Şeyx Cabir ibn Abdullah Ənsari (607, Mədinə – 697 və ya 696, Mədinə) — Həzrət Məhəmməd peyğəmbərin sahəbəsi.
Şeyx Cabir Ənsari | |
---|---|
Şeyx Cabir ibn Abdullah Ənsari | |
Doğum tarixi | 607 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 697 və ya 696 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu, mühəddis |
Həyatı
Cabir ibn Abdullah 607-ci ildə Həzrəc qəbiləsində anadan olmuşdu. Həzrət Məhəmmədə, Həzrət Əliyə və Əhli-beytə sədaqətli adamlardan idi. Ənsarların ilk müsəlmanlarındandır. Şeyx Cabir Ənsarinin yaxınlarından olan Ətiyyə belə nəql edir:
"Cabir ibn Abdullah Ənsari ilə İmam Hüseynin ziyarəti üçün Mədinədən çıxdıq. O zaman ki, Kərbəlaya yetişdik, Cabir Fərat çayının kənarına getdi və qüsl aldı. Sonra libasını geyindi və ətir vurdu. Sonra hər addımında zikr deyə-deyə İmam Hüseynin qəbrinə tərəf getdi. O vaxt ki, İmam Hüseynin qəbrinin kənarına çatdıq, mənə söylədi: "Əlimi pak qəbrin üzərinə qoy" (cənab Cabir Ənsarinin gözləri görmürdü). Mən belə də etdim. Bu anda gördüm ki, Cabir qəşş elədi və qəbrin üzərinə yıxıldı. Bir az üzünə su vurdum. O vaxt ki, Cabir özünə gəldi, 3 dəfə: "Ya Hüseyn! Ya Hüseyn! Ya Hüseyn!" dedi". Ərbəinlə bağlı cənab Cabir Ənsari — Peyğəmbərimizin qocaman səhabəsi ki, Ərbəin günündə İmam Hüseynin (ə) müqəddəs məzarını ziyarət etdi — bir mühüm nöqtəni vurğulamışdır. Cənab Cabir Ənsari o kəsdir ki, əziz Peyğəmbərin (ə) insan yetişdirən bağının ən nəcib meyvələrindəndir. Bəli, həmin bu cənab Cabir Ərbəin günü Kərbəlanın əziz şəhidlərinə salam verdikdən sonra, bu sözləri deyir: "Biz də sizin daxil olduğunuz (aid olduğunuz, etdiyiniz) işə şərik idik". Cabir Ənsarini müşayiət edən, bu qocaman möminə yolda yardımçı olan həmin Ətiyyə adlı insan xatırlayır: "Ona dedim: "Ey Cabir! Biz əziyyət çəkmədik, qılınc vurmadıq! Bu insanların başları bədənlərindən ayrılıb, ailələri tənha qalıb, uşaqları yetim qalmışdır. Necə ola bilər ki, biz əcrdə, savabda onlarla şərik olaq?" Cənab Cabir cavabında buyurur: "Ətiyyə! Mən öz iki qulağımla Allahın Rəsulundan (s) eşitmişəm ki, buyurub: "Hər kim bir camaatın əməlini sevsə, o əməlin savabında onlarla şərikdir". Sonra dedi: "Ey Ətiyyə! Rəsulullah (s) buyurdu: "Mənim də əshabımın niyyəti — Hüseynin (ə) və əshabının həmin niyyətidir"".
Cabir, Hüseynin oğlu Səccadı və Huseynin nəvəsi- Səccadın övladı Baqiri görmüşdü. Məhəmmədin bir əmanətini çatdırmalı idi Cabir Baqirə. Məhəmməd Cabirə bildirmişdi ki, vaxt gələcək, sən, mənim övladlarımdan olan Baqiri görəsəksən və mənim salamımı Baqirə çatdırarsan.
Rəvayət edilir ki, bir gün Cabir küçədə Baqiri görür və nun Məhəmmədə oxşadığını görüb kimliyini xəbər alır Baqirdən. Baqir kim olduğunu söylədikdə, Cabir sevinir, gözləri sevinc göz yaşları ilə dolur. Və nəhayət, Məhəmmədin əmanətini- salamını Baqirə çatdırır.
Türkiyənin Şanlıurfa eli Harran elçəsinə 20 km. uzaqlıqdaki Cabir əl Ənsar kəndində Cabir bin Abdullah (Cabir əl Ənsari) türbəsi və məscidi var. Məhəmməd ilə birlikdə savaşlara qatılmış, Şamın, Harranın və Urfanın fəthlərində iştirak etmişdir. Şeyx Cabir əl-Ənsari 697-ci ildə Mədinə şəhərində vəfat edib.
Şeyx Cabir Ənsarinin soyu
Onun soyu Cabiri-Ənsari adlanır. Bu soyun nümayəndələri müsəlman ölkələrin əksəriyyətində yaşayırlar. Şeyx Cabirin Abdulla, Mücahid adlı oğlanları olmuşdur.
Haqqında nəql olunan kəlamlar
Cabir b. Abdullah b. Amr b. Hazm, Mədinə’yə köçmüşdür, Nəbi s.ə.ə. ilə birlikdə Bədr döyüşünə və 18 Qəzvəyə qatılmışdır. 78-ci ildə ölmüşdür.
Əli b. İbrahim mənə atasından, o ibni Əbu Nəcran’dan, o Asim b. Humeyd’dən, o Məhəmməd b. Müslim’dən, o da Əbu Cəfər (imam Baqir ə.s.) ’dan rəvayət etdi, dedi ki: "Cabir mənə Rəsulullah s.ə.ə.’in "qardaş oğlu dədə kimi qismləndirilir" dediyini rəvayət etdi və Cabir yalan söyləməmişdir."
Mənə Məhəmməd b. Məsud danışdı, dedi ki: Mənə Əli b. Məhəmməd b. Yəzid əl-Qumi rəvayət etdi, dedi ki: Əhməd b. Məhəmməd b. İsa əl-Qumi mənə ibni Fəddal’dan, o Abdullah b. Bukeyr’dən, o Zürarə’dən, o da Əbu Cəfər (imam Baqir ə.s.)’dan rəvayət etdi, dedi ki: "Cabir’in atası Abdullah yetmiş insandan (2-ci Aqabə beyətinə qatılanlardan) və on iki insandan (1-ci Aqabə Beyətinə qatılanlardan). Cabir isə yetmiş insandan birisi olmasına baxmayaraq on iki kişidən deyildi."
Mənə Əbu Məhəmməd Cəfər b. Maruf danışdı, dedi ki: Həsən b. Əli b. Nöman mənə atasından, o Asim əl-Hənnat’dan, o da Məhəmməd b. Müslim’dən rəvayət etdi, dedi ki: Əbu Abdullah (imam Cəfər əs-Sadiq ə.s.) mənə dedi ki: Atamın elə xüsusiyyətləri vardır ki, bunlar ancaq ona aiddir. Bir gün Rəsulullah s.ə.ə. Cabir b. Abdullah əl-Ənsari’yə dedi ki: "ey Cabir! Sən Məhəmməd b. Əli əl-Baqir’i görəcəksən, gördüyün zaman mənim salamımı ona çatdırarsan." Bunun üstündən Cabir, Əli b. Hüseyn əs-Səccad ə.s.’ın evinə gəlib Məhəmməd b. Əli əl-Baqir’i soruşdu. İmam Səccad ə.s. ona "o uşaqlarla birlikdədir, sənə gəlməsi üçün onu göndərərəm" dediyi zaman "Xeyr, Mən ona gedəcəm" qarşılığını verdi və əl-Baqir ə.s.’ı axtarmaq üçün yola çıxdı. İmam ə.s.’ın hüzuruna çatdı, əhdini yerinə yetirdi, imam’ın başını öpdü və belə buyurdu: "Rəsulullah s.ə.ə. məni sənə Onun salamını çatdırmağım üçün göndərdi." İmam ə.s. dedi ki: "Rəsulullah s.ə.ə.’ə də, sənə də salam olsun". Sonra Cabir dedi ki: "Anam, atam sənə fəda olsun, Qiyamət günündə mənə şəfaət edəcəyinə dair bir güvəncə verə bilərsən mi ?" İmam ə.s. dedi ki: "Bunu yerinə yetirəcəm ey Cabir!"
Şəni yüksək bir şəxsiyyətdir.
Kəşşi onun mədhi haqqında bir çox hədis rəvayət etmişdir, bu rəvyətlər onun uca, dəyərli, doğru əqidəli və Əhli Beyt ə.s.’a bağlı olduğunu göstərməkdədir.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Ənsarilər, Bakı, "Mütərcim", 2012, 334 səh.
- Səhabə Cabir b. Abdullah əl-Ənsari r.ə’in Şiə nəzdindəki məqamı
- Sahabe Cabir b. Abdullah el-Ensari r.a’ın Şia nezdindeki makamı
İstinadlar
- Али-заде А. Джабир ибн Абдуллах (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 218.
- İbn Əbdül-Birr, "Əl-isti`ab", c. 2, səh. 473
- Bərki, "Rical", səhifə 2, 3, 7, 8, 9 [ölü keçid]
- "Şeyx Tusi, "Rical", səhifə 31, 134-cü ravi; səhifə 59, 498-ci ravi; səhifə 93, 921-ci ravi; səhifə 99, 964-cü ravi; səhifə 111, 1087-ci ravi; səhifə 129, 1311-ci ravi". 2021-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-13.
- "Kuleyni, "əl-Kafi", c. 7, səh. 74, Varislər kitabı, hədis 3". 2022-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-13.
- Şeyx Tusi, "Təhzib", c. 9, səh. 309, hədis 27 [ölü keçid]
-
İsnad səhihdir
- Seyyid Əbülqasim əl-Xoyi, "Mocəm ricalil hədis", c. 4, səh. 334, 2025-ci ravi 2021-01-25 at the Wayback Machine
- Kəşşi, "Rical", c. 1, səh. 41–43 [ölü keçid]
- "İbni Davud, "Rical", səhifə 60, 288-ci ravi". 2021-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-13.
- "Seyyid Təfşiri, "Naqdur Rical", c. 1, səh. 323, 884-cü ravi". 2010-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-13.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyx Cabir ibn Abdullah Ensari 607 Medine 697 ve ya 696 Medine Hezret Mehemmed peygemberin sahebesi Seyx Cabir EnsariSeyx Cabir ibn Abdullah EnsariDogum tarixi 607Dogum yeri MedineVefat tarixi 697 ve ya 696Vefat yeri Medine Emeviler xilafetiFealiyyeti herbi qulluqcu muheddisHeyatiCabir ibn Abdullah 607 ci ilde Hezrec qebilesinde anadan olmusdu Hezret Mehemmede Hezret Eliye ve Ehli beyte sedaqetli adamlardan idi Ensarlarin ilk muselmanlarindandir Seyx Cabir Ensarinin yaxinlarindan olan Etiyye bele neql edir Cabir ibn Abdullah Ensari ile Imam Huseynin ziyareti ucun Medineden cixdiq O zaman ki Kerbelaya yetisdik Cabir Ferat cayinin kenarina getdi ve qusl aldi Sonra libasini geyindi ve etir vurdu Sonra her addiminda zikr deye deye Imam Huseynin qebrine teref getdi O vaxt ki Imam Huseynin qebrinin kenarina catdiq mene soyledi Elimi pak qebrin uzerine qoy cenab Cabir Ensarinin gozleri gormurdu Men bele de etdim Bu anda gordum ki Cabir qess eledi ve qebrin uzerine yixildi Bir az uzune su vurdum O vaxt ki Cabir ozune geldi 3 defe Ya Huseyn Ya Huseyn Ya Huseyn dedi Erbeinle bagli cenab Cabir Ensari Peygemberimizin qocaman sehabesi ki Erbein gununde Imam Huseynin e muqeddes mezarini ziyaret etdi bir muhum noqteni vurgulamisdir Cenab Cabir Ensari o kesdir ki eziz Peygemberin e insan yetisdiren baginin en necib meyvelerindendir Beli hemin bu cenab Cabir Erbein gunu Kerbelanin eziz sehidlerine salam verdikden sonra bu sozleri deyir Biz de sizin daxil oldugunuz aid oldugunuz etdiyiniz ise serik idik Cabir Ensarini musayiet eden bu qocaman momine yolda yardimci olan hemin Etiyye adli insan xatirlayir Ona dedim Ey Cabir Biz eziyyet cekmedik qilinc vurmadiq Bu insanlarin baslari bedenlerinden ayrilib aileleri tenha qalib usaqlari yetim qalmisdir Nece ola biler ki biz ecrde savabda onlarla serik olaq Cenab Cabir cavabinda buyurur Etiyye Men oz iki qulagimla Allahin Resulundan s esitmisem ki buyurub Her kim bir camaatin emelini sevse o emelin savabinda onlarla serikdir Sonra dedi Ey Etiyye Resulullah s buyurdu Menim de eshabimin niyyeti Huseynin e ve eshabinin hemin niyyetidir Cabir Huseynin oglu Seccadi ve Huseynin nevesi Seccadin ovladi Baqiri gormusdu Mehemmedin bir emanetini catdirmali idi Cabir Baqire Mehemmed Cabire bildirmisdi ki vaxt gelecek sen menim ovladlarimdan olan Baqiri goreseksen ve menim salamimi Baqire catdirarsan Revayet edilir ki bir gun Cabir kucede Baqiri gorur ve nun Mehemmede oxsadigini gorub kimliyini xeber alir Baqirden Baqir kim oldugunu soyledikde Cabir sevinir gozleri sevinc goz yaslari ile dolur Ve nehayet Mehemmedin emanetini salamini Baqire catdirir Turkiyenin Sanliurfa eli Harran elcesine 20 km uzaqliqdaki Cabir el Ensar kendinde Cabir bin Abdullah Cabir el Ensari turbesi ve mescidi var Mehemmed ile birlikde savaslara qatilmis Samin Harranin ve Urfanin fethlerinde istirak etmisdir Seyx Cabir el Ensari 697 ci ilde Medine seherinde vefat edib Seyx Cabir Ensarinin soyuOnun soyu Cabiri Ensari adlanir Bu soyun numayendeleri muselman olkelerin ekseriyyetinde yasayirlar Seyx Cabirin Abdulla Mucahid adli oglanlari olmusdur Haqqinda neql olunan kelamlarCabir b Abdullah b Amr b Hazm Medine ye kocmusdur Nebi s e e ile birlikde Bedr doyusune ve 18 Qezveye qatilmisdir 78 ci ilde olmusdur Eli b Ibrahim mene atasindan o ibni Ebu Necran dan o Asim b Humeyd den o Mehemmed b Muslim den o da Ebu Cefer imam Baqir e s dan revayet etdi dedi ki Cabir mene Resulullah s e e in qardas oglu dede kimi qismlendirilir dediyini revayet etdi ve Cabir yalan soylememisdir Mene Mehemmed b Mesud danisdi dedi ki Mene Eli b Mehemmed b Yezid el Qumi revayet etdi dedi ki Ehmed b Mehemmed b Isa el Qumi mene ibni Feddal dan o Abdullah b Bukeyr den o Zurare den o da Ebu Cefer imam Baqir e s dan revayet etdi dedi ki Cabir in atasi Abdullah yetmis insandan 2 ci Aqabe beyetine qatilanlardan ve on iki insandan 1 ci Aqabe Beyetine qatilanlardan Cabir ise yetmis insandan birisi olmasina baxmayaraq on iki kisiden deyildi Mene Ebu Mehemmed Cefer b Maruf danisdi dedi ki Hesen b Eli b Noman mene atasindan o Asim el Hennat dan o da Mehemmed b Muslim den revayet etdi dedi ki Ebu Abdullah imam Cefer es Sadiq e s mene dedi ki Atamin ele xususiyyetleri vardir ki bunlar ancaq ona aiddir Bir gun Resulullah s e e Cabir b Abdullah el Ensari ye dedi ki ey Cabir Sen Mehemmed b Eli el Baqir i goreceksen gorduyun zaman menim salamimi ona catdirarsan Bunun ustunden Cabir Eli b Huseyn es Seccad e s in evine gelib Mehemmed b Eli el Baqir i sorusdu Imam Seccad e s ona o usaqlarla birlikdedir sene gelmesi ucun onu gondererem dediyi zaman Xeyr Men ona gedecem qarsiligini verdi ve el Baqir e s i axtarmaq ucun yola cixdi Imam e s in huzuruna catdi ehdini yerine yetirdi imam in basini opdu ve bele buyurdu Resulullah s e e meni sene Onun salamini catdirmagim ucun gonderdi Imam e s dedi ki Resulullah s e e e de sene de salam olsun Sonra Cabir dedi ki Anam atam sene feda olsun Qiyamet gununde mene sefaet edeceyine dair bir guvence vere bilersen mi Imam e s dedi ki Bunu yerine yetirecem ey Cabir Seni yuksek bir sexsiyyetdir Kessi onun medhi haqqinda bir cox hedis revayet etmisdir bu revyetler onun uca deyerli dogru eqideli ve Ehli Beyt e s a bagli oldugunu gostermekdedir MenbeEnver Cingizoglu Ensariler Baki Mutercim 2012 334 seh Sehabe Cabir b Abdullah el Ensari r e in Sie nezdindeki meqami Sahabe Cabir b Abdullah el Ensari r a in Sia nezdindeki makamiIstinadlarAli zade A Dzhabir ibn Abdullah rus Islamskij enciklopedicheskij slovarMoskva Ansar 2007 S 218 ISBN 978 5 98443 025 8 Ibn Ebdul Birr El isti ab c 2 seh 473 Berki Rical sehife 2 3 7 8 9 olu kecid Seyx Tusi Rical sehife 31 134 cu ravi sehife 59 498 ci ravi sehife 93 921 ci ravi sehife 99 964 cu ravi sehife 111 1087 ci ravi sehife 129 1311 ci ravi 2021 05 24 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 13 Kuleyni el Kafi c 7 seh 74 Varisler kitabi hedis 3 2022 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 13 Seyx Tusi Tehzib c 9 seh 309 hedis 27 olu kecid Isnad sehihdir Seyyid Ebulqasim el Xoyi Mocem ricalil hedis c 4 seh 334 2025 ci ravi 2021 01 25 at the Wayback Machine Kessi Rical c 1 seh 41 43 olu kecid Ibni Davud Rical sehife 60 288 ci ravi 2021 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 13 Seyyid Tefsiri Naqdur Rical c 1 seh 323 884 cu ravi 2010 06 21 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 13 Hemcinin baxMehemmed peygemberin sehabeleri siyahisiXarici kecidler