Baloğlan Əmrah oğlu Rüstəmov (1922-2007) — ictimai xadim, İkinci dünya müharibəsinin veteranı, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü. Ümumdünya Müharibə Veteranları Baş Assambleyasının üzvü. 1987-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Veteranlar Şurasının sədri olmuşdur. 1994-cü ildə o, Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Şurasının məsul katibi və sədr müavini, 2001-ci ildən ömrünün sonunadək qeyd olunan Şuranın sədri kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Baloğlan Rüstəmov | |
---|---|
azərb. Baloğlan Əmrah oğlu Rüstəmov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Naxçıvan, Culfa rayonunun Qazançı kəndi |
Vəfat tarixi | (85 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Fəaliyyəti | hərbçi |
Mükafatları | İkinci dünya müharibəsi illərində göstərdiyi hərbi rəşadətə görə 3-cü və 2-ci dərəcəli "Şöhrət" ordeni, iki dəfə 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni, "Şöhrət" ordeni(2002) |
Həyatı
Baloğlan Rüstəmov 1922-ci il iyun ayının 22-də Naxçıvanın indiki Culfa rayonunun Qazançı kəndində anadan olmuşdur. 1939-cu ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Naxçıvan İkiillik Müəllimlər İnstitutuna daxil olmuş, lakin burada təhsilini başa vurmadan 1940-cı ildə Bakıya köçərək, 15 nömrəli fabrik-zavod məktəbinin şagirdi olmuş və eyni zamanda neft mədənlərində çalışmışdır.
1941-ci ildə könüllü olaraq ordu sıralarına yollanan Baloğlan Rüstəmov hərbi desant məktəbinə göndərilmişdir. 1941-1945-ci illər müharibəsi dövründə Baloğlan Rüstəmov Qafqazdan başlayaraq Berlinədək şərəfli döyüş yolu keçmişdir. O, alman-faşist işğalçılarına qarşı ağır döyüş əməliyyatlarının iştirakçısı olmuş, qəhrəmanlıqlar nümayiş etdirmişdir. O, müharibədən sonra – 1952-ci ildə Bakı partiya məktəbini bitirmiş, 1978-ci ildə isə Moskva Ali Həmkarlar İttifaqı Məktəbinin məzunu olmuşdur.
Əmək fəaliyyəti
Baloğlan Rüstəmov müharibədən sonra bir sıra sahələrdə uğurla çalışmışdır. O, 1946-1948-ci illərdə Naxçıvan şəhərində sərhəd mühafizə hissəsində köməkçi təsərrüfat müdiri, 1948-1950-ci illərdə Culfa və Naxçıvan rayonlarında komsomol komitələrində birinci katib, 1952-1956-cı illərdə Kür-Araz su tikinti idarələrində siyasi şöbənin rəisi olmuşdur. 1956-1967-ci illərdə Azərbaycan Respublikası və Naxçıvan Muxtar Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi sistemində müxtəlif vəzifələr tutmuş Baloğlan Rüstəmov 1967-1968-ci illərdə Araz çayı üzərində İran-Sovet müştərək su elektrik stansiyasının tikintisində kadrlar şöbəsinin rəisi, 1968-1971-ci illərdə həmin tikintinin birləşmiş həmkarlar təşkilatının sədri kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Baloğlan Rüstəmov 1971-1973-cü illərdə Naxçıvan mineral sular bazasında direktor, 1973-1977-ci illərdə Naxçıvan Vilayət Həmkarlar İttifaqı Şurasında şöbə müdiri, 1977-1981-ci illərdə Naxçıvan yüngül sənaye istehsalat kombinatında direktor, 1981-1984-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respulikasının yerli sənaye naziri işləmişdir. Tükənməz enerjisi, qurub-yaratmaq əzmi, insanları səfərbər etmək bacarığı çalışdığı bütün sahələrdə Baloğlan Rüstəmova böyük nüfuz və hörmət qazandırmışdır.Təqaüdə çıxdıqdan sonra Baloğlan Rüstəmov 1984-cü ildən etibarən öz fəaliyyətini gənclərin hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsi işinə həsr edərək, Naxçıvan Şəhər Veteranlar Şurasında təşkilat-metodik komissiyasının sədri, şəhər Veteranlar Şurası sədrinin müavini və sədri, 1987-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Veteranlar Şurasının sədri olmuşdur. 1994-cü ildə o, Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Şurasının məsul katibi və sədr müavini, 2001-ci ildən ömrünün sonunadək qeyd olunan Şuranın sədri kimi fəaliyyət göstərmişdir. O, Ümumdünya Müharibə Veteranları Baş Assambleyasının üzvü olmuşdur.
Mükafatları
Baloğlan Rüstəmovun döyüş rəşadəti gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə olunmasında parlaq nümunədir. Tutduğu vəzifələrdən, gördüyü işlərdən asılı olmayaraq, Baloğlan Rüstəmov daim yüksək peşəkarlıq, fədakarlıq və təşkilatçılıq qabiliyyəti nümayiş etdirmişdir. O, bir sıra nüfuzlu toplantılarda Azərbaycan heyətinin rəsmi nümayəndəsi olaraq ölkəmizin veteranlarını beynəlxalq miqyasda təmsil etmişdir. Baloğlan Rüstəmovun xidmətləri dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. O, İkinci dünya müharibəsi illərində göstərdiyi hərbi rəşadətə görə 3-cü və 2-ci dərəcəli "Şöhrət" ordeni, 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni və bir sıra medallarla təltif edilmişdir. 2002-ci ildə Baloğlan Rüstəmov müstəqil Azərbaycan Respublikasının ali mükafatına – "Şöhrət" ordeninə layiq görülmüşdür.
Baloğlan Əmrah oğlu Rüstəmovun döyüş yolu
Baloğlan Rüstəmov 1941-1945-ci illər İkinci dünya müharibəsində iştirak etmiş, Qafqazdan Berlinədək faşizmə qarşı savaşda əsl şücaət və əzmkarlıq nümayiş etdirmişdir. Rusiya Federasiyası Müdafiə Nazirliyinin Mərkəzi arxifinin 22 yanvar, 2004-cü il 11/13300 saylı arxiv arayışına əsasən: B.Ə. Rüstəmov 1944-ci il avqustun 18-də Çernin (Qomel vilayəti, Belorusiya) kəndinin sağ sahilində almanlar geriyə çəkilərkən, güclü atışmaya baxmayaraq, onlara hücum etmiş, şəxsi silahından atəş açmaqla 8 alman əsgərini məhv etmiş, 5 nəfəri isə əsir götürmüşdür. Göstərdiyi igidlik və şücaətə görə dövlət mükafatı - 3-cü dərəcəli "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir (Əsas: orden 33, siyahı 690155, qovluq 5338, v.354).
1945-ci il yanvarın 17-də Qlinnik (Belorusiya) kəndi yaxınlığında düşmənə qarşı əks-hücum zamanı pulemyotlarla silahlanmış, minomyot atəşi ilə mühafizə olunan bir rota alman əsgər və zabiti onun bölməsinin mövqelərinə tamamilə yaxınlaşsa da, qvardiya baş serjantı B.Ə. Rüstəmovun döyüşçüləri öz mövqelərini tərk etməmişlər. Bu qeyri-bərabər döyüşdə o, öz avtomatı ilə düşmənin 10 əsgər və zabitini məhv etmişdir. Təltif vərəqində yazılmışdır ki, 1-ci qvardiya tank ordusunun 17 nömrəli 11 mart 1945-ci il tarixli əmri ilə B.Ə. Rüstəmov 2-cü dərəcəli "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilmişdir və burada yazılmışdır: "Rüstəmov Baloğlan Əmrah oğlu", qvardiya baş serjantı, 20-ci mexaniki briqadanın 2-ci motoatıcı batalyonun kəşfiyyat bölüyünün komandiri Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına təqdim olunur. 1922-ci il təvəllüdlü, azərbaycanlı, Vətən müharibəsində 1941-ci ildən iştirak edir, 10.08.1942-ci və 25.12.1942-ci illərdə yaralanıb (tarix sənəddə olduğu kimi), Qızıl Orduya 1941-ci ildə Bakı şəhərindən çağırılıb (Əsas: orden 33, siyahı 687572, qovluq 2640, v.162).
1945-ci il yanvarın 17-də Qlinnik kəndi yaxınlığında düşmən mövqeyində yerləşən aerodroma daxil olmuş, bir qrup alman əsgəri və zabitinə qəflətən hücum etmiş, öz avtomatından və qumbaralarla 8 nəfəri məhv etmiş, 27 almanı isə əsir götürmüşdür.
1945-ci il yanvarın 21-də Qeçsdə kəşfiyyatda olduğu zaman düşmənin hərəkətdə olan üç avtomaşınını görmüş, xəndəkdə gizlənmiş və onları yaxına buraxaraq öndə gələn maşını tank əleyhinə qumbara ilə vurmuşdur, sürücünü məhv etmiş və digərlərini əsir almışdır.
1945-ci il yanvarın 23-də Varta çayının sahilində, düşmənin güclü atəş açmasına baxzmayaraq, birinci olaraq döyüşə-döyüşə çayı keçmiş və mövqeyi ələ keçirmişdir. Düşmənin əks-hücumlarını dəf edərək, mövqeyi əldə saxlaya bilmiş və bununla bütün batalyonun çayı keçməsinə imkan yaratmışdır. Rüstəmov öz əsgərləri ilə düşmənin Almaniyaya göndərilməsi nəzərdə tutulan hərbi sursat və əsgərlərlə dolu eşalonun durduğu Puşna stansiyasına kəşfiyyata getrmişdir. Rüstəmov parovoza doğru sürünmüş və onu tank əleyhinə qumbara ilə partlatmışdır, düşmənin qaçan əsgərləri və Rüstəmovun dəstəsi arasında döyüş başlamış, döyüş zamanı 42 alman əsgəri və zabiti məhv edilmiş, 61 nəfər isə əsir alınmışdır (Əsas: səhifə 33, siyahı 68757, qovluq 2642, v. 318).
Müharibədən sonra 1946-cı ilin oktyabr ayına qədər (ordudan tərxis olunana qədər) Almaniyanın qərb sərhədlərində zastava rəisi olaraq qulluq etmişdir.
İstinadlar
- "B. Ə. Rüstəmovun "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında". 2023-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-17.
- "Baloğlan Əmrah oğlu Rüstəmov". 2023-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-17.
Ədəbiyyat
- Александр Гритченко. Овеянное славой имя. К 65-летию Великой Победы. В., Из-во "Джума", 2008.
- Александр Гритченко. В нашей памяти - навсегда. В., Из-во "Джума", 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baloglan Emrah oglu Rustemov 1922 2007 ictimai xadim Ikinci dunya muharibesinin veterani Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudcusu Umumdunya Muharibe Veteranlari Bas Assambleyasinin uzvu 1987 1993 cu illerde Naxcivan Muxtar Respublikasi Veteranlar Surasinin sedri olmusdur 1994 cu ilde o Azerbaycan Respublikasi Muharibe Emek ve Silahli Quvveler Veteranlari Surasinin mesul katibi ve sedr muavini 2001 ci ilden omrunun sonunadek qeyd olunan Suranin sedri kimi fealiyyet gostermisdir Baloglan Rustemovazerb Baloglan Emrah oglu Rustemov Dogum tarixi 22 iyun 1922Dogum yeri Naxcivan Culfa rayonunun Qazanci kendiVefat tarixi 9 oktyabr 2007 85 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti herbciMukafatlari Ikinci dunya muharibesi illerinde gosterdiyi herbi resadete gore 3 cu ve 2 ci dereceli Sohret ordeni iki defe 2 ci dereceli Veten muharibesi ordeni Sohret ordeni 2002 HeyatiBaloglan Rustemov 1922 ci il iyun ayinin 22 de Naxcivanin indiki Culfa rayonunun Qazanci kendinde anadan olmusdur 1939 cu ilde orta mektebi bitirdikden sonra Naxcivan Ikiillik Muellimler Institutuna daxil olmus lakin burada tehsilini basa vurmadan 1940 ci ilde Bakiya kocerek 15 nomreli fabrik zavod mektebinin sagirdi olmus ve eyni zamanda neft medenlerinde calismisdir 1941 ci ilde konullu olaraq ordu siralarina yollanan Baloglan Rustemov herbi desant mektebine gonderilmisdir 1941 1945 ci iller muharibesi dovrunde Baloglan Rustemov Qafqazdan baslayaraq Berlinedek serefli doyus yolu kecmisdir O alman fasist isgalcilarina qarsi agir doyus emeliyyatlarinin istirakcisi olmus qehremanliqlar numayis etdirmisdir O muharibeden sonra 1952 ci ilde Baki partiya mektebini bitirmis 1978 ci ilde ise Moskva Ali Hemkarlar Ittifaqi Mektebinin mezunu olmusdur Emek fealiyyetiBaloglan Rustemov muharibeden sonra bir sira sahelerde ugurla calismisdir O 1946 1948 ci illerde Naxcivan seherinde serhed muhafize hissesinde komekci teserrufat mudiri 1948 1950 ci illerde Culfa ve Naxcivan rayonlarinda komsomol komitelerinde birinci katib 1952 1956 ci illerde Kur Araz su tikinti idarelerinde siyasi sobenin reisi olmusdur 1956 1967 ci illerde Azerbaycan Respublikasi ve Naxcivan Muxtar Respublikasi Daxili Isler Nazirliyi sisteminde muxtelif vezifeler tutmus Baloglan Rustemov 1967 1968 ci illerde Araz cayi uzerinde Iran Sovet musterek su elektrik stansiyasinin tikintisinde kadrlar sobesinin reisi 1968 1971 ci illerde hemin tikintinin birlesmis hemkarlar teskilatinin sedri kimi fealiyyet gostermisdir Baloglan Rustemov 1971 1973 cu illerde Naxcivan mineral sular bazasinda direktor 1973 1977 ci illerde Naxcivan Vilayet Hemkarlar Ittifaqi Surasinda sobe mudiri 1977 1981 ci illerde Naxcivan yungul senaye istehsalat kombinatinda direktor 1981 1984 cu illerde Naxcivan Muxtar Respulikasinin yerli senaye naziri islemisdir Tukenmez enerjisi qurub yaratmaq ezmi insanlari seferber etmek bacarigi calisdigi butun sahelerde Baloglan Rustemova boyuk nufuz ve hormet qazandirmisdir Teqaude cixdiqdan sonra Baloglan Rustemov 1984 cu ilden etibaren oz fealiyyetini genclerin herbi vetenperverlik terbiyesi isine hesr ederek Naxcivan Seher Veteranlar Surasinda teskilat metodik komissiyasinin sedri seher Veteranlar Surasi sedrinin muavini ve sedri 1987 1993 cu illerde Naxcivan Muxtar Respublikasi Veteranlar Surasinin sedri olmusdur 1994 cu ilde o Azerbaycan Respublikasi Muharibe Emek ve Silahli Quvveler Veteranlari Surasinin mesul katibi ve sedr muavini 2001 ci ilden omrunun sonunadek qeyd olunan Suranin sedri kimi fealiyyet gostermisdir O Umumdunya Muharibe Veteranlari Bas Assambleyasinin uzvu olmusdur MukafatlariBaloglan Rustemovun doyus resadeti genc neslin vetenperverlik ruhunda terbiye olunmasinda parlaq numunedir Tutdugu vezifelerden gorduyu islerden asili olmayaraq Baloglan Rustemov daim yuksek pesekarliq fedakarliq ve teskilatciliq qabiliyyeti numayis etdirmisdir O bir sira nufuzlu toplantilarda Azerbaycan heyetinin resmi numayendesi olaraq olkemizin veteranlarini beynelxalq miqyasda temsil etmisdir Baloglan Rustemovun xidmetleri dovlet terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir O Ikinci dunya muharibesi illerinde gosterdiyi herbi resadete gore 3 cu ve 2 ci dereceli Sohret ordeni 2 ci dereceli Veten muharibesi ordeni ve bir sira medallarla teltif edilmisdir 2002 ci ilde Baloglan Rustemov musteqil Azerbaycan Respublikasinin ali mukafatina Sohret ordenine layiq gorulmusdur Baloglan Emrah oglu Rustemovun doyus yoluBaloglan Rustemov 1941 1945 ci iller Ikinci dunya muharibesinde istirak etmis Qafqazdan Berlinedek fasizme qarsi savasda esl sucaet ve ezmkarliq numayis etdirmisdir Rusiya Federasiyasi Mudafie Nazirliyinin Merkezi arxifinin 22 yanvar 2004 cu il 11 13300 sayli arxiv arayisina esasen B E Rustemov 1944 ci il avqustun 18 de Cernin Qomel vilayeti Belorusiya kendinin sag sahilinde almanlar geriye cekilerken guclu atismaya baxmayaraq onlara hucum etmis sexsi silahindan ates acmaqla 8 alman esgerini mehv etmis 5 neferi ise esir goturmusdur Gosterdiyi igidlik ve sucaete gore dovlet mukafati 3 cu dereceli Sohret ordeni ile teltif edilmisdir Esas orden 33 siyahi 690155 qovluq 5338 v 354 1945 ci il yanvarin 17 de Qlinnik Belorusiya kendi yaxinliginda dusmene qarsi eks hucum zamani pulemyotlarla silahlanmis minomyot atesi ile muhafize olunan bir rota alman esger ve zabiti onun bolmesinin movqelerine tamamile yaxinlassa da qvardiya bas serjanti B E Rustemovun doyusculeri oz movqelerini terk etmemisler Bu qeyri beraber doyusde o oz avtomati ile dusmenin 10 esger ve zabitini mehv etmisdir Teltif vereqinde yazilmisdir ki 1 ci qvardiya tank ordusunun 17 nomreli 11 mart 1945 ci il tarixli emri ile B E Rustemov 2 cu dereceli Sohret ordeni ile teltif edilmisdir ve burada yazilmisdir Rustemov Baloglan Emrah oglu qvardiya bas serjanti 20 ci mexaniki briqadanin 2 ci motoatici batalyonun kesfiyyat boluyunun komandiri Sovet Ittifaqi Qehremani adina teqdim olunur 1922 ci il tevelludlu azerbaycanli Veten muharibesinde 1941 ci ilden istirak edir 10 08 1942 ci ve 25 12 1942 ci illerde yaralanib tarix senedde oldugu kimi Qizil Orduya 1941 ci ilde Baki seherinden cagirilib Esas orden 33 siyahi 687572 qovluq 2640 v 162 1945 ci il yanvarin 17 de Qlinnik kendi yaxinliginda dusmen movqeyinde yerlesen aerodroma daxil olmus bir qrup alman esgeri ve zabitine qefleten hucum etmis oz avtomatindan ve qumbaralarla 8 neferi mehv etmis 27 almani ise esir goturmusdur 1945 ci il yanvarin 21 de Qecsde kesfiyyatda oldugu zaman dusmenin hereketde olan uc avtomasinini gormus xendekde gizlenmis ve onlari yaxina buraxaraq onde gelen masini tank eleyhine qumbara ile vurmusdur surucunu mehv etmis ve digerlerini esir almisdir 1945 ci il yanvarin 23 de Varta cayinin sahilinde dusmenin guclu ates acmasina baxzmayaraq birinci olaraq doyuse doyuse cayi kecmis ve movqeyi ele kecirmisdir Dusmenin eks hucumlarini def ederek movqeyi elde saxlaya bilmis ve bununla butun batalyonun cayi kecmesine imkan yaratmisdir Rustemov oz esgerleri ile dusmenin Almaniyaya gonderilmesi nezerde tutulan herbi sursat ve esgerlerle dolu esalonun durdugu Pusna stansiyasina kesfiyyata getrmisdir Rustemov parovoza dogru surunmus ve onu tank eleyhine qumbara ile partlatmisdir dusmenin qacan esgerleri ve Rustemovun destesi arasinda doyus baslamis doyus zamani 42 alman esgeri ve zabiti mehv edilmis 61 nefer ise esir alinmisdir Esas sehife 33 siyahi 68757 qovluq 2642 v 318 Muharibeden sonra 1946 ci ilin oktyabr ayina qeder ordudan terxis olunana qeder Almaniyanin qerb serhedlerinde zastava reisi olaraq qulluq etmisdir Istinadlar B E Rustemovun Sohret ordeni ile teltif edilmesi haqqinda 2023 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 17 Baloglan Emrah oglu Rustemov 2023 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 17 EdebiyyatAleksandr Gritchenko Oveyannoe slavoj imya K 65 letiyu Velikoj Pobedy V Iz vo Dzhuma 2008 Aleksandr Gritchenko V nashej pamyati navsegda V Iz vo Dzhuma 2008