Bağçadagüllər xalçaları — Qarabağ tipinin Şuşa qrupuna aid olan xovlu xalça,
Xalça | |
Bağçadagüllər xalçaları | |
---|---|
Toxunması haqqında məlumatlar | |
Tarixi | XIX əsr |
Üslubu | Qarabağ xalçaçılıq məktəbi |
Ümumi məlumat
Qarabağ tipinin Şuşa qrupuna aid olan bu xalçalar XIX əsrin II yarısından Şuşada istehsal olunur. Əvvəllər onu "Gül yaylıq" ("Güllü yaylıq") adlandırırdılar, lakin onlar Qarabağın digər xalçaçılıq məntəqələrində toxunmağa başlandıqdan sonra "Bağçadagüllər" adlanmağa başladı. Lakin Şuşada toxunan xalçalar, digər xalçaçılıq yerlərində istehsal olunan xalçalardan dəfələrlə yaxşı idi. Xalça ticarətinin inkişaf etməsi fərdi işləyən xalçaçıların rəqabətinə səbəb oldu. Lakin bu, bədii yaradıcılıqla əlaqəli deyil, xalça satışı ilə əlaqəli rəqabət idi, buna görə də bu rəqabət xalçanın bədii dəyərinə və texnologiyasına mənfi təsirini göstərdi. Şuşada yun ipliklərin kimyəvi boyaq maddələri ilə rənglənməsi də bu dövrə təsadüf edir. Yeni tipli xalçalar yaranmağa başlayır: "Bağçadagüllər xalçası", "Saxsıdagüllər xalçası", "Bulud xalçası" və s.
Bədii analiz
Bədii nöqteyi – nəzərdən bu xalçalar əvvəlcə sadə idilər, lakin getdikcə daha da mürəkkəbləşmiş, mükəmməlləşmiş və gündən-günə daha da məşhurlaşmışdır. Bu xalçaların istehsalı Qarabağın bütün xalçaçılıq müəssisələrində yayılmışdı. Deyilənlərə əlavə edək ki, XIX əsrin III rübündən başlayaraq, gül naxışları yalnız kiçik xalçalarda deyil, həm də xalı – gəbə komplektlərində də istifadə olunmağa başladı (bu komplektlər otağın mərkəzi hissəsinə salınmaq üçün əsas xalçadan və onun yanında döşənmək üçün 2 yan xalçadan ibarət olur). Adətən, xalı – gəbə cehiz olaraq hazırlanırdı və qız onun toxunmasında iştirak etməli idi. Cehizlik xalılar yüksək keyfiyyətli olurdu, naxışlar və bəzəklər isə gələcək gəlin tərəfindən seçilirdi.
Texniki xüsusiyyətlər
"Bağçadagüllər" xalı və gəbələri müxtəlif ölçülərdə toxunur. Xalça 140X250 ölçüsündə olur, eni 150–200 sm, uzunluğu 500–700 sm, komplektə daxil olan yanakı gəbələrin eni 100–120 sm, uzunluğu isə əsas xalının uzunluğuna müvafiq olur. Düyünlərin sıxlığı: hər 10 sm-də 40X40 düyün yeləşdirilir (hər kvadrat metrdə 160 000). Xovun uzunluğu 8–10 mm-dir. "Bağçadagüllər" xalı – gəbəsi çox mürəkkəb naxışa və toxunma texnikasına malikdir. Milli ustalar ədalətli olaraq, onu ən gözəl xalılardan biri hesab edirlər.
Mənbə
- Bağçadagüllər xalçası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bagcadaguller xalcalari Qarabag tipinin Susa qrupuna aid olan xovlu xalca XalcaBagcadaguller xalcalariToxunmasi haqqinda melumatlarTarixi XIX esrUslubu Qarabag xalcaciliq mektebiUmumi melumatQarabag tipinin Susa qrupuna aid olan bu xalcalar XIX esrin II yarisindan Susada istehsal olunur Evveller onu Gul yayliq Gullu yayliq adlandirirdilar lakin onlar Qarabagin diger xalcaciliq menteqelerinde toxunmaga baslandiqdan sonra Bagcadaguller adlanmaga basladi Lakin Susada toxunan xalcalar diger xalcaciliq yerlerinde istehsal olunan xalcalardan defelerle yaxsi idi Xalca ticaretinin inkisaf etmesi ferdi isleyen xalcacilarin reqabetine sebeb oldu Lakin bu bedii yaradiciliqla elaqeli deyil xalca satisi ile elaqeli reqabet idi buna gore de bu reqabet xalcanin bedii deyerine ve texnologiyasina menfi tesirini gosterdi Susada yun ipliklerin kimyevi boyaq maddeleri ile renglenmesi de bu dovre tesaduf edir Yeni tipli xalcalar yaranmaga baslayir Bagcadaguller xalcasi Saxsidaguller xalcasi Bulud xalcasi ve s Bedii analizBedii noqteyi nezerden bu xalcalar evvelce sade idiler lakin getdikce daha da murekkeblesmis mukemmellesmis ve gunden gune daha da meshurlasmisdir Bu xalcalarin istehsali Qarabagin butun xalcaciliq muessiselerinde yayilmisdi Deyilenlere elave edek ki XIX esrin III rubunden baslayaraq gul naxislari yalniz kicik xalcalarda deyil hem de xali gebe komplektlerinde de istifade olunmaga basladi bu komplektler otagin merkezi hissesine salinmaq ucun esas xalcadan ve onun yaninda dosenmek ucun 2 yan xalcadan ibaret olur Adeten xali gebe cehiz olaraq hazirlanirdi ve qiz onun toxunmasinda istirak etmeli idi Cehizlik xalilar yuksek keyfiyyetli olurdu naxislar ve bezekler ise gelecek gelin terefinden secilirdi Texniki xususiyyetler Bagcadaguller xali ve gebeleri muxtelif olculerde toxunur Xalca 140X250 olcusunde olur eni 150 200 sm uzunlugu 500 700 sm komplekte daxil olan yanaki gebelerin eni 100 120 sm uzunlugu ise esas xalinin uzunluguna muvafiq olur Duyunlerin sixligi her 10 sm de 40X40 duyun yelesdirilir her kvadrat metrde 160 000 Xovun uzunlugu 8 10 mm dir Bagcadaguller xali gebesi cox murekkeb naxisa ve toxunma texnikasina malikdir Milli ustalar edaletli olaraq onu en gozel xalilardan biri hesab edirler MenbeBagcadaguller xalcasi