Aşıq Mirzə Bilal Mustafa oğlu Mikayılov (12 mart 1872, Ağsu – 26 noyabr 1937) — aşıq, şair.
Aşıq Mirzə Bilal | |
---|---|
Aşıq Mirzə Bilal Mustafa oğlu Mikayılov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qəşəd kəndi, |
Vəfat tarixi | (65 yaşında) |
Vəfat səbəbi | repressiya |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Həyat yoldaşı | Soltanxanım Talıb qızı |
Uşaqları | Ağalar (1913-1988), Ağasəlim (1917-1995), Şəfi (1922-2018), Şəfiqə(1927-1979), Şura (1930-2019) |
Atası | Mustafa Mikayıl oğlu |
Anası | Badam (Azad Yüzbaşının bacısı) |
Fəaliyyəti | aşıqlıq |
Aşıq Mirzə Bilal | |
Aşıq Mirzə Bilal Vikimənbədə |
Həyatı
1872-ci il mart ayının 12-də Şirvan qəzasının Ağsu rayonunda Qəşəd kəndində anadan olmuşdur. Həmyerlisi Molla Xasının məktəbində oxumuş, sonra Şamaxıda böyük maarifçi Seyid Əzim Şirvaninin məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Burada o, ərəb-fars dillərini kamil öyrənmiş, klassik poeziyaya dərindən bələd olmuşdur. Şamaxı ədəbi mühiti – "Beytül-səfa" və mesenant Mahmud Ağa Əhməd Ağa oğlunun musiqi-şeir məclisi onu sənət dünyasına bağlamışdır. Mahmud Ağa məclisində Əngəxaranlı Aşıq İbrahimlə tanışlığı onun uşaqlıqdan qəlbini ovsunlayan aşıq sənətinə məhəbbətini coşdurmuşdur. Ustadının məsləhəti ilə o, muğamlarımızın sirlərini "Şirvan bülbülü" Mirzə Məhəmmədhəsəndən mükəmməl şəkildə mənimsəyib, el məclislərinə ayaq açır. O, qırx ilə yaxın Şirvanda bu sənəti yaşatmış və onlarla şagird yetişdirmişdir.
Böyük nüfuz sahibi olması hökumət yetkililərinin nəzərindən yayınmamış, ona Xalq Cümhuriyyəti dövründə (1918–1920) Şamaxı qəzasının əmniyyət müdiri vəzifəsi həvalə olunmuşdur. Onun repressiya qurbanı olmasının əsas faktorlarından biri də məhz budur. Aşıq Mirzə Bilalın represiya olunmasının digər əsas səbəbi isə onun, yaradıcılığında və aşıqlıq fəaliyyətində sovet rejimininin qoyduğu qadağalara riayət edə bilməməsi olmuşdur. 1928-ci ildə Bakıda Azərbaycan aşıqlarının birinci qurultayının nümayəndəsi olmuş və qurultayda bütün aşıqlar adından çıxış etmişdir. Aşıq Mirzə Bilalın külliyyatı yəni, şeir və dastanlarının böyük bir hissəsi, NKVD tərəfindən əmlakı müsadirə olunarkən ələ keçirilərək məhv edilmişdir.
Şirvanlı Aşıq Mirzə Bilal 1937-ci il iyun ayının 17-də həbs edilmiş, həmin ilin noyabr ayının 26-dan 27-nə keçən gecə "xalq düşməni" adı altında güllələnmişdir. SSRİ Ali Məhkəməsinin cinayət işləri üzrə məhkəmə kollegiyası 12 oktyabr 1955-ci ildə Mikayılov Bilal Mustafa oğlunun işinə yenidən baxaraq onun haqqında olan Azərbaycan SSR XDİK üçlüyünün 10 noyabr 1937-ci il tarixli qərarını ləğv etdi və o, bəraət aldı. Aşıq Mirzə Bilalın həbs olunarkən dediyi "Məni günahsız tuturlar" sözlərini ən nəhayət, dövlət özü də təsdiq etdi.
Azərbaycan Respublikası prokurorluğunun 28 oktyabr 1993-cü il tarixli qərarı ilə Bilal Mustafa oğlu yenidən bəraət almışdır.
Əbədiyaşar sənət piramidasının xüsusi mərhələsində — XIX əsrin sonlarında meydana çıxan Qəşədli Mirzə Bilal, Şirvan aşıq sənətini məna və məzmunca yeni inkişaf mərhələsinə yüksəltmiş, müasir Şirvan aşıq məktəbinin əsasını qoymuş, "Şirvan Aşıqlarının Atası" titulunu qazanmış nəhəng bir sima olmuşdur.
Şəcərəsi
- Baba
- Soltan
- Xəlil
- Mikayıl
- Mustafa
- Mikayıl
- Xəlil
- Soltan
Kitabları
- "Aşıq Bilal. Şeirləri", Bakı, 1960.
- "İlk baharım, gəl görüm", Bakı, 1982.
- "Bir vaxt şam-çıraqla gəzərlər məni", Bakı, "Elm və təhsil", 2012. 104 səh., 500 tiraj.
Mənbə
- Şəxsi işi RDTK-nın arxivi № 13773.
- Azərbaycan aşıq şeirindən seçmələr. II cilddə. II cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2005. səh.124–128.
- Musa Nəbioğlu. "Ozan-aşıq dünyası". Bakı: Nurlan, 2010, (şəkilli), səh.13.
İstinadlar
- Azərbaycan Aşıqlar Birliyi. (PDF) (az.). “Zərdabi Nəşr” MMC nəşriyyatı. 2020. Archived from the original on 2023-06-16. İstifadə tarixi: 17 iyun 2023.
Xarici keçidlər
- Aşıq Mirzə Bilal — Facebook səhifəsi
- "Azərbaycan Aşıqlar Birliyi: Ozan dünyası. №4(11)" (PDF) (az.). "Ozan dünyası" jurnalı. 2012. 2017-05-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2017-05-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asiq Mirze Bilal Mustafa oglu Mikayilov 12 mart 1872 Agsu 26 noyabr 1937 asiq sair Asiq Mirze BilalAsiq Mirze Bilal Mustafa oglu MikayilovDogum tarixi 12 mart 1872Dogum yeri Qesed kendi Vefat tarixi 26 noyabr 1937 65 yasinda Vefat sebebi repressiyaMilliyyeti azerbaycanliHeyat yoldasi Soltanxanim Talib qiziUsaqlari Agalar 1913 1988 Agaselim 1917 1995 Sefi 1922 2018 Sefiqe 1927 1979 Sura 1930 2019 Atasi Mustafa Mikayil ogluAnasi Badam Azad Yuzbasinin bacisi Fealiyyeti asiqliqAsiq Mirze BilalAsiq Mirze Bilal VikimenbedeHeyati1872 ci il mart ayinin 12 de Sirvan qezasinin Agsu rayonunda Qesed kendinde anadan olmusdur Hemyerlisi Molla Xasinin mektebinde oxumus sonra Samaxida boyuk maarifci Seyid Ezim Sirvaninin mektebinde tehsilini davam etdirmisdir Burada o ereb fars dillerini kamil oyrenmis klassik poeziyaya derinden beled olmusdur Samaxi edebi muhiti Beytul sefa ve mesenant Mahmud Aga Ehmed Aga oglunun musiqi seir meclisi onu senet dunyasina baglamisdir Mahmud Aga meclisinde Engexaranli Asiq Ibrahimle tanisligi onun usaqliqdan qelbini ovsunlayan asiq senetine mehebbetini cosdurmusdur Ustadinin mesleheti ile o mugamlarimizin sirlerini Sirvan bulbulu Mirze Mehemmedhesenden mukemmel sekilde menimseyib el meclislerine ayaq acir O qirx ile yaxin Sirvanda bu seneti yasatmis ve onlarla sagird yetisdirmisdir Boyuk nufuz sahibi olmasi hokumet yetkililerinin nezerinden yayinmamis ona Xalq Cumhuriyyeti dovrunde 1918 1920 Samaxi qezasinin emniyyet mudiri vezifesi hevale olunmusdur Onun repressiya qurbani olmasinin esas faktorlarindan biri de mehz budur Asiq Mirze Bilalin represiya olunmasinin diger esas sebebi ise onun yaradiciliginda ve asiqliq fealiyyetinde sovet rejimininin qoydugu qadagalara riayet ede bilmemesi olmusdur 1928 ci ilde Bakida Azerbaycan asiqlarinin birinci qurultayinin numayendesi olmus ve qurultayda butun asiqlar adindan cixis etmisdir Asiq Mirze Bilalin kulliyyati yeni seir ve dastanlarinin boyuk bir hissesi NKVD terefinden emlaki musadire olunarken ele kecirilerek mehv edilmisdir Sirvanli Asiq Mirze Bilal 1937 ci il iyun ayinin 17 de hebs edilmis hemin ilin noyabr ayinin 26 dan 27 ne kecen gece xalq dusmeni adi altinda gullelenmisdir SSRI Ali Mehkemesinin cinayet isleri uzre mehkeme kollegiyasi 12 oktyabr 1955 ci ilde Mikayilov Bilal Mustafa oglunun isine yeniden baxaraq onun haqqinda olan Azerbaycan SSR XDIK ucluyunun 10 noyabr 1937 ci il tarixli qerarini legv etdi ve o beraet aldi Asiq Mirze Bilalin hebs olunarken dediyi Meni gunahsiz tuturlar sozlerini en nehayet dovlet ozu de tesdiq etdi Azerbaycan Respublikasi prokurorlugunun 28 oktyabr 1993 cu il tarixli qerari ile Bilal Mustafa oglu yeniden beraet almisdir Ebediyasar senet piramidasinin xususi merhelesinde XIX esrin sonlarinda meydana cixan Qesedli Mirze Bilal Sirvan asiq senetini mena ve mezmunca yeni inkisaf merhelesine yukseltmis muasir Sirvan asiq mektebinin esasini qoymus Sirvan Asiqlarinin Atasi titulunu qazanmis neheng bir sima olmusdur SeceresiBaba Soltan Xelil Mikayil MustafaKitablari Asiq Bilal Seirleri Baki 1960 Ilk baharim gel gorum Baki 1982 Bir vaxt sam ciraqla gezerler meni Baki Elm ve tehsil 2012 104 seh 500 tiraj MenbeSexsi isi RDTK nin arxivi 13773 Azerbaycan asiq seirinden secmeler II cildde II cild Baki Serq Qerb 2005 seh 124 128 Musa Nebioglu Ozan asiq dunyasi Baki Nurlan 2010 sekilli seh 13 IstinadlarAzerbaycan Asiqlar Birliyi PDF az Zerdabi Nesr MMC nesriyyati 2020 Archived from the original on 2023 06 16 Istifade tarixi 17 iyun 2023 Xarici kecidlerVikimenbede Muellif Asiq Mirze Bilal ile elaqeli melumatlar var Asiq Mirze Bilal Facebook sehifesi Azerbaycan Asiqlar Birliyi Ozan dunyasi 4 11 PDF az Ozan dunyasi jurnali 2012 2017 05 18 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2017 05 18