Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Benzaldehid - aromatik aldehidlərin ən sadəsi benzoy aldehididir: C6H5CHO.Molekul kütləsi 106,12 olan benzoy aldehidi acı badam iyi verən rəngsiz mayedir. Ərimə temperaturu -260C, qaynama temperaturu 1790C-dir. Etanolda, efirdə və başqa üzvi həlledicilərdə yaxşı həll olur.Suda pis həll olur.Uzun müddət saxladıqda havanın oksigeni ilə benzoy turşusuna çevrilərək saralır.
| Benzaldehid | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi | |
| Kimyəvi formulu | C₇H₆O |
| Molyar kütlə | 106.12 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1.0415 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | −26 °S |
| Qaynama nöqtəsi | 178.1 °S |
| 62 °S | |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 100-52-7 |
| PubChem | 240 |
| SMILES | O=Cc1ccccc1 |
| ChEBI | 17169 |
| ChemSpider | 235 |
Alınması
Benzoy aldehidi acı badam yağında qlükozid (amiqdalin) şəklində rast gəlir.Benzoy aldehidini almaq üçün aşağıdakı üsullardan istifadə olunur:
- Toluolu manqan-peroksid və sulfat turşusu vasitəsi ilə oksidləşdirmək;
- benzalxloridi təbaşir və ya əhəng suyu ilə qızdırmaq;
- Qatterman - Kox reaksiyasına əsasən HCl və AlCl3 iştirakı ilə benzolu və dəm qazından almaq olar.
Kimyəvi xassələri
Benzoy aldehidi gümüş oksidi ilə oksidləşərək, benzoy turşusuna çevrilir.Benzoy aldehidi hidroksilaminlə benzaldoksim əmələ gətirir. Benzaldehidə xlorla təsir etdikdə benzoy turşusunun xloranhidridi alınır.Ammonyakla təsir etdikdə hidramid alınır.Qələvilərin qatı məhlulu və ya spirt məhlulu ilə təsir etdikdə iki molekul benzoy aldehidindən biri benzoy turşusunun duzuna, ikincisi isə benzil spirtinə çevrilir.Benzoy aldehidi alifatik aldehidlər, ketonlar, turşular və onların duzaları ilə kondensləşərək, doymamış aromatik aldehid və ya turşular əmələ gətirir. Benzoy aldehidi aromatik aminlər və fenollarla kondensləşdikdə trifenilmetan törəmələri əmələ gəlir.
- C6H5CHO + HCN = C6H5CH(OH)CN
Bundan əlavə, benzaldehid kondensləşmə reaksiyasına daxil olaraq digər nukleofil reagentlərlə reaksiyaya girir. Qrinyar reaktivi ilə ilə benzaldehid müvafiq ikili spirtlərə çevrilir. Qələvinin təsiri altında benzaldehid Kannissaro reaksiyasına girərək benzil spirti və benzoy turşusu əmələ gətirir.
Tətbiqi
Boyaların və ətirli maddələrin sintezində,parfümeriya-kosmetik kompozisiyaların alınmasında,qida aromatizatoru kimi,həlledici kimi, amfetamin sinetzində tətbiq edilir.
Badam turçusunun sintezində istifadə olunur.
- boyaların, ətirlərin sintezi üçün
- parfümeriya və kosmetik kompozisiyalarda,
- qida aromatizatoru olaraq,
- həlledici kimi
- amfetamin sintezi üçün istifadə olunur.
Təhlükəsizliyi
Öz-özünə alışma temperaturu 2050C.Benzaldehid gözləri və yuxarı tənəffüs yollarını qıcıqlandırır. İnsan üçün ölümcül dozası 50-60 qramdır.
Ədəbiyyat
- M.Mövsümzadə, P.Qurbanov. Üzvi kimya II hissə, 198
- Бензойный альдегид // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- benzaldehyde (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Benzaldehid aromatik aldehidlerin en sadesi benzoy aldehididir C6H5CHO Molekul kutlesi 106 12 olan benzoy aldehidi aci badam iyi veren rengsiz mayedir Erime temperaturu 260C qaynama temperaturu 1790C dir Etanolda efirde ve basqa uzvi helledicilerde yaxsi hell olur Suda pis hell olur Uzun muddet saxladiqda havanin oksigeni ile benzoy tursusuna cevrilerek saralir BenzaldehidUmumiKimyevi formulu C H OMolyar kutle 106 12 q molFiziki xasseleriSixliq 1 0415 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 26 SQaynama noqtesi 178 1 S62 STesnifatiCAS da qeyd nom 100 52 7PubChem 240SMILES O Cc1ccccc1ChEBI 17169ChemSpider 235AlinmasiBenzoy aldehidi aci badam yaginda qlukozid amiqdalin seklinde rast gelir Benzoy aldehidini almaq ucun asagidaki usullardan istifade olunur Toluolu manqan peroksid ve sulfat tursusu vasitesi ile oksidlesdirmek benzalxloridi tebasir ve ya eheng suyu ile qizdirmaq Qatterman Kox reaksiyasina esasen HCl ve AlCl3 istiraki ile benzolu ve dem qazindan almaq olar Kimyevi xasseleriBenzoy aldehidi gumus oksidi ile oksidleserek benzoy tursusuna cevrilir Benzoy aldehidi hidroksilaminle benzaldoksim emele getirir Benzaldehide xlorla tesir etdikde benzoy tursusunun xloranhidridi alinir Ammonyakla tesir etdikde hidramid alinir Qelevilerin qati mehlulu ve ya spirt mehlulu ile tesir etdikde iki molekul benzoy aldehidinden biri benzoy tursusunun duzuna ikincisi ise benzil spirtine cevrilir Benzoy aldehidi alifatik aldehidler ketonlar tursular ve onlarin duzalari ile kondensleserek doymamis aromatik aldehid ve ya tursular emele getirir Benzoy aldehidi aromatik aminler ve fenollarla kondenslesdikde trifenilmetan toremeleri emele gelir C6H5CHO HCN C6H5CH OH CN Bundan elave benzaldehid kondenslesme reaksiyasina daxil olaraq diger nukleofil reagentlerle reaksiyaya girir Qrinyar reaktivi ile ile benzaldehid muvafiq ikili spirtlere cevrilir Qelevinin tesiri altinda benzaldehid Kannissaro reaksiyasina girerek benzil spirti ve benzoy tursusu emele getirir TetbiqiBoyalarin ve etirli maddelerin sintezinde parfumeriya kosmetik kompozisiyalarin alinmasinda qida aromatizatoru kimi helledici kimi amfetamin sinetzinde tetbiq edilir Badam turcusunun sintezinde istifade olunur boyalarin etirlerin sintezi ucun parfumeriya ve kosmetik kompozisiyalarda qida aromatizatoru olaraq helledici kimi amfetamin sintezi ucun istifade olunur TehlukesizliyiOz ozune alisma temperaturu 2050C Benzaldehid gozleri ve yuxari teneffus yollarini qiciqlandirir Insan ucun olumcul dozasi 50 60 qramdir EdebiyyatM Movsumzade P Qurbanov Uzvi kimya II hisse 198 Benzojnyj aldegid Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 benzaldehyde ing