Marchantiophyta (lat. Marchantiophyta) — mamırkimilər şöbəsinə aid bitki sinfi.
Ciyərotu | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Ciyərotu | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
|
Təbii yayılması
Botaniki təsviri
Ciyərotu sinfi iki yarımsinfi özündə cəmləşdirir: marşansiya (Marchantiidae) və yungermani (Jungermanniidae). Ciyərotu sinfinin nümayəndələrinin qametofit nəsli lövhəcik, tallom və ya gövdəli yarpaqlı formada olur. Tallom dorzoventral quruluşa malikdir, anatomik morfoloji qurluşuşuna görə tallomun üst tərəfi alt tərəfindən fərqlənir. Rizoidləri yalnız birhüceyrəli, müxtəlif quruluşa malik olur. Sinfin nümayəndələrinin sporoqonisi üçün xarakter əlamət onların tək və ya çoxqatlı qutucuq divarının alt hissəsində sporların inkişaf etməsidir. Sporlar tam inkişaf etdikdə sporoqoninin divarları ya qatlanır, ya da çat verir. Beləliklə, sporların yayılmasının aktivliyi təmin edilir. Sporoqonidə sporlardan əlavə sporları yaymağa xidmət edən gərilmiş hüceyrələr elaterlər olur. Onlar hiqroskopikdir, spiral şəkildə burulmuş vəziyyət alaraq əlverişli şərait yarandıqda sporları yaxın ərazilərə yayırlar. Elaterlər bəzi ana hüceyrələrin uzanması və qılaflarının qeyri-bərabər qalınlaşmasından əmələ gəlir. Bir çox nümayəndələrdə isə elater əvəzinə qidalandırıcı hüceyrələr əmələ gəlir. Ciyərotu mamırlarının protoneması zəif inkişaf etmişdir. Yarpaqlı mamırlardan fərqli olaraq ciyərotu mamırlarının bütün növlərində mikorizanın olması müşahidə olunur.
Ekologiyası
Ciyərotu mamırlarının əksəriyyəti tropik və subtropik rütubətli meşələrdə torpağı xalça kimi tam örtür. Epifit mamırlar ağacların gövdəsində örtük əmələ gətirir.
İstinadlar
- Ruggiero M. A., Gordon D. P., Orrell T. M., Bailly N., Bourgoin T., Brusca R. C., Cavalier-Smith T., Guiry M. D., Kirk P. M. A Higher Level Classification of All Living Organisms (ing.). // PLOS ONE / PLOS ONE Editors PLoS, 2015. Vol. 10, Iss. 4. P. e0119248. ISSN 1932-6203 doi:10.1371/JOURNAL.PONE.0119248 PMID:25923521
- Stotler R., Crandall-Stotler B., Society A. B. A Checklist of the Liverworts and Hornworts of North America (ing.). // The Bryologist American Bryological and Lichenological Society, 1977. Vol. 80, Iss. 3. P. 405–428. ISSN 0007-2745; 1938-4378 doi:10.2307/3242017
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Marchantiophyta lat Marchantiophyta mamirkimiler sobesine aid bitki sinfi CiyerotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Sobe CiyerotuBeynelxalq elmi adiMarchantiophyta Stotler amp Crand Stotl 2000 Sekil axtarisiITIS 846119NCBI 3195EOL 6864901FW 306729 55925Tebii yayilmasiBotaniki tesviriCiyerotu sinfi iki yarimsinfi ozunde cemlesdirir marsansiya Marchantiidae ve yungermani Jungermanniidae Ciyerotu sinfinin numayendelerinin qametofit nesli lovhecik tallom ve ya govdeli yarpaqli formada olur Tallom dorzoventral qurulusa malikdir anatomik morfoloji qurlususuna gore tallomun ust terefi alt terefinden ferqlenir Rizoidleri yalniz birhuceyreli muxtelif qurulusa malik olur Sinfin numayendelerinin sporoqonisi ucun xarakter elamet onlarin tek ve ya coxqatli qutucuq divarinin alt hissesinde sporlarin inkisaf etmesidir Sporlar tam inkisaf etdikde sporoqoninin divarlari ya qatlanir ya da cat verir Belelikle sporlarin yayilmasinin aktivliyi temin edilir Sporoqonide sporlardan elave sporlari yaymaga xidmet eden gerilmis huceyreler elaterler olur Onlar hiqroskopikdir spiral sekilde burulmus veziyyet alaraq elverisli serait yarandiqda sporlari yaxin erazilere yayirlar Elaterler bezi ana huceyrelerin uzanmasi ve qilaflarinin qeyri beraber qalinlasmasindan emele gelir Bir cox numayendelerde ise elater evezine qidalandirici huceyreler emele gelir Ciyerotu mamirlarinin protonemasi zeif inkisaf etmisdir Yarpaqli mamirlardan ferqli olaraq ciyerotu mamirlarinin butun novlerinde mikorizanin olmasi musahide olunur EkologiyasiCiyerotu mamirlarinin ekseriyyeti tropik ve subtropik rutubetli meselerde torpagi xalca kimi tam ortur Epifit mamirlar agaclarin govdesinde ortuk emele getirir IstinadlarRuggiero M A Gordon D P Orrell T M Bailly N Bourgoin T Brusca R C Cavalier Smith T Guiry M D Kirk P M A Higher Level Classification of All Living Organisms ing PLOS ONE PLOS ONE Editors PLoS 2015 Vol 10 Iss 4 P e0119248 ISSN 1932 6203 doi 10 1371 JOURNAL PONE 0119248 PMID 25923521 Stotler R Crandall Stotler B Society A B A Checklist of the Liverworts and Hornworts of North America ing The BryologistAmerican Bryological and Lichenological Society 1977 Vol 80 Iss 3 P 405 428 ISSN 0007 2745 1938 4378 doi 10 2307 3242017EdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Hemcinin bax