Cin Midi (e.ə. 134, Vençjou[d], Çjetszyan – e.ə. 86) — Hun şahzadəsi, Du markizi, İmperator Çaonun qəyyumu.
Cin Midi, Venqşu | |
---|---|
金日磾, 翁叔 | |
Du markizi | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | E.ə. 134 |
Doğum yeri | Qansu |
Vəfat tarixi | E.ə. 86 |
Dəfn yeri | Mao mavzoleyi, Hsianyanq, Şanhsi, Çin |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | Syuçu şahzadə |
Anası | Yanşi |
Həyat yoldaşı | qızı |
Dini | Tenqriçilik |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Gəncliyi
Cin Midinin əsl hun soyadı bəlli deyil. O, eramızdan əvvəl 134-cü ildə babası Günçen şanyünün hakimiyyəti dövründə Qansuda doğulmuşdu. Atası şahzadəsi idi. Syuçu və Hsinşi şahzadələri Hunların sərhəd bölgələri olan Heksi korridorunu idarə edirdilər. E.ə. 126-cı ildə hun taxtına keçən İçiz şanyü dövründə Çin sərkərdə başçılığı ilə 10.000 atlı ilə birgə hücuma keçdi. Əsəbləşən İçiz məğlub olan iki sərkərdəni, şahzadə və yanına çağırdı. Cəzalanmaqdan qorxan Hunye Çinə qaçmağı təklif etsə də Syuçu imtina etdi. Buna görə də Hunye Syuçunu öldürdü və qaçdı. Midi də anası Yanşi və qardaşı Lun ilə birlikdə həbs edilərək Çinə aparılmışdı. Qarət edilən malların arasında şahzadənin qurban vermək üçün istifadə etdiyi qızıl büt də vardı.
Arxaplandakı hadisələr
Hunye imperator tərəfindən Tayin markizi təyin olunmuşdu. Markiz titulu sərhəd bölgələrinin hakimlərinə verilən titul idi.
Sarayda yüksəlişi
Cin imperator tərəfindən e.ə. 121-ci ildə şaofu - yəni imperatorun ilxısının çobanı təyin olundu. Atların yetişdirilməsindən çox məmnun qalan imperator onu dövlət ilxısının çobanı vəzifəsinə yüksəltdi. Sarayda bir hunun önəm qazanmasını qısqanan çinli əyanların varlığı imperatoru onu daha da çox sevməyə təhrik etdi və atasının Tenqriyə qurban vermək üçün istifadə etdiyi qızıl bütün şərəfinə ona qızıl mənasına gələn "Cin" soyadını və "Venqşu" adını verdi.
Oğlunu öldürməsi
Cin Midi daim hun olduğunu qəbul etsə də Çin adətlərinə bağlı idi. Bir dəfə oğlunu imperatorun məşuqələrindən biri ilə görən Midi onu öldürdü və imperatora xəbər verdi. İmperator onun bu hərəkətini bir sədaqət timsalı olaraq bağışladı.
Qəyyumluq
E.ə. 87-ci ildə imperator Vu xəstələndi və oğlu Çaonun qəyyumu olaraq Cin Midini təyin etdiyini xəbər verdi. Midi isə bu vəzifəyə gəlməyinin əslən çinli yox hun olduğu üçün doğru olmadığını, qardaşı, həmçinin özünün qaynatası olan qəyyumluğa daha uyğun olduğunu dedi.
Son dövrü
E.ə. 86-cı ildə Midi çox ağır xəstəliyə tutuldu. Yeni imperator tərəfindən Du markizi təyin olması xəbəri ona xəstə yatağında verildi. Onun övladları 7 nəsil boyunca imperatora xidmət etdilər.
Nəsli
qızı ilə evlənmişdi. Qardaşının nəvələri və özünün nəvələri imperatorluqda önəmli mövqelər əldə etmişdilər. Oğlu imperator Hsüan və Yuan dövründə önəmli gücə sahib əyanlardan idi. İmperator Yuan dövründə sarayını ən güclü əyanlarından olmuş, imperatorun şəxsi köməkçisi olmuşdu. Onun sülaləsindən olan, 209-cu ildə vəfat edən sərkərdə imperator Hsüandi tərəfindən öldürülmüşdü. Hsüanın oğlu Vey hökmdarı Kao Kaoya üsyan etsə də öldürülmüşdü. Bundan sonra Cin ailəsinin bir nümayəndəsi şərqə, ailənin əsas hissəsi isə qərbə qaçmışdı. Konq təpələrinə gələn Cin ailəsi burada soyadlarını dəyişərəq Konq ailəsinə çevrildilər. 66-cı ildə sülalənin digər üzvü, Midinin 7-ci nəsildən nəvəsi olan anası tərəfindən bir ağacda qızıl qutuda asılaraq tərk edildi. Onu tapan Yapon vəzir Hoqonq, Alcini Şilla kralı yanına apardı. Talhae onu oğulluğa götürdü və Koreya dilində "qızıl" mənasına gələn "Kim" soyadını verdi. Alcinin 6-cı nəsildən nəvəsi sonralar kralı oldu.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin Midi e e 134 Vencjou d Cjetszyan e e 86 Hun sahzadesi Du markizi Imperator Caonun qeyyumu Cin Midi Venqsu金日磾 翁叔Du markiziSexsi melumatlarDogum tarixi E e 134Dogum yeri QansuVefat tarixi E e 86Defn yeri Mao mavzoleyi Hsianyanq Sanhsi CinFealiyyeti siyasetciAtasi Syucu sahzadeAnasi YansiHeyat yoldasi qiziDini Tenqricilik Vikianbarda elaqeli mediafayllarGencliyiCin Midinin esl hun soyadi belli deyil O eramizdan evvel 134 cu ilde babasi Guncen sanyunun hakimiyyeti dovrunde Qansuda dogulmusdu Atasi sahzadesi idi Syucu ve Hsinsi sahzadeleri Hunlarin serhed bolgeleri olan Heksi korridorunu idare edirdiler E e 126 ci ilde hun taxtina kecen Iciz sanyu dovrunde Cin serkerde basciligi ile 10 000 atli ile birge hucuma kecdi Eseblesen Iciz meglub olan iki serkerdeni sahzade ve yanina cagirdi Cezalanmaqdan qorxan Hunye Cine qacmagi teklif etse de Syucu imtina etdi Buna gore de Hunye Syucunu oldurdu ve qacdi Midi de anasi Yansi ve qardasi Lun ile birlikde hebs edilerek Cine aparilmisdi Qaret edilen mallarin arasinda sahzadenin qurban vermek ucun istifade etdiyi qizil but de vardi Arxaplandaki hadiselerHunye imperator terefinden Tayin markizi teyin olunmusdu Markiz titulu serhed bolgelerinin hakimlerine verilen titul idi Sarayda yukselisiCin imperator terefinden e e 121 ci ilde saofu yeni imperatorun ilxisinin cobani teyin olundu Atlarin yetisdirilmesinden cox memnun qalan imperator onu dovlet ilxisinin cobani vezifesine yukseltdi Sarayda bir hunun onem qazanmasini qisqanan cinli eyanlarin varligi imperatoru onu daha da cox sevmeye tehrik etdi ve atasinin Tenqriye qurban vermek ucun istifade etdiyi qizil butun serefine ona qizil menasina gelen Cin soyadini ve Venqsu adini verdi Oglunu oldurmesiCin Midi daim hun oldugunu qebul etse de Cin adetlerine bagli idi Bir defe oglunu imperatorun mesuqelerinden biri ile goren Midi onu oldurdu ve imperatora xeber verdi Imperator onun bu hereketini bir sedaqet timsali olaraq bagisladi QeyyumluqE e 87 ci ilde imperator Vu xestelendi ve oglu Caonun qeyyumu olaraq Cin Midini teyin etdiyini xeber verdi Midi ise bu vezifeye gelmeyinin eslen cinli yox hun oldugu ucun dogru olmadigini qardasi hemcinin ozunun qaynatasi olan qeyyumluga daha uygun oldugunu dedi Son dovruE e 86 ci ilde Midi cox agir xesteliye tutuldu Yeni imperator terefinden Du markizi teyin olmasi xeberi ona xeste yataginda verildi Onun ovladlari 7 nesil boyunca imperatora xidmet etdiler Nesliqizi ile evlenmisdi Qardasinin neveleri ve ozunun neveleri imperatorluqda onemli movqeler elde etmisdiler Oglu imperator Hsuan ve Yuan dovrunde onemli guce sahib eyanlardan idi Imperator Yuan dovrunde sarayini en guclu eyanlarindan olmus imperatorun sexsi komekcisi olmusdu Onun sulalesinden olan 209 cu ilde vefat eden serkerde imperator Hsuandi terefinden oldurulmusdu Hsuanin oglu Vey hokmdari Kao Kaoya usyan etse de oldurulmusdu Bundan sonra Cin ailesinin bir numayendesi serqe ailenin esas hissesi ise qerbe qacmisdi Konq tepelerine gelen Cin ailesi burada soyadlarini deyisereq Konq ailesine cevrildiler 66 ci ilde sulalenin diger uzvu Midinin 7 ci nesilden nevesi olan anasi terefinden bir agacda qizil qutuda asilaraq terk edildi Onu tapan Yapon vezir Hoqonq Alcini Silla krali yanina apardi Talhae onu ogulluga goturdu ve Koreya dilinde qizil menasina gelen Kim soyadini verdi Alcinin 6 ci nesilden nevesi sonralar krali oldu Istinadlar