Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaponiya-Çin müharibəsi — Koreyada hökmranlığı almaq və Çinə soxulmaq məqsədilə Yaponiyanın başlatdığı müharibə.
| Yaponiya–Çin müharibəsi | |
|---|---|
| 日清戦争 甲午战争 청일 전쟁 | |
 | |
| Tarix | 17 aprel 1895 |
| Yeri |
|
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Müharibəni Yaponiya 1894 il iyulun 25-də başlamışdır (rəsmi olaraq avqustun 1-də elan edilmişdir). Yapon ordu və donanmasının üstünlüyü, Çin feodal dövlətinin texniki-iqtisadi geriliyi, ordu rəhbərliyinin nöqsanları Çinin məğlubiyyətinə səbəb oldu.
Müharibə zamanı ABŞ və İngiltərə Yaponiyaya yardım göstərirdi.
Yaponiya-Çin müharibəsi Şimonoseki müqaviləsinin (1895) imzalanması ilə başa çatmışdır. Müharibə Çinin bölüşdürülməsi və maliyyə çəhətdən əsarətə alınmasının başlanğıçını qoydu.
Arxaplan
Yaponiya coğrafi cəhətdən özünə yaxın olan Koreyanı "təhlükə ocağı" kimi görürdü. Yapon siyasətinin məqsədi avropalıların Koreya üzərindəki təsirini azaltmaq və mümkün olduqda Koreyanı nəzarət altına almaq idi. 1876-ci ildə böyük siyasi təzyiq nəticəsində Koreya Yaponiya ilə öz izolasiyasına son qoyan və ticari əlaqələrə icazə verən müqavilə imzalayır. Bu müqavilədən sonra on illərlə Çin və Yaponiya arasında Koreya uğrunda mübarizə başlayıb.1884-cü ildə Yapon modernizasiyasından ilhamlanaraq və Yaponiyanın birbaşa yardımı ilə Koreyda çevrilişə cəhd edildi. Məqsəd Koreyada Yaponiyada olduğu kimi reformalar həyata keçirmək idi.Üsyan 3 gün sonra Seulda Çinlilər tərəfindən yatırıldı. Döyüşlər ərzində Yapon səfirliyi yandırılmış və 40 əsgər öldürülmüşdür. Bu hadisələr Yaponiya və Çini irimiqyaslı müharibəyə yönəldə bilərdi, lakin 1885ci ildə Tanzin sülh müqaviləsinin imzalanması ilə bunun qarşısı alındı. Müqaviləyə əsasən həm Çin həm Yapon ordusu Koreyadan çıxarıldı. Koreya isə Yaponiya və Çinin birgə idarəsi altında qalırdı.
1894 cü ildə Koreya hökumətinin xahişi ilə Çin Koreyaya ordu yeritdi. Məqsəd Tonxak dini cərəyanı davamçılarının qaldırdığı üsyanı yatırmaq idi. Çin əsgərlərinin Seula yaxınlaşması ilə üsyançılar çəkilməyə məcbur oldu. Yaponiya isə bunu özünə bəhanə bilib Koreyaya yardım adı ilə Seula Çinlilərin göndərdiyindən 3 dəfə çox əsgər göndərdi. Sonra isə Yaponiya Koreyadan "reform" keçirməyi tələb etdi. Faktiki olaraq bu Koreyanın Yaponiya tərəfindən işğalı demək idi. 23 iyul tarixində Yapon silahlı qüvvələri Seulda dövlət çevriliş etdi. Yeni Koreya hökuməti isə iyulun 27si Yaponiya dövlətindən Çinliləri Koreyadan qovmağı xahiş etdi. Əslində isə iki gün öncə iyulun 25-də Yapon flotiliyası Çinə qarşı elan edilməmiş müharibəyə başlamışdı. 1894cü ilin avqustun 1-də Yaponiya Koreyanı yeni müqavilə imzalamağa məcbur etdi. Bu müqaviləyə əsasən Koreya Çinliləri Koreyadan qovmağı Yaponiyaya etibar edirdi.
İstinadlar
- "...Japan was at the forefront of hegemonic wars in a quest to extend the Japanese hegemony over Korea to the entire Asia-Pacific region – the Sino–Japanese War of 1894–95 to gain dominance in Korea" The Two Koreas and the Great Powers, Cambridge University Press, 2006, page 2.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiya Cin muharibesi Koreyada hokmranligi almaq ve Cine soxulmaq meqsedile Yaponiyanin baslatdigi muharibe Yaponiya Cin muharibesi日清戦争 甲午战争 청일 전쟁Tarix 17 aprel 1895Yeri Koreya d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muharibeni Yaponiya 1894 il iyulun 25 de baslamisdir resmi olaraq avqustun 1 de elan edilmisdir Yapon ordu ve donanmasinin ustunluyu Cin feodal dovletinin texniki iqtisadi geriliyi ordu rehberliyinin noqsanlari Cinin meglubiyyetine sebeb oldu Muharibe zamani ABS ve Ingiltere Yaponiyaya yardim gosterirdi Yaponiya Cin muharibesi Simonoseki muqavilesinin 1895 imzalanmasi ile basa catmisdir Muharibe Cinin bolusdurulmesi ve maliyye cehetden esarete alinmasinin baslangicini qoydu ArxaplanYaponiya cografi cehetden ozune yaxin olan Koreyani tehluke ocagi kimi gorurdu Yapon siyasetinin meqsedi avropalilarin Koreya uzerindeki tesirini azaltmaq ve mumkun olduqda Koreyani nezaret altina almaq idi 1876 ci ilde boyuk siyasi tezyiq neticesinde Koreya Yaponiya ile oz izolasiyasina son qoyan ve ticari elaqelere icaze veren muqavile imzalayir Bu muqavileden sonra on illerle Cin ve Yaponiya arasinda Koreya ugrunda mubarize baslayib 1884 cu ilde Yapon modernizasiyasindan ilhamlanaraq ve Yaponiyanin birbasa yardimi ile Koreyda cevrilise cehd edildi Meqsed Koreyada Yaponiyada oldugu kimi reformalar heyata kecirmek idi Usyan 3 gun sonra Seulda Cinliler terefinden yatirildi Doyusler erzinde Yapon sefirliyi yandirilmis ve 40 esger oldurulmusdur Bu hadiseler Yaponiya ve Cini irimiqyasli muharibeye yonelde bilerdi lakin 1885ci ilde Tanzin sulh muqavilesinin imzalanmasi ile bunun qarsisi alindi Muqavileye esasen hem Cin hem Yapon ordusu Koreyadan cixarildi Koreya ise Yaponiya ve Cinin birge idaresi altinda qalirdi 1894 cu ilde Koreya hokumetinin xahisi ile Cin Koreyaya ordu yeritdi Meqsed Tonxak dini cereyani davamcilarinin qaldirdigi usyani yatirmaq idi Cin esgerlerinin Seula yaxinlasmasi ile usyancilar cekilmeye mecbur oldu Yaponiya ise bunu ozune behane bilib Koreyaya yardim adi ile Seula Cinlilerin gonderdiyinden 3 defe cox esger gonderdi Sonra ise Yaponiya Koreyadan reform kecirmeyi teleb etdi Faktiki olaraq bu Koreyanin Yaponiya terefinden isgali demek idi 23 iyul tarixinde Yapon silahli quvveleri Seulda dovlet cevrilis etdi Yeni Koreya hokumeti ise iyulun 27si Yaponiya dovletinden Cinlileri Koreyadan qovmagi xahis etdi Eslinde ise iki gun once iyulun 25 de Yapon flotiliyasi Cine qarsi elan edilmemis muharibeye baslamisdi 1894cu ilin avqustun 1 de Yaponiya Koreyani yeni muqavile imzalamaga mecbur etdi Bu muqavileye esasen Koreya Cinlileri Koreyadan qovmagi Yaponiyaya etibar edirdi Istinadlar Japan was at the forefront of hegemonic wars in a quest to extend the Japanese hegemony over Korea to the entire Asia Pacific region the Sino Japanese War of 1894 95 to gain dominance in Korea The Two Koreas and the Great Powers Cambridge University Press 2006 page 2