Bor oksidi B2O3 bor turşusunun anhidridi rəngsiz şüşəvari və ya kristallik acı dada malik dielektrikdir şüşəvari təbəqəl

Bor oksidi–B₂O₃ – bor turşusunun anhidridi , rəngsiz , şüşəvari və ya kristallik, acı dada malik dielektrikdir. Şüşəvari təbəqəli quruluşa malikdir. ( təbəqələr arasındakı məsafə 0,185 nm).B₂O₃ kristallik maddədir , 450ºC-də əriyir, 2250ºC-də qaynayır, ərintini soyutduqda şüşəyəbənzər faza əmələ gəlir. Şüşə halında B₂O₃polimerdir, quruluşunda mərkəzdə B və təpələrdə O atomları olan üçbucaq fraqmentlər yerləşir.

Xassələri

B₂O₃ hiqroskopikdir.Su ilə əvvəlcə ümumi formulu (HBO₂)_n olan müxtəlif metaborat turşuları əmələ gəlir.Sonrakı sulaşma orta borat turşusunun H₃BO₃ əmələ gəlməsinə səbəb olur. Ərimiş B₂O₃ bir çox elementlərin oksidlərini yaxşı həll edir.Metal oksidləri ilə borat duzları əmələ gətirir. B₂O₃ turşu anhidrididir, çox zəif amfoterlik əlamətləri var.

Bor oksidinin 1000°C yüksək temperaturda elementar borla qızdırdıqda, buxarda termiki davamlı O=B-B=O xətti molekulu mövcuddur. Buxarın 300°C-dən aşağı temperatura sürətli soyutsaq müəyyən ərimə temperatur nöqtəsinə malik olmayan (B₂O₂)_n ağ bərk polimeri əldə etmək olar.60 min atmosfer təzyiq altında və 1500°C temperaturda bor oksidi elementar borla aşağıdakı reaksiya ilə qarşılıqlı təsirə girir.Bu bor oksidi qrafit kimi təbəqəli quruluşa malikdir.

Alınması

Ən təmiz bor borhidroksidin pirolizi ilə alınır. Belə bor yarımkeçirici materialların və nazik kimyəvi sintezlər zamanı istifadə olunur.

{\mathsf {B_{2}H_{6}\ {\xrightarrow {\ t\ }}\ 2B+3H_{2}}}

Metall termiya üsulu ilə (əsasən maqnzezium və natrium ilə)

{\mathsf {B_{2}O_{3}+3Mg\longrightarrow 3MgO+2B}}

{\mathsf {KBF_{4}+3Na\longrightarrow 3NaF+KF+B}}

Van Arkel metodu ilə hidrogenin iştirakı ilə 1000-1200⁰C qızdırılmış volfram təbəqə üzərində bor bromid buuxarın termiki parşalanması ilə:

{\mathsf {2BBr_{3}+3H_{2}{\xrightarrow {\ W\ }}\ 2B+6HBr}}

Ədəbiyyat

Реми Г. «Курс неорганической химии» М.: Иностранная литература, 1963
V.M.Abbasov ,A.M.Məhərrəmov, M.M.Abbasov, M.B.Babanlı,A.M.Tağıyeva “Qeyri-üzvi kimya”