Baba (İbrahim) bəy Abdulla Əfəndi oğlu Qəbulov və ya Baba bəy Qəbulzadə (10 dekabr 1893, Qax, Zaqatala dairəsi – 29 oktyabr 1938, Bakı) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü, Əhrar Partiyasının üzvü.
Baba bəy Qəbulzadə | |
---|---|
25 dekabr 1919 – 27 aprel 1920 | |
Əvvəlki | Abdulla Qəbulzadə |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 10 dekabr 1893 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 29 oktyabr 1938 (44 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | siyasi repressiya |
Partiya |
|
Atası | Abdulla Qəbulzadə |
Həyatı
Baba bəy Qəbulzadə ilk təhsilini atası Abdulla Qəbulzadədən almışdır. 1910-cu ildə Zaqatalada ali ibtidai məktəbi bitirmiş, burada və Şəkidə dərs demişdir.
Sovet dövründə də əsasən, Zaqatalada və Kənd Təsərrüfatı Texnikumunda müəllimliklə məşğul olmuş, 1923–1927-ci illərdə Şəki oğlan müəllim seminariyasında tarixdən dərs demişdir.
Repressiya
1920-ci il mayın 24-də Azərbaycan Fövqəladə Komissiyası tərəfindən həbs edilmiş, lakin 16 gün sonra buraxılmışdır.
Baba bəy Şəkidə müəllim işləyərkən Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin Türkiyədə nəşr etdirdiyi "Yeni Qafqaziya" jurnalını tələbələr arasında ucadan oxutduğuna görə 1927-ci ildə işdən çıxarılıb və müsavatçı kimi həbs edilmişdir. 1928-ci ilin iyun ayının 11-də 3 il iş alaraq Bakıya sürgün edilib. Üç ildən sonra Zaqatalaya qayıdaraq, yenidən müəllimlik etmiş, ancaq bir müddət sonra onu məktəbdən uzaqlaşdırıb Şəkidə İttifaq Meyvə-Tərəvəz Birliyinin tədarükçüsü vəzifəsinə göndəriblər.
Abdulla bəy daha sonra Gəncəyə gəlmiş, Moskva Yeməkxanalar Birliyinin şöbəsində tədarük üzrə müvəkkil işləmişdir.
Ölümü
Təqiblər üzündən yaşayış yerini tez-tez dəyişməyə məcbur olan Baba bəyin həyatının son iki ili Şəki və Bakıda keçmişdir. Baba bəy 1932-ci ildən Bakıda indiki Dilarə Əliyeva küçəsi 6-cı döngədəki 4-cü evin sahibi olmuşdur. Həbsindən qabaq Kamenisti – indiki Bəşir Səfəroğlu küçəsindəki 107-ci evdə qalmışdır.
1938-ci il 18 sentyabrda Bakıda həbs olunmuş, 29 oktyabrda güllələnmişdir.
1959-cu ildə qohumları ona bəraət verilməsi barədə müraciət etsələr də, nəticəsiz olmuşdur. Baba bəy yalnız 1989-cu ildə bəraət almışdır
Siyasi fəaliyyəti
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin 16 oktyabr 1919 tarixli səksən dördüncü iclasında Abdulla Qəbulzadənin uzun müddətdir xəstə olduğundan istefa etməsi ilə bağlı Zaqataladan göndərilmiş teleqram oxundu. 25 dekabr 1919-cu ildə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin üzvü İslam bəy Qəbulzadənin tövsiyəsi ilə onun yerinə oğlu Baba bəy Qəbulzadə parlamentin üzvü seçilmişdir. O, əvvəllər heç bir fraksiyaya daxil olmamışdır. Parlamentin 11 mart 1920 tarixli sayca yüz otuz üçüncü iclasında isə heç bir fraksiyanın üzvü olmayan Baba bəy Qəbulzadənin və Məşədi Səməd Həsənoğlunun Əhrar fraksiyasına daxil olduğu elan olunmuşdur.
Baba bəy parlamentinin işində fəal iştirak etmişdir. O, 1920-ci il martın 9-da parlamentin sayca yüz otuz ikinci iclasında Qars məsələsinin müzakirəsindəki belə çıxış etmişdir:
Burada biz açıq danışmalıyıq. Siz bilirsiniz ki, bu gün ortalıqda bir erməni məsələsi vardır və o məsələni Azərbaycan milləti və Parlamenti, milli hissiyatı – vətənpərvəranısi çaşqın olanlar həll etməlidirlər. Artıq quru danışıq və alqışlar ilə bir şey olmaz. Belə şeylər ilə Zəngəzurda qırılan, irzü namusu puç olan müsəlmanların dərdinə dərman olmayır. Baxınız, əgər İstanbulda naxoşluqdan bir erməni ölürsə, ermənilər bütün Avropa əfkari-ümumiyyəsinə türklər filan qətli-amda bunu öldürdülər – deyə qışqırırlar. Avropa əfkari-ümumiyyəsi də onları eşidir, fəqət erməni bandaları, canavərləri, mauzeristləri tərəfindən tarmar edilən xanimanları Avropa görmür. Ərşə qalxan ah-nalələri onlar eşitmir… (Bu yerdə zaldakılar onu alqışlayır və Baba bəy əsəbiləşir) Əl çalmayınız. Əl çalmaq ilə dərdə əlac etmək olmaz. Mən hissiyyata qapanıb danışmıram. Bu cür məsələləri müahidələr ilə, konfranslar ilə həll etmək olmaz. Artıq biz aldanmamalıyıq, çünki o qatillərin şüarı islamı qırmaqdır. Hamımız bilirik ki, daşnaklar Avropanı qarış-qarış gəzib Türkiyə məsələsinin bir cür həll edilməsi üçün hər alçaqlığı qəbul etmişlərdir. Onlar Osmanlı türk məsələsindən sonra Azərbaycan məsələsinə girişmişlərdir. Onlar süni yollar ilə erməni məsələsini hayqırmaq istəyirlər, bu, inkar edilməz… Biz quru protesto edirik, fəqət bunlarla dərdə əlac olmaz… Avropadan isə şimdiyə qədər bu fəlakətləri görmürlər, çünki onların gözlərindəki çeşməklər Poqos Nübar paşaların əlilə taxılmışdır. Nə qədər ki, o çeşməklər çıxarılmamış, biz xilas olmayacağıq və onlar da həqiqəti görməyəcəklər. İş böylə olduqda, biz aramızdakı təfriqəni bir yana buraxıb yığışalım, tədbir edəlim və çalışalım; ölmək icab edərsə, nə eybi var, qoy desinlər ki, Parlament əzasından bir neçəsi gedib özünü millətə fəda etdi. Və birdəfəlik bu zalımların qarşısına bir sədd çəkəlim… |
Partiya fəaliyyəti
Baba bəy gənc yaşlarında Müsavat ideyalarına rəğbət bəsləmişdir. 1918-ci ildə Müsavat Partiyasının Şəki təşkilatının yaradılmasında aktiv fəaliyyət göstərsə də, bu partiyanın üzvü olmamışdır. 1920-ci ilin mart ayında Baba bəy Əhrar Partiyasına üzv olmuşdur.
Ailəsi
Baba bəy evli olmuşdur. 1930-cu ildə Naimə, 1932-ci ildə isə Minirə adlı qız övladı doğulmuşdur.
Mənbə
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2021-01-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-13.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-01-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-08-12.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-06-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-06-13.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. II cild. Bakı: "Lider". 2005. 472. ISBN .
Ədəbiyyat
- Oqtay Əsədov, Rafael Cəbrayılov. Azərbaycan Respublikasının Parlamenti (PDF). Bakı. 2008.
- Yaqub Mahmudov. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). 1 (Lider nəşriyyatı). Bakı. 2004. səh. 440. ISBN .
- Yaqub Mahmudov. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). 2 (Lider nəşriyyatı). Bakı. 2004. səh. 472. ISBN .
- Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyətinin Xəbərləri (səkkizinci buraxılış), Bakı, 2011, səh. 222–224;
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920), Parlament (Stenoqrafik hesabatlar). I kitab (PDF). Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİ YANINDA BAŞ ARXİV İDARƏSİ. 1998. səh. 976.
- (PDF). Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİ YANINDA BAŞ ARXİV İDARƏSİ. 1998. səh. 992.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baba Ibrahim bey Abdulla Efendi oglu Qebulov ve ya Baba bey Qebulzade 10 dekabr 1893 Qax Zaqatala dairesi 29 oktyabr 1938 Baki Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu Ehrar Partiyasinin uzvu Baba bey QebulzadeAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu25 dekabr 1919 27 aprel 1920EvvelkiAbdulla QebulzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 10 dekabr 1893 1893 12 10 Dogum yeri Qax Zaqatala dairesi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 29 oktyabr 1938 1938 10 29 44 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat sebebi siyasi repressiyaPartiya Ehrar Partiyasi 1920 Atasi Abdulla QebulzadeHeyatiBaba bey Qebulzade ilk tehsilini atasi Abdulla Qebulzadeden almisdir 1910 cu ilde Zaqatalada ali ibtidai mektebi bitirmis burada ve Sekide ders demisdir Sovet dovrunde de esasen Zaqatalada ve Kend Teserrufati Texnikumunda muellimlikle mesgul olmus 1923 1927 ci illerde Seki oglan muellim seminariyasinda tarixden ders demisdir Repressiya 1920 ci il mayin 24 de Azerbaycan Fovqelade Komissiyasi terefinden hebs edilmis lakin 16 gun sonra buraxilmisdir Baba bey Sekide muellim isleyerken Mehemmed Emin Resulzadenin Turkiyede nesr etdirdiyi Yeni Qafqaziya jurnalini telebeler arasinda ucadan oxutduguna gore 1927 ci ilde isden cixarilib ve musavatci kimi hebs edilmisdir 1928 ci ilin iyun ayinin 11 de 3 il is alaraq Bakiya surgun edilib Uc ilden sonra Zaqatalaya qayidaraq yeniden muellimlik etmis ancaq bir muddet sonra onu mektebden uzaqlasdirib Sekide Ittifaq Meyve Terevez Birliyinin tedarukcusu vezifesine gonderibler Abdulla bey daha sonra Genceye gelmis Moskva Yemekxanalar Birliyinin sobesinde tedaruk uzre muvekkil islemisdir Olumu Teqibler uzunden yasayis yerini tez tez deyismeye mecbur olan Baba beyin heyatinin son iki ili Seki ve Bakida kecmisdir Baba bey 1932 ci ilden Bakida indiki Dilare Eliyeva kucesi 6 ci dongedeki 4 cu evin sahibi olmusdur Hebsinden qabaq Kamenisti indiki Besir Seferoglu kucesindeki 107 ci evde qalmisdir 1938 ci il 18 sentyabrda Bakida hebs olunmus 29 oktyabrda gullelenmisdir 1959 cu ilde qohumlari ona beraet verilmesi barede muraciet etseler de neticesiz olmusdur Baba bey yalniz 1989 cu ilde beraet almisdirSiyasi fealiyyetiAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin 16 oktyabr 1919 tarixli seksen dorduncu iclasinda Abdulla Qebulzadenin uzun muddetdir xeste oldugundan istefa etmesi ile bagli Zaqataladan gonderilmis teleqram oxundu 25 dekabr 1919 cu ilde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu Islam bey Qebulzadenin tovsiyesi ile onun yerine oglu Baba bey Qebulzade parlamentin uzvu secilmisdir O evveller hec bir fraksiyaya daxil olmamisdir Parlamentin 11 mart 1920 tarixli sayca yuz otuz ucuncu iclasinda ise hec bir fraksiyanin uzvu olmayan Baba bey Qebulzadenin ve Mesedi Semed Hesenoglunun Ehrar fraksiyasina daxil oldugu elan olunmusdur Baba bey parlamentinin isinde feal istirak etmisdir O 1920 ci il martin 9 da parlamentin sayca yuz otuz ikinci iclasinda Qars meselesinin muzakiresindeki bele cixis etmisdir Burada biz aciq danismaliyiq Siz bilirsiniz ki bu gun ortaliqda bir ermeni meselesi vardir ve o meseleni Azerbaycan milleti ve Parlamenti milli hissiyati vetenperveranisi casqin olanlar hell etmelidirler Artiq quru danisiq ve alqislar ile bir sey olmaz Bele seyler ile Zengezurda qirilan irzu namusu puc olan muselmanlarin derdine derman olmayir Baxiniz eger Istanbulda naxosluqdan bir ermeni olurse ermeniler butun Avropa efkari umumiyyesine turkler filan qetli amda bunu oldurduler deye qisqirirlar Avropa efkari umumiyyesi de onlari esidir feqet ermeni bandalari canaverleri mauzeristleri terefinden tarmar edilen xanimanlari Avropa gormur Erse qalxan ah naleleri onlar esitmir Bu yerde zaldakilar onu alqislayir ve Baba bey esebilesir El calmayiniz El calmaq ile derde elac etmek olmaz Men hissiyyata qapanib danismiram Bu cur meseleleri muahideler ile konfranslar ile hell etmek olmaz Artiq biz aldanmamaliyiq cunki o qatillerin suari islami qirmaqdir Hamimiz bilirik ki dasnaklar Avropani qaris qaris gezib Turkiye meselesinin bir cur hell edilmesi ucun her alcaqligi qebul etmislerdir Onlar Osmanli turk meselesinden sonra Azerbaycan meselesine girismislerdir Onlar suni yollar ile ermeni meselesini hayqirmaq isteyirler bu inkar edilmez Biz quru protesto edirik feqet bunlarla derde elac olmaz Avropadan ise simdiye qeder bu felaketleri gormurler cunki onlarin gozlerindeki cesmekler Poqos Nubar pasalarin elile taxilmisdir Ne qeder ki o cesmekler cixarilmamis biz xilas olmayacagiq ve onlar da heqiqeti gormeyecekler Is boyle olduqda biz aramizdaki tefriqeni bir yana buraxib yigisalim tedbir edelim ve calisalim olmek icab ederse ne eybi var qoy desinler ki Parlament ezasindan bir necesi gedib ozunu millete feda etdi Ve birdefelik bu zalimlarin qarsisina bir sedd cekelim Partiya fealiyyeti Baba bey genc yaslarinda Musavat ideyalarina regbet beslemisdir 1918 ci ilde Musavat Partiyasinin Seki teskilatinin yaradilmasinda aktiv fealiyyet gosterse de bu partiyanin uzvu olmamisdir 1920 ci ilin mart ayinda Baba bey Ehrar Partiyasina uzv olmusdur AilesiBaba bey evli olmusdur 1930 cu ilde Naime 1932 ci ilde ise Minire adli qiz ovladi dogulmusdur MenbeIstinadlar Arxivlenmis suret 2021 01 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 13 Arxivlenmis suret 2021 01 16 tarixinde Istifade tarixi 2021 08 12 Arxivlenmis suret 2021 06 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 06 13 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi II cild Baki Lider 2005 472 ISBN 9952 417 44 4 Edebiyyat Oqtay Esedov Rafael Cebrayilov Azerbaycan Respublikasinin Parlamenti PDF Baki 2008 Yaqub Mahmudov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF 1 Lider nesriyyati Baki 2004 seh 440 ISBN 9952 417 14 2 Yaqub Mahmudov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi PDF 2 Lider nesriyyati Baki 2004 seh 472 ISBN 9952 417 44 4 Azerbaycan Tarixi Secere Cemiyyetinin Xeberleri sekkizinci buraxilis Baki 2011 seh 222 224 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 Parlament Stenoqrafik hesabatlar I kitab PDF Baki Azerbaycan nesriyyati AZERBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLER KABINETINI YANINDA BAS ARXIV IDARESI 1998 seh 976 PDF Baki Azerbaycan nesriyyati AZERBAYCAN RESPUBLIKASI NAZIRLER KABINETINI YANINDA BAS ARXIV IDARESI 1998 seh 992