Batat (lat. Ipomoea batatas) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin sarmaşıqkimilər fəsiləsinin i̇pomeya cinsinə aid bitki növü.
Batat | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Triba: Cins: Növ: Batat | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Batat şirin kartof da adlanır. Kartofa oxşayır, əsasən Çində, Cənubi Amerikada, Yaponiyada, Hindistanda, Yeni Zelandiyada, Türkmənistanda və Şimali Qafqaz bölgəsində yayılmışdır. Batat istisevən çoxillik bitkidir.
Uzunsov formalıdır, çəkisi 0,3-dən 1,5 kq-a qədərdir. Tərkibində orta hesabla 72,5% (7-175%) su, 3,75% zülal, 24% karbohidrat, o cümlədən 15-20% nişasta və 1,2-2% şəkər, 0,8-1,5% mineral maddə, 1% sellüloza vardır. 100 qr batat 466 kCoul enerji verir. Tərkibində 397 mq% K, 49 mq% P, 1 mq% Fe, vitaminlərdən mq%-lə: C – 23, B1 – 0,10, B2 – 0,05, P – 0,5 və 0,3 mq% karotin vardır. Batatın ətli hissəsi ağ qırmızı və ya çəhrayı olur. Şirin xörəklərin və sulu xörəklərin hazırlanmasında istifadə olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Batatas batatas (L.) H.Karst.
- Convolvulus batatas L.
- Convolvulus esculentus Salisb.
- Solanum batatas (L.) Aikman
Heterotipik sinonimləri
- Batatas betacea Lindl.
- Batatas edulis (Thunb.) Choisy
- Batatas edulis var. erythrorrhiza Voigt
- Batatas edulis var. leucorrhiza Voigt
- Batatas edulis var. porphyrorhiza (Griseb.) Ram.Goyena
- Batatas edulis var. xanthorhiza Choisy
- Batatas wallii C.Morren
- Batatas xanthorhiza Bojer
- Convolvulus apiculata M.Martens & Galeotti
- Convolvulus attenuatus M.Martens & Galeotti
- Convolvulus batata Vell.
- Convolvulus chrysorrhizus Sol. ex G.Forst.
- Convolvulus edulis Vell.
- Convolvulus edulis Thunb.
- Convolvulus fastigiatus Roxb.
- Convolvulus platanifolius Vahl
- Convolvulus septangularis Steud.
- Convolvulus tuberifer Steud.
- Convolvulus tuberosus Vell.
- Convolvulus tuxtlensis Sessé & Moc.
- Convolvulus variabilis Cham. & Schltdl.
- Convolvulus varius Vell.
- Ipomoea batatas var. batatas
- Ipomoea batatas var. caespitosa Makino ex H.Hara
- Ipomoea batatas var. cannabina Hallier f.
- Ipomoea batatas var. dissoluta Kuntze
- Ipomoea batatas var. edulis (Thunb.) Makino
- Ipomoea batatas var. erythrorrhiza (Voigt) M.R.Almeida
- Ipomoea batatas var. fastigiata (Sweet) Kuntze
- Ipomoea batatas var. indivisa Griseb. ex Meisn.
- Ipomoea batatas var. leucorrhiza Griseb.
- Ipomoea batatas var. leucorrhiza (Voigt) M.R.Almeida
- Ipomoea batatas var. lobata Gagnep. & Courchet
- Ipomoea batatas var. porphyrorhiza Griseb.
- Ipomoea batatas var. subscandens Kuntze
- Ipomoea batatas f. trifida Moldenke
- Ipomoea batatas var. xanthorhiza (Choisy) Meisn.
- Ipomoea catesbaei G.Mey.
- Ipomoea chrysorrhiza Hook.f.
- Ipomoea confertiflora Standl.
- Ipomoea davidsoniae Standl.
- Ipomoea edulis Niederl.
- Ipomoea edulis (Thunb.) Makino
- Ipomoea fastigiata Sweet
- Ipomoea fastigiata var. ciliata Huber
- Ipomoea fastigiata var. platanifolia (Vahl) Griseb.
- Ipomoea indica var. variabilis (Cham. & Schltdl.) L.O.Williams
- Ipomoea involucrata F.Dietr.
- Ipomoea mucronata Schery
- Ipomoea platanifolia (Vahl) Roem. & Schult.
- Ipomoea purpusii House
- Ipomoea tiliacea var. merremioides Fosberg
- Ipomoea tiliacea var. smithii Fosberg
- Ipomoea variabilis (Cham. & Schltdl.) Choisy
- Ipomoea villosa Ruiz & Pav.
- Ipomoea villosa var. genuina Hallier f.
- Ipomoea vulsa House
- Ipomoea wallii (C.Morren) Godm. & Salvin
- Pharbitis villosa (Ruiz & Pav.) G.Don
- Dioscorea cylindrica Burm.f.
İstinadlar
- Lamarck, Jean-Baptiste Pierre Antoine de Monet de, 1744-1829 Tableau encyclopédique et méthodique des trois règnes de la nature. Botanique. Paris. C. 1, burax. 1. S. 465. doi:10.5962/BHL.TITLE.218
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Batat lat Ipomoea batatas bitkiler aleminin qusuzumucicekliler destesinin sarmasiqkimiler fesilesinin i pomeya cinsine aid bitki novu BatatElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad LamidlerDeste QusuzumuciceklilerFesile SarmasiqkimilerTriba Cins IpomeyaNov BatatBeynelxalq elmi adiIpomoea batatas Lam 1793Sekil axtarisiITIS 30764NCBI 4120EOL 580962 Batat sirin kartof da adlanir Kartofa oxsayir esasen Cinde Cenubi Amerikada Yaponiyada Hindistanda Yeni Zelandiyada Turkmenistanda ve Simali Qafqaz bolgesinde yayilmisdir Batat istiseven coxillik bitkidir Uzunsov formalidir cekisi 0 3 den 1 5 kq a qederdir Terkibinde orta hesabla 72 5 7 175 su 3 75 zulal 24 karbohidrat o cumleden 15 20 nisasta ve 1 2 2 seker 0 8 1 5 mineral madde 1 selluloza vardir 100 qr batat 466 kCoul enerji verir Terkibinde 397 mq K 49 mq P 1 mq Fe vitaminlerden mq le C 23 B1 0 10 B2 0 05 P 0 5 ve 0 3 mq karotin vardir Batatin etli hissesi ag qirmizi ve ya cehrayi olur Sirin xoreklerin ve sulu xoreklerin hazirlanmasinda istifade olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Batatas batatas L H Karst Convolvulus batatas L Convolvulus esculentus Salisb Solanum batatas L AikmanHeterotipik sinonimleri Batatas betacea Lindl Batatas edulis Thunb Choisy Batatas edulis var erythrorrhiza Voigt Batatas edulis var leucorrhiza Voigt Batatas edulis var porphyrorhiza Griseb Ram Goyena Batatas edulis var xanthorhiza Choisy Batatas wallii C Morren Batatas xanthorhiza Bojer Convolvulus apiculata M Martens amp Galeotti Convolvulus attenuatus M Martens amp Galeotti Convolvulus batata Vell Convolvulus chrysorrhizus Sol ex G Forst Convolvulus edulis Vell Convolvulus edulis Thunb Convolvulus fastigiatus Roxb Convolvulus platanifolius Vahl Convolvulus septangularis Steud Convolvulus tuberifer Steud Convolvulus tuberosus Vell Convolvulus tuxtlensis Sesse amp Moc Convolvulus variabilis Cham amp Schltdl Convolvulus varius Vell Ipomoea batatas var batatas Ipomoea batatas var caespitosa Makino ex H Hara Ipomoea batatas var cannabina Hallier f Ipomoea batatas var dissoluta Kuntze Ipomoea batatas var edulis Thunb Makino Ipomoea batatas var erythrorrhiza Voigt M R Almeida Ipomoea batatas var fastigiata Sweet Kuntze Ipomoea batatas var indivisa Griseb ex Meisn Ipomoea batatas var leucorrhiza Griseb Ipomoea batatas var leucorrhiza Voigt M R Almeida Ipomoea batatas var lobata Gagnep amp Courchet Ipomoea batatas var porphyrorhiza Griseb Ipomoea batatas var subscandens Kuntze Ipomoea batatas f trifida Moldenke Ipomoea batatas var xanthorhiza Choisy Meisn Ipomoea catesbaei G Mey Ipomoea chrysorrhiza Hook f Ipomoea confertiflora Standl Ipomoea davidsoniae Standl Ipomoea edulis Niederl Ipomoea edulis Thunb Makino Ipomoea fastigiata Sweet Ipomoea fastigiata var ciliata Huber Ipomoea fastigiata var platanifolia Vahl Griseb Ipomoea indica var variabilis Cham amp Schltdl L O Williams Ipomoea involucrata F Dietr Ipomoea mucronata Schery Ipomoea platanifolia Vahl Roem amp Schult Ipomoea purpusii House Ipomoea tiliacea var merremioides Fosberg Ipomoea tiliacea var smithii Fosberg Ipomoea variabilis Cham amp Schltdl Choisy Ipomoea villosa Ruiz amp Pav Ipomoea villosa var genuina Hallier f Ipomoea vulsa House Ipomoea wallii C Morren Godm amp Salvin Pharbitis villosa Ruiz amp Pav G Don Dioscorea cylindrica Burm f IstinadlarLamarck Jean Baptiste Pierre Antoine de Monet de 1744 1829 Tableau encyclopedique et methodique des trois regnes de la nature Botanique Paris C 1 burax 1 S 465 doi 10 5962 BHL TITLE 218Hemcinin bax