Boyaq dazı (lat. Hypericum androsaemum) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin dazıkimilər fəsiləsinin dazı cinsinə aid bitki növü.
Boyaq dazı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Boyaq dazı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Arealı
Afrikada (Tunis, Əlcəzair), Avropada, Asiyada (Türkiyə, İran, Azərbaycan, Gürcüstan, Dağıstan, Türkmənistan) yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 40-100 sm, gövdəsi qəhvəyitəhər, adətən düzduran və az budaqlanmış yarımkoldur. Yarpaqları oturaqdır, çılpaqdır, uzunsov və enli yumurtavari, uzunluğu 4-10 sm, eni 2-6 sm olub, kütdür, oyuqlu və ya qısa itiucludur, qaidə hissəsi dəyirmidir, alt tərəfdən tünd-göydür. Çiçəkləri uzunluğu 2-6 sm olan, qalxanşəkilli və ya çətirşəkilli çiçək qrupunda toplanmışdır, yuxarı yarpaqların yaxınlaşmasından əmələ gəlmiş qını vardır. Ləçəkləri uzunsov-yumurtaşəkilli olub, kütdür. Qutucuq giləmeyvəşəkillidir, demək olar ki, qara rəngdədir, kasacığa bərabərdir, açılan deyil, tez töküləndir. Toxumlarının uzunluğu 1 mm-dir, qısa silindrşəkilli və ya ovaldır, tor kimi deşiklidir, buruncuğu vardır. May ayında çiçəkləyir, iyun-iyul (avqust) aylarında meyvə verir.
Azərbaycanda yayılması
BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Lənkəran dağlıq. Aşağı və orta dağ qurşağında.
Yaşayış mühiti
Meşələrdə və rütubətli kolluqlarda rast gəlinir.
Ekologiyası
Günəşli və kölgəli yerdə bitir.
İstifadəsi
Yaşıllaşdırmada yamaclarda, təpələrdə, bağ yollarının yaxınlığında, ağac və kol qruplarının ətrafında əkilir. Bəzi sortları canlı hasarlarda və ya çiçək ləklərində digər çoxillik ot bitkiləri ilə birlikdə istifadə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Androsaemum androsaemum (L.) Huth
- Androsaemum floridum Salisb.
- Androsaemum vulgare Gaertn.
- Hypericum bacciferum Lam.
- Hypericum bacciforme Bubani
- Hypericum floridum Salisb.
Heterotipik sinonimləri
- Androsaemum officinale All.
- Hypericum androsaemum var. dilatatum Merino
- Hypericum androsaemum f. variegatum D.C.McClint. & E.C.Nelson
- Hypericum webbianum G.Nicholson
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 784.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyaq dazi lat Hypericum androsaemum bitkiler aleminin malpigiyacicekliler destesinin dazikimiler fesilesinin dazi cinsine aid bitki novu Boyaq daziElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste MalpigiyaciceklilerFesile DazikimilerCins DaziNov Boyaq daziBeynelxalq elmi adiHypericum androsaemum L 1753Sekil axtarisiITIS 565236NCBI 140968EOL 590493ArealiAfrikada Tunis Elcezair Avropada Asiyada Turkiye Iran Azerbaycan Gurcustan Dagistan Turkmenistan yayilmisdir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 40 100 sm govdesi qehveyiteher adeten duzduran ve az budaqlanmis yarimkoldur Yarpaqlari oturaqdir cilpaqdir uzunsov ve enli yumurtavari uzunlugu 4 10 sm eni 2 6 sm olub kutdur oyuqlu ve ya qisa itiucludur qaide hissesi deyirmidir alt terefden tund goydur Cicekleri uzunlugu 2 6 sm olan qalxansekilli ve ya cetirsekilli cicek qrupunda toplanmisdir yuxari yarpaqlarin yaxinlasmasindan emele gelmis qini vardir Lecekleri uzunsov yumurtasekilli olub kutdur Qutucuq gilemeyvesekillidir demek olar ki qara rengdedir kasaciga beraberdir acilan deyil tez tokulendir Toxumlarinin uzunlugu 1 mm dir qisa silindrsekilli ve ya ovaldir tor kimi desiklidir buruncugu vardir May ayinda cicekleyir iyun iyul avqust aylarinda meyve verir Azerbaycanda yayilmasiBQ Quba BQ serq BQ qerb Lenkeran dagliq Asagi ve orta dag qursaginda Yasayis muhitiMeselerde ve rutubetli kolluqlarda rast gelinir EkologiyasiGunesli ve kolgeli yerde bitir IstifadesiYasillasdirmada yamaclarda tepelerde bag yollarinin yaxinliginda agac ve kol qruplarinin etrafinda ekilir Bezi sortlari canli hasarlarda ve ya cicek leklerinde diger coxillik ot bitkileri ile birlikde istifade edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Androsaemum androsaemum L Huth Androsaemum floridum Salisb Androsaemum vulgare Gaertn Hypericum bacciferum Lam Hypericum bacciforme Bubani Hypericum floridum Salisb Heterotipik sinonimleri Androsaemum officinale All Hypericum androsaemum var dilatatum Merino Hypericum androsaemum f variegatum D C McClint amp E C Nelson Hypericum webbianum G NicholsonIstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 784 Hemcinin bax