Baqnayr monastırı — Türkiyədə yerləşən X əsrə aid erməni monastırı.
Baqnayr monastırı | |
---|---|
Բագնայրի վանք | |
Ölkə | Türkiyə |
Şəhər | Qars |
Yerləşir | Qozluca |
Aidiyyatı | Erməni Qriqoryan Kilsəsi |
Tikilmə tarixi | X əsr |
Üslubu | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Baqnayr monastırınn qalıqları qədim Ani şəhərndən bir neçə mil Qərbdə, Aladağın yan tərəfində Kozluca adlı kəndin ərazisindədir. Baqnayr sözü qədim erməni dilndən (qrabar) tərcümədə "alovlar mağarası" deməkdir və buna əsaslanan tədqiqatçılar məbədin qədim bir atəşpərəstlik məbədinin üstündə inşa olunduğunu düşünürlər.
Monastırın tarixçəsiylə bağlı bir neçə orta əsr erməni dilli mənbədə məlumat var. Belə ki, XI əsr erməni tarixçisi monastır kompleksinin 989-cu ildə Vahram Pahlavuni tərəfindən inşa edildiyini qeyd edir.
XI əsrin ortalarından etibarəb monastır həm də böyük bir dini mərkəzə çevrilir və bu mövqeyni XIII əsrə qədər qoruyur. Kompleks ərazisindən tapılan kitabələr isə məbədlərdən birinin 1145, birinin 1200, digərininn isə 1223 və ya 1229 - cu ildə inşa edilməsi haqqında məlumat verir.
Monastırın yerləşdiyi ərazi XIII əsrdə köçəri türk tayfalarının əlinə keçdikdən sonra monastır tərk edilmiş, XIX əsrdə isə türk tayfaları tərəfindən yazlıq istinadgah kimi istifadə olunmuşdur. XIX əsrin sonlarından isə monastır dağılmış və günümüzə yalnız xarabalıqları qalmışdır.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Əsas monastır binasının planını 1983 - cü ildə binanın qalıqlarını və 1960 - cı ildə çəkilmiş fotoşəkilləri incələdikdən sonra J.M. Thierry çəkmişdir.
Kompleksin əsas kilsə binası - Surp Astvatsatzin (Müqəddəs Məryəm ana) kilsəsinin Vahramın oğlu şahzadə Smbat Magistros Pahlavuni tərəfindən inşa edildiyi düşünülməkdədir. Məbəddəki ən qədim yazı 1042-ci ilə aiddir. Kilsəinin girişi Qərb tərəfdən, "jamatun" adı veriln böyük dördkünc zaldandır. 1870-ci ildə çəkilmiş fotoya əsasən demək olar ki, məbəd XIX əsrin ortalarına qədər öz ilkin görünüşünü saxlayaraq mükəmməl bir vəziyyətdə çatmışdır. Lakin bu gün məbədin sadəcə bir neçə divar qalmışdır.
Əsas kilsəyə Cənub-Şərq tərəfdən bitişik olan daha bir kiçik kilsə olmuşdur. 1960-cı ildə çəkilmiş fotoda kilsənin xarabalıqları görünsə də, dövrümüzə həmin kilsədən sadəcə daş qrıqları çatmışdır.
Əsas kilsəyə ən yaxın olan kilsələrdən biri isə təxminən XI yüzilin əvvəllərinə aid edilir. XIX əsrdə həmin kilsədəki yalnız məzarda QriQor Lusavoriçin dəfn edildiyini iddia edirdilər.
Digər bir kiçik kilsədə isə, həmin kilsəni Əziz adlı bir qadının Qriqor adlı oğlu tərəfindən anasının xatirəsinə, 1145-ci ildə inşa edildiyini göstərən bir kiyabə var imiş. Həmin kitabədən məlum olur ki, bu kilsə tərkibində olan Ermənistanda inşa edilmiş nadir abidələrdəndir.
Əsas kompleksdən Şimalda isə möhtəşəm bir altıbucaqlı kilsə mövcud olmuşdur. Kilsənin girişi Qərb tərəfdən olmuşdur. Kilsənin divarında 1229 - cu ildə inşa edildiyini göstərən bir yazı olsa da tədqiqatçılar kilsənin daha qədim olduğunu, təxinən X əsrdə inşa edildiyini qeyd edirlər.
Mənbə
- Baqnayr monastırı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baqnayr monastiri Turkiyede yerlesen X esre aid ermeni monastiri Baqnayr monastiriԲագնայրի վանք40 30 48 sm e 43 29 03 s u Olke TurkiyeSeher QarsYerlesir QozlucaAidiyyati Ermeni Qriqoryan KilsesiTikilme tarixi X esrUslubuBaqnayr monastiriMonastirin plani Vikianbarda elaqeli mediafayllar Baqnayr monastirinn qaliqlari qedim Ani sehernden bir nece mil Qerbde Aladagin yan terefinde Kozluca adli kendin erazisindedir Baqnayr sozu qedim ermeni dilnden qrabar tercumede alovlar magarasi demekdir ve buna esaslanan tedqiqatcilar mebedin qedim bir atesperestlik mebedinin ustunde insa olundugunu dusunurler Monastirin tarixcesiyle bagli bir nece orta esr ermeni dilli menbede melumat var Bele ki XI esr ermeni tarixcisi monastir kompleksinin 989 cu ilde Vahram Pahlavuni terefinden insa edildiyini qeyd edir XI esrin ortalarindan etibareb monastir hem de boyuk bir dini merkeze cevrilir ve bu movqeyni XIII esre qeder qoruyur Kompleks erazisinden tapilan kitabeler ise mebedlerden birinin 1145 birinin 1200 digerininn ise 1223 ve ya 1229 cu ilde insa edilmesi haqqinda melumat verir Monastirin yerlesdiyi erazi XIII esrde koceri turk tayfalarinin eline kecdikden sonra monastir terk edilmis XIX esrde ise turk tayfalari terefinden yazliq istinadgah kimi istifade olunmusdur XIX esrin sonlarindan ise monastir dagilmis ve gunumuze yalniz xarabaliqlari qalmisdir Memarliq xususiyyetleriEsas monastir binasinin planini 1983 cu ilde binanin qaliqlarini ve 1960 ci ilde cekilmis fotosekilleri inceledikden sonra J M Thierry cekmisdir Kompleksin esas kilse binasi Surp Astvatsatzin Muqeddes Meryem ana kilsesinin Vahramin oglu sahzade Smbat Magistros Pahlavuni terefinden insa edildiyi dusunulmekdedir Mebeddeki en qedim yazi 1042 ci ile aiddir Kilseinin girisi Qerb terefden jamatun adi veriln boyuk dordkunc zaldandir 1870 ci ilde cekilmis fotoya esasen demek olar ki mebed XIX esrin ortalarina qeder oz ilkin gorunusunu saxlayaraq mukemmel bir veziyyetde catmisdir Lakin bu gun mebedin sadece bir nece divar qalmisdir Esas kilseye Cenub Serq terefden bitisik olan daha bir kicik kilse olmusdur 1960 ci ilde cekilmis fotoda kilsenin xarabaliqlari gorunse de dovrumuze hemin kilseden sadece das qriqlari catmisdir Esas kilseye en yaxin olan kilselerden biri ise texminen XI yuzilin evvellerine aid edilir XIX esrde hemin kilsedeki yalniz mezarda QriQor Lusavoricin defn edildiyini iddia edirdiler Diger bir kicik kilsede ise hemin kilseni Eziz adli bir qadinin Qriqor adli oglu terefinden anasinin xatiresine 1145 ci ilde insa edildiyini gosteren bir kiyabe var imis Hemin kitabeden melum olur ki bu kilse terkibinde olan Ermenistanda insa edilmis nadir abidelerdendir Esas kompleksden Simalda ise mohtesem bir altibucaqli kilse movcud olmusdur Kilsenin girisi Qerb terefden olmusdur Kilsenin divarinda 1229 cu ilde insa edildiyini gosteren bir yazi olsa da tedqiqatcilar kilsenin daha qedim oldugunu texinen X esrde insa edildiyini qeyd edirler MenbeBaqnayr monastiriHemcinin bax