir qeder qeyri beraber urekvaridir tepe hissesi keskin suretde misardislidir yuxari hissesinde 5 6 iri dilimvari dis vardir ust terefi tund yasil bulaniq alt terefi aciqdir cavan yarpaqlarinin uzeri seyrek tukludur sonralar ust terefi cilpaqlasir alt yan damarlari 8 10 cutdur Yarpaq saplaqlarinin uzunlugu 10 20 mm dir Cicekleri muxtelifcinslidir Erkekcik sirgalari 2 5 sm uzunluqdadir 3 5 i bir yere toplanmisdir Qozalarinin uzunlugu 18 mm e qederdir kurevi sekilden baslayib yanlari sixilmis sekiledek muxtelif formalardadir aciq rengden tutmus ta tund qehveyi renglere qeder deyisir qabigi nazikdir Fevral mart aylarinda cicek acir Meyveleri avqust sentyabr aylarinda yetisir Vegetativ yolla ve ya toxumlar vasitesile coxaldilir EkologiyasiKolgeye rutubete davamlidir torpaga telebkardir Ehengli torpaqlari sevir kasib torpaqlarda bitmir Azerbaycanda yayilmasiZaqatala Seki Balaken Qax Qebele Oguz Quba Xacmaz Genced Daskesen Gedebey Goygol elece de Cenub bolgesinde orta dag zonasi meselerinde bitir IstifadesiQozasinin terkibinde 65 yag 3 5 seker vardir muxtelif sirniyyatlarin hazirlanmasinda istifade olunur Qabigi mohkemdir muxtelif mebellerin sebetlerin duzeldilmesinde qiymetli xammaldir Dekorativ bitki kimi becerilir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 998 Hemcinin bax