Bozqır qartalı (lat. Aquila rapax) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin qartal cinsinə aid heyvan növü.
Bozqır qartalı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Bozqır qartalı | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Qısa təsviri və yayılması
İri qartaldır. Rəngi qonurdur. Burun dəlikləri ovaldır. Səsi boğunuq çıxır.
Yayılması
Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. Azərbaycanda miqrantdır. Burada Xəzər sahili boyunca uzanan düzənlik sahələrdə təsadüf olunur. Mart-aprel və sentyabr oktyabr aylarında görünür.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Yarımsəhra sahələri xoşlayır. Azərbaycanda müvəqqəti olduğu üçün həyat tərzi diqqəti cəlb etməyib.
Sayı
XX əsrə qədər adi saylı, 1990-cı illərə qədər azaldılıb, nadir olub, 2000—2001-ci illərdə 6 quş qeyd edilib, indi isə nəslinin kəsilmə təhlükəsi var, son 10 ildə 1 dəfə Salyan ətrafında (oktyabr, 2007-ci ildə) yaralanmış halda əldə edilib (şəxsi həyətdə qəfəsdə saxlanılıb).
Azalma səbəbləri
Növün kəmiyyət göstəricisinə təsir edən əsas faktorlar Böyük Qafqazdan şimala tərəf yerləşən ərazinin vəziyyətidir. Azərbaycanda bozqır qartalının miqrant populyasiyanın zərərli hesab edilib ovlanması da ona mənfi təsir edib.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağandır. Respublikanın və Naxçıvan MR-ın Qırmızı kitablarına daxil edilib. CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxil edilib.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Xəzər dənizinin qərb sahili boyunca yerləşən düzən sahələrdə miqrant populyasiyasının qorunmasına nəzarətin gücləndirilməsi, süni şəraitdə yetişdirilib təbiətə buraxılması, növün əhaliyə tanıdılması.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bozqir qartali lat Aquila rapax heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin qirgikimiler destesinin qirgilar fesilesinin qartal cinsine aid heyvan novu Bozqir qartaliElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Deste QirgikimilerFesile QirgilarYarimfesile QartallarCins QartalNov Bozqir qartaliBeynelxalq elmi adiAquila rapax Temminck 1828 Sekil axtarisiITIS 175415NCBI 252781Qisa tesviri ve yayilmasiIri qartaldir Rengi qonurdur Burun delikleri ovaldir Sesi bogunuq cixir YayilmasiAvropa Asiya ve Afrikada yayilib Azerbaycanda miqrantdir Burada Xezer sahili boyunca uzanan duzenlik sahelerde tesaduf olunur Mart aprel ve sentyabr oktyabr aylarinda gorunur Yasayis yeri ve heyat terziYarimsehra saheleri xoslayir Azerbaycanda muveqqeti oldugu ucun heyat terzi diqqeti celb etmeyib SayiXX esre qeder adi sayli 1990 ci illere qeder azaldilib nadir olub 2000 2001 ci illerde 6 qus qeyd edilib indi ise neslinin kesilme tehlukesi var son 10 ilde 1 defe Salyan etrafinda oktyabr 2007 ci ilde yaralanmis halda elde edilib sexsi heyetde qefesde saxlanilib Azalma sebebleriNovun kemiyyet gostericisine tesir eden esas faktorlar Boyuk Qafqazdan simala teref yerlesen erazinin veziyyetidir Azerbaycanda bozqir qartalinin miqrant populyasiyanin zererli hesab edilib ovlanmasi da ona menfi tesir edib Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi qadagandir Respublikanin ve Naxcivan MR in Qirmizi kitablarina daxil edilib CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerXezer denizinin qerb sahili boyunca yerlesen duzen sahelerde miqrant populyasiyasinin qorunmasina nezaretin guclendirilmesi suni seraitde yetisdirilib tebiete buraxilmasi novun ehaliye tanidilmasi IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax