Birgöz (lat. Ligustrum) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Birgöz | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Birgöz | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Təbii yayılması
Yarpağıtökülən, yaxud həmişəyaşıl kollar, bəzən ağaclardır (hünd. 10 m-ədək). Yarpaqları qarşılıqlı, sadə, ellipsşəkilli, tamkənarlıdır. Süpürgəvarı və ya salxımvarı, təpə, yaxud qoltuq çiçək qrupunda birləşən çiçəkləri xırda, ağ, ətirli, çiçək tacı bitişikləçəklidir. Meyvələri qara giləmeyvəyəbənzər çəyirdəkmeyvədir. Çiçəyində efir yağı, qabıq və yarpağında aşı maddəsi olur. Avrasiyanın mülayim və tropik zonalarında yayılmış təqribən 50 növü məlumdur. Müxtəlifrəngli yarpaqları olan bir çox bağ forması və sortları var. Dekorativ bitki kimi də becərilir. Azərbaycanda 1 növü – adi Birgöz (L. vulgare) yabanı halda bitir; parlaq Birgöz, Yaponiya Birgözü, Çin Birgözü və ovalyarpaq Birgöz introduksiya edilib və yaşıllaşdırmada istifadə olunur. Balverən bitkidir.
Botaniki təsviri
Dekorativ kol bitkisidr. Yaşıllaşmada bu bitkidən qayçılama yolu ilə şar, kvadrat, üçbucaq, küzə və başqa formalar əldə etmək mümkündür. Toxumları və qələmləri ilə çoxaldılırlar.
Ekologiyası
Kök və yarpaqlarında aşı maddələri vardır.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycan florasında adi birgöz növü bitir. Mərkəzi Nəbatat Bağında kolleksiyada 4 növü becərilir.
İstifadəsi
Canlı çəpər kimi müxtəlif yaşıllıqların salınmasında istifadə olunur. Çiçəklərinin tərkibində efir yağı vardır, ətirli olduqları üçün ətriyyatda işlədilir.
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 8. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 7.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birgoz lat Ligustrum bitkiler aleminin dalamazcicekliler destesinin zeytunkimiler fesilesine aid bitki cinsi BirgozElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste DalamazciceklilerFesile ZeytunkimilerTriba Yarimtriba Cins BirgozBeynelxalq elmi adiLigustrum L 1753Sekil axtarisiITIS 32973NCBI 13596Tebii yayilmasiYarpagitokulen yaxud hemiseyasil kollar bezen agaclardir hund 10 m edek Yarpaqlari qarsiliqli sade ellipssekilli tamkenarlidir Supurgevari ve ya salximvari tepe yaxud qoltuq cicek qrupunda birlesen cicekleri xirda ag etirli cicek taci bitisikleceklidir Meyveleri qara gilemeyveyebenzer ceyirdekmeyvedir Ciceyinde efir yagi qabiq ve yarpaginda asi maddesi olur Avrasiyanin mulayim ve tropik zonalarinda yayilmis teqriben 50 novu melumdur Muxtelifrengli yarpaqlari olan bir cox bag formasi ve sortlari var Dekorativ bitki kimi de becerilir Azerbaycanda 1 novu adi Birgoz L vulgare yabani halda bitir parlaq Birgoz Yaponiya Birgozu Cin Birgozu ve ovalyarpaq Birgoz introduksiya edilib ve yasillasdirmada istifade olunur Balveren bitkidir Botaniki tesviriDekorativ kol bitkisidr Yasillasmada bu bitkiden qaycilama yolu ile sar kvadrat ucbucaq kuze ve basqa formalar elde etmek mumkundur Toxumlari ve qelemleri ile coxaldilirlar EkologiyasiKok ve yarpaqlarinda asi maddeleri vardir Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycan florasinda adi birgoz novu bitir Merkezi Nebatat Baginda kolleksiyada 4 novu becerilir IstifadesiCanli ceper kimi muxtelif yasilliqlarin salinmasinda istifade olunur Ciceklerinin terkibinde efir yagi vardir etirli olduqlari ucun etriyyatda isledilir IstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 8 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 7 Hemcinin bax