Ağız boşluğu (lat. Cavum oris yun. stoma iki hissəyə bölünür: ağız dəhlizi və xüsusi ağız boşluğu. Ağız dəhlizi — lat. vestibulum oris ön və yan tərəfdən dodqlar və yanaqlar vasitəsilə və daldan dişlər və alveol çıxıntıları ilə əhatə olunmuşdur. Xüsusi ağız boşluğu — lat. cavum oris proporium yuxarı tərəfdən sərt və yumuşaq damaqla, ön və yan tərəflərdən dişlər və alveol çıxıntıları ilə və aşağı tərəfdən ağız dibi ya diafraqması — lat. diaphragma oris (mm. mylohyoidei) ilə əhatə olunmuşdur. Ağız qapalı olduqda bu boşluq yarıq şəklində qalır. Bu boşluq dişlərin arasındakı və çənə şaxəsinin ön kənarı ilə axırıncı böyük azı dişi arasında olan yarıqlar vasitəsilə ağız dəhlizi ilə birləşir. Ağız boşluğu arxada əsnək — lat. fauces s. isthmus faucium vasitəsilə udlağa keçir.
Damaq | |
---|---|
| |
Latınca | Cavum oris |
Yunanca | Stoma |
Qrey | subyekt 242 1110 |
MeSH | Oral+cavity |
Dorlands/Elsevier | 12220513 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qidanın həzmi ağız boşluğundan başlayır. Həzm orqanları içərisində yeganə sümük mənşəli dişlərin iştirakı ilə qida maddələri mexaniki olaraq xırdalanır və ağız suyu vəzilərinin şirəsi ilə islanır.
Dişlər
Dişlər forma və funksiyaca kəsici, köpək, balaca və böyük azı dişlərinə ayrılırlar. Yaşlılarda 32 ədəd diş olur. Onlar hər yarımçənədə 2 kəsici, 1 köpək, 2 balaca və 3 böyük azı dişləri ardıclığında düzülürlər. Dişim kütləsinin əsas hissəsini dentin təşkil edir, tacı emalla, boynu və kökü isə sement maddəsi örtülür. Emal orqanizmdə ən möhkəm toxumadır, dentin və sement isə sümük toxumasının şəkildəyişməsi olub, fosfat turşusunun kalsium duzları ilə zəngindir.
Dişlərin əsası embrional inkişafda qoyulur. 6–8 aylıq uşaqlarda süd dişləri inkişaf etməyə başlayır. Müstəsna hallarda uşaq anadan olanda dişləri olur və yaxud gec çıxır. Əksər hallarda uşaqların alt çənəsində orta kəsici, sonra isə üst , orta və kənar dişlər çıxır. Biryaşlılarda 8 ədəd, ikiyaşlılarda və yaxud üç yaşın əvvəlində bütün 20 ədəd süd dişi çıxmış.
6–7 yaşlı uşaqlarda süd dişləri tədricən son dişlərlə əvəz olunur. Bu zaman süd dişlərinin kökü sorulur, sonra isə düşür. Balaca azı və üçüncü böyük azı (buna ağıl dişi də deyilir) dişlər süd dişlərsiz çıxırlar. Daimi dişlərin çıxması 14–15 yaşda başa çatır, lakin ağıl dişlərin çıxması 25–30 yaşadək gecikə bilir. İnsanların 15 faizində isə ümumən ağıl dişləri üst çənədə olmur.
Tüpürcək vəziləri
Mənbələr
- Prof. K. Ə. Balakişiyev, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı — 1979
- Что такое Полость Рта (Buccal Cavity)?
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agiz boslugu lat Cavum oris yun stoma iki hisseye bolunur agiz dehlizi ve xususi agiz boslugu Agiz dehlizi lat vestibulum oris on ve yan terefden dodqlar ve yanaqlar vasitesile ve daldan disler ve alveol cixintilari ile ehate olunmusdur Xususi agiz boslugu lat cavum oris proporium yuxari terefden sert ve yumusaq damaqla on ve yan tereflerden disler ve alveol cixintilari ile ve asagi terefden agiz dibi ya diafraqmasi lat diaphragma oris mm mylohyoidei ile ehate olunmusdur Agiz qapali olduqda bu bosluq yariq seklinde qalir Bu bosluq dislerin arasindaki ve cene saxesinin on kenari ile axirinci boyuk azi disi arasinda olan yariqlar vasitesile agiz dehlizi ile birlesir Agiz boslugu arxada esnek lat fauces s isthmus faucium vasitesile udlaga kecir DamaqAgiz bosluguLatinca Cavum orisYunanca StomaQrey subyekt 242 1110MeSH Oral cavityDorlands Elsevier 12220513 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qidanin hezmi agiz boslugundan baslayir Hezm orqanlari icerisinde yegane sumuk menseli dislerin istiraki ile qida maddeleri mexaniki olaraq xirdalanir ve agiz suyu vezilerinin siresi ile islanir DislerDisler forma ve funksiyaca kesici kopek balaca ve boyuk azi dislerine ayrilirlar Yaslilarda 32 eded dis olur Onlar her yarimcenede 2 kesici 1 kopek 2 balaca ve 3 boyuk azi disleri ardicliginda duzulurler Disim kutlesinin esas hissesini dentin teskil edir taci emalla boynu ve koku ise sement maddesi ortulur Emal orqanizmde en mohkem toxumadir dentin ve sement ise sumuk toxumasinin sekildeyismesi olub fosfat tursusunun kalsium duzlari ile zengindir Dislerin esasi embrional inkisafda qoyulur 6 8 ayliq usaqlarda sud disleri inkisaf etmeye baslayir Mustesna hallarda usaq anadan olanda disleri olur ve yaxud gec cixir Ekser hallarda usaqlarin alt cenesinde orta kesici sonra ise ust orta ve kenar disler cixir Biryaslilarda 8 eded ikiyaslilarda ve yaxud uc yasin evvelinde butun 20 eded sud disi cixmis 6 7 yasli usaqlarda sud disleri tedricen son dislerle evez olunur Bu zaman sud dislerinin koku sorulur sonra ise dusur Balaca azi ve ucuncu boyuk azi buna agil disi de deyilir disler sud dislersiz cixirlar Daimi dislerin cixmasi 14 15 yasda basa catir lakin agil dislerin cixmasi 25 30 yasadek gecike bilir Insanlarin 15 faizinde ise umumen agil disleri ust cenede olmur Tupurcek vezileriMenbelerProf K E Balakisiyev Insanin Normal Anatomiyasi II cild MAARIF Nesriyyati Baki 1979 Chto takoe Polost Rta Buccal Cavity