Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beşdaş (Qərcimədaş) — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər mövsümlərdə uşaq və arasında geniş şəkildə oynanılan qədim oyun.
Oyunun quruluşu
Bu oyunu iki və ya dörd uşaq oynayır. Hər uşaq beş balaca daş hazırlayır. Qurrə (çöp) atıb oyuna başlayırlar. Oyuna başlayan daşın birini əlində saxlamalıdır ki, buna saqqa deyərlər. Saqqanı göyə tullayıb ovucunun içində olan daşları yerə tökməli, saqqanı göydə tutmalıdır. Əvvəl saqqanı yuxarı tullamaqla daşları bir-bir ovucuna yığmalıdır. Əsas şərt ondan ibarətdir ki, daş götürülərkən nə başqa daşa dəyməli, nə də saqqa yerə düşməlidir. İki əllə götürmək və saqqanı tutmaq olmaz. Daşları bir-bir götürüb qurtarandan sonra yerə tökməli, yuxarıdakı şərtlərə əməl etmədən daşlərı yerdən iki-iki, sonra üçünü birdən, birini tək, sonra dördünü də birdən götürməlidir. Bunlar qurtarandan sonra daşları bir-bir iki barmağın arasından keçirməli və barmaq arasından keçirilmiş daşların hamısını bir yerdə götürməlidir.
Sonra daşlar barmaqların hamısının arasından bir-bir keçirilməlidir, Bu şərti də bitirib daşları bir qarış məsafədə bir-birindən aralı qoyurlar. Saqqanı yuxarı ataraq yerdəki daşları surüşdürüb birdən götürməlidir.
Saqqadan başqa bir daş ovucda saxlanılır. Saqqanı yuxarı atıb tutmaqla daşın birini ovucdan yerə salıb, cəld birini yerdən göturməlidir ki, buna yumurtlamaq deyərlər. İki-iki və üç-üç daşı yerə salıb birini götürmək lazımdır. Bundan sonra şaqqıldama gəlir. Yə'ni daşları yerdən bir-bir ovuca yığırlar. Axırda yoldaşı bir daşı itdaş tə'yin edir. O daş əl dəyilməmiş qalır. Bu itdaşı birdəfəliyə barmaqların arasından keçirmək lazımdır. Bunların hamısını səhvsiz, birdəfəyə oynaya bilən qalibiyyət qazanır. Daşı yerdən götürə, barmaq arasından keçirə bilməyən, saqqanı yerə salan və daşı götürərkən əlini başqa daşa vuran uduzmuş olur..
Mənbə
- Novruz bayramı ensklopediyası. Bakı-2008 (Şərq-Qərb). səh.45.
- Şifahi xalq ədəbiyyatı, Uşaq folkloru. "Altun kitab" nəşriyyatı, Bakı-2007. səh. 64.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Besdas Qercimedas Azerbaycanda en cox yazqabagi bayramqabagi gunlerde elece de diger movsumlerde usaq ve arasinda genis sekilde oynanilan qedim oyun Oyunun qurulusuBu oyunu iki ve ya dord usaq oynayir Her usaq bes balaca das hazirlayir Qurre cop atib oyuna baslayirlar Oyuna baslayan dasin birini elinde saxlamalidir ki buna saqqa deyerler Saqqani goye tullayib ovucunun icinde olan daslari yere tokmeli saqqani goyde tutmalidir Evvel saqqani yuxari tullamaqla daslari bir bir ovucuna yigmalidir Esas sert ondan ibaretdir ki das goturulerken ne basqa dasa deymeli ne de saqqa yere dusmelidir Iki elle goturmek ve saqqani tutmaq olmaz Daslari bir bir goturub qurtarandan sonra yere tokmeli yuxaridaki sertlere emel etmeden dasleri yerden iki iki sonra ucunu birden birini tek sonra dordunu de birden goturmelidir Bunlar qurtarandan sonra daslari bir bir iki barmagin arasindan kecirmeli ve barmaq arasindan kecirilmis daslarin hamisini bir yerde goturmelidir Sonra daslar barmaqlarin hamisinin arasindan bir bir kecirilmelidir Bu serti de bitirib daslari bir qaris mesafede bir birinden arali qoyurlar Saqqani yuxari ataraq yerdeki daslari surusdurub birden goturmelidir Saqqadan basqa bir das ovucda saxlanilir Saqqani yuxari atib tutmaqla dasin birini ovucdan yere salib celd birini yerden goturmelidir ki buna yumurtlamaq deyerler Iki iki ve uc uc dasi yere salib birini goturmek lazimdir Bundan sonra saqqildama gelir Ye ni daslari yerden bir bir ovuca yigirlar Axirda yoldasi bir dasi itdas te yin edir O das el deyilmemis qalir Bu itdasi birdefeliye barmaqlarin arasindan kecirmek lazimdir Bunlarin hamisini sehvsiz birdefeye oynaya bilen qalibiyyet qazanir Dasi yerden goture barmaq arasindan kecire bilmeyen saqqani yere salan ve dasi goturerken elini basqa dasa vuran uduzmus olur MenbeNovruz bayrami ensklopediyasi Baki 2008 Serq Qerb seh 45 Sifahi xalq edebiyyati Usaq folkloru Altun kitab nesriyyati Baki 2007 seh 64 Xarici kecidlerHemcinin bax