Beynəlxalq maliyyə (beynəlxalq monetar iqtisadiyyat və ya beynəlxalq makroiqtisadiyyat da adlanır) — iki və ya daha çox ölkə arasında pul və makroiqtisadi münasibətlərlə geniş şəkildə məşğul olan maliyyə iqtisadiyyatının bir sahəsidir. Beynəlxalq maliyyə qlobal maliyyə sisteminin dinamikasını, beynəlxalq pul sistemlərini, tədiyyə balansını, valyuta məzənnələrini, birbaşa xarici investisiyaları və bu mövzuların beynəlxalq ticarətlə necə əlaqəli olduğunu araşdırır.
Beynəlxalq maliyyə, bəzən çoxmillətli maliyyə kimi də adlandırılır, əlavə olaraq beynəlxalq maliyyə idarəetməsi məsələləri ilə bağlıdır. İnvestorlar və transmilli korporasiyalar siyasi risk və valyuta riski, o cümlədən əməliyyat riski, iqtisadi risk və transfer riski kimi beynəlxalq riskləri qiymətləndirməli və idarə etməlidirlər.
Beynəlxalq maliyyədə əsas anlayışların bəzi nümunələri Mandell-Fleminq modeli, optimal valyuta sahəsi nəzəriyyəsi, alıcılıq qabiliyyəti pariteti, faiz dərəcəsi pariteti və beynəlxalq Fişer effektidir. Beynəlxalq ticarətin tədqiqi əsasən mikroiqtisadi anlayışlardan istifadə etdiyi halda, beynəlxalq maliyyə sahəsində tədqiqatlar ilk növbədə makroiqtisadi konsepsiyaları araşdırır.
Beynəlxalq maliyyənin monetar və siyasi riskləri daha çox onunla əlaqədardır ki, suveren dövlətlər valyuta buraxmaq, öz iqtisadi siyasətlərini formalaşdırmaq, vergilər yığmaq, insanların, malların və kapitalın öz sərhədləri boyunca hərəkətini tənzimləmək hüququna və səlahiyyətinə malikdirlər.
Tarixi
Çin və fiat valyutası
Kağız pul ideyası min ildən çox əvvəl Çində Yuan, Tan, Sonq və Ming sülalələri dövründə yaranmışdır. Tan sülaləsi dövründə (618-907) metal pul vahidinə tələb yüksək idi ki, bu da qiymətli metalların təklifini üstələyirdi. İnsanlar artıq kredit notlarının istifadəsi ilə tanış idilər və tez bir zamanda kağız vərəqlərini və ya kağız qaralamaları qəbul etməyə başladılar.
Sikkə qıtlığı bu insanları sikkələrdən əskinasa keçməyə məcbur etdi. Sonq sülaləsi dövründə (960-1276) Sıçuan bölgəsində biznes çiçəkləndi və bu, mis pul qıtlığına səbəb oldu. Bu, treyderlərin pul ehtiyatı ilə dəstəklənən şəxsi əskinaslar buraxmasına səbəb oldu. O, tarixdə ilk qanuni ödəniş vasitəsi hesab olunurdu. Kağız pullar Yuan sülaləsi (1276-1367) dövründə yeganə qanuni ödəniş vasitəsi oldu və əskinasların buraxılışı Min sülaləsi (1368-1644) dövründə Maliyyə Nazirliyi tərəfindən götürüldü. Fiat pulları, milli iqtisadiyyatın öz valyutasından tələb etdiyi rolu yerinə yetirə bilsə, yaxşı valyuta rolunu oynaya bilər - dəyər saxlamaq, rəqəmsal hesab təmin etmək və mübadilələri asanlaşdırmaq. O, həmçinin əla senyoraja malikdir, yəni o, birbaşa əmtəə ilə əlaqəli valyutadan daha çox istehsalla əlaqəli valyutadan daha səmərəlidir.
1971-ci ildə ABŞ öz valyutasını qızıl standartından çıxarana qədər beynəlxalq arenada fiat valyutalarının heç bir əhəmiyyəti yox idi. Bu məqamda digər ölkələr də onun ardınca getdilər və sonsuz miqdarda pulun yarana biləcəyi bir mühit yaratdılar. Bundan əvvəl qiymətli metallarla akkreditə olunmamış milli valyutanın istehsal olunduğu ölkədən kənarda mal və xidmətlərin ödənilməsi üçün istifadə edilməsi sadəcə olaraq qəbuledilməz idi.
Tədris intizamı
Beynəlxalq maliyyə məsələsi həm Rusiyada, həm də xaricdə ali təhsil müəssisələrində tədris olunan bir sıra fənlərin tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Bəzi hallarda bu məsələ biznesin idarə edilməsi, maliyyə nəzəriyyəsi, maliyyə menecmenti və beynəlxalq ticarətin tədrisi ilə birləşdirilir. Beynəlxalq maliyyənin tədrisi təhsilin müxtəlif səviyyələrində, həm ibtidai, həm də daha yüksək səviyyələrdə, tələbələrin ixtisaslaşmasını əhatə etməklə həyata keçirilir. Məsələn, Yale Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsində “Beynəlxalq Maliyyə” fənni tədris olunur, “Qlobal Maliyyənin Gələcəyi” kimi beynəlxalq maliyyənin müəyyən problemləri isə universitetin proqramına daxil edilmişdir. Yale İdarəetmə Məktəbi, burada, xüsusilə, Robert Schiller tərəfindən iqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı. Onun daha ümumi maliyyə bazarları kursu onlayn mövcuddur. Həmçinin, beynəlxalq maliyyə intizamı Pensilvaniya Universitetinin Uorton Biznes Məktəbində, Harvard Biznes Məktəbində və digər biznes məktəblərində tədris olunur.
İstinadlar
- Gandolfo, Giancarlo. International Finance and Open-Economy Macroeconomics. Berlin, Germany: Springer. 2002. ISBN .
- Pilbeam, Keith. International Finance, 3rd Edition. New York, NY: Palgrave Macmillan. 2006. ISBN .
- Feenstra, Robert C.; Taylor, Alan M. International Macroeconomics. New York, NY: Worth Publishers. 2008. ISBN .
- Madura, Jeff. International Financial Management: Abridged 8th Edition. Mason, OH: Thomson South-Western. 2007. ISBN .
- Eun, Cheol S.; Resnick, Bruce G. International Financial Management, 6th Edition. New York, NY: McGraw-Hill/Irwin. 2011. ISBN .
- Eun, Cheol S.; Resnick, Bruce G. International Financial Management, 7th Edition. New York, NY: McGraw-Hill/Irwin. 2015. ISBN .
- "Fiat Money". Corporate Finance Institute (ingilis). 2022-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-30.
- "Fiat Money - Meaning, Characteristics and Working". MBA Knowledge Base (ingilis). 2012-10-05. 2022-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-30.
- "What Is Fiat Money?". Investopedia (ingilis). 2022-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-11-30.
- "Econ 407a. International Finance | Department of Economics". economics.yale.edu. 2020-06-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-19.
- "Finance". Yale School of Management (ingilis). 2015-09-21. 2020-07-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-19.
- "Финансовые рынки". Coursera (rus). 2020-06-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-19.
- Mihir A. Desai. International Finance: A Course Overview (SSRN Electronic Journal). 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beynelxalq maliyye beynelxalq monetar iqtisadiyyat ve ya beynelxalq makroiqtisadiyyat da adlanir iki ve ya daha cox olke arasinda pul ve makroiqtisadi munasibetlerle genis sekilde mesgul olan maliyye iqtisadiyyatinin bir sahesidir Beynelxalq maliyye qlobal maliyye sisteminin dinamikasini beynelxalq pul sistemlerini tediyye balansini valyuta mezennelerini birbasa xarici investisiyalari ve bu movzularin beynelxalq ticaretle nece elaqeli oldugunu arasdirir Beynelxalq maliyye bezen coxmilletli maliyye kimi de adlandirilir elave olaraq beynelxalq maliyye idareetmesi meseleleri ile baglidir Investorlar ve transmilli korporasiyalar siyasi risk ve valyuta riski o cumleden emeliyyat riski iqtisadi risk ve transfer riski kimi beynelxalq riskleri qiymetlendirmeli ve idare etmelidirler Beynelxalq maliyyede esas anlayislarin bezi numuneleri Mandell Fleminq modeli optimal valyuta sahesi nezeriyyesi aliciliq qabiliyyeti pariteti faiz derecesi pariteti ve beynelxalq Fiser effektidir Beynelxalq ticaretin tedqiqi esasen mikroiqtisadi anlayislardan istifade etdiyi halda beynelxalq maliyye sahesinde tedqiqatlar ilk novbede makroiqtisadi konsepsiyalari arasdirir Beynelxalq maliyyenin monetar ve siyasi riskleri daha cox onunla elaqedardir ki suveren dovletler valyuta buraxmaq oz iqtisadi siyasetlerini formalasdirmaq vergiler yigmaq insanlarin mallarin ve kapitalin oz serhedleri boyunca hereketini tenzimlemek huququna ve selahiyyetine malikdirler TarixiCin ve fiat valyutasi Kagiz pul ideyasi min ilden cox evvel Cinde Yuan Tan Sonq ve Ming sulaleleri dovrunde yaranmisdir Tan sulalesi dovrunde 618 907 metal pul vahidine teleb yuksek idi ki bu da qiymetli metallarin teklifini usteleyirdi Insanlar artiq kredit notlarinin istifadesi ile tanis idiler ve tez bir zamanda kagiz vereqlerini ve ya kagiz qaralamalari qebul etmeye basladilar Sikke qitligi bu insanlari sikkelerden eskinasa kecmeye mecbur etdi Sonq sulalesi dovrunde 960 1276 Sicuan bolgesinde biznes ciceklendi ve bu mis pul qitligina sebeb oldu Bu treyderlerin pul ehtiyati ile desteklenen sexsi eskinaslar buraxmasina sebeb oldu O tarixde ilk qanuni odenis vasitesi hesab olunurdu Kagiz pullar Yuan sulalesi 1276 1367 dovrunde yegane qanuni odenis vasitesi oldu ve eskinaslarin buraxilisi Min sulalesi 1368 1644 dovrunde Maliyye Nazirliyi terefinden goturuldu Fiat pullari milli iqtisadiyyatin oz valyutasindan teleb etdiyi rolu yerine yetire bilse yaxsi valyuta rolunu oynaya biler deyer saxlamaq reqemsal hesab temin etmek ve mubadileleri asanlasdirmaq O hemcinin ela senyoraja malikdir yeni o birbasa emtee ile elaqeli valyutadan daha cox istehsalla elaqeli valyutadan daha semerelidir 1971 ci ilde ABS oz valyutasini qizil standartindan cixarana qeder beynelxalq arenada fiat valyutalarinin hec bir ehemiyyeti yox idi Bu meqamda diger olkeler de onun ardinca getdiler ve sonsuz miqdarda pulun yarana bileceyi bir muhit yaratdilar Bundan evvel qiymetli metallarla akkredite olunmamis milli valyutanin istehsal olundugu olkeden kenarda mal ve xidmetlerin odenilmesi ucun istifade edilmesi sadece olaraq qebuledilmez idi Tedris intizamiBeynelxalq maliyye meselesi hem Rusiyada hem de xaricde ali tehsil muessiselerinde tedris olunan bir sira fenlerin terkib hissesine cevrilmisdir Bezi hallarda bu mesele biznesin idare edilmesi maliyye nezeriyyesi maliyye menecmenti ve beynelxalq ticaretin tedrisi ile birlesdirilir Beynelxalq maliyyenin tedrisi tehsilin muxtelif seviyyelerinde hem ibtidai hem de daha yuksek seviyyelerde telebelerin ixtisaslasmasini ehate etmekle heyata kecirilir Meselen Yale Universitetinin Iqtisadiyyat fakultesinde Beynelxalq Maliyye fenni tedris olunur Qlobal Maliyyenin Geleceyi kimi beynelxalq maliyyenin mueyyen problemleri ise universitetin proqramina daxil edilmisdir Yale Idareetme Mektebi burada xususile Robert Schiller terefinden iqtisadiyyat uzre Nobel mukafati laureati Onun daha umumi maliyye bazarlari kursu onlayn movcuddur Hemcinin beynelxalq maliyye intizami Pensilvaniya Universitetinin Uorton Biznes Mektebinde Harvard Biznes Mektebinde ve diger biznes mekteblerinde tedris olunur IstinadlarGandolfo Giancarlo International Finance and Open Economy Macroeconomics Berlin Germany Springer 2002 ISBN 978 3 540 43459 7 Pilbeam Keith International Finance 3rd Edition New York NY Palgrave Macmillan 2006 ISBN 978 1 4039 4837 3 Feenstra Robert C Taylor Alan M International Macroeconomics New York NY Worth Publishers 2008 ISBN 978 1 4292 0691 4 Madura Jeff International Financial Management Abridged 8th Edition Mason OH Thomson South Western 2007 ISBN 978 0 324 36563 4 Eun Cheol S Resnick Bruce G International Financial Management 6th Edition New York NY McGraw Hill Irwin 2011 ISBN 978 0 07 803465 7 Eun Cheol S Resnick Bruce G International Financial Management 7th Edition New York NY McGraw Hill Irwin 2015 ISBN 978 0 07 786160 5 Fiat Money Corporate Finance Institute ingilis 2022 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 30 Fiat Money Meaning Characteristics and Working MBA Knowledge Base ingilis 2012 10 05 2022 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 30 What Is Fiat Money Investopedia ingilis 2022 10 27 tarixinde Istifade tarixi 2021 11 30 Econ 407a International Finance Department of Economics economics yale edu 2020 06 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 19 Finance Yale School of Management ingilis 2015 09 21 2020 07 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 19 Finansovye rynki Coursera rus 2020 06 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 19 Mihir A Desai International Finance A Course Overview SSRN Electronic Journal 2006