Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Şeyx Abdullah Cavadi Amuli (fars. عبدالله جوادی آملی; may 1933, Amul, Mazandaran ostanı) — İslam alimi, müctəhid.
| Abdullah Cavadi Amuli | |
|---|---|
| Ayətullah Abdullah Cavadi Amuli | |
 Abdullah Cavadi Amuli | |
| Doğum tarixi | may 1933 (91 yaş) |
| Doğum yeri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı və təhsili
Fəqih, filosof, arif, Quran təfsirçisi və təqlid mərcələrindən olan əllamə Abdullah Cavadi Amuli İslam dünyasının ən irihəcmli təfsir kitabının müəllifidir. Qurana yazdığı "Təsnim" adlı təfsirin bu günə qədər 61 cildi çapdan çıxıb. Bu təfsirin 88 cild olacağı nəzərdə tutulmuşdur. Onun "Nəhcül-bəlağə"yə yazdığı "Səluni qəblə ən təfquduni" adlı şərhi (18 cilddə) elmi müstəvidə böyük rəğbətlə qarşılanmışdır.
Dünya fəlsəfi irsinin incilərindən sayılan "Hikməti-mütəaliyə" əsərinə yazdığı "Rəhiqi-Məxtum" adlı şərhi 35 cilddə çapdan çıxıb. Adıçıkilən əsər Əllamə Cavadi Amulinin 14 illik tədris həyatının məhsuludur.
Abdullah Cavadi Amuli 5 may 1933-cü ildə Mazandaran vilayətinin Amul şəhərində dünyaya gəlmişdir. Atası Əbülhəsən Vaiz Cavadi Amuli Amul şəhərinin alimlərindən olmuşdur.
Cavadi Amuli altı illik ibtidai təhsilini başa vurduqdan sonra 1946-cı ildə Amul şəhərinin dini-teoloji məktəbində təhsil almağa başlamışdır. Burada Məhəmməd Ğərəvi, Əzizullah Təbərsi, Ağaziya Amuli, Əhməd Etimadi, Əbülqasim Etimadi, Əbülqasim Rəcai, Şöban Nuri və atası Mirzə Əbülhəsən Cavadi kimi müəllimlərdən dərs almış, ərəb dilinin qrammatikasına yiyələnmiş, Şəmsəddin Məhəmməd ibn Məkki (Şəhid-əvvəl) və Zeynəddin ibn Əlinin (Şəhid-sani) "Lümə əsərinin şərhi", Mirzə Əbülqasim Gilaninin "Qəvaninul-üsul vəl-hikmə", Əllamə Hillinin "Şərayeul-İslam", Şeyx Səduqunu "Əmali" və sair əsərləri oxuyub başa vurduqdan sonra 1950-ci ildə Tehrana getmiş, Məhəmmədtəqi Amulinin tövsiyəsi ilə təhsilini Mərvi məktəbində davam etdirmişdir. Burada İsmail Capələqi, Seyid Abbas Fişarəki və Məhəmmədrza Mühəqqiqin dərslərindən faydalanmış, "Rəsail" və "Məkasib" əsərlərini oxuyub başa vurmuş, astronomiya və təbiət elmləri üzrə təhsil almış, İbn Sinanın "İşarat", Molla Sədranın "Əsfar", Əllamə Şəraninin "Mənzumənin şərhi" əsərlərini oxumuşdur. O, Quranın təfsiri, "Mənzumənin şərhi" əsərinin bir hissəsini, "İşarat" əsərinin "İlahiyyat" və "İrfan" bölmələrini, "Əsfar" əsərinin "Nəfs" bölməsini Mehdi İlahi Qumşeyidən, "Fususul-hikəmin şərhi" əsərini Fazil Tonidən, üsul və fiqhin xaric mərhələlərini Məhəmmədtəqi Amulidən dərs almışdır.
Məhəmmədtəqi Amulinin məsləhəti ilə təhsilini təkmilləşdirmək üçün 1955-ci ildə Qum elmi-teoloji mərkəzinə yollanmışdır. Burada bir müddət Seyid Hüseyn Təbatəbai Bürucerdinin, on iki il isə Seyid Məhəmməd Mühəqqiq Damadın fiqhin xaric dərslərində[1], yeddi ilə Seyid Ruhullah Xomeyninin üsulun xaric dərslərində iştirak etmişdir. Bundan əlavə, beş il Hacı Mirzə Haşim Amulinin xaric dərslərindən faydalanmışdır. Quma getdiyi ilk gündən filosof və məşhur "Əl-Mizan" əsərinin müəllifi Quran təfsirçisi Seyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbainin elmindən faydalanmağa başlamış, onunla əlaqəsini qətiyyən kəsməmiş və bu əlaqələri Əllamənin ömrünün sonuna qədər davam etmişdir. Əllamə Təbatəbaidən: "Sizin elmi və mənəvi cəhətdən ən üstün tələbəniz kimdir?" – deyə soruşulduqda o, Şəhid Mütəhhəri və İmami Zəncaninin adlarını qeyd etdikdən sonra üç dəfə Cavadi Amulinin adını təkrarlamışdır. Cavadi Amuli 25 il Əllamə Təbatəbainin elm xəzinəsindən faydalanmışdır. Cavadi Amulinin Əllamə Təbatəbaidən aldığı dərslər bunlardır: Molla Sədranın "Əsfar" əsərinin "Nəfs" və "Məad" bölmələri, "Əsfar"ın xaric dərsləri, İbn Sinanın "Şəfa" əsərinin "İlahiyyat" və "Burhan" bölmələrini, İbn Türkənin "Təmhidul-qəvaid" əsəri, hədis elmi, Qurani-Kərimin təfsiri, Hafizin qəzəllərinin şərhi, Şərq və Qərb fəlsəfəsinin tətbiqi, materialist fəlsəfələrin tədqiqi.
Elmi fəaliyyəti
Ayətullah Cavadi Amuli təhsilini başa vurduqdan sonra tədris və ilahi maarifin təbliği istiqamətində fəaliyyət göstərmiş, "İşaratın şərhi", "Şərhi-Təcrid", "Şərhi-Mənzumə", "Şəvahidu-rübubiyyə", "ət-Təhsil", "Şəfa", "Əsfar", "Təmihdul-qəvaid", "Füsusul-hikəmin şərhi", "Misbahul-uns" əsərlərini, fiqhin xaric dərsləri, Quranın mövzular üzrə təfsiri, Quranın surə və ayələrinin ardıcıllığına əsaslanan təfsirini tədris etmişdir.
O, müxtəlif İslam elmləri sahəsində tədqiqatlar aparılması və İslam dini ilə bağlı irəli sürülən şübhələrə cavab verilməsi məqsədilə 1993-cü ildə "İsra Vəhy Elmləri Beynəlxalq Mərkəzi"ni təsis etmişdir. UNESCO-nun İran üzrə Milli Komisisyası göstərdiyi xidmətlərə görə onu "Farabi büstü" ilə təltif etmişdir. Əbu Əli Sina Elmi və Mədəni Fondu "İbn Sinanın Hikməti Beynəlxalq Konfransı"nda onu İslam fəlsəfəsi sahəsində göstərdiyi xidmətlərinə görə "Hikmət" nişanı ilə təltif etmişdir.
Tələbələri
Ayətullah Cavadi Amuli fiqh, üsul, təfsir, fəlsəfə və irfan sahəsində minlərlə tələbə və alim yetişdirmişdir. Ustadın elm və siyasət sahəsində tanınmış tələbələrindən bir neçəsi: Əlirza Ərafi, Mustafa Məlikian, Seyid Kamal Heydəri, Seyid Məhəmmədcavad Pişvayi, Mehdi Şəbzendedar, Mustafa Bürucerdi, Məhəmmədcavad Fazil Lənkərani, Möhsün Ğərəviyan, Əli Seyfi Amuli, Qulamrza Fəyyazi, Seyid Mustafa Mühəqqiq Damad, Əbdülkərim Fərəhani və s.
Görüşləri
Əllamə Cavadi Amulinin elmi şöhrəti, ilahi şəxsiyyəti və irfani ziyasi tanınmış elm adamlarının və siyasi xadimlərin diqqətini cəlb etmiş, zaman-zaman onunla görüşlər təşkil edib elmi müzakirələr aparmışlar. Bunlardan bir neçəsini qeyd etmək olar: Fransız filosofu, antropoloqu və sosioloqu, xüsusilə elmi və texnoloji araşdırmaları ilə şöhrət tapmış Bruno Latur, Harvard Universitetinin tələbələri, Almaniyanın Münster Universitetinin rektoru, tobaqolu filosof İmran Nizar Hosein, Avstraliyanın baş müftisi Şeyx əl-Hilali, Moldovanın keçmiş prezidenti (1996–2000) Emil Konstantinesku, Vatikanın yepiskopu Monsinyor Andre Ata, Hamburq İslam Mərkəzinin müəllimləri və üzvləri, Vircinia George Mason Universitetinin İslam Araşdırmaları üzrə Beynəlxalq İslam Düşüncəsi İnstitutunun müəllimi Əbdüləziz Saçedina, Finlandiyanın sabiq prezidenti Martti Ahtisaari, Cenevrə Universitetinin rektoru və müəllimləri, Disburq Universitetinin müəllim və tələbələri, Almaniyanın keçmiş xarici işlər naziri Kristin Müller və s.
Səfərləri
Ayətullah Cavadi Amulinin bir çox xarici ölkələrə, o cümlədən ABŞ, İspaniya, İtaliya, Fransa, İngiltərə, Almaniya, İsveçrə, Avstriya, keçmiş SSRİ və Livana səfərləri olmuşdur. Moskva səfəri onun ən mühüm səfərlərindən biri kimi tarixə düşmüşdür. 1989-cu ildə Seyid Ruhullah Xomeyninin Sov. İKP-nin Mərkəzi Komitəsinin Baş Katibi Mixail Qorbaçova yazdığı məktubu Moskvaya məhz o aparmışdır. Bundan əlavə, 2000-ci ildə Seyid Əli Xamenei ABŞ-də təşkil edilmiş "Dinlərin Minillik Toplantısı"na göndərdiyi məktubu da məhz onun vasitəsilə yollamışdır. Həmin vaxt Ayətullah Cavadi Amuli orada keşişlər, buddist rahiblər və Avropa xristianları ilə görüşmüşdür.
Əsərləri
Əllamə Cavadi Amulinin 250 cildə yaxın əsəri çapdan çıxıb. Hal-hazırda onun 150-dən çox kitabı "İsra Vəhy Elmləri Beynəlxalq Mərkəzi" tərəfindən çapa hazırlanır. Əllamənin çapdan çıxmış əsərləri:
Fiqhin əsasları
1. Təhrirul-usul
Təfsir
1. Quranın surə və ayələrin ardıcıllığı üzrə təfsiri – "Təsnim" təfsiri (bu vaxta qədər 61 cildi çapdan çıxıb). 88 cild olması nəzərdə tutulur. Qeyd etmək lazımdır ki, Əllamə Cavadi Amuli 40 il davamlı olaraq "Təsnim" təfsirini tədris etmiş və 2020-ci ildə dərslərini başa vurmuşdur.
Quranın mövzular üzrə təfsiri (18 cild)
1. Quran — Quran işığında;
2. Tövhid — Quran işığında;
3. Vəhy və peyğəmbərlik — Quran işığında;
4. Məad — Quran işığında (2 cild);
5. Peyğəmbərlərin həyatı — Quran işığında (2 cild);
6. Rəsulullahın (s) həyatı — Quran işığında;
7. Əxlaqın əsasları — Quran işığında;
8. Əxlaqın mərhələləri — Quran işığında;
9. Fitrət — Quran işığında;
10. Epistemologiya — Quran işığında;
11. İnsanın surəti və əxlaqı — Quran işığında;
12. İnsanın həqiqi həyatı — Quran işığında;
13. Hidayət — Quran işığında;
14. Cəmiyyət — Quran işığında;
15. Peyğəmbərlərin tövhid ədəbi — Quran işığında;
16. İnsanın insanla təfsiri
Əhli-beyt (ə) və irfan
1. Müqərrəblərin fəna ədəbi (hədis və irfan) — Cameyi-Kəbir ziyarətnaməsinin şərhi (10 cild);
2. Yaradılışın xülasəsi;
3. Qəhrəmanlıq və irfan;
4. əl-Həmasə vəl-irfan (İlahi rəhbərliyə xas irfan)
5. Eşq xəzinədarı;
6. Əhli-beyt mərsiyələri;
7. Vilayət bayramı;
8. Ələvi hikməti;
9. Ələvi vilayəti (ilahi rəhbərlik);
10. İlahi rəhbərliyin "Təthir ayəsi"ndəki təcəllası;
11. Quran İmam Əlinin (ə) kəlamında;
13. Əli (ə) Allahın gözəl adlarının məzhəridir (ilahi rəhbərə xas irfan);
14. Nəhcül-bəlağədə dünyatanıma və dünyəvilik (sekulyarizm);
15. Hüseynin (ə) hərəkatının işığında ağlın çiçəklənməsi;
16 İlahi rəhbərliyin Qədir səhnəsindəki təzahürü;
17. İmam Əlinin (ə) arifanə həyatı;
18. Nəhcül-bəlağədə nəzəri və əməli hikmət;
19. Vilayətin (ilahi rəhbərliyin) gözəl ətri;
20. Vilayət (ilahi rəhbərlik) Quran işığında;
21. Düşüncə mehi;
22. Vəd olunmuş varlıq – İmam Mehdi (ə.f) (vilayi irfan)
Fəlsəfə
1. Rəhiqi-məxtum (Molla Sədranın "Hikməti-mütəaliyə" əsərinin şərhi – 32 cild);
2. Sədranın fəlsəfəsi;
3. İnsan hüquqlarının fəlsəfəsi;
4. Allahı sübut arqumentlərinin izahı;
5. Əli ibn Musa ər-Rza (ə) və əl-fəlsəfətul-ilahiyyə;
6. Ziyarətin fəlsəfəsi;
7. İslamda hüquq və vəzifə;
8. Dintanıma həndəsəsində ağlın yeri;
9. Şəmsül-vəhy Təbrizi (Əllamə Təbatəbainin elmi həyatı).
Yeni kəlam
1. İnsanın dindən gözləntisi;
2. Din və dünyanın münasibəti (sekulyarizm nəzəriyyəsinin tədqiqi və tənqidi);
3. Dinşünaslıq;
4. Şəriət mərifət güzgüsündə.
Klassik kəlam
1. Vilayəti-fəqih (vəliyyi-fəqihlik və ədalət).
Fiqh
1. İzahlı şəriət məsələləri, sual-cavablarla birlikdə;
2. Xums kitabı;
3. Sual-cavablar;
4. Həcc kitabı (4 cild);
5. əl-Vəhy vən-nubuvvət.
Sosial hüquq
1. Hidayət müjdəçisi (5 cild);
2. Düşncənin qaynağı (6 cild);
3. İmam Xomeyninin (r.ə) qətiyyətli bəyanı;
4. Düşüncə mehi (2 cild);
5. İslam və ətraf mühit;
6. Mənbəul-fikr (düşüncənin qaynağı).
Maarif
1. Həcc badəsi;
2. Həcc badəsindən bir udum;
3. Qurani-Həkim İmam Rzanın (ə) baxış bucağında;
4. İbadətlərin hikməti;
5. Namazın sirləri;
6. Qadın gözəllik və əzəmət güzgüsündə;
7. Quranın təhrifolunmazlığı;
8. Nəhcül-bəlağədə nəzəri və əməli hikmət
İrfan
1. Rübubi tövhid;
2. İbadi tövhid;
3. İslamda qadın.
Hədis
Məfatihul-həyat (Hədislər və davranış əxlaq).
Qeyd: Elmi-teoloji mərkəzlərdə təhsil, əsasən, üç mərhələdən ibarət olur:
Birinci mərhələ ibtidai və ya müqəddimə (1-ci səviyyə);
İkinci mərhələ ali (2 və 3-cü səviyyələr);
Üçüncü və son mərhələ "xaric" mərhələsi adlanır.
Birinci mərhələ 6, ikinci mərhələ isə, adətən, 4 il olur. Xaric mərhələsinin bəlli bir müddəti olmur. Bu mərhələ tələbənin istedadı, qavraması və zəkasından asılı olaraq iki ildən on ilə qədər davam edir. Bir və ikinci mərhələlərin dərsləri xüsusi kitablar əsasında tədris edilir. Xaric mərhələsinin dərsləri isə hər hansı xüsusi bir kitaba əsaslanmır. Dərslər mövzular üzrə keçirilir. Daha dəqiq desək, mühazirələrin mövzusu xüsusi bir kitab səviyyəsindən xaric olur. Buna görə də müəllim hər hansı mövzunun mühazirəsi zamanı bəzən yüzdən artıq kitaba müraciət etməli olur. Qeyd olunan səbəbdən bu mərhələ xaric mərhələsi adlandırılmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Abdulla Cavadi Amulinin rəsmi saytı 2012-02-14 at the Wayback Machine
- AYƏTULLAH ABDULLAH CAVADİ AMULİNİN TƏFSİR ELMİ SİSTEMİNDƏKİ BİLİK ONTOLOGİYASI, Zəhra Gerami, Metafizika Jurnalı, 2020, Vol. 3, № 4, Serial № 12. səh.7–26. PDF (http://dx.doi.org/10.29228/metafizika.21)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Seyx Abdullah Cavadi Amuli fars عبدالله جوادی آملی may 1933 Amul Mazandaran ostani Islam alimi muctehid Abdullah Cavadi AmuliAyetullah Abdullah Cavadi AmuliAbdullah Cavadi AmuliDogum tarixi may 1933 91 yas Dogum yeri Amul Amul sehristani Mazandaran ostani Iran Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve tehsiliFeqih filosof arif Quran tefsircisi ve teqlid mercelerinden olan ellame Abdullah Cavadi Amuli Islam dunyasinin en irihecmli tefsir kitabinin muellifidir Qurana yazdigi Tesnim adli tefsirin bu gune qeder 61 cildi capdan cixib Bu tefsirin 88 cild olacagi nezerde tutulmusdur Onun Nehcul belage ye yazdigi Seluni qeble en tefquduni adli serhi 18 cildde elmi mustevide boyuk regbetle qarsilanmisdir Dunya felsefi irsinin incilerinden sayilan Hikmeti mutealiye eserine yazdigi Rehiqi Mextum adli serhi 35 cildde capdan cixib Adicikilen eser Ellame Cavadi Amulinin 14 illik tedris heyatinin mehsuludur Abdullah Cavadi Amuli 5 may 1933 cu ilde Mazandaran vilayetinin Amul seherinde dunyaya gelmisdir Atasi Ebulhesen Vaiz Cavadi Amuli Amul seherinin alimlerinden olmusdur Cavadi Amuli alti illik ibtidai tehsilini basa vurduqdan sonra 1946 ci ilde Amul seherinin dini teoloji mektebinde tehsil almaga baslamisdir Burada Mehemmed Gerevi Ezizullah Tebersi Agaziya Amuli Ehmed Etimadi Ebulqasim Etimadi Ebulqasim Recai Soban Nuri ve atasi Mirze Ebulhesen Cavadi kimi muellimlerden ders almis ereb dilinin qrammatikasina yiyelenmis Semseddin Mehemmed ibn Mekki Sehid evvel ve Zeyneddin ibn Elinin Sehid sani Lume eserinin serhi Mirze Ebulqasim Gilaninin Qevaninul usul vel hikme Ellame Hillinin Serayeul Islam Seyx Seduqunu Emali ve sair eserleri oxuyub basa vurduqdan sonra 1950 ci ilde Tehrana getmis Mehemmedteqi Amulinin tovsiyesi ile tehsilini Mervi mektebinde davam etdirmisdir Burada Ismail Capeleqi Seyid Abbas Fisareki ve Mehemmedrza Muheqqiqin derslerinden faydalanmis Resail ve Mekasib eserlerini oxuyub basa vurmus astronomiya ve tebiet elmleri uzre tehsil almis Ibn Sinanin Isarat Molla Sedranin Esfar Ellame Seraninin Menzumenin serhi eserlerini oxumusdur O Quranin tefsiri Menzumenin serhi eserinin bir hissesini Isarat eserinin Ilahiyyat ve Irfan bolmelerini Esfar eserinin Nefs bolmesini Mehdi Ilahi Qumseyiden Fususul hikemin serhi eserini Fazil Toniden usul ve fiqhin xaric merhelelerini Mehemmedteqi Amuliden ders almisdir Mehemmedteqi Amulinin mesleheti ile tehsilini tekmillesdirmek ucun 1955 ci ilde Qum elmi teoloji merkezine yollanmisdir Burada bir muddet Seyid Huseyn Tebatebai Burucerdinin on iki il ise Seyid Mehemmed Muheqqiq Damadin fiqhin xaric derslerinde 1 yeddi ile Seyid Ruhullah Xomeyninin usulun xaric derslerinde istirak etmisdir Bundan elave bes il Haci Mirze Hasim Amulinin xaric derslerinden faydalanmisdir Quma getdiyi ilk gunden filosof ve meshur El Mizan eserinin muellifi Quran tefsircisi Seyid Mehemmedhuseyn Tebatebainin elminden faydalanmaga baslamis onunla elaqesini qetiyyen kesmemis ve bu elaqeleri Ellamenin omrunun sonuna qeder davam etmisdir Ellame Tebatebaiden Sizin elmi ve menevi cehetden en ustun telebeniz kimdir deye sorusulduqda o Sehid Mutehheri ve Imami Zencaninin adlarini qeyd etdikden sonra uc defe Cavadi Amulinin adini tekrarlamisdir Cavadi Amuli 25 il Ellame Tebatebainin elm xezinesinden faydalanmisdir Cavadi Amulinin Ellame Tebatebaiden aldigi dersler bunlardir Molla Sedranin Esfar eserinin Nefs ve Mead bolmeleri Esfar in xaric dersleri Ibn Sinanin Sefa eserinin Ilahiyyat ve Burhan bolmelerini Ibn Turkenin Temhidul qevaid eseri hedis elmi Qurani Kerimin tefsiri Hafizin qezellerinin serhi Serq ve Qerb felsefesinin tetbiqi materialist felsefelerin tedqiqi Elmi fealiyyetiAyetullah Cavadi Amuli tehsilini basa vurduqdan sonra tedris ve ilahi maarifin tebligi istiqametinde fealiyyet gostermis Isaratin serhi Serhi Tecrid Serhi Menzume Sevahidu rububiyye et Tehsil Sefa Esfar Temihdul qevaid Fususul hikemin serhi Misbahul uns eserlerini fiqhin xaric dersleri Quranin movzular uzre tefsiri Quranin sure ve ayelerinin ardicilligina esaslanan tefsirini tedris etmisdir O muxtelif Islam elmleri sahesinde tedqiqatlar aparilmasi ve Islam dini ile bagli ireli surulen subhelere cavab verilmesi meqsedile 1993 cu ilde Isra Vehy Elmleri Beynelxalq Merkezi ni tesis etmisdir UNESCO nun Iran uzre Milli Komisisyasi gosterdiyi xidmetlere gore onu Farabi bustu ile teltif etmisdir Ebu Eli Sina Elmi ve Medeni Fondu Ibn Sinanin Hikmeti Beynelxalq Konfransi nda onu Islam felsefesi sahesinde gosterdiyi xidmetlerine gore Hikmet nisani ile teltif etmisdir TelebeleriAyetullah Cavadi Amuli fiqh usul tefsir felsefe ve irfan sahesinde minlerle telebe ve alim yetisdirmisdir Ustadin elm ve siyaset sahesinde taninmis telebelerinden bir necesi Elirza Erafi Mustafa Melikian Seyid Kamal Heyderi Seyid Mehemmedcavad Pisvayi Mehdi Sebzendedar Mustafa Burucerdi Mehemmedcavad Fazil Lenkerani Mohsun Gereviyan Eli Seyfi Amuli Qulamrza Feyyazi Seyid Mustafa Muheqqiq Damad Ebdulkerim Ferehani ve s GorusleriEllame Cavadi Amulinin elmi sohreti ilahi sexsiyyeti ve irfani ziyasi taninmis elm adamlarinin ve siyasi xadimlerin diqqetini celb etmis zaman zaman onunla gorusler teskil edib elmi muzakireler aparmislar Bunlardan bir necesini qeyd etmek olar Fransiz filosofu antropoloqu ve sosioloqu xususile elmi ve texnoloji arasdirmalari ile sohret tapmis Bruno Latur Harvard Universitetinin telebeleri Almaniyanin Munster Universitetinin rektoru tobaqolu filosof Imran Nizar Hosein Avstraliyanin bas muftisi Seyx el Hilali Moldovanin kecmis prezidenti 1996 2000 Emil Konstantinesku Vatikanin yepiskopu Monsinyor Andre Ata Hamburq Islam Merkezinin muellimleri ve uzvleri Vircinia George Mason Universitetinin Islam Arasdirmalari uzre Beynelxalq Islam Dusuncesi Institutunun muellimi Ebduleziz Sacedina Finlandiyanin sabiq prezidenti Martti Ahtisaari Cenevre Universitetinin rektoru ve muellimleri Disburq Universitetinin muellim ve telebeleri Almaniyanin kecmis xarici isler naziri Kristin Muller ve s SeferleriAyetullah Cavadi Amulinin bir cox xarici olkelere o cumleden ABS Ispaniya Italiya Fransa Ingiltere Almaniya Isvecre Avstriya kecmis SSRI ve Livana seferleri olmusdur Moskva seferi onun en muhum seferlerinden biri kimi tarixe dusmusdur 1989 cu ilde Seyid Ruhullah Xomeyninin Sov IKP nin Merkezi Komitesinin Bas Katibi Mixail Qorbacova yazdigi mektubu Moskvaya mehz o aparmisdir Bundan elave 2000 ci ilde Seyid Eli Xamenei ABS de teskil edilmis Dinlerin Minillik Toplantisi na gonderdiyi mektubu da mehz onun vasitesile yollamisdir Hemin vaxt Ayetullah Cavadi Amuli orada kesisler buddist rahibler ve Avropa xristianlari ile gorusmusdur EserleriEllame Cavadi Amulinin 250 cilde yaxin eseri capdan cixib Hal hazirda onun 150 den cox kitabi Isra Vehy Elmleri Beynelxalq Merkezi terefinden capa hazirlanir Ellamenin capdan cixmis eserleri Fiqhin esaslari 1 Tehrirul usul Tefsir 1 Quranin sure ve ayelerin ardicilligi uzre tefsiri Tesnim tefsiri bu vaxta qeder 61 cildi capdan cixib 88 cild olmasi nezerde tutulur Qeyd etmek lazimdir ki Ellame Cavadi Amuli 40 il davamli olaraq Tesnim tefsirini tedris etmis ve 2020 ci ilde derslerini basa vurmusdur Quranin movzular uzre tefsiri 18 cild 1 Quran Quran isiginda 2 Tovhid Quran isiginda 3 Vehy ve peygemberlik Quran isiginda 4 Mead Quran isiginda 2 cild 5 Peygemberlerin heyati Quran isiginda 2 cild 6 Resulullahin s heyati Quran isiginda 7 Exlaqin esaslari Quran isiginda 8 Exlaqin merheleleri Quran isiginda 9 Fitret Quran isiginda 10 Epistemologiya Quran isiginda 11 Insanin sureti ve exlaqi Quran isiginda 12 Insanin heqiqi heyati Quran isiginda 13 Hidayet Quran isiginda 14 Cemiyyet Quran isiginda 15 Peygemberlerin tovhid edebi Quran isiginda 16 Insanin insanla tefsiri Ehli beyt e ve irfan 1 Muqerreblerin fena edebi hedis ve irfan Cameyi Kebir ziyaretnamesinin serhi 10 cild 2 Yaradilisin xulasesi 3 Qehremanliq ve irfan 4 el Hemase vel irfan Ilahi rehberliye xas irfan 5 Esq xezinedari 6 Ehli beyt mersiyeleri 7 Vilayet bayrami 8 Elevi hikmeti 9 Elevi vilayeti ilahi rehberlik 10 Ilahi rehberliyin Tethir ayesi ndeki tecellasi 11 Quran Imam Elinin e kelaminda 13 Eli e Allahin gozel adlarinin mezheridir ilahi rehbere xas irfan 14 Nehcul belagede dunyatanima ve dunyevilik sekulyarizm 15 Huseynin e herekatinin isiginda aglin ciceklenmesi 16 Ilahi rehberliyin Qedir sehnesindeki tezahuru 17 Imam Elinin e arifane heyati 18 Nehcul belagede nezeri ve emeli hikmet 19 Vilayetin ilahi rehberliyin gozel etri 20 Vilayet ilahi rehberlik Quran isiginda 21 Dusunce mehi 22 Ved olunmus varliq Imam Mehdi e f vilayi irfan Felsefe 1 Rehiqi mextum Molla Sedranin Hikmeti mutealiye eserinin serhi 32 cild 2 Sedranin felsefesi 3 Insan huquqlarinin felsefesi 4 Allahi subut arqumentlerinin izahi 5 Eli ibn Musa er Rza e ve el felsefetul ilahiyye 6 Ziyaretin felsefesi 7 Islamda huquq ve vezife 8 Dintanima hendesesinde aglin yeri 9 Semsul vehy Tebrizi Ellame Tebatebainin elmi heyati Yeni kelam 1 Insanin dinden gozlentisi 2 Din ve dunyanin munasibeti sekulyarizm nezeriyyesinin tedqiqi ve tenqidi 3 Dinsunasliq 4 Seriet merifet guzgusunde Klassik kelam 1 Vilayeti feqih veliyyi feqihlik ve edalet Fiqh 1 Izahli seriet meseleleri sual cavablarla birlikde 2 Xums kitabi 3 Sual cavablar 4 Hecc kitabi 4 cild 5 el Vehy ven nubuvvet Sosial huquq 1 Hidayet mujdecisi 5 cild 2 Dusncenin qaynagi 6 cild 3 Imam Xomeyninin r e qetiyyetli beyani 4 Dusunce mehi 2 cild 5 Islam ve etraf muhit 6 Menbeul fikr dusuncenin qaynagi Maarif 1 Hecc badesi 2 Hecc badesinden bir udum 3 Qurani Hekim Imam Rzanin e baxis bucaginda 4 Ibadetlerin hikmeti 5 Namazin sirleri 6 Qadin gozellik ve ezemet guzgusunde 7 Quranin tehrifolunmazligi 8 Nehcul belagede nezeri ve emeli hikmet Irfan 1 Rububi tovhid 2 Ibadi tovhid 3 Islamda qadin Hedis Mefatihul heyat Hedisler ve davranis exlaq Qeyd Elmi teoloji merkezlerde tehsil esasen uc merheleden ibaret olur Birinci merhele ibtidai ve ya muqeddime 1 ci seviyye Ikinci merhele ali 2 ve 3 cu seviyyeler Ucuncu ve son merhele xaric merhelesi adlanir Birinci merhele 6 ikinci merhele ise adeten 4 il olur Xaric merhelesinin belli bir muddeti olmur Bu merhele telebenin istedadi qavramasi ve zekasindan asili olaraq iki ilden on ile qeder davam edir Bir ve ikinci merhelelerin dersleri xususi kitablar esasinda tedris edilir Xaric merhelesinin dersleri ise her hansi xususi bir kitaba esaslanmir Dersler movzular uzre kecirilir Daha deqiq desek muhazirelerin movzusu xususi bir kitab seviyyesinden xaric olur Buna gore de muellim her hansi movzunun muhaziresi zamani bezen yuzden artiq kitaba muraciet etmeli olur Qeyd olunan sebebden bu merhele xaric merhelesi adlandirilmisdir Hemcinin baxMerifetIstinadlarXarici kecidlerAbdulla Cavadi Amulinin resmi sayti 2012 02 14 at the Wayback Machine AYETULLAH ABDULLAH CAVADI AMULININ TEFSIR ELMI SISTEMINDEKI BILIK ONTOLOGIYASI Zehra Gerami Metafizika Jurnali 2020 Vol 3 4 Serial 12 seh 7 26 PDF http dx doi org 10 29228 metafizika 21