Al-qırmızı zoğal (lat. Cornus sanguinea) — bitkilər aləminin zoğalçiçəklilər dəstəsinin zoğalkimilər fəsiləsinin zoğal cinsinə aid bitki növü.
Al-qırmızı zoğal | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Al-qırmızı zoğal | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Cənubi Avropada, Baltikyanı ölkələrdə təbii halda bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 4-6 m-ə çatan, düz gövdəli, şaxələnmiş və ya sallaq budaqlı kol və ya ağacdır. Cavan zoğları çılpaqdır, əvvəlcə yaşıl, sonra qonur-qırmızı rəngli olur. Yaşıl zoğları boz-qırçınlıdır. Yarpaqları saplaqlıdır, uzunluğu 2-9,5 sm, eni 6 sm-ə qədərdir, üst tərəfdən parlaqyaşıl, alt tərəfdən solğundur, hər iki tərəfdən sıx qısa, iki yerə bölünmüş tükcükləri olduğuna görə kələ-kötürdür, yumurtaşəkilli-ellipsvari və ya ellipsvari, qısa sivri sonluqludur; yarpağın qaidə hissəsi dəyirmi və ya enli-pazşəkillidir; yan damarçıqlar hər tərəfdən 4-5 ədəd yerləşmişdir. Çiçək qrupu çox vaxt yastı olur, eni 6 sm-ə qədərdir, çiçək qrupunun saplaq və budağı sıxılmış tüklüdür. Ləçəkləri 5-6 mm uzunluqdadır və neştərtvari formada olub, xaricdən tüklüdür. Çiçəklənməsi may-iyun aylarına təsadüf eləyir. Meyvələri şarşəkillidir, qara rəngdədir, diametri 5-9 mm-dir. Çəyirdəyi şarşəkillidir. Meyvə verməsi sentyabr ayına təsadüf eləyir.
Ekologiyası
Şaxtaya, kölgəyə davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqaz(BQ) Quba, BQ şərq, BQ qərb, Kiçik Qafqaz şimal, KQ cənub, KQ mərkəzi, Naxçıvan. dağ., Lənkəran dağ. Orta dağ qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti
Meşələrdə, meşənin kənarlarında, kolluqlarda, çayların sahilində,dərələrdə rast gəlinir.
İstifadəsi
Oduncağı yaşılımtıl-ağ və ya qırmızı rəngli, möhkəm olduğu üçün taxta istehsalında istifadə edilir. Dekorativ bitki kimi bağ və parklarda əkilir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 117.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Al qirmizi zogal lat Cornus sanguinea bitkiler aleminin zogalcicekliler destesinin zogalkimiler fesilesinin zogal cinsine aid bitki novu Al qirmizi zogalElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsDeste ZogalciceklilerFesile ZogalkimilerCins ZogalNov Al qirmizi zogalBeynelxalq elmi adiCornus sanguinea L 1753Sekil axtarisiITIS 501636NCBI 367354EOL 488281Tebii yayilmasiCenubi Avropada Baltikyani olkelerde tebii halda bitir Botaniki tesviriHundurluyu 4 6 m e catan duz govdeli saxelenmis ve ya sallaq budaqli kol ve ya agacdir Cavan zoglari cilpaqdir evvelce yasil sonra qonur qirmizi rengli olur Yasil zoglari boz qircinlidir Yarpaqlari saplaqlidir uzunlugu 2 9 5 sm eni 6 sm e qederdir ust terefden parlaqyasil alt terefden solgundur her iki terefden six qisa iki yere bolunmus tukcukleri olduguna gore kele koturdur yumurtasekilli ellipsvari ve ya ellipsvari qisa sivri sonluqludur yarpagin qaide hissesi deyirmi ve ya enli pazsekillidir yan damarciqlar her terefden 4 5 eded yerlesmisdir Cicek qrupu cox vaxt yasti olur eni 6 sm e qederdir cicek qrupunun saplaq ve budagi sixilmis tukludur Lecekleri 5 6 mm uzunluqdadir ve nestertvari formada olub xaricden tukludur Ciceklenmesi may iyun aylarina tesaduf eleyir Meyveleri sarsekillidir qara rengdedir diametri 5 9 mm dir Ceyirdeyi sarsekillidir Meyve vermesi sentyabr ayina tesaduf eleyir EkologiyasiSaxtaya kolgeye davamlidir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqaz BQ Quba BQ serq BQ qerb Kicik Qafqaz simal KQ cenub KQ merkezi Naxcivan dag Lenkeran dag Orta dag qursagina qeder Yasayis muhitiMeselerde mesenin kenarlarinda kolluqlarda caylarin sahilinde derelerde rast gelinir IstifadesiOduncagi yasilimtil ag ve ya qirmizi rengli mohkem oldugu ucun taxta istehsalinda istifade edilir Dekorativ bitki kimi bag ve parklarda ekilir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 117 Hemcinin bax