Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əliyev Hüseyn Mikayıl oğlu (1916, Uti kəndi, Şərqi Azərbaycan ostanı – 14 noyabr 1985) — şair, aşıq, 1948-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan Demokrat Partiyasının üzvü (1946), Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi (1967)
| Aşıq Hüseyn Cavan | |
|---|---|
| Hüseyn Mikayıl oğlu Əliyev | |
 | |
| Doğum tarixi | 1916 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 14 noyabr 1985 |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | şair, aşıq |
| Mükafatları | |
Həyatı
Aşıq Hüseyn Cavan 1916-cı ildə Cənubi Azərbaycanın Qaradağ mahalının (hazırkı İranın Şərqi Azərbaycan ostanındakı Kəleybər şəhristanının Abışəhməd bəxşinin Seyidan dehistanındakı) Uti kəndində yoxsul ailədə doğulmuşdur.
Atasının vaxtsız vəfatından sonra anası Zöhrə bir yaşlı oğlu Hüseyni xilas etmək ümidi ilə Şimali Azərbaycana gətirmişdir. Onlar bir müddət Ağcabədinin Şərəfxanlı kəndində, sonra Dəliməmmədlidə yaşamışlar. 7 yaşından muzdurluq etmiş, qoyun-quzu otarmışdır. 1927-ci ildə Göyçəli Aşıq Ələsgərin qardaşı oğlu Aşıq Musanın şagirdi olmuşdur (1927–1935).
Bu sənətin sirlərini, şifahi xalq ədəbiyyatını dərindən öyrənmiş, toy-düyünlərdə, el şənliklərində çıxış etmişdir. 1934-cü ildən arabir şeir yazsa da, poetik yaradıcılığa əsasən 1940-cı ildən başlamışdır. Onun ilk şerləri: "Gül Azərbaycan", "Oyan, vətəndaşım", "Ana vətən", "Oktyabr" və s. Təbrizdə "Vətən yolunda" qəzetində dərc olunmuşdur. 1938-ci ilin iyulunda Cənubi Azərbaycana köçüb Təbrizdə yaşamışdır. Milli-demokratik hərəkat təlatümə gəldiyi zaman səngərdən-səngərə gəzmiş, sazı və sözü ilə fədailəri qələbəyə ruhlandırmışdır. Milli hökumət onu "21 Azər" medalı ilə təltif etmişdir. 1946-cı ilin martında Təbrizdə dövlət dram teatrı təşkil olunarkən o, direktor müavini vəzifəsində çalışmış, inqilabi ruhlu nəğmələri ilə çıxış etmişdir. Burada aşıqlar ansamblı yaratmışdır. Azərbaycan Demokrat Firqəsi və milli hökumət ona xalq artisti fəxri adını vermişdir.
1946-cı ildə M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında solist işləmişdir. Sonra Goranboy rayonunun Əzizbəyov (indiki Kəhrizli) kəndində yaşamışdır (1948-ci ildən). Ümumittifaq xalq yaradıcılıq evinin tədbirlərində dəfələrlə iştirak etmiş, Böyük teatrda çıxışı hərarətlə qarşılanmışdır. Respublika özfəaliyyət incəsənət festivalının laureatı olmuş, birinci dərəcəli diplom almışdır (1953).
Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə aşıqlar dəstəsinin bədii rəhbəri olmuşdur. "Şərəf nişanı" ordeni və fəxri mükafatlarla təltif edilmişdir.
1985-ci il noyabrın 14-də vəfat etmişdir.
Əsərləri
- 1. Azadlıq mahnıları. Bakı: Azərnəşr, 1950, 35 səh.
- 2. Aşığın arzuları. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1950, 94 səh.
- 3. Şerlər. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1953, 56 səh.
- 4. Sədəfli saz. Bakı: Azərnəşr, 1956, 92 səh.
- 5. Qoşmalar. Bakı: Azərnəşr, 1959, 148 səh.
- 6. Şerlər. Bakı: Azərnəşr, 1962, 114 səh.
- 7. Danış telli sazım. Bakı: Azərnəşr, 1966, 116 səh.
- 8. El aşığı. Bakı: Azərnəşr, 1975, 106 səh.
- 9. Bahar kimi. Bakı: Yazıçı, 1979, 76 səh.
Yaradıcılığı
Aşıq şerinin bütün növlərində yazan aşıq Cavan əsasən gəraylı və qoşmalara üstünlük vermiş, Güney Azərbaycanın gözəlliklərini, qəhrəmanlarını öz şeirlərində vəsf etmişdir:
Gözlərim vətəni qəmli görəndə. Dərdim təzələndi, xəyala düşdüm. Xalqın naləsindən, xalqın ahından, Alışdım odlara, bu hala düşdüm.
Cəlladlar əlində dağılır vətən, Ayrılır analar körpələrindən, Elin naləsini eşitdikcə mən, Dolandım, mahaldan mahala düşdüm.
Şeirlərində tez-tez Güney Azərbaycanın dağlarını, şəhərlərini qeyd edən Cavan "Qaradağ" rədifli qoşmasında bunları yazır:
Təbriz bir anadır, sən də oğlusan, El bilir, ürəkdən ona bağlısan, Oğlun Səttarxandan sinə dağlısan, Onunçün ağarıb başın Qaradağ.
Hüseyn Cavan Güney Azərbaycanda olduğu kimi Şimali Azərbaycanda da sevilir. Həm o taylı, həm bu taylı Azərbaycanın bir çox aşıqları onun təsiri ilə şeirlər yazmışlar.
İranda Pişəvəri hökuməti (Azərbaycan Demokrat Firqəsi) məğlub olandan sonra Azərbaycan SSRinə gələn Cavanın burada bir çox şeir və qoşmaları məşhur olmuş, bundan başqa aşıq üç xalq dastanı qoşmuşdur.
Həmçinin bax
- Azərbaycan Aşıqlar Birliyi. (PDF) (az.). “Zərdabi Nəşr” MMC nəşriyyatı. 2020. Archived from the original on 2023-06-16. İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
- Cənubi Azərbaycan Ədəbiyyati Antologiyası. III. Bakı: Elm nəşriyyatı. 1988. səh. 157. 2023-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Asiq Huseyn Eliyev Huseyn Mikayil oglu 1916 Uti kendi Serqi Azerbaycan ostani 14 noyabr 1985 sair asiq 1948 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Azerbaycan Demokrat Partiyasinin uzvu 1946 Azerbaycanin emekdar medeniyyet iscisi 1967 Asiq Huseyn CavanHuseyn Mikayil oglu EliyevDogum tarixi 1916Dogum yeri Uti kendi Keleyber sehristani Serqi Azerbaycan ostani IranVefat tarixi 14 noyabr 1985 1985 11 14 Defn yeri EzizbeyovFealiyyeti sair asiqMukafatlariUti kendiHeyatiAsiq Huseyn Cavan 1916 ci ilde Cenubi Azerbaycanin Qaradag mahalinin hazirki Iranin Serqi Azerbaycan ostanindaki Keleyber sehristaninin Abisehmed bexsinin Seyidan dehistanindaki Uti kendinde yoxsul ailede dogulmusdur Atasinin vaxtsiz vefatindan sonra anasi Zohre bir yasli oglu Huseyni xilas etmek umidi ile Simali Azerbaycana getirmisdir Onlar bir muddet Agcabedinin Serefxanli kendinde sonra Delimemmedlide yasamislar 7 yasindan muzdurluq etmis qoyun quzu otarmisdir 1927 ci ilde Goyceli Asiq Elesgerin qardasi oglu Asiq Musanin sagirdi olmusdur 1927 1935 Bu senetin sirlerini sifahi xalq edebiyyatini derinden oyrenmis toy duyunlerde el senliklerinde cixis etmisdir 1934 cu ilden arabir seir yazsa da poetik yaradiciliga esasen 1940 ci ilden baslamisdir Onun ilk serleri Gul Azerbaycan Oyan vetendasim Ana veten Oktyabr ve s Tebrizde Veten yolunda qezetinde derc olunmusdur 1938 ci ilin iyulunda Cenubi Azerbaycana kocub Tebrizde yasamisdir Milli demokratik herekat telatume geldiyi zaman sengerden sengere gezmis sazi ve sozu ile fedaileri qelebeye ruhlandirmisdir Milli hokumet onu 21 Azer medali ile teltif etmisdir 1946 ci ilin martinda Tebrizde dovlet dram teatri teskil olunarken o direktor muavini vezifesinde calismis inqilabi ruhlu negmeleri ile cixis etmisdir Burada asiqlar ansambli yaratmisdir Azerbaycan Demokrat Firqesi ve milli hokumet ona xalq artisti fexri adini vermisdir 1946 ci ilde M Maqomayev adina Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasinda solist islemisdir Sonra Goranboy rayonunun Ezizbeyov indiki Kehrizli kendinde yasamisdir 1948 ci ilden Umumittifaq xalq yaradiciliq evinin tedbirlerinde defelerle istirak etmis Boyuk teatrda cixisi heraretle qarsilanmisdir Respublika ozfealiyyet incesenet festivalinin laureati olmus birinci dereceli diplom almisdir 1953 Moskvada Azerbaycan edebiyyati ve inceseneti ongunluyunde asiqlar destesinin bedii rehberi olmusdur Seref nisani ordeni ve fexri mukafatlarla teltif edilmisdir 1985 ci il noyabrin 14 de vefat etmisdir Eserleri1 Azadliq mahnilari Baki Azernesr 1950 35 seh 2 Asigin arzulari Baki Usaqgencnesr 1950 94 seh 3 Serler Baki Usaqgencnesr 1953 56 seh 4 Sedefli saz Baki Azernesr 1956 92 seh 5 Qosmalar Baki Azernesr 1959 148 seh 6 Serler Baki Azernesr 1962 114 seh 7 Danis telli sazim Baki Azernesr 1966 116 seh 8 El asigi Baki Azernesr 1975 106 seh 9 Bahar kimi Baki Yazici 1979 76 seh YaradiciligiAsiq serinin butun novlerinde yazan asiq Cavan esasen gerayli ve qosmalara ustunluk vermis Guney Azerbaycanin gozelliklerini qehremanlarini oz seirlerinde vesf etmisdir Gozlerim veteni qemli gorende Derdim tezelendi xeyala dusdum Xalqin nalesinden xalqin ahindan Alisdim odlara bu hala dusdum Celladlar elinde dagilir veten Ayrilir analar korpelerinden Elin nalesini esitdikce men Dolandim mahaldan mahala dusdum Seirlerinde tez tez Guney Azerbaycanin daglarini seherlerini qeyd eden Cavan Qaradag redifli qosmasinda bunlari yazir Tebriz bir anadir sen de oglusan El bilir urekden ona baglisan Oglun Settarxandan sine daglisan Onuncun agarib basin Qaradag Huseyn Cavan Guney Azerbaycanda oldugu kimi Simali Azerbaycanda da sevilir Hem o tayli hem bu tayli Azerbaycanin bir cox asiqlari onun tesiri ile seirler yazmislar Iranda Piseveri hokumeti Azerbaycan Demokrat Firqesi meglub olandan sonra Azerbaycan SSRine gelen Cavanin burada bir cox seir ve qosmalari meshur olmus bundan basqa asiq uc xalq dastani qosmusdur Hemcinin baxAzerbaycan Asiqlar Birliyi PDF az Zerdabi Nesr MMC nesriyyati 2020 Archived from the original on 2023 06 16 Istifade tarixi 17 iyun 2023 Cenubi Azerbaycan Edebiyyati Antologiyasi III Baki Elm nesriyyati 1988 seh 157 2023 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 20