Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Babagil türbəsi — Azərbaycanın Lerik rayonunda dini-tarixi memarlıq abidəsi.
| Babagil türbəsi | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Lerik |
| Vəziyyəti | fəaliyyət göstərir |
| İstinad nöm. | 4789 |
| Kateqoriya | türbə |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
Babagil türbəsi Lənkəran-Lerik yolunun 40-cı kilometrliyində, çayın sağ sahilindədir. Burada onlarca qədim palistik sənətkarlıq nümunələri qeydə alınmışdır.
Qədim qəbristanlıqda məqbərə ucalır. Məqbərəni daş qoç fıqurları, günbəz və günəş şəkilli başdaşları dövrəyə alır. Başdaşları dörd cürdür. Bir qismində çevrə içərisində günəşin təsviri verilmişdir. İkinci növ başdaşlarında ox, əmud, xəncər təsvir olunmuşdur. Bu alətlər qəbirlərdə dəfn olunanların iş və əməllərindən xəbər verir. Üçüncü növ daşlarda daraq şəklinin təsviri vardır. Bu da qəbirlərdə qadınların dəfn olunduğu ehtimalını yaradır. Dördüncü cür qəbirlər dini şəxsiyyətlərindir.
Tarixi qaynaqlardan bəlli olur ki, Babagil tayfa ağsaqqalı, çox nüfuzlu şəxs olmuş, Kəslərdən köçərək Astaranın Asnaqaran (Osnakəran) kəndində məskunlaşmışdır.
Tarixçi Tağı Musəvinin 1965-ci ildə nəşr edilmiş "Orta əsr Azərbaycan tarixinə dair fars dilində yazılmış sənədlər" kitabında qeyd olunur ki, Babagilin əsl adı Nizaməddin Əmirə Şahsevər Gilanı Kəskəridir. O, I Təhmasibin dövründə yaşamışdır. Əbdül Fəttah Fumanın "Tarixi Gilan" adlı əsərində Əmirə Şahsevərin 1578-ci ildə Biyəpuş qoşunu ilə vuruşma zamanı öldürüldüyü qeyd edilir. T.Musəvinin fıkrincə, "Babagil" sözünün mənası "Gilanlı baba" deməkdir. Sənətşünaslıq elmləri doktoru Nəsir Rzayev "Əsrlərin səsi" (1974) kitabında Babagil sözünü belə izah edir: "Babagil-babaların torpağı, babaların yaşadığı yer deməkdir".
Bəzi mənbələrə görə "Babagil" sözü belə yaranmışdır: Babagil öz yeddi qardaşı - Baba Məhəmməd, Baba Həsən, Baba Davud, Baba Peyda, Pir Baba, Baba İsa, Baba Rəhman və tayfası ilə birlikdə Babagil adlandırılmışdır. "Baba" sözü "gil" cəm şəkilçisi qəbul edərək bu ifadəni əmələ gətirmişdir. Buna görə də yeddi qardaşa və tayfasına xitabən onların başçısının adı ilə Babagil deyərmişlər.
Sənətşünas N.Rzayev yazır: "Bu qədim qəbristanlıqda babalar dəfn edilmiş və onların günəş ayinliyi ilə yaxınlığını qəbir daşlarına həkk edilmiş günəş təsvirləri sübut edir. Qəbristanlıqda Babagil adlı müqəddəs şəxs dəfn edildiyi üçün bu qəbristanlıq müqəddəs yer hesab edilir. Əslində isə, bunun səbəbi daha qədim ənənələrin indiyə kimi qorunub-saxlanılmasıdır. O ənənə qədim babalara, onların ayininə olan hörmət və pərəstişkarlıqdan ibarətdir".
Ehtimala görə, burada XII-XV əsrlərdə böyük tikinti kompleksi olmuşdur. Bunlar əsasən xatirə-türbələrindən ibarət imiş. Türbələr digər tarixi abidələrə xas olan bütün keyfiyyətləri özlərində birləşdirir. Məqbərələr ətrafında məscid, xanagah, ziyarətxana yaradılaraq kompleksə çevrildi. Təəssüf ki, bu abidələr zaman keçdikcə dağılmış, yalnız izləri qalmışdır.
Babagil haqqında müxtəlif zamanların tarixçiləri və təzkirəçiləri öz əsərlərində məlumat vermişlər. Bu məlumatlar Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Tarix İnstitutunun arxivində 6 sənəd toplusunda saxlanılır. Sənədlər orta əsr Azərbaycan tarixinin və sənətkarlığının öyrənilməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.
2002-ci ildə Babagil türbəsində bərpa işləri aparılmış, burada Şərq üslubunda məqbərə ucaldılmış, ziyarətgaha 2 km. məsafədən bulaq suyu çəkilmişdir. Türbənin bir hektara yaxın sahəsi ağ daşdan hasara alınmışdır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Babagil turbesi Azerbaycanin Lerik rayonunda dini tarixi memarliq abidesi Babagil turbesiOlke AzerbaycanSeher LerikVeziyyeti fealiyyet gosterirAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4789KateqoriyaturbeEhemiyyetiYerli ehemiyyetli Babagil turbesi Lenkeran Lerik yolunun 40 ci kilometrliyinde cayin sag sahilindedir Burada onlarca qedim palistik senetkarliq numuneleri qeyde alinmisdir Qedim qebristanliqda meqbere ucalir Meqbereni das qoc fiqurlari gunbez ve gunes sekilli basdaslari dovreye alir Basdaslari dord curdur Bir qisminde cevre icerisinde gunesin tesviri verilmisdir Ikinci nov basdaslarinda ox emud xencer tesvir olunmusdur Bu aletler qebirlerde defn olunanlarin is ve emellerinden xeber verir Ucuncu nov daslarda daraq seklinin tesviri vardir Bu da qebirlerde qadinlarin defn olundugu ehtimalini yaradir Dorduncu cur qebirler dini sexsiyyetlerindir Tarixi qaynaqlardan belli olur ki Babagil tayfa agsaqqali cox nufuzlu sexs olmus Keslerden kocerek Astaranin Asnaqaran Osnakeran kendinde meskunlasmisdir Tarixci Tagi Musevinin 1965 ci ilde nesr edilmis Orta esr Azerbaycan tarixine dair fars dilinde yazilmis senedler kitabinda qeyd olunur ki Babagilin esl adi Nizameddin Emire Sahsever Gilani Keskeridir O I Tehmasibin dovrunde yasamisdir Ebdul Fettah Fumanin Tarixi Gilan adli eserinde Emire Sahseverin 1578 ci ilde Biyepus qosunu ile vurusma zamani oldurulduyu qeyd edilir T Musevinin fikrince Babagil sozunun menasi Gilanli baba demekdir Senetsunasliq elmleri doktoru Nesir Rzayev Esrlerin sesi 1974 kitabinda Babagil sozunu bele izah edir Babagil babalarin torpagi babalarin yasadigi yer demekdir Bezi menbelere gore Babagil sozu bele yaranmisdir Babagil oz yeddi qardasi Baba Mehemmed Baba Hesen Baba Davud Baba Peyda Pir Baba Baba Isa Baba Rehman ve tayfasi ile birlikde Babagil adlandirilmisdir Baba sozu gil cem sekilcisi qebul ederek bu ifadeni emele getirmisdir Buna gore de yeddi qardasa ve tayfasina xitaben onlarin bascisinin adi ile Babagil deyermisler Senetsunas N Rzayev yazir Bu qedim qebristanliqda babalar defn edilmis ve onlarin gunes ayinliyi ile yaxinligini qebir daslarina hekk edilmis gunes tesvirleri subut edir Qebristanliqda Babagil adli muqeddes sexs defn edildiyi ucun bu qebristanliq muqeddes yer hesab edilir Eslinde ise bunun sebebi daha qedim enenelerin indiye kimi qorunub saxlanilmasidir O enene qedim babalara onlarin ayinine olan hormet ve perestiskarliqdan ibaretdir Ehtimala gore burada XII XV esrlerde boyuk tikinti kompleksi olmusdur Bunlar esasen xatire turbelerinden ibaret imis Turbeler diger tarixi abidelere xas olan butun keyfiyyetleri ozlerinde birlesdirir Meqbereler etrafinda mescid xanagah ziyaretxana yaradilaraq komplekse cevrildi Teessuf ki bu abideler zaman kecdikce dagilmis yalniz izleri qalmisdir Babagil haqqinda muxtelif zamanlarin tarixcileri ve tezkirecileri oz eserlerinde melumat vermisler Bu melumatlar Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Tarix Institutunun arxivinde 6 sened toplusunda saxlanilir Senedler orta esr Azerbaycan tarixinin ve senetkarliginin oyrenilmesi baximindan boyuk ehemiyyet kesb edir 2002 ci ilde Babagil turbesinde berpa isleri aparilmis burada Serq uslubunda meqbere ucaldilmis ziyaretgaha 2 km mesafeden bulaq suyu cekilmisdir Turbenin bir hektara yaxin sahesi ag dasdan hasara alinmisdir