Balint Balaşşi mac Gyarmati és kékkői báró Balassi Bálint slovak Valentín Balaša barón z Ďarmôt a Kameňa 20 oktyabr 1554

Balint Balaşşi (mac. Gyarmati és kékkői báró Balassi Bálint, slovak. Valentín Balaša barón z Ďarmôt a Kameňa; 20 oktyabr 1554^[…], Zvоlеn, Macarıstan krallığı^[d] – 30 may 1594^[…], Esterqom, Macarıstan krallığı^[d]) — Macarıstan intibahının ən görkəmli şairlərinindən biri idi. Əsasən macar dilində yazırdı, lakin latın, italyan, alman, polyak, türk, slovak, xorvat və rumın dillərində də danışa bilirdi. Müasir Macarıstanın lirik və erotik şeirinin banisidir.

Balint Balaşşi

Doğum tarixi	20 oktyabr 1554(1554-10-20)^[…]
Doğum yeri	Zvоlеn, Macarıstan krallığı^[d]
Vəfat tarixi	30 may 1594(1594-05-30)^[…](39 yaşında)
Vəfat yeri	Esterqom, Macarıstan krallığı^[d]
Fəaliyyəti	şair, tərcüməçi, yazıçı
Balint Balaşşi Vikimənbədə
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Balint Balaşşi Macarıstan Krallığının Zolyom (hal-hazırda Slovakiyanın Zvolen şəhəri) şəhərində anadan olmuşdur. Peter Bornemisa və anası Anna Sulyokdan təhsil almışdır. Polşada sürgündə olan atasına təsəlli vermək üçün Maykl Bokun Wurlzgertlein für die krancken Seelen əsərini tərcümə etmişdir, bu onun ilk işi idi. Atasının reabilitasiyası zamanı onu məhkəməyə aparmış və eyni zamanda 1572-ci ildə Macarıstan Krallığının paytaxtı Pressburqda (indiki Bratislava) keçirilən tacqoyma mərasimində iştirak etmişdir. Daha sonra isə orduda xidmət etməyə başladı və Şimal-şərqi Macarıstanda yerləşən Eqer qalasında zabit kimi türklərə qarşı vuruşdu. Burada kapitan temeşvarın qızı Anna Loşonçiyə aşiq oldu, lakin sevgisinə qarşılıq ala bilmədi. Lakin birinci həyat yoldaşının ölümündən sonra Anna Loşonçi Kristof Unqnad ilə ailə həyatı qurdu.

Balaşşi Annanı itirdikdən sonra onu nə qədər çox sevdiyini tərk elədi. Ona şeirlər həsr eməklə və hədiyyələr almaqla könlünü almağa çalışsa da, Anna öz əhdinə sadiq qaldı və həyat yoldaşını tərk eləmədi. Balaşşi öz sevgisini yalnız şeirlərində əbədiləşdirə bildi.

1574-cü ildə Balaşşi Stefan Batoriyə qarşı mübarizədə ona yardım etmək üçün Qaspar Bekeşin düşərgəsinə göndərildi; lakin qonun qoşunları məğlub oldu, özü isə yaralandı və əsir götürüldü. İki il əsirlikdə qaldı. Atası Yanoş Balaşşinin ölümündən qısa müddət sonra Macarıstana geri döndü.

1584-cü ildə dayısı qızı olan Kristina Dobo ilə ailə həyatı qurdu. Bu evlilik ona bir sıra uğursuzluqlar gətirdi. Həyat yoldaşının tamahkar qohumları hüquqi prosedurlarla onun bütün həyatını məhv elədilər və 1586-cı ildə ona və oğluna İslam dinini qəbul etdiyi haqqında edilən böhdanlardan və təqiblərdən qaçmaq üçün katolik dinini qəbul elədi. 1589-cu ildə Türkiyə ilə müharibəyə qoşulmaq üçün Polşaya dəvət olundu. Bu baş tutmadıqdan sonra 1591-ci ildə məyus şəkildə Macarıstana geri döndü. Orduya qoşuld və Esterqom-Vizivaroşun mühasirəsi zamanı həlak oldu. Hazırkı Slovakiyanın Hibbe şəhərində dəfn edildi.

Ailəsi

Balaşşi ailəsinin ailə ağacı:

Ferenç Balaşşa

Orsolya Perenyi

Balaş Sulyok

İmre Balaşşa

Melhior Balaşşa

Anna Turzo

Ziqmond Balaşşa

Yanoş Balaşşa

Anna Sulyok

Sara Sulyok

Kristina Sulyok

Dyörd Boçkay

Baltazar Balaşşa

İştvan Balaşşa

Balint Balaşşi

Ferenç Balaşşi

Damian Dobo

Ferenç Dobo

Kristina Dobo

Katalin Haqimassi

Qabor Haller

İlona Boçkay

Mikloş Boçkay

Kristof Banfi

Yudit Boçkay

Dyörd Plaveç Xorvat

Krisztina Boçkay

Elizabet Boçkay

Kristof Batori

Həmçinin bax

İntibah mədəniyyəti

İstinadlar

Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Balint Balassi // Encyclopædia Britannica (ing.).
Deutsche Nationalbibliothek Record #119268779 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Bálint Balassi // Encyclopædia Britannica. 2008. 2015-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-22.
"Homepage of The Bálint Balassi Memorial Sword Award". 2022-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-28.
His biography in the Hungarian Biographical Encyclopedia 2021-12-02 at the Wayback Machine in Hungarian
István Nemeskürty, Tibor Klaniczay, A history of Hungarian literature 2018-10-04 at the Wayback Machine, Corvina, 1982, p. 64
Ágnes Kenyeres, redaktor(A-K) // Magyar életrajzi lexikon (1000–1990). I. Akadémiai Kiadó. 1967. (#accessdate_missing_url)

Xarici keçidlər

Rəsmi səhifəsi www.balassi.eu

[_7305d7b1610a8c25-1] Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.

[_37e230c4623533b5-2] Balint Balassi // Encyclopædia Britannica (ing.).

[_e807d7c52d1dc250-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #119268779 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.

[4] Bálint Balassi // Encyclopædia Britannica. 2008. 2015-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-07-22.

[5] "Homepage of The Bálint Balassi Memorial Sword Award". 2022-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-28.

[6] His biography in the Hungarian Biographical Encyclopedia 2021-12-02 at the Wayback Machine in Hungarian

[Nemeskürty-7] István Nemeskürty, Tibor Klaniczay, A history of Hungarian literature 2018-10-04 at the Wayback Machine, Corvina, 1982, p. 64

[8] Ágnes Kenyeres, redaktor(A-K) // Magyar életrajzi lexikon (1000–1990). I. Akadémiai Kiadó. 1967. (#accessdate_missing_url)