Burla — türk əfsanələrində, xalq əhvalatlarında və nağıllarında qadın cəngavər. Döyüşçü qadın motivini işarələr. Yanında qırx döyüşçü qız dilbəri vardır. "Boyu uzun Burla xatun" və "Saçı uzun Sırma xatun" şəklində başqa bir xarakterlə birlikdə əfsanələrdə adı keçər. Qorqud Ata əhvalatlarında də iştirak edər. Sırma Xatun isə gözəlliyi simvollaşdırır. Boyu uzun Burla xatun, "Kitabi-Dədə Qorqud" əsərində xanlar xanı Bayandır xanın qızı, bəylər bəyi Salur Qazanın həyat yoldaşı, Oğuz dövlətinin birinci xanımıdır. "Boyu uzun Burla xatun" antroponim modeli "Boyu uzun" ləqəbi, "Burla" şəxs adı və "xatun" titulundan ibarətdir. "Boyu uzun" gözəllik rəmzidir.
Burla xatun |
---|
Etimologiya
(Bur) kökündən törəmişdir. Bura/Burçin (maral) və bürcü (ətir) sözləri ilə eyni kökdən gəlir. Burlanmaq feli gəzmək, dolanmaq deməkdir. Üzüm salkmı mənasını verdiyi də deyilər. "Burla" antroponiminin etimoloji izahı bir neçə cəhətdən verilir.
- 1. "Burla" antroponimi qədim türk dilində üzüm bağı mənasında olan "borluğ" sözünün o-u, u-a səs əvəzlənməsi və ğ səs düşümü ilə "Burla" şəklinə düşmüşdür.
- 2. Tarixi-linqvistik baxımdan yanaşdıqda "Burla" antroponimi burulmaq felinə oxşayır. Belə ki, "burulmaq" feli arzu şəklində işləndikdə "burula", ikinci hecadakı u səsinin düşməsi mümkündür, yəni geri dönə mənasını ifadə etmiş olur. Bu, Burla xatunun atası Bayandır xanın davamçısı ilə izah olunur.
- 3. M. Kaşğarinin lüğətində "ətir saçmaq" mənasında işlənir, yəni "Bur" sözü – ul qayıdış növ şəkilçisi və a – isə felin arzu şəklinin şəkilçisidir. Sözün ikinci hecasındakı "u" saiti qısa deyildiyi üçün "Burla" şəklinə düşmüşdür. Deməli, "Burla" saçan, gözəl görünən mənasındadır. Belə bir adı da məhz Bayandır xanın qızı daşıya bilərdi.
Mənbə
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Burla turk efsanelerinde xalq ehvalatlarinda ve nagillarinda qadin cengaver Doyuscu qadin motivini isareler Yaninda qirx doyuscu qiz dilberi vardir Boyu uzun Burla xatun ve Saci uzun Sirma xatun seklinde basqa bir xarakterle birlikde efsanelerde adi kecer Qorqud Ata ehvalatlarinda de istirak eder Sirma Xatun ise gozelliyi simvollasdirir Boyu uzun Burla xatun Kitabi Dede Qorqud eserinde xanlar xani Bayandir xanin qizi beyler beyi Salur Qazanin heyat yoldasi Oguz dovletinin birinci xanimidir Boyu uzun Burla xatun antroponim modeli Boyu uzun leqebi Burla sexs adi ve xatun titulundan ibaretdir Boyu uzun gozellik remzidir Burla xatunEtimologiya Bur kokunden toremisdir Bura Burcin maral ve burcu etir sozleri ile eyni kokden gelir Burlanmaq feli gezmek dolanmaq demekdir Uzum salkmi menasini verdiyi de deyiler Burla antroponiminin etimoloji izahi bir nece cehetden verilir 1 Burla antroponimi qedim turk dilinde uzum bagi menasinda olan borlug sozunun o u u a ses evezlenmesi ve g ses dusumu ile Burla sekline dusmusdur 2 Tarixi linqvistik baximdan yanasdiqda Burla antroponimi burulmaq feline oxsayir Bele ki burulmaq feli arzu seklinde islendikde burula ikinci hecadaki u sesinin dusmesi mumkundur yeni geri done menasini ifade etmis olur Bu Burla xatunun atasi Bayandir xanin davamcisi ile izah olunur 3 M Kasgarinin lugetinde etir sacmaq menasinda islenir yeni Bur sozu ul qayidis nov sekilcisi ve a ise felin arzu seklinin sekilcisidir Sozun ikinci hecasindaki u saiti qisa deyildiyi ucun Burla sekline dusmusdur Demeli Burla sacan gozel gorunen menasindadir Bele bir adi da mehz Bayandir xanin qizi dasiya bilerdi MenbeTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Hemcinin baxKitabi Dede Qorqud