Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bakıxanov, (1936–1992 Razin) — Bakının Sabunçu rayonunda şəhərtipli qəsəbə.
| Bakıxanov | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Sabunçu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əvvəlki adı |
|
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhali sayı |
|
| Rəsmi dili | Azərbaycan dili |
| Xəritədə yeri | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bakıxanov qəsəbəsi 1936-cı ildə qəsəbə statusu almış, Stepan Razin qəsəbəsi adı verilmiş və 29 aprel 1992-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarı ilə Bakı şəhəri Sabunçu rayonu Bakıxanov qəsəbəsi adlandırılmışdır. Qəsəbə Bakı dəmir yolu stansiyasından 10 km məsafədə yerləşir. Ərazisi 12 km²-dir. Bura Bakının ən yaşıl qəsəbələrindən biridir. Bu gün burada geniş abadlıq-quruculuq işlərini müşahidə etmək olar. Burada bir çox bağça, bir neçə park vardır. Qəsəbənin mərkəzi hissəsiylə uzanan xiyaban var.
Tarixi adı
Bakıxanov qəsəbəsi Bakı şəhəri Sabunçu rayonunda yerləşir. Bakıxanov qəsəbəsinin ən qədim yerli adının mənasının araşdırmasında AMEA Coğrafiya İnstitutunun toponimika üzrə mütəxəssisi c.ü.f.d. tədqiqinə görə yaşlı sakinlərdən topladığı məlumata görə 100 il bundan əvvəl Kühül dağı adlandırılmışdır. Kühül dağı mağara deməkdir. Tarixi məlumaatlara görə, Çar Rusiyasıda talançı dəstə başçısı Stepan Razin hələ 1667-ci ildə Xəzər dənizi vasitəsilə Abşeron rayonua gəlmiş, burada dağdakı mağarada düşərgə salaraq soyğunçuluq və amansız qarət məqsədilə ətraf kəndlərə basqınlar etmişdi. Sovet hakimiyyəti illərində burada salınmış yaşayış məntəqəsi Stepan Razinin adı ilə adlandırılmışdı. 1992-ci ildə Azərbaycan alimi, şair və maarifpərvəri Abbasqulu ağa Bakıxanovun (Qüdsi) şərəfinə adlandırılmışdır.
Coğrafiyası
Bakıxanov qəsəbəsi Bakı şəhərinin inzibati idarə dairəsinə daxil olan 5 şəhər tipli qəsəbəsindən biridir. Qəsəbə Abşeron yarımadasının cənub—qərbində dəniz səviyyəsindən 50 m-lik hündürlükdədir. Qəsəbə Bülbülə gölünün qərb sahilində Bakı şəhəri mərkəzindən 16.67 km məsafədə yerləşir. Bakıxanov qəsəbəsinin sahəsi 9,2 km2 -dir. Qəsəbə 40", 51' şimal enliyi və 49", 62' şərq uzunluğunda yerləşir. Sabunçu rayonuna daxil 10 qəsəbədən biridir. Qəsəbə ətrafında Nizami rayonu, Əmircan və Bülbülə qəsəbələri yerləşir.
İqlimi
Qəsəbə Abşeron yarımadası daxilində yüksək orta illik temperature və az yağıntıya malik ərazidir. Burada havanın orta illik temperaturu 14,4 dərəcə təşkil edir. İqlimi əsasən Aralıq dənizi tipli quru və subtropikdir. Ən isti vaxtlarda — iyul və avqust aylarında gündəlik orta temperatur 26 dərəcə təşkil edir. Qışı mülayim keçir, belə ki, yanvar ayında orta temperatur 3-5 dərəcə olur. Burada güclü şimal küləyi əsir ki, orta illik sürəti isə 6,5 m/s-dir. Torpağı qumlu və şorandır.
Əhalisi
Azərbaycan Statistika Komitəsinin 1 yanvar 2013-cü il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən rayonda 73680 nəfər əhali yaşayır.Bakıxanov qəsəbəsi 1920-ci illərdən 1925—1926-cı illərdə Neftçilər üçün ilk evlər tikilir və 1930-cu illərdə isə Bakıxanov böyük bir şəhər tipli qəsəbəyə çevrilir. Əhali sayı 1926-cı ildə cəmi 830 nəfər olduğu halda 1939-cu il]]də isə 10,3 min nəfər olmuşdur. Əhali sayına görə Bakı qəsəbələri arasında 5-ci yeri tuturdu. 1959-cu ildə 25,1 nim nəfər, 1970-ci ildə 35,7 min nəfər, 1989-cu illlərdə 75,5 min nəfər olmuşdur. 1980-ci illərdən sonra sürətli mənzil tikintisi getdiyi üçün əhali sayı sürətlə artmışdır. 1990-cı illərdə rus dili xalqların köçüb getməsi nəticəsində əhali sayı azalmışdır. 1999-cu illərdə 64,3 min nəfər olmuşdur.
Etnik tərkibi
Etnik tərkibi əsasən azərbaycanlılar olsa da digər xalqların nümayəndələridə yaşayır.
- Azərbaycanlı 92.26%,
- rus 4.53%,
- tatarlar 1,18%,
- ləzgi 1.08% ,
- ukraynalı 0.52%,
- yəhudi 0.13%
- və digərləri 0.31% təşkil edir.
Təhsil ocaqları
- Tam orta məktəb müəssisələri: 2 , 72, 74, 80, 94, 96, 107, 169, 213, 252, 271, 309, 310
- Orta-ixtisas Kollecləri:
- Sosial-iqtisad Kolleci;
- Neft-energetika Kolleci;
- İlk-peşə təhsil müəssisələri:
- 1 saylı Bakı Peşə Liseyi,
- 12 saylı Bakı Peşə Liseyi
- Məktəbəqədər müəssisələri: 105, 167,169, 191, 192,195, 198, 284, 287, 254 saylı,
- Körpələr evi:
- Araz
- Sünbül
- Süsən
- Uşaq bağçası:
- Lalə,
- Yasəmən
Səhiyyə müəssisələri
- 3 №-li Uşaq Stomatoloji Poliklinikası,
- 11 №-li Şəhər Poliklinikası,
- 22 №-li Uşaq Poliklinikası,
- 2 №-li Doğum Evi (nəzdində 3 №-li Qadın Məsləhətxanası),
- 5 №-li Uşaq Yoluxucu Xəstəliklər Xəstəxanası,
- 13 №-li Köməkçi Təcili Yardım Stansiyası,
- 4 №-li Vərəm Əleyhinə Dispanser (Nizami r.)
Özəl səhiyyə müəssisələri
- 2 №-li Stomatoloji Poliklinika,
- Stimul Hospital,
- Medi Grand Tibb Mərkəzi,
- Andromed Tibb Mərkəzi, VitaMed Tibb Mərkəzi MMC,
- Adil Müayinə Müalicə Tibb Mərkəzi,
- İnsan Diaqnostik Müalicə Mərkəzi,
- MK Dəniz Stomatoloji Klinika,
- Anay MMC,
- Medical Life Stomatoloji Mərkəz.
- Nova Med Tibb Mərkəzi
Mədəniyyət ocaqları
- Adil İskəndərov adına Mədəniyyət Sarayı,
- 4 nömrəli musiqi məktəbi,
- Sabunçu Rayon Mərkəzi Kitabxanası
Ticarət və ictimai iaşə müəssisələri
İqtisadiyyatın geniş sahəsi olan , ticarət, istehsal, xidmət fəaliyyətlərini həyata keçirən hüquqi və ya fiziki şəxslərlə onların xidmət etdiyi sənaye obyektləri, firmalar, idarə və təşkilatlar Bakıxanov qəsəbəsində istehlakçılara, əhaliyə yüksək səviyyədə xidmət edir. Qəsəbədə 100-dən çox böyük ticarət mərkəzləri, bazar, Böyük Marketlər, Şadlıq evləri,(Badukubə, Vahid, Füruzə və s.) Restoranlar, irili-xırdalı maqazalar xidmət edir.
İnfrastruktur
Qəsəbədə Sabunçu rayon baş polis idarəsi, Sabunçu rayon icra hakimiyyəti, Bakıxanov Dəmir yol stansiyası, , ATS, Poçt məntəqəsi, apteklər, olimpiya kompleksi, müasir tipli binalar, Milli Parklar, ASAN xidmət, ticarət avadanlığı və metal konstruksiyalar zavodu, yeyinti sənayesinə aid olan müəssisələr, kənd təsərrüfatı emal müəssisəsi, çörək zavodu, yüngül sənaye fabriki, kiçik müəssisələr və s. fəaliyyət göstərir.
Ziyalıları
- Ramiz Məmmədov — akademik
- Natavan Cəfərova — coğrafiya ezrə elmləri doktoru
- Əmir Əliyev — coğrafiya üzrə elmləri doltoru
- Etibar Bədəlov — coğrafiya elmləri doktoru
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-23.
- "Azərbaycan Respublikası Bakı şəhərinin bəzi rayon və qəsəbələrinə, Ağdaş, Bərdə, Qobustan, İmişli, İsmayıllı, Yevlax, Gədəbəy, Goranboy, Lənkəran, Salyan, Füzuli, Xaçmaz, Cəlilabad rayonlarının bir sıra yaşayış məntəqələrinə yeni adlar verilməsi və inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişiklik edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Soveti Milli Şurasının 29 aprel 1992-ci il tarixli, 112 nömrəli Qərarı" (az.). e-qanun.az. 1992-04-29. 2021-02-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-17.
- M.Abbasovun toponimika sahəsində apardığı elmi-tədqiqat işi
- Azərbaycan toponimləri Ensiklipedik lüğət, Bakı, 1999 səh. 66
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Bakixanov deqiqlesdirme Bakixanov 1936 1992 Razin Bakinin Sabuncu rayonunda sehertipli qesebe Bakixanov40 25 18 sm e 49 57 52 s u Olke AzerbaycanRayon SabuncuTarixi ve cografiyasiEvvelki adi Razin 1936 1992 Razin Bakixanov RazinSahesi 12 km Saat qursagi UTC 04 00EhalisiEhali sayi 71 600 nef 2013 Resmi dili Azerbaycan diliXeritede yeriBakixanov Vikianbarda elaqeli mediafayllarBakixanov stansiyasi Bakixanov qesebesi 1936 ci ilde qesebe statusu almis Stepan Razin qesebesi adi verilmis ve 29 aprel 1992 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin qerari ile Baki seheri Sabuncu rayonu Bakixanov qesebesi adlandirilmisdir Qesebe Baki demir yolu stansiyasindan 10 km mesafede yerlesir Erazisi 12 km dir Bura Bakinin en yasil qesebelerinden biridir Bu gun burada genis abadliq quruculuq islerini musahide etmek olar Burada bir cox bagca bir nece park vardir Qesebenin merkezi hissesiyle uzanan xiyaban var Tarixi adiBakixanov qesebesi Baki seheri Sabuncu rayonunda yerlesir Bakixanov qesebesinin en qedim yerli adinin menasinin arasdirmasinda AMEA Cografiya Institutunun toponimika uzre mutexessisi c u f d tedqiqine gore yasli sakinlerden topladigi melumata gore 100 il bundan evvel Kuhul dagi adlandirilmisdir Kuhul dagi magara demekdir Tarixi melumaatlara gore Car Rusiyasida talanci deste bascisi Stepan Razin hele 1667 ci ilde Xezer denizi vasitesile Abseron rayonua gelmis burada dagdaki magarada duserge salaraq soygunculuq ve amansiz qaret meqsedile etraf kendlere basqinlar etmisdi Sovet hakimiyyeti illerinde burada salinmis yasayis menteqesi Stepan Razinin adi ile adlandirilmisdi 1992 ci ilde Azerbaycan alimi sair ve maarifperveri Abbasqulu aga Bakixanovun Qudsi serefine adlandirilmisdir CografiyasiBakixanovda yeni muasir bina Bakixanov qesebesi Baki seherinin inzibati idare dairesine daxil olan 5 seher tipli qesebesinden biridir Qesebe Abseron yarimadasinin cenub qerbinde deniz seviyyesinden 50 m lik hundurlukdedir Qesebe Bulbule golunun qerb sahilinde Baki seheri merkezinden 16 67 km mesafede yerlesir Bakixanov qesebesinin sahesi 9 2 km2 dir Qesebe 40 51 simal enliyi ve 49 62 serq uzunlugunda yerlesir Sabuncu rayonuna daxil 10 qesebeden biridir Qesebe etrafinda Nizami rayonu Emircan ve Bulbule qesebeleri yerlesir IqlimiQesebe Abseron yarimadasi daxilinde yuksek orta illik temperature ve az yagintiya malik erazidir Burada havanin orta illik temperaturu 14 4 derece teskil edir Iqlimi esasen Araliq denizi tipli quru ve subtropikdir En isti vaxtlarda iyul ve avqust aylarinda gundelik orta temperatur 26 derece teskil edir Qisi mulayim kecir bele ki yanvar ayinda orta temperatur 3 5 derece olur Burada guclu simal kuleyi esir ki orta illik sureti ise 6 5 m s dir Torpagi qumlu ve sorandir EhalisiAzerbaycan Statistika Komitesinin 1 yanvar 2013 cu il tarixine olan resmi melumata esasen rayonda 73680 nefer ehali yasayir Bakixanov qesebesi 1920 ci illerden 1925 1926 ci illerde Neftciler ucun ilk evler tikilir ve 1930 cu illerde ise Bakixanov boyuk bir seher tipli qesebeye cevrilir Ehali sayi 1926 ci ilde cemi 830 nefer oldugu halda 1939 cu il de ise 10 3 min nefer olmusdur Ehali sayina gore Baki qesebeleri arasinda 5 ci yeri tuturdu 1959 cu ilde 25 1 nim nefer 1970 ci ilde 35 7 min nefer 1989 cu illlerde 75 5 min nefer olmusdur 1980 ci illerden sonra suretli menzil tikintisi getdiyi ucun ehali sayi suretle artmisdir 1990 ci illerde rus dili xalqlarin kocub getmesi neticesinde ehali sayi azalmisdir 1999 cu illerde 64 3 min nefer olmusdur Bakixanov parkiEtnik terkibiEtnik terkibi esasen azerbaycanlilar olsa da diger xalqlarin numayendeleride yasayir Azerbaycanli 92 26 rus 4 53 tatarlar 1 18 lezgi 1 08 ukraynali 0 52 yehudi 0 13 ve digerleri 0 31 teskil edir Bakixanov qesebe 4 sayli ASAN Xidmet jpgTehsil ocaqlariTam orta mekteb muessiseleri 2 72 74 80 94 96 107 169 213 252 271 309 310 Orta ixtisas Kollecleri Sosial iqtisad Kolleci Neft energetika Kolleci Ilk pese tehsil muessiseleri 1 sayli Baki Pese Liseyi 12 sayli Baki Pese Liseyi Mektebeqeder muessiseleri 105 167 169 191 192 195 198 284 287 254 sayli Korpeler evi Bakixanov qesebe 5 nomreli usaq yolxucu xestelikler xestexanasi 1 jpgAraz Sunbul Susen Usaq bagcasi Lale YasemenSehiyye muessiseleriBakixanov qesebe 105 N li korpeler evi jpg3 li Usaq Stomatoloji Poliklinikasi 11 li Seher Poliklinikasi 22 li Usaq Poliklinikasi 2 li Dogum Evi nezdinde 3 li Qadin Meslehetxanasi 5 li Usaq Yoluxucu Xestelikler Xestexanasi 13 li Komekci Tecili Yardim Stansiyasi 4 li Verem Eleyhine Dispanser Nizami r Bakixanox qesebe Azerisiq ASC Sabuncu Rayonu Enerji Tehcizati ve satisi idaresi jpgOzel sehiyye muessiseleri 2 li Stomatoloji Poliklinika Stimul Hospital Medi Grand Tibb Merkezi Andromed Tibb Merkezi VitaMed Tibb Merkezi MMC Adil Muayine Mualice Tibb Merkezi Insan Diaqnostik Mualice Merkezi MK Deniz Stomatoloji Klinika Anay MMC Medical Life Stomatoloji Merkez Nova Med Tibb MerkeziMedeniyyet ocaqlariAdil Iskenderov adina Medeniyyet Sarayi 4 nomreli musiqi mektebi Sabuncu Rayon Merkezi KitabxanasiTicaret ve ictimai iase muessiseleriIqtisadiyyatin genis sahesi olan ticaret istehsal xidmet fealiyyetlerini heyata keciren huquqi ve ya fiziki sexslerle onlarin xidmet etdiyi senaye obyektleri firmalar idare ve teskilatlar Bakixanov qesebesinde istehlakcilara ehaliye yuksek seviyyede xidmet edir Qesebede 100 den cox boyuk ticaret merkezleri bazar Boyuk Marketler Sadliq evleri Badukube Vahid Furuze ve s Restoranlar irili xirdali maqazalar xidmet edir InfrastrukturGencler seherciyi Qesebede Sabuncu rayon bas polis idaresi Sabuncu rayon icra hakimiyyeti Bakixanov Demir yol stansiyasi ATS Poct menteqesi aptekler olimpiya kompleksi muasir tipli binalar Milli Parklar ASAN xidmet ticaret avadanligi ve metal konstruksiyalar zavodu yeyinti senayesine aid olan muessiseler kend teserrufati emal muessisesi corek zavodu yungul senaye fabriki kicik muessiseler ve s fealiyyet gosterir ZiyalilariRamiz Memmedov akademik Natavan Ceferova cografiya ezre elmleri doktoru Emir Eliyev cografiya uzre elmleri doltoru Etibar Bedelov cografiya elmleri doktoruHemcinin baxBaki kendleri Sabuncu rayonuIstinadlar Arxivlenmis suret 2022 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 23 Azerbaycan Respublikasi Baki seherinin bezi rayon ve qesebelerine Agdas Berde Qobustan Imisli Ismayilli Yevlax Gedebey Goranboy Lenkeran Salyan Fuzuli Xacmaz Celilabad rayonlarinin bir sira yasayis menteqelerine yeni adlar verilmesi ve inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklik edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Ali Soveti Milli Surasinin 29 aprel 1992 ci il tarixli 112 nomreli Qerari az e qanun az 1992 04 29 2021 02 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 17 M Abbasovun toponimika sahesinde apardigi elmi tedqiqat isi Azerbaycan toponimleri Ensiklipedik luget Baki 1999 seh 66