Beynəlxalq standartlaşdırma təşkilatı - ISO (ing. International Organization for Standardization) — beynəlxalq təşkilat olub elektrik, elektronika və telekomunikasiya istisna olunmaqla bütün sahələr üzrə standartların hazırlanması ilə məşğuldur. ISO dövlətlərarası sahədə standartları təmin etmək məqsədilə 23 fevral 1947-ci ildə təsis olunmuşdur. Elektrik və elektronika üçün "Beynəlxalq elektrotexniki kommisiya - IEC", telekommunikasiya üzrə isə "Beynəlxalq rabitə birliyi - ITU" cavabdehdir. Bu üç təşkilat birlikdə "Dünya standart koperasiyasını -WSC (World Standards Cooperation) təşkil edirlər. ISO təşkilatına 157 ölkə üzv olmuşdur. İSO-nun rəsmi dili fransız və ingilis dilləridir. Eyni zamanda bu təşkilat standartların tərcümələrinə də məsuliyyət daşıyır.
Beynəlxalq standartlaşdırma təşkilatı ISO | |
---|---|
Yaranma tarixi | 23 fevral 1947 |
Rəsmi dili | |
Mərkəzi | |
iso.org iso.org/fr/ iso.org/ru/ | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi haqqında
XX əsrin əvvəlində maşıntəmiri tərtibatların geniş tətbiqi, hissələrin böyük sayda hazırlanmasını sürətləndirməyi və qarşılıqlı əvəzolunmanın tətbiqini tələb edirdi. Qarşılıqlı əvəzolunma, ölçmə üsulları və oturtma sistemlərinin yaradılması ilə XX əsrin əvvəlində maşıntəmiri yeni mərhələyə qədəm qoyur. Maşıntəmirində getdikcə oturtma işlərinin mexanikləşdirilməsi genişləndirilir. 20-ci illərin əvvəlində oturtma üçün normativ şəklində yaradılmış val və deşik sistemləri, ilk dəfə olaraq istehsalatda qarşılıqlı əvəzolunmanı geniş şəkildə təmin etməyə imkan vermişdir. 1920-ci ilin əvvəlində bir çox firmalar qarşılıqlı əvəzolunmanın vahid qaydada tətbiqini mümkün etmək üçün öz oturtma sistemlərini işləyirlər. 1926-cı ildə bir neçə dövlətin bir araya gəldiyi görüşdə qeyri elektrotexnika sahəsində vahid standartlara keçid məqsədilə “International Federation of the National Standardizing Associations“ – İSA yaradılır. Bu federasiyanın təşkilat komitəsi tərəfindən 30-cu illərdə alman alimlərinin işlədikləri normativləri də inteqrasiya etməklə beynəlxalq müstəvidə İSA müsaidə və İSA oturtma sistemlərini qəbul edir. II dünya müharibəsindən sonra bu təşkilatın adı dyişdirilərək International Organization for Standardization adlanır. Bu təşkilatın adının bütün dillərdə eyni səslənməsi üçün ona ISO ( yunanca “isos”sözündəndir, mənası “bərabər” deməkdir) adı verilir.
ISO hal- hazırda 135 ölkədən (hər ölkədən bir nümayəndə və bərəbar səs hüququ) beynəlxalq standart qurumlarının iştirakı ilə dövlətlərarası əmtəə və xidmət mübadiləsini sürətləndirmək, intellektual, elmi, texniki və iqtisadi fəaliyyətlərdə işbirliyini inkişaf etdirmək üçün fəaliyyət göstərir. Həmçinin fərqli ölkələrdə olan istehsal amillərini və hansı ölkədəsə olan texniki yenilikləri eyni zamanda tətbiq etmək üçün işlər görür. ISOnun dövrümüzdəki fəaliyyət mexanizmi ISO 9000 keyfiyyət, idarəetmə və s. kimi dövlətlərarası miqyasda qəbul olunmuş standartları hazırlayaraq ticarətin qarşısındakı əngəlləri aradan qaldırmaqdır.
ISO 9000 standartları aşağıdakı şəkildə bölünür:
- ISO9000: Keyfiyyətli idarəetmə və keyfiyyət zəmanəti standartları seçimi və tanıtımı
- ISO9001: Keyfiyyət sistemləri, dizayn və inkişafı, istehsal və xidmətdə keyfiyyət zəmanəti modeli
- ISO9002: Keyfiyyət sistemləri, istehsal və müəssisədə keyfiyyət zəmanəti
- ISO9003: Son müayinə və yoxlamalarda keyfiyyət zəmanəti modeli
- ISO9004: Keyfiyyətli idarəetmə və işçilərin tanıtımı
- ISO9004-2: Xidmətlər üçün tanıtım
- ISO9005: Keyfiyyət lüğəti
Azərbaycanda da ISO sertifikatları verilir. Sertifikatlaşdırmaya çıxmaq üçün Azərbaycan Akkreditasiya Mərkəzindən Respublikamızın ərazisində sertifikatlaşdırma sahəsi üzrə akkreditasiyadan keçmiş qurumların siyahısını əldə edə bilərsiniz.
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikasının Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi
- Frendship Among Equals. 1997.
- .
- https://www.iso.org/about-us.html.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Beynelxalq standartlasdirma teskilati ISO ing International Organization for Standardization beynelxalq teskilat olub elektrik elektronika ve telekomunikasiya istisna olunmaqla butun saheler uzre standartlarin hazirlanmasi ile mesguldur ISO dovletlerarasi sahede standartlari temin etmek meqsedile 23 fevral 1947 ci ilde tesis olunmusdur Elektrik ve elektronika ucun Beynelxalq elektrotexniki kommisiya IEC telekommunikasiya uzre ise Beynelxalq rabite birliyi ITU cavabdehdir Bu uc teskilat birlikde Dunya standart koperasiyasini WSC World Standards Cooperation teskil edirler ISO teskilatina 157 olke uzv olmusdur ISO nun resmi dili fransiz ve ingilis dilleridir Eyni zamanda bu teskilat standartlarin tercumelerine de mesuliyyet dasiyir Beynelxalq standartlasdirma teskilati ISOYaranma tarixi 23 fevral 1947Resmi dili ingilis dili fransiz dili rus diliMerkezi Cenevreiso org iso org fr iso org ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarISO ya uzv olan olkeler xeritesi Acar sozler uzvler korrespondent uzv namized uzv olmayan olkelerTarixi haqqindaXX esrin evvelinde masintemiri tertibatlarin genis tetbiqi hisselerin boyuk sayda hazirlanmasini suretlendirmeyi ve qarsiliqli evezolunmanin tetbiqini teleb edirdi Qarsiliqli evezolunma olcme usullari ve oturtma sistemlerinin yaradilmasi ile XX esrin evvelinde masintemiri yeni merheleye qedem qoyur Masintemirinde getdikce oturtma islerinin mexaniklesdirilmesi genislendirilir 20 ci illerin evvelinde oturtma ucun normativ seklinde yaradilmis val ve desik sistemleri ilk defe olaraq istehsalatda qarsiliqli evezolunmani genis sekilde temin etmeye imkan vermisdir 1920 ci ilin evvelinde bir cox firmalar qarsiliqli evezolunmanin vahid qaydada tetbiqini mumkun etmek ucun oz oturtma sistemlerini isleyirler 1926 ci ilde bir nece dovletin bir araya geldiyi gorusde qeyri elektrotexnika sahesinde vahid standartlara kecid meqsedile International Federation of the National Standardizing Associations ISA yaradilir Bu federasiyanin teskilat komitesi terefinden 30 cu illerde alman alimlerinin isledikleri normativleri de inteqrasiya etmekle beynelxalq mustevide ISA musaide ve ISA oturtma sistemlerini qebul edir II dunya muharibesinden sonra bu teskilatin adi dyisdirilerek International Organization for Standardization adlanir Bu teskilatin adinin butun dillerde eyni seslenmesi ucun ona ISO yunanca isos sozundendir menasi beraber demekdir adi verilir ISO hal hazirda 135 olkeden her olkeden bir numayende ve berebar ses huququ beynelxalq standart qurumlarinin istiraki ile dovletlerarasi emtee ve xidmet mubadilesini suretlendirmek intellektual elmi texniki ve iqtisadi fealiyyetlerde isbirliyini inkisaf etdirmek ucun fealiyyet gosterir Hemcinin ferqli olkelerde olan istehsal amillerini ve hansi olkedese olan texniki yenilikleri eyni zamanda tetbiq etmek ucun isler gorur ISOnun dovrumuzdeki fealiyyet mexanizmi ISO 9000 keyfiyyet idareetme ve s kimi dovletlerarasi miqyasda qebul olunmus standartlari hazirlayaraq ticaretin qarsisindaki engelleri aradan qaldirmaqdir ISO 9000 standartlari asagidaki sekilde bolunur ISO9000 Keyfiyyetli idareetme ve keyfiyyet zemaneti standartlari secimi ve tanitimi ISO9001 Keyfiyyet sistemleri dizayn ve inkisafi istehsal ve xidmetde keyfiyyet zemaneti modeli ISO9002 Keyfiyyet sistemleri istehsal ve muessisede keyfiyyet zemaneti ISO9003 Son muayine ve yoxlamalarda keyfiyyet zemaneti modeli ISO9004 Keyfiyyetli idareetme ve iscilerin tanitimi ISO9004 2 Xidmetler ucun tanitim ISO9005 Keyfiyyet lugeti Azerbaycanda da ISO sertifikatlari verilir Sertifikatlasdirmaya cixmaq ucun Azerbaycan Akkreditasiya Merkezinden Respublikamizin erazisinde sertifikatlasdirma sahesi uzre akkreditasiyadan kecmis qurumlarin siyahisini elde ede bilersiniz EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasinin Standartlasdirma Metrologiya ve Patent uzre Dovlet KomitesiFrendship Among Equals 1997 https www iso org about us html