Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bahadur Hüseyn oğlu Tağıyev (13 mart 1934, Türkoba, Masallı rayonu – 7 yanvar 2020, Bakı) — Azərbaycanlı alim, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi, AMEA-nın həqiqi üzvü (2014), Milli Aviasiya Akademiyasının Ümumi və tətbiqi fizika kafedrasının müdiri.
| Bahadur Tağıyev | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 13 mart 1934 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 7 yanvar 2020(85 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | fizika |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| Mükafatları |   |
Həyatı
Bahadur Tağıyev 13 mart 1934-cü ildə Masallı rayonunun Türkoba kəndində anadan olmuşdur. 1956-cı ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunu fizika ixtisası üzrə bitirmişdir. O, 1965-ci ildə fizika üzrə fəlsəfə doktoru, 1978-ci ildə fizika üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini, 1984-cü ildə isə professor elmi adını almış, 2001-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, 2014-cü ildə həqiqi üzvü seçilmişdir. Rusiya Elmlər Akademiyasının lümenessensiya şurasının üzvü olmuşdur.
Bahadur Tağıyev əmək fəaliyyətinə 1959-cu ildə başlayamışdır. O, AEA Fizika İnstitutunda aspirant, elmi işçi, laboratoriya müdiri işləmişdir. Sonralar isə bu institutun baş elmi işçisi olmuşdur. B.Tağıyev 1996–2009-cu illərdə Milli Aviasiya Akademiyasında əvəzçi professor olmuş, 2009-cu ildən isə burada Fizika kafedrasının müdiri və Elmi-tədqiqat Nəqliyyat və Aviakosmik Problemlər İnstitutunun (ETNAPİ) direktoru vəzifəsində işləmişdir.
Bahadur Tağıyev 7 yanvar 2020-ci ildə vəfat etmişdir.İkinci Fəxri xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Elmi nəaliyyətləri
Alimin fəaliyyəti nəticəsində müxtəlif kristal quruluşu olan (zəncirvari, laylı, kubik və s.) elementar (selen) və mürəkkəb yarımkeçiricilərdə (GaSe, Ga2 Se3, EuGa2Se4, CaGa2 S4 və s.) 77300K temperatur intervalında, qüvvətli elektrik sahəsində (10–105 V/sm) elektrikkeçirmə mexanizminin yüksək daşıyıcıların injeksiyası və termoelektron ionlaşma ilə əlaqədar olması müəyyənləşdirilmişdir. Yüksək müqavimətli və enli zolaqlı yarımkeçiricilərdə injeksiya olunmuş yükdaşıyıcıların dərin tələlər tərəfindən tutulmaları ilə bağlı olan elektret və fotoelektret effekti aşkar edilmiş, bu effektlər əsasında müxtəlif çeviricilər hazırlanmış (mikrofon, seysmoqəbuledici və s.). Nadir torpaq elementləri ilə aktivləşdirilmiş CaGa2S4 tipli birləşmələr əsasında mexanizmi atomdaxili elektron keçidləri ilə bağlı olan sarı, mavi, yaşıl və qırmızı rəngli effektiv şüalanma alınmış, Bakı "Azərelektrik işıq" istehsalat birliyində həmin rənglərdə lümenessent lampaları istehsal olunmuşdur. Yapon alimləri ilə birlikdə dünyada ilk dəfə CaGa2S4:Eu2+ monokristallarında lazer alınmışdır.
Bahadur Hüseynov 1999–2001-ci illərdə Beynəlxalq İsveç Kral Akademiyasının qrantı, 2001–2003-cü illərdə Fransa-Azərbaycan qrantı, 2001–2003-cü illərdə NATO-CLG (Fransa-Rusiya-Azərbaycan), 2002–2004-cü illərdə NATO-CLG (Almaniya-Türkiyə-Azərbaycan-Gürcüstan), 2002–2003-cü illərdə NATO, 2003–2005-ci illərdə İNTAS və respublika (EİF) qrant layihələrinin qalibi olmuşdur.
Alim 300 məqalə, eləcə də 40-a yaxın müəllif şəhadətnaməsi və patentin müəllifidir. O, 28 fəlsəfə və 8 elmlər doktoru yetişdirmişdir.
Mükafatları
- — 1986
- — 1970
- Azərbaycan SSR dövlət mükafatı — 1988
- — 14 dekabr 2005
- AMEA-nın Nəsirəddin Tusi adına mükafatı
- "Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi" fəxri adı — 31 may 2018
İstinadlar
- https://news.day.az/politics/1191938.html // (unspecified title).
- . nkpi.az (az.). AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu. 26 mart 2016. 2021-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
- "Президент Ильхам Алиев и Первый вице-президент Мехрибан Алиева подписали некролог в связи с кончиной Бахадура Тагиева". 2021-01-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-11.
- Lider TV. "Bahadır Tağıyev vəfat etdi" (az.). Youtube.com. 12.01.2020. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-13.
- "Tağıyev Bahadur Hüseyn oğlu". science.az. 3 aprel 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
- "Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 14 dekabr 2005. 2020-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
- "Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə akademik Bahadır Tağıyev "Əməkdar elm xadimi" fəxri adına layiq görülüb". science.gov.az (az.). Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. 1 iyun 2018. 2021-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
- "Azərbaycan Respublikasının mülki aviasiya işçilərinə fəxri adlar verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 31 may 2018. 22 January 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 13 yanvar 2020.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bahadur Huseyn oglu Tagiyev 13 mart 1934 Turkoba Masalli rayonu 7 yanvar 2020 Baki Azerbaycanli alim fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Azerbaycan Respublikasinin emekdar elm xadimi AMEA nin heqiqi uzvu 2014 Milli Aviasiya Akademiyasinin Umumi ve tetbiqi fizika kafedrasinin mudiri Bahadur TagiyevDogum tarixi 13 mart 1934 1934 03 13 Dogum yeri Turkoba Masalli rayonu Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 7 yanvar 2020 2020 01 07 85 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanElm sahesi fizikaElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professorMukafatlari 2018 1988 2005 1986 1970HeyatiBahadur Tagiyev 13 mart 1934 cu ilde Masalli rayonunun Turkoba kendinde anadan olmusdur 1956 ci ilde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunu fizika ixtisasi uzre bitirmisdir O 1965 ci ilde fizika uzre felsefe doktoru 1978 ci ilde fizika uzre elmler doktoru elmi derecesini 1984 cu ilde ise professor elmi adini almis 2001 ci ilde Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 2014 cu ilde heqiqi uzvu secilmisdir Rusiya Elmler Akademiyasinin lumenessensiya surasinin uzvu olmusdur Bahadur Tagiyev emek fealiyyetine 1959 cu ilde baslayamisdir O AEA Fizika Institutunda aspirant elmi isci laboratoriya mudiri islemisdir Sonralar ise bu institutun bas elmi iscisi olmusdur B Tagiyev 1996 2009 cu illerde Milli Aviasiya Akademiyasinda evezci professor olmus 2009 cu ilden ise burada Fizika kafedrasinin mudiri ve Elmi tedqiqat Neqliyyat ve Aviakosmik Problemler Institutunun ETNAPI direktoru vezifesinde islemisdir Bahadur Tagiyev 7 yanvar 2020 ci ilde vefat etmisdir Ikinci Fexri xiyabanda defn olunmusdur Elmi nealiyyetleriAlimin fealiyyeti neticesinde muxtelif kristal qurulusu olan zencirvari layli kubik ve s elementar selen ve murekkeb yarimkeciricilerde GaSe Ga2 Se3 EuGa2Se4 CaGa2 S4 ve s 77300K temperatur intervalinda quvvetli elektrik sahesinde 10 105 V sm elektrikkecirme mexanizminin yuksek dasiyicilarin injeksiyasi ve termoelektron ionlasma ile elaqedar olmasi mueyyenlesdirilmisdir Yuksek muqavimetli ve enli zolaqli yarimkeciricilerde injeksiya olunmus yukdasiyicilarin derin teleler terefinden tutulmalari ile bagli olan elektret ve fotoelektret effekti askar edilmis bu effektler esasinda muxtelif ceviriciler hazirlanmis mikrofon seysmoqebuledici ve s Nadir torpaq elementleri ile aktivlesdirilmis CaGa2S4 tipli birlesmeler esasinda mexanizmi atomdaxili elektron kecidleri ile bagli olan sari mavi yasil ve qirmizi rengli effektiv sualanma alinmis Baki Azerelektrik isiq istehsalat birliyinde hemin renglerde lumenessent lampalari istehsal olunmusdur Yapon alimleri ile birlikde dunyada ilk defe CaGa2S4 Eu2 monokristallarinda lazer alinmisdir Bahadur Huseynov 1999 2001 ci illerde Beynelxalq Isvec Kral Akademiyasinin qranti 2001 2003 cu illerde Fransa Azerbaycan qranti 2001 2003 cu illerde NATO CLG Fransa Rusiya Azerbaycan 2002 2004 cu illerde NATO CLG Almaniya Turkiye Azerbaycan Gurcustan 2002 2003 cu illerde NATO 2003 2005 ci illerde INTAS ve respublika EIF qrant layihelerinin qalibi olmusdur Alim 300 meqale elece de 40 a yaxin muellif sehadetnamesi ve patentin muellifidir O 28 felsefe ve 8 elmler doktoru yetisdirmisdir Mukafatlari Seref nisani ordeni 1986 V I Leninin anadan olmasinin 100 illiyi ile elaqedar Serefli emeye gore yubiley medali 1970 Azerbaycan SSR dovlet mukafati 1988 Emek veterani medali Sohret ordeni 14 dekabr 2005 AMEA nin Nesireddin Tusi adina mukafati Azerbaycan Respublikasinin emekdar elm xadimi fexri adi 31 may 2018Istinadlarhttps news day az politics 1191938 html unspecified title nkpi az az AMEA Neft Kimya Prosesleri Institutu 26 mart 2016 2021 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 yanvar 2020 Prezident Ilham Aliev i Pervyj vice prezident Mehriban Alieva podpisali nekrolog v svyazi s konchinoj Bahadura Tagieva 2021 01 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 11 Lider TV Bahadir Tagiyev vefat etdi az Youtube com 12 01 2020 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 13 Tagiyev Bahadur Huseyn oglu science az 3 aprel 2018 tarixinde Istifade tarixi 13 yanvar 2020 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi emekdaslarinin teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az e qanun az 14 dekabr 2005 2020 01 13 tarixinde Istifade tarixi 13 yanvar 2020 Prezident Ilham Eliyevin Serencami ile akademik Bahadir Tagiyev Emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulub science gov az az Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi 1 iyun 2018 2021 04 23 tarixinde Istifade tarixi 13 yanvar 2020 Azerbaycan Respublikasinin mulki aviasiya iscilerine fexri adlar verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az e qanun az 31 may 2018 22 January 2021 tarixinde Istifade tarixi 13 yanvar 2020