Böyük xallı qartal (lat. Clanga clanga) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin xallı qartal cinsinə aid heyvan növü.
Böyük xallı qartal | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Böyük xallı qartal | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Statusu
Nadirdir.
Kateqoriyası
(VU). Mənfi təsirlərə həssasdır.
Genefond əhəmiyyəti
Cinsin 5 növündən biridir.
Qısa təsviri
Bozqır (çöl) qartalından az kiçikdir. Səsi bərk çıxır– "kiyak-kiyak". Rəngi qara-qonurdur.
Yayılması
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda miqrasiya vaxtında olur, düzənlikdə tək-tək qışlayır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Mart-apreldə və bir də sentyabrda dağda və düzəndə görünür. Seyrək hündür ağac olan sahələri xoşlayır. Azərbaycanda miqrant populyasiyası qurbağa, kərtənkələ, siçanabənzər gəmiricilər və quşlar ilə yemlənir. Lakin yediyi quşların çoxu ovçular tərəfindən yaralanmış olanlardır.
Sayı
XX əsrin axırına qədər adi saylı, sonralar isə nadir olub. Qışlamasını təsdiq edən müşahidə yoxdur. Son 10 ildə qışlamasını heç kim görməyib. Miqrasiya dövründə isə 2000-ci ildə cəmi 46 quş qeyd edilib. Son 10 ildə 30 quşdan çox olmayıb, yəni 35 % azalıb.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Azərbaycandan keçən populyasiyanın sayı Xəzər dənizindən şimala tərəf yerləşən ərazidən (Rusiya) asılıdır. Azərbaycanda miqrasiya dövründə olarkən zərərli hesab edilib ovlanması da nadir olmasına rəvac verib.
Əhali üçün əhəmiyyəti
Siçan yeməsi faydalıdır. Sanitar əhəmiyyəti də var.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağandır. Bioloji müxtəlifliyin saxlanılması prinsipinə əsasən, CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxil edilib. Beynəlxalq miqyasda qorunur.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Əhaliyə tanıdılması və qorunmasının vacibliyinin əhaliyə geniş izah edilməsi.
İstinadlar
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- World Bird List (ing.): IOC World Bird List. 6.4 IOU, 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk xalli qartal lat Clanga clanga heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin qirgikimiler destesinin qirgilar fesilesinin xalli qartal cinsine aid heyvan novu Boyuk xalli qartalElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Deste QirgikimilerFesile QirgilarYarimfesile QartallarCins Xalli qartalNov Boyuk xalli qartalBeynelxalq elmi adiClanga clanga Pall 1811 Sekil axtarisiNCBI 2677969EOL 47186860StatusuNadirdir Kateqoriyasi VU Menfi tesirlere hessasdir Genefond ehemiyyetiCinsin 5 novunden biridir Qisa tesviriBozqir col qartalindan az kicikdir Sesi berk cixir kiyak kiyak Rengi qara qonurdur YayilmasiAvropa ve Asiyada yayilib Azerbaycanda miqrasiya vaxtinda olur duzenlikde tek tek qislayir Yasayis yeri ve heyat terziMart aprelde ve bir de sentyabrda dagda ve duzende gorunur Seyrek hundur agac olan saheleri xoslayir Azerbaycanda miqrant populyasiyasi qurbaga kertenkele sicanabenzer gemiriciler ve quslar ile yemlenir Lakin yediyi quslarin coxu ovcular terefinden yaralanmis olanlardir SayiXX esrin axirina qeder adi sayli sonralar ise nadir olub Qislamasini tesdiq eden musahide yoxdur Son 10 ilde qislamasini hec kim gormeyib Miqrasiya dovrunde ise 2000 ci ilde cemi 46 qus qeyd edilib Son 10 ilde 30 qusdan cox olmayib yeni 35 azalib Mehdudlasdirici amillerAzerbaycandan kecen populyasiyanin sayi Xezer denizinden simala teref yerlesen eraziden Rusiya asilidir Azerbaycanda miqrasiya dovrunde olarken zererli hesab edilib ovlanmasi da nadir olmasina revac verib Ehali ucun ehemiyyetiSican yemesi faydalidir Sanitar ehemiyyeti de var Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi qadagandir Bioloji muxtelifliyin saxlanilmasi prinsipine esasen CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxil edilib Beynelxalq miqyasda qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerEhaliye tanidilmasi ve qorunmasinin vacibliyinin ehaliye genis izah edilmesi IstinadlarIOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 World Bird List ing IOC World Bird List 6 4 IOU 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 4Hemcinin bax