Başcıqlı çoğan (lat. Gypsophila capitata) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qərənfilkimilər fəsiləsinin çoğan cinsinə aid bitki növü.
Başcıqlı çoğan | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Başcıqlı çoğan | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
Təbii yayılması
Böyük Qafqazın Quba sahəsində, Qobustanda, Xəzəryanı ovalıqda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Çoxillik ot bitkisidir, 20-40 (60) sm hündürlükdədir. Yarpaqları çılpaq, qalın, xətvari-bizəoxşar, uzunluğu 1-2,5 (3) sm, eni 1 mm-ə qədər, göyümtüldür. Gövdənin və budağın qutarcağında diametri 6-12 (15) mm olan, şarşəkilli, başcıqlı çiçəkləri var. Kasacığın uzunluğu 3,5 mm-ə çatır, zəngiçiçəyinə oxşayır. Ləçəkləri ağ, uzunluğu 5 mm-ə çatır, xətvari-uzunsovdur. Qutucuq yumurtaşəkilli-şarşəkillidir, diametri 2,5 mm-ə çatır, birtoxumludur, toxumları yastı, şarşəkillidir, diametri 1,5 mm-ə çatır.
Ekologiyası
İyun-avqust aylarında çiçəkləyir. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında gili və daşlı yamaclarda, quru çaylarda və arxalarda rast gəlinir. Populyasiyanın növləri azalır, yayılma ərazisi məhdudlaşır. Məhdudlaşdırıcı amillər iqlim və antropogen amillərdir (otarılma, tapdalanma nəticəsində yaşayış ərazisinin deqradasiyası). Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum banklarında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. Qafqaz endemikidir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Basciqli cogan lat Gypsophila capitata bitkiler aleminin qerenfilcicekliler destesinin qerenfilkimiler fesilesinin cogan cinsine aid bitki novu Basciqli coganElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile QerenfilkimilerCins CoganNov Basciqli coganBeynelxalq elmi adiGypsophila capitata Ledeb 1842Sekil axtarisiNCBI 2161769Tebii yayilmasiBoyuk Qafqazin Quba sahesinde Qobustanda Xezeryani ovaliqda yayilmisdir Botaniki tesviriCoxillik ot bitkisidir 20 40 60 sm hundurlukdedir Yarpaqlari cilpaq qalin xetvari bizeoxsar uzunlugu 1 2 5 3 sm eni 1 mm e qeder goyumtuldur Govdenin ve budagin qutarcaginda diametri 6 12 15 mm olan sarsekilli basciqli cicekleri var Kasacigin uzunlugu 3 5 mm e catir zengiciceyine oxsayir Lecekleri ag uzunlugu 5 mm e catir xetvari uzunsovdur Qutucuq yumurtasekilli sarsekillidir diametri 2 5 mm e catir birtoxumludur toxumlari yasti sarsekillidir diametri 1 5 mm e catir EkologiyasiIyun avqust aylarinda cicekleyir Asagi ve orta dag qursaqlarinda gili ve dasli yamaclarda quru caylarda ve arxalarda rast gelinir Populyasiyanin novleri azalir yayilma erazisi mehdudlasir Mehdudlasdirici amiller iqlim ve antropogen amillerdir otarilma tapdalanma neticesinde yasayis erazisinin deqradasiyasi Muhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedi ile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum banklarinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur Azerbaycanda yayilmasiAzerbaycanin nadir bitki novudur Qafqaz endemikidir IstinadlarHemcinin bax