Banks (Banksın adası, ing. Banks Island) — Kanada Arktik arxipelaqının iri adalarından biri. İnzibati cəhətdən Kanadanı Şimal-Qərb əraziləri vilayətinə daxildir.
Banks adası | |
---|---|
ing. Banks Island | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 70,028 km² |
Uzunluğu |
|
Eni | 290 km |
Hündür nöqtəsi | 730 m |
Əhalisi |
|
Yerləşməsi | |
Ölkə | Kanada |
Vilayət | |
Arxipelaq | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Ada 1820-ci Vilyam Parri tərəfindən Cozef Banksın şərəfinə adlandırılmışdır. Robert Mak-Klur bölgəni araşdırarkən (1850–1854) adanı xəritəsində "Berinq adası" adlandırmışdır.
Coğrafiya
Ada Viktoriya (ada)sından şərqdə Uels Şahzadəsi (boğaz), materikdən (cənub) Amundsen körfəzi ilə ayrılır. Onun qərb sahillərini Bofort dənizinin suları yuyur. Şimal-şərqdən Mak-Klur boğazı vastəsi ilə Şahzadə Patrik və Melvill adasından ayrılır. Ərazisi 70,028 km² təşkil edir. Adaların dünyada sahəsinə görə sıralamasıda 24-cü yerdə gedir, Kanadanın isə 5-ci adasıdır. Onun uzunluğu 380 km, eni 290 km təşkil edir. Ən hündür nöqtəsi Darem-Hayts (Durham Heights) zirvəsidir ki, onunda hündürlüyü 730 m təşkil edir.
Ən iri çayları : Tomsen, Biq-River və Bernard. Çayları Biq-River və Bernard qərbə Şimal Buzlu okeana, Tomsen isə şimala Mak-Klur boğazına istiqamətlənir. Ən iri buxtaları: de-Sali (cənub-şərqdə), Tisicer (cənub-qərbdə), Bernest və Storkerson (qərbdə). Ucqar nöqtələri: Şahzadə-Alfred burnu (şimal-qərbdə), Kellett burnu (cənub-qərbdə), Lamton burnu (cənubda), Rassel burnu (şərqdə), Rotsli burnu (şimalda).
Flora və fauna
Adada ağaclar bitmir, ən hündür bitki Arktika söyüdüdür ki, onunda hündürlüyü 10 sm yüksək olmur. 1961-ci ildən adada iki qoruq yaradılmışdır. Şimalında Olavik milli parkı yerləşir. Banks adasında Ağ qazlatın dünya üzrə populyasiyasının ⅔ cəmlənmişdir. Burada həmçinin , Ağ ayı, köçəri quşlardan Gəzərgi qaratoyuq və Qaranquş kimi canlıları görmək olar.
İlk dəfə məhz burada Ağ ayı ilə Qonur ayının ibriti aşkarlanmışdır.
Əhali
Adanın yeganə daimi yaşayış məntəqəsi Saks-Hardur. Eskimoslar kəndlərini İnhuak adlandıtırlar.
Ədəbiyyat
- Canada. Banks Island, a Natural Area of Canadian Significance. Natural area of Canadian significance. Ottawa: Parks Canada, 1978.
- Cotter, R. C., and J. E. Hines. 2001. "Breeding Biology of Brant on Banks Island, Northwest Territories, Canada". Arctic. 54: 357–366.
- Gajewski, K, R Mott, J Ritchie, and K Hadden. 2000. "Holocene Vegetation History of Banks Island, Northwest Territories, Canada". Canadian Journal of Botany. 78: 430–436.
- Holyoak, D. T. Notes on the Birds of Southwestern Banks Island, Northwest Territories, Canada. Bulletin of the British Ornithologists' Club, Vol.103,No.2, June. 1983.
- Manning, T. H., E. O. Höhn, and A. H. Macpherson. The Birds of Banks Island. 1956.
- Stephens, L. E., L. W. Sobczak, and E. S. Wainwright. Gravity Measurements on Banks Island, N.W.T. Gravity map series, no. 150. Ottawa: Dept. of Energy, Mines and Resources, Earth Physics Branch, 1972.
- Struzik, Ed. 2000. "AND THEN THERE WERE 84,000 — The Return of Musk-Oxen to Canada’s Banks Island in Recent Decades Is Just One Chapter of a Beguiling Arctic Mystery". International Wildlife. 30, no. 1: 28.
- Will, Richard T. Utilization of Banks Island Muskoxen by Nineteenth Century Copper Inuit. [S.l.]: Boreal Institute for Northern Studies, 1983.
Mənbə
- Şimal-Qərb keçidinin tarixi istiqaməti
- Карта Северо-Западного прохода 2007-03-03 at the Wayback Machine
- Остров Банкс на civilization.ca
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Banks Banksin adasi ing Banks Island Kanada Arktik arxipelaqinin iri adalarindan biri Inzibati cehetden Kanadani Simal Qerb erazileri vilayetine daxildir Banks adasiing Banks IslandUmumi melumatlarSahesi 70 028 km Uzunlugu 380 kmEni 290 kmHundur noqtesi 730 mEhalisi 122 nef Yerlesmesi73 00 00 sm e 121 30 00 q u Olke KanadaVilayet Simal Qerb erazileriArxipelaq Kanada Arktik arxipelaqiAkvatoriya Simal Buzlu okeanBanks adasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAda 1820 ci Vilyam Parri terefinden Cozef Banksin serefine adlandirilmisdir Robert Mak Klur bolgeni arasdirarken 1850 1854 adani xeritesinde Berinq adasi adlandirmisdir CografiyaKosmosdan gorunus Ada Viktoriya ada sindan serqde Uels Sahzadesi bogaz materikden cenub Amundsen korfezi ile ayrilir Onun qerb sahillerini Bofort denizinin sulari yuyur Simal serqden Mak Klur bogazi vastesi ile Sahzade Patrik ve Melvill adasindan ayrilir Erazisi 70 028 km teskil edir Adalarin dunyada sahesine gore siralamasida 24 cu yerde gedir Kanadanin ise 5 ci adasidir Onun uzunlugu 380 km eni 290 km teskil edir En hundur noqtesi Darem Hayts Durham Heights zirvesidir ki onunda hundurluyu 730 m teskil edir En iri caylari Tomsen Biq River ve Bernard Caylari Biq River ve Bernard qerbe Simal Buzlu okeana Tomsen ise simala Mak Klur bogazina istiqametlenir En iri buxtalari de Sali cenub serqde Tisicer cenub qerbde Bernest ve Storkerson qerbde Ucqar noqteleri Sahzade Alfred burnu simal qerbde Kellett burnu cenub qerbde Lamton burnu cenubda Rassel burnu serqde Rotsli burnu simalda Flora ve faunaAdada agaclar bitmir en hundur bitki Arktika soyududur ki onunda hundurluyu 10 sm yuksek olmur 1961 ci ilden adada iki qoruq yaradilmisdir Simalinda Olavik milli parki yerlesir Banks adasinda Ag qazlatin dunya uzre populyasiyasinin cemlenmisdir Burada hemcinin Ag ayi koceri quslardan Gezergi qaratoyuq ve Qaranqus kimi canlilari gormek olar Ilk defe mehz burada Ag ayi ile Qonur ayinin ibriti askarlanmisdir EhaliAdanin yegane daimi yasayis menteqesi Saks Hardur Eskimoslar kendlerini Inhuak adlanditirlar EdebiyyatCanada Banks Island a Natural Area of Canadian Significance Natural area of Canadian significance Ottawa Parks Canada 1978 Cotter R C and J E Hines 2001 Breeding Biology of Brant on Banks Island Northwest Territories Canada Arctic 54 357 366 Gajewski K R Mott J Ritchie and K Hadden 2000 Holocene Vegetation History of Banks Island Northwest Territories Canada Canadian Journal of Botany 78 430 436 Holyoak D T Notes on the Birds of Southwestern Banks Island Northwest Territories Canada Bulletin of the British Ornithologists Club Vol 103 No 2 June 1983 Manning T H E O Hohn and A H Macpherson The Birds of Banks Island 1956 Stephens L E L W Sobczak and E S Wainwright Gravity Measurements on Banks Island N W T Gravity map series no 150 Ottawa Dept of Energy Mines and Resources Earth Physics Branch 1972 Struzik Ed 2000 AND THEN THERE WERE 84 000 The Return of Musk Oxen to Canada s Banks Island in Recent Decades Is Just One Chapter of a Beguiling Arctic Mystery International Wildlife 30 no 1 28 Will Richard T Utilization of Banks Island Muskoxen by Nineteenth Century Copper Inuit S l Boreal Institute for Northern Studies 1983 MenbeSimal Qerb kecidinin tarixi istiqameti Karta Severo Zapadnogo prohoda 2007 03 03 at the Wayback Machine Ostrov Banks na civilization ca