Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Borussiya (Dortmund) — Almaniyanın futbol klubu. Avropada ən güclü komandalardan biri. Əsası 1909 il-də qoyulmuşdur. Oyunlarını ""da (80 minə yaxın tamaşaçı) keçirir. 6 qat Almaniya (1956, 1957, 1963, 1995, 1996, 2002) çempionu, 2 dəfə ölkə Kubokunun (1965, 1989) sahibi olmuşdur. Ən nüfuzlu beynəlxalq turnirin – Çempionlar liqasının (1997), həmçinin Kuboklar kuboku (1966) və Qitələrarası kubok (1997) yarışlarının qalibidir. Klubun tarixində ən tanınmış futbolçular: M. Zammer, S. Şapüiza (İsveçrə), Y. Koler (Çexiya).
 Ballspiel-Verein Borussia | ||||
|---|---|---|---|---|
| Borussia Dortmund | ||||
 | ||||
| Klubun tam adı | Ballspielverein Borussia 09 e.V. Dortmund | |||
| Ölkə | Almaniya | |||
| Ləqəb(lər) | Die Borussen (Borussiyalılar) Die Schwarzgelben (Qara-sarılılar) Der BVB (BVB) | |||
| Rəng(lər) | sarı-qara | |||
| Yaranma tarixi | 19.12.1909) | |||
| Stadionu | Siqnal İduna Park | |||
| Tutumu | 80,552 | |||
| Prezidenti | Raykard Raubal | |||
| Baş məşqçisi | Luçian Favre | |||
| Liqa | Bundesliqa | |||
| 2021/22 | 2. | |||
| | ||||
| Rəsmi saytı | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Tarixi
Klubun əsası 1909-cu il dekabrın 19-da "Zum Vildşuts" barında bir qrup narazı seminariyada təhsil alan tələbələr tərəfindən qoyulub. Bu məqamla bağlı iki fərqli versiya var. Bəziləri hesab edir ki, həmin seminariyanın müəllimi Devald futbola nifrət etdiyi və bu idman növünü proqrama salmadığı üçün tələbələr bu addımı atıb. Başqa bir versiyaya görə isə Devaldın özünün də futbola böyük marağı olub və hətta tələbələrə öz cibindən formalar da alırmış. Sadəcə o tələbələrin adıçəkilən bara getməsinin əleyhinəymiş. "Borussiya" Prussiyanın latınca səslənişidi. Komanda əvvəllər üzərində qara zolaq olan ağ-göy formalara üstünlük verib. 1913-cü ildən isə hazırkı rənglərdə çıxış edir. Əvvəllər əyalət liqasında çıxış edən klubun tarixinə 1-ci Dünya müharibəsi təsirsiz ötüşməyib. Bir sıra futbolçular səngərlərə yollanıb, onlardan əksəri geri qayıtmayıb. Bu üzdən 20-ci illərdə klubu yenidən formalaşdırmaq lazım gəlib. Bəhs etdiyimiz dönəmdə "Borussiya"nın Vestfalidəki bütün komandalarla normal münasibətləri var idi. Yalnız "Şalke-04"lə ciddi rəqabətin olmasının əsas səbəbi dortmundluların uzun müddət bu rəqiblə başabaş mübarizə apara bilməməsi idi. Nəhayət, 1936-cı ildə "sarı-qaralar" Vestfaliyanın əsas liqasına yüksələ bilib. Özü də məhz birvaxtlar "Şalke-04"-ün futbolçusu olan Ernst Kutsorun rəhbərliyi altında bunu bacarıblar. "Arılar" ilk ciddi uğurunu 2-ci Dünya müharibəsindən sonra qazanıb. Belə ki, 1947-ci ildə "Borussiya" Vestfaliyanın çempionu olub və tarixində ilk dəfə "Şalke- üzərində qələbə qazanıb – 3:2. Dortmundlular 2 il sonra ölkə çempionluğuna yaxın olsa da, finalda "Manheym"ə 2:3 hesabıyla uduzaraq, "gümüş"lə kifayətlənib. İlk çempionluq bundan 7 il sonra reallaşıb. "Sarı-qaralar" 1956-cı ildə finalda "Karlsrue"ni 4:2, növbəti il isə həlledici matçda "Hamburq"u 4:1 udmaqla ardıcıl iki mövsüm Almaniyanın ən güclüsü olub. Maraqlıdı məqam isə odu ki, hər iki final görüşünə"Borussiya" eyni heyətlə çıxıb. Köhnə qaydada keçirilən Almaniya çempionatının son qalibi də məhz Dortmund təmsilçisidi. Bundesliqa yarananadan sonra bu sistemlə keçirilən yarışın tarixində ilk qolu məhz "Borussiya"nın futbolçusu Timo Koretska vurub. "Arılar" ölkə kubokuna ilk dəfə 1965-ci ildə finalda "Ahen"i 2 cavabsız qolla üstələməklə yiyələnib. Növbət il isə Kuboklar kubokunun qalibi olan "Borussiya" Qlazqoda keçirilən finalda "Liverpul" məğlub edilib – 2:1. 70-ci illərdə klub maliyyə sıxıntısı yaşayıb. 1972-ci ildə "Borussiya" regionel liqaya yuvarlanıb, ardınca 2-ci bundesliqa yaradılıb və komanda ora daxil edilib. Ümumiyyətlə, 80-ci illərin sonuna kimi uğursuz dönəm sayılır. Nəhayət, 1989-cu ildə "Borussiya" ölkə kubokunu və superkubokunu qazanmaqla bu gedişata son verib. 1991-ci ildə Ottmar Hitsfeldin baş məşqçi posuna gətirilməsi ilə komanda yeni inkişaf yoluna qədəm qoyub. 1993-cü ildə dortmundlular UEFA kubokunun finalına yüksəlsə də, son matçda "Yuventus"a uduzub. "Borussiya" 1995, 1996-cı illərdə Almaniyanın, 1997-ci ildə isə Avropanın ən güclüsü olub. "Sarı-qaralar"ın ÇL-in Münhendə keçirilən finalında "Yuventus"u udduğunu (3:1) da vurğulayaq. Həmin mövsüm "arılar"ın heyətindəki Mattias Zammer qitənin ən yaxşı futbolçusu seçilib. Daha bir maraqlı məqam isə, ÇL-in finalından dərhal sonra Hitsfeldin istefa verməsidi. Almanlar həmin il "Kruzeyro"nu Tokioda baş tutan görüşdə məğlub etməklə qitələrarası kuboku muzeyinə aparıb. Zammerin artıq baş məşqçi kimi çalışdığı 2002-də qazanılan ölkə çempionluğundan sonra bir müddət komanda titulsuz qalıb. 2008-də Yurgen Kloppa həvalə olunan "Borussiya" 2011-də Almaniyanın ən güclüsü olub. Növbəti mövsüm isə "arılar" hər iki "cəbhə"də rəqib tanımayıb. 2013-cü ildə isə "sarı-qaralar" 2-ci dəfə ÇL-i qazanmağa yaxın oldu. Yarımfinalda "Real"ı ilk oyunda Robert Levandovskinin 4 qolu ilə üstələyən (4:1), cavab görüşündəki məğlubiyyətə (0:2) baxmayaraq, son görüşə vəsiqə qazanan "sarı-qaralar" Londonda keçirilən finalda "Bavariya"ya yenildi (2:1). Ötən mövsüm elə yaxşı təsir bağışlamayan "Borussiya" az qala avrokuboklardan kənarda qalacaqdı. Ölkə kubokunun finalında "Volfsburq"a uduzan, çempionatı 7-ci pillədə qapayan komanda yeni baş məşqçiyə — Tomas Tuxelə tapşırıldı.
Avropa kuboklarında iştirak
22 dəfə Avropa kuboklarında iştirak edib.
Uğurları
Almaniya
- Çempionluq (8): 1955–56, 1956–57, 1962–63, 1994–95, 1995–96, 2001–02, 2010–11, 2011–12
- Çempionluq (3): 1964–65, 1988–89, 2011–12
- Çempionluq (5): 1989, 1995, 1996, 2008, 2013
Avropa
- Çempionluq (1):
- İkincilik (1):
- Çempionluq (1):
Dünya
- Çempionluq (1):1997
Forma sponsorları ve istehsalçılar
| İl | Forma istehsalçısı | Forma sponsoru |
|---|---|---|
| 1974–1976 | Adidas | City of Dortmund |
| 1976–1978 | ||
| 1978–1980 | Prestolith | |
| 1980–1983 | ||
| 1983–1986 | Artic (dondurma) | |
| 1986–1990 | Die Continentale | |
| 1990–1997 | Nike | |
| 1997–2000 | ||
| 2000–2004 | ||
| 2004–2005 | Nike | |
| 2005–2006 | ||
| 2006–2009 | Evonik | |
| 2009–2012 | ||
| 2012–2016 |
İstinadlar
- "Borussia Dortmund's Signal Iduna Park expansion: Germany's biggest stadium set to get bigger!". Bundesliga. 10 April 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 1 July 2018.
 | Futbol klubu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Borussiya Dortmund Almaniyanin futbol klubu Avropada en guclu komandalardan biri Esasi 1909 il de qoyulmusdur Oyunlarini da 80 mine yaxin tamasaci kecirir 6 qat Almaniya 1956 1957 1963 1995 1996 2002 cempionu 2 defe olke Kubokunun 1965 1989 sahibi olmusdur En nufuzlu beynelxalq turnirin Cempionlar liqasinin 1997 hemcinin Kuboklar kuboku 1966 ve Qitelerarasi kubok 1997 yarislarinin qalibidir Klubun tarixinde en taninmis futbolcular M Zammer S Sapuiza Isvecre Y Koler Cexiya Ballspiel Verein BorussiaBorussia DortmundKlubun tam adi Ballspielverein Borussia 09 e V DortmundOlke AlmaniyaLeqeb ler Die Borussen Borussiyalilar Die Schwarzgelben Qara sarililar Der BVB BVB Reng ler sari qaraYaranma tarixi 19 12 1909 114 il evvel 19 12 1909 Stadionu Siqnal Iduna ParkTutumu 80 552Prezidenti Raykard RaubalBas mesqcisi Lucian FavreLiqa Bundesliqa2021 22 2 Ev formasiSefer formasiUcuncu formaResmi sayti Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiKlubun esasi 1909 cu il dekabrin 19 da Zum Vildsuts barinda bir qrup narazi seminariyada tehsil alan telebeler terefinden qoyulub Bu meqamla bagli iki ferqli versiya var Bezileri hesab edir ki hemin seminariyanin muellimi Devald futbola nifret etdiyi ve bu idman novunu proqrama salmadigi ucun telebeler bu addimi atib Basqa bir versiyaya gore ise Devaldin ozunun de futbola boyuk maragi olub ve hetta telebelere oz cibinden formalar da alirmis Sadece o telebelerin adicekilen bara getmesinin eleyhineymis Borussiya Prussiyanin latinca seslenisidi Komanda evveller uzerinde qara zolaq olan ag goy formalara ustunluk verib 1913 cu ilden ise hazirki renglerde cixis edir Evveller eyalet liqasinda cixis eden klubun tarixine 1 ci Dunya muharibesi tesirsiz otusmeyib Bir sira futbolcular sengerlere yollanib onlardan ekseri geri qayitmayib Bu uzden 20 ci illerde klubu yeniden formalasdirmaq lazim gelib Behs etdiyimiz donemde Borussiya nin Vestfalideki butun komandalarla normal munasibetleri var idi Yalniz Salke 04 le ciddi reqabetin olmasinin esas sebebi dortmundlularin uzun muddet bu reqible basabas mubarize apara bilmemesi idi Nehayet 1936 ci ilde sari qaralar Vestfaliyanin esas liqasina yuksele bilib Ozu de mehz birvaxtlar Salke 04 un futbolcusu olan Ernst Kutsorun rehberliyi altinda bunu bacariblar Arilar ilk ciddi ugurunu 2 ci Dunya muharibesinden sonra qazanib Bele ki 1947 ci ilde Borussiya Vestfaliyanin cempionu olub ve tarixinde ilk defe Salke uzerinde qelebe qazanib 3 2 Dortmundlular 2 il sonra olke cempionluguna yaxin olsa da finalda Manheym e 2 3 hesabiyla uduzaraq gumus le kifayetlenib Ilk cempionluq bundan 7 il sonra reallasib Sari qaralar 1956 ci ilde finalda Karlsrue ni 4 2 novbeti il ise helledici matcda Hamburq u 4 1 udmaqla ardicil iki movsum Almaniyanin en guclusu olub Maraqlidi meqam ise odu ki her iki final gorusune Borussiya eyni heyetle cixib Kohne qaydada kecirilen Almaniya cempionatinin son qalibi de mehz Dortmund temsilcisidi Bundesliqa yarananadan sonra bu sistemle kecirilen yarisin tarixinde ilk qolu mehz Borussiya nin futbolcusu Timo Koretska vurub Arilar olke kubokuna ilk defe 1965 ci ilde finalda Ahen i 2 cavabsiz qolla ustelemekle yiyelenib Novbet il ise Kuboklar kubokunun qalibi olan Borussiya Qlazqoda kecirilen finalda Liverpul meglub edilib 2 1 70 ci illerde klub maliyye sixintisi yasayib 1972 ci ilde Borussiya regionel liqaya yuvarlanib ardinca 2 ci bundesliqa yaradilib ve komanda ora daxil edilib Umumiyyetle 80 ci illerin sonuna kimi ugursuz donem sayilir Nehayet 1989 cu ilde Borussiya olke kubokunu ve superkubokunu qazanmaqla bu gedisata son verib 1991 ci ilde Ottmar Hitsfeldin bas mesqci posuna getirilmesi ile komanda yeni inkisaf yoluna qedem qoyub 1993 cu ilde dortmundlular UEFA kubokunun finalina yukselse de son matcda Yuventus a uduzub Borussiya 1995 1996 ci illerde Almaniyanin 1997 ci ilde ise Avropanin en guclusu olub Sari qaralar in CL in Munhende kecirilen finalinda Yuventus u uddugunu 3 1 da vurgulayaq Hemin movsum arilar in heyetindeki Mattias Zammer qitenin en yaxsi futbolcusu secilib Daha bir maraqli meqam ise CL in finalindan derhal sonra Hitsfeldin istefa vermesidi Almanlar hemin il Kruzeyro nu Tokioda bas tutan gorusde meglub etmekle qitelerarasi kuboku muzeyine aparib Zammerin artiq bas mesqci kimi calisdigi 2002 de qazanilan olke cempionlugundan sonra bir muddet komanda titulsuz qalib 2008 de Yurgen Kloppa hevale olunan Borussiya 2011 de Almaniyanin en guclusu olub Novbeti movsum ise arilar her iki cebhe de reqib tanimayib 2013 cu ilde ise sari qaralar 2 ci defe CL i qazanmaga yaxin oldu Yarimfinalda Real i ilk oyunda Robert Levandovskinin 4 qolu ile usteleyen 4 1 cavab gorusundeki meglubiyyete 0 2 baxmayaraq son goruse vesiqe qazanan sari qaralar Londonda kecirilen finalda Bavariya ya yenildi 2 1 Oten movsum ele yaxsi tesir bagislamayan Borussiya az qala avrokuboklardan kenarda qalacaqdi Olke kubokunun finalinda Volfsburq a uduzan cempionati 7 ci pillede qapayan komanda yeni bas mesqciye Tomas Tuxele tapsirildi Avropa kuboklarinda istirak22 defe Avropa kuboklarinda istirak edib UgurlariAlmaniya Cempionluq 8 1955 56 1956 57 1962 63 1994 95 1995 96 2001 02 2010 11 2011 12Cempionluq 3 1964 65 1988 89 2011 12Cempionluq 5 1989 1995 1996 2008 2013Avropa UEFA Cempionlar LiqasiCempionluq 1 Ikincilik 1 UEFA Super KubokuCempionluq 1 Dunya Cempionluq 1 1997Forma sponsorlari ve istehsalcilar Il Forma istehsalcisi Forma sponsoru1974 1976 Adidas City of Dortmund1976 19781978 1980 Prestolith1980 19831983 1986 Artic dondurma 1986 1990 Die Continentale1990 1997 Nike1997 20002000 20042004 2005 Nike2005 20062006 2009 Evonik2009 20122012 2016Istinadlar Borussia Dortmund s Signal Iduna Park expansion Germany s biggest stadium set to get bigger Bundesliga 10 April 2021 tarixinde Istifade tarixi 1 July 2018 Futbol klubu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin