Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Əhməd İsazadə — əməkdar elm xadimi, sənətşünaslıq elmləri doktoru, professor. Azərbaycanda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmiş ilk musiqişünas-alimdir.
| Əhməd İsazadə | |
|---|---|
| Ağa Əhməd İsa oğlu İsazadə | |
| Doğum tarixi | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | Musiqişünas |
Həyatı və yaradıcılığı
1963-cü ildə namizədlik dissertasiyası müdafiə edəndən sonra Ə. Isazadə xalq musiqi janrlarının toplanılması, notlaşdırılması və tədqiqi məsələlərinə ciddi elmi maraq göstərir.
Azərbaycanın bölgələrini gəzib, xalq musiqisi nümunələrini, folklor mahnı və rəqslərini lentə almaq, nota yazmaq , sistemləşdirmək, elmi-nəzəri təhlil etmək kimi məsələlər, demək olar ki, musiqişünaslığın diqqətindən kənarda qalmışdı. Bцyьk sənətkar Bьlbьlьn rəhbərliyi ilə bu sahədə uzun illər uğurlu fəaliyyət göstərən Elmi-Tədqiqat Musiqi Kabineti (ETMK) 1940-cı illərin əvvələrində fəaliyyətini dayandırandan sonra xalq musiqisinin toplanılması və notlaşdırılması işində durğunluq, boşluq yarandı. 1960-cı illərdə Ə. İsazadənin bu sahədə məqsədyönlu işə başlaması və musiqişünasları, bəstəkarları da bu işə cəlb edə bilməsi, tədricən həmin boşluğu aradan qaldırdı. O, 1960-cı illərin ikinci yarısından etibarən Azərbaycanın, demək olar ki, bütün bölgələrinə – Qarabağ (Şuşa, Ağdam, Füzuli, Ağcabədi, Kəlbəcər), Lənkəran, Astara, Masallı, Sabiribad, Salyan, Quba, Dəvəçi, Xaçmaz, Kürdəmir, Göyçay, Şəki, Qax, Şəmkir, Naxçıvan, Şərur və başqa folklor ekspedisiyalarına gedərək, yüzlərlə folklor, nümunələri toplamış, nota yazmış, bölgələrdəki xalq musiqi ifaзıları haqqında dəyərli informasiyalar əldə etmiş, yeni xalq зalğı alətləri nümunələri tapmışdır. 1960–1980-ci illərdə məqsədyönlü şəkildə aparılan folklor ekspedisiyalarının nəticəsində Ə. İsazadə mətbuatda elmi-məlumat xarakterli məqalələrlə çıxış etmiş, orijinal materiallarla oxucuları tanış etmiş, istedadlı və peşəkar xalq musiqiзiləri haqqında elmi-publisist məqalələri ilə onları ictimaiyyətə tanıtmışdır. Toplanmış qiymətli materiallar əsasında Ə. İsazadə ümumittifaq (SSRİ) səviyyəli elmi-tədbirlərdə məruzələr etmiş, elmi nəşrlərdə maraqlı məqalələr dərc etdirmişdir. Alminin bu fəaliyyəti sayəsində institutda folklor arxivi yaranmış, həmin ekspedisiyalardan əldə edilmiş xalq musiqisi nümunələri əsasında Ə. Isazadə bəstəkar Nəriman Məmmədovla birlikdə iki hissədən ibarət "Azərbaycan xalq mahnı və oyun havaları" adlı folklor toplusu tərtib etmiş və bu toplular nəşr olunmuşdur (1975,1984). Məhz institutdakı belə bir fəaliyyət nəticəsində burada müstəqil şöbə – xalq musiqisinin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsi yaradılmış və Ə. İsazadə şöbəyə müdir seçilmişdir. Başqa sözlə, Ə. İsazadə vaxtilə dahi Üzəyir bəyin, Bülbülün xalq musiqisi nümunələrinin toplanılması və yazıya alınması barədə fikir və tövsiyələrini layiqincə yerinə yetirmişdir. Bu illərdə ekspedisiyalardan əldə edilmiş materiallar əsasında şöbədə irihəcmli fundamental "Azərbaycan xalq musiqisi atası" tərtib edilmiş, xalq musiqimizin janrlar üzrə yayılma arealı müəyyənləşdirilmişdir. Təəssüf ki, 15 ildir bu tədqiqat maliyyə problemləri səbəblərindən nəşr edilə bilmir.
Ə. İsazadə Azərbaycanda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmiş ilk musiqişünas-alimdir. Alim ilk dəfə olaraq, Azərbaycan xalq musiqisinin tarixi, arxeoloji, etnoqrafik mənbələrini, həmçinin orta əsrlərdəki poetik və tətbiqi sənət mənbələrini aşkarlamış, xalq musiqisinin bu mənbələr əsasında tədqiq edilməsinin elmi-metodoloji prinsiplərini mьəyyənləşdirmişdir. Məhz araşdırmaları sayəsində Azərbaycan xalq musiqisinin notlaşdırılması, öyrənilməsi tarixi və bu məsələləin nəzəri aspekti sistemli şəkildə ilk dəfə elmi-musiqişünaslıq həllini tapmışdır. Ə. İsazadənin musiqi mədəniyyəti qarşısında bir xidməti də bundan ibarətdir ki, o, dissertasiyada ilk dəfə Azərbaycan xalq musiqisinin ilk not nümunələrini əldə etmiş və XIX əsrin ikinci yarısında not yazısına salınmış xalq mahnı və rəqs nümunələrimizi tapmışdır. SSRİ və xarici ölkə arxivlərindən əldə edilmiş bu elmi tapıntılar və ümumən müdafiə edilmiş ilk doktorluq dissertasiyası sayəsində müasir musiqi elmimizin mənbə və informasiyaları xeyli zənginləşmişdir .
Ə. İsazadə 30 ildən çox MEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunda xalq musiqisinin tarixi və nəzəriyyəsi şöbəsinə rəhbərlik edib. Bu illər ərzində onun elmi rəhbərliyi və opponentliyi ilə onlarla elmi əsərlər yazılmış, müdafiə edilmiş, zəngin xalq musiqisi irsimizin müxtəlif problemləri, bəstəkar-folklor əlaqələri, milli musiqi təfəkkürünün nəzəri məsələləri öyrənilmiş, məqalə və monoqrafiyalar yazılmışdır.
Alimin rəhbərliyi ilə şöbə tərəfindən 20 il ərzində "Azərbaycan xalq musiqisi antologiyası" oncildliyi tərtib olunmuşdu. Bu, çoxcildli fundamental toplulara xalq musiqisinin bütün janrları daxil edilmişdir. Artıq I cild 2002-ci ildə işıq üzü görmüş və ziyalılar, alim-mütəxəssislər, musiqi ictimaiyyəti tərəfindən müsbət rəylərlə qarşılanmışdır. Ə. İsazadənin 1990-cı illərdə respublika və xarici ölkə jurnallarında dərc etdirdiyi məqalələr də ictimaiyyət tərəfindən maraqla qarşılanmışdır.
Əsərləri
- Kitablar
- Əhməd İsazadə. Azərbaycan musiqisinin salnaməsi (1920–1932) — Bülbülün yaradıcılığına həsr olunub.
- Əhməd İsazadə və Nəriman Məmmədov. Azərbaycan xalq mahnıları və oyun havaları. Bakı, 1975.
- Əhməd İsazadə və Nəriman Məmmədov. Azərbaycan xalq mahnıları və oyun havaları. Bakı, 1984.
- Azərbaycan xalq musiqisinin antologiyası, 10 cilddə.
- Məqalələr
- Ə. Isazadə, F. Əbdülqasımov. Musiqi sərvətimizin beşiyi. "Mədəni-maarif işi" jurnalı № 2 (39), 1977, səh. 27.
- Ə. İsazadə. Aleksandr Xodzkonun "Koroğlu" eposu haqqında" kitabında Azərbaycan xalq musiqisi nümunələri.
- Ə. İsazadə. Musiqi folklorumuzun təbliği naminə.
- Ə. İsazadə. Nizami Gəncəvinin musiqi dünyası.
- Ə. İsazadə. Şuşanın musiqi mədəniyyəti (ingilis dilində).
- Ə. İsazadə. Qarabağ – Azərbaycan musiqisinin əzəli vətəni" (ingilis dilində)
- Ə. İsazadə. Azərbaycan xalq musiqi nümunələrinin nota salınma tarixi. "Musiqi dünyası" jurnalı.
- Ə. İsazadə. XIX əsrdə Azərbaycan musiqi folkloru rus ziyalılarının əsərlərində. "Musiqi dünyası" jurnalı.
- Ə. İsazadə və Babək Qurbanov. Əfrasiyab Bədəlbəylinin izahlı monoqrafik musiqi lüğəti. "Musiqi dünyası" jurnalı.
İstinadlar
- "Azərbaycan bəstəkarları və musiqişünasları ittifaqı - İsazadə Əhməd İsa oğlu". 2020-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-09.
- Doktor dərəcəsi almış ilk musiqişünas alim: Folklor musiqimizin izində: [professor Əhməd İsazadə haqqında] //Azadlıq.- 2013.- 14 iyul.- S.14.
- "Ariz Abduləliyev. Milli musiqi irsimizin görkəmli tədqiqatçısı. "Musiqi dünyası" jurnalı". 2020-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-06-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ehmed Isazade emekdar elm xadimi senetsunasliq elmleri doktoru professor Azerbaycanda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmis ilk musiqisunas alimdir Ehmed IsazadeAga Ehmed Isa oglu IsazadeDogum tarixi 18 yanvar 1928 96 yas Milliyyeti azerbaycanliFealiyyeti MusiqisunasHeyati ve yaradiciligi1963 cu ilde namizedlik dissertasiyasi mudafie edenden sonra E Isazade xalq musiqi janrlarinin toplanilmasi notlasdirilmasi ve tedqiqi meselelerine ciddi elmi maraq gosterir Azerbaycanin bolgelerini gezib xalq musiqisi numunelerini folklor mahni ve reqslerini lente almaq nota yazmaq sistemlesdirmek elmi nezeri tehlil etmek kimi meseleler demek olar ki musiqisunasligin diqqetinden kenarda qalmisdi Bcyk senetkar Blbln rehberliyi ile bu sahede uzun iller ugurlu fealiyyet gosteren Elmi Tedqiqat Musiqi Kabineti ETMK 1940 ci illerin evvelerinde fealiyyetini dayandirandan sonra xalq musiqisinin toplanilmasi ve notlasdirilmasi isinde durgunluq bosluq yarandi 1960 ci illerde E Isazadenin bu sahede meqsedyonlu ise baslamasi ve musiqisunaslari bestekarlari da bu ise celb ede bilmesi tedricen hemin boslugu aradan qaldirdi O 1960 ci illerin ikinci yarisindan etibaren Azerbaycanin demek olar ki butun bolgelerine Qarabag Susa Agdam Fuzuli Agcabedi Kelbecer Lenkeran Astara Masalli Sabiribad Salyan Quba Deveci Xacmaz Kurdemir Goycay Seki Qax Semkir Naxcivan Serur ve basqa folklor ekspedisiyalarina gederek yuzlerle folklor numuneleri toplamis nota yazmis bolgelerdeki xalq musiqi ifazilari haqqinda deyerli informasiyalar elde etmis yeni xalq zalgi aletleri numuneleri tapmisdir 1960 1980 ci illerde meqsedyonlu sekilde aparilan folklor ekspedisiyalarinin neticesinde E Isazade metbuatda elmi melumat xarakterli meqalelerle cixis etmis orijinal materiallarla oxuculari tanis etmis istedadli ve pesekar xalq musiqizileri haqqinda elmi publisist meqaleleri ile onlari ictimaiyyete tanitmisdir Toplanmis qiymetli materiallar esasinda E Isazade umumittifaq SSRI seviyyeli elmi tedbirlerde meruzeler etmis elmi nesrlerde maraqli meqaleler derc etdirmisdir Alminin bu fealiyyeti sayesinde institutda folklor arxivi yaranmis hemin ekspedisiyalardan elde edilmis xalq musiqisi numuneleri esasinda E Isazade bestekar Neriman Memmedovla birlikde iki hisseden ibaret Azerbaycan xalq mahni ve oyun havalari adli folklor toplusu tertib etmis ve bu toplular nesr olunmusdur 1975 1984 Mehz institutdaki bele bir fealiyyet neticesinde burada musteqil sobe xalq musiqisinin tarixi ve nezeriyyesi sobesi yaradilmis ve E Isazade sobeye mudir secilmisdir Basqa sozle E Isazade vaxtile dahi Uzeyir beyin Bulbulun xalq musiqisi numunelerinin toplanilmasi ve yaziya alinmasi barede fikir ve tovsiyelerini layiqince yerine yetirmisdir Bu illerde ekspedisiyalardan elde edilmis materiallar esasinda sobede irihecmli fundamental Azerbaycan xalq musiqisi atasi tertib edilmis xalq musiqimizin janrlar uzre yayilma areali mueyyenlesdirilmisdir Teessuf ki 15 ildir bu tedqiqat maliyye problemleri sebeblerinden nesr edile bilmir E Isazade Azerbaycanda doktorluq dissertasiyasini mudafie etmis ilk musiqisunas alimdir Alim ilk defe olaraq Azerbaycan xalq musiqisinin tarixi arxeoloji etnoqrafik menbelerini hemcinin orta esrlerdeki poetik ve tetbiqi senet menbelerini askarlamis xalq musiqisinin bu menbeler esasinda tedqiq edilmesinin elmi metodoloji prinsiplerini meyyenlesdirmisdir Mehz arasdirmalari sayesinde Azerbaycan xalq musiqisinin notlasdirilmasi oyrenilmesi tarixi ve bu meselelein nezeri aspekti sistemli sekilde ilk defe elmi musiqisunasliq hellini tapmisdir E Isazadenin musiqi medeniyyeti qarsisinda bir xidmeti de bundan ibaretdir ki o dissertasiyada ilk defe Azerbaycan xalq musiqisinin ilk not numunelerini elde etmis ve XIX esrin ikinci yarisinda not yazisina salinmis xalq mahni ve reqs numunelerimizi tapmisdir SSRI ve xarici olke arxivlerinden elde edilmis bu elmi tapintilar ve umumen mudafie edilmis ilk doktorluq dissertasiyasi sayesinde muasir musiqi elmimizin menbe ve informasiyalari xeyli zenginlesmisdir E Isazade 30 ilden cox MEA Memarliq ve Incesenet Institutunda xalq musiqisinin tarixi ve nezeriyyesi sobesine rehberlik edib Bu iller erzinde onun elmi rehberliyi ve opponentliyi ile onlarla elmi eserler yazilmis mudafie edilmis zengin xalq musiqisi irsimizin muxtelif problemleri bestekar folklor elaqeleri milli musiqi tefekkurunun nezeri meseleleri oyrenilmis meqale ve monoqrafiyalar yazilmisdir Alimin rehberliyi ile sobe terefinden 20 il erzinde Azerbaycan xalq musiqisi antologiyasi oncildliyi tertib olunmusdu Bu coxcildli fundamental toplulara xalq musiqisinin butun janrlari daxil edilmisdir Artiq I cild 2002 ci ilde isiq uzu gormus ve ziyalilar alim mutexessisler musiqi ictimaiyyeti terefinden musbet reylerle qarsilanmisdir E Isazadenin 1990 ci illerde respublika ve xarici olke jurnallarinda derc etdirdiyi meqaleler de ictimaiyyet terefinden maraqla qarsilanmisdir EserleriKitablarEhmed Isazade Azerbaycan musiqisinin salnamesi 1920 1932 Bulbulun yaradiciligina hesr olunub Ehmed Isazade ve Neriman Memmedov Azerbaycan xalq mahnilari ve oyun havalari Baki 1975 Ehmed Isazade ve Neriman Memmedov Azerbaycan xalq mahnilari ve oyun havalari Baki 1984 Azerbaycan xalq musiqisinin antologiyasi 10 cildde MeqalelerE Isazade F Ebdulqasimov Musiqi servetimizin besiyi Medeni maarif isi jurnali 2 39 1977 seh 27 E Isazade Aleksandr Xodzkonun Koroglu eposu haqqinda kitabinda Azerbaycan xalq musiqisi numuneleri E Isazade Musiqi folklorumuzun tebligi namine E Isazade Nizami Gencevinin musiqi dunyasi E Isazade Susanin musiqi medeniyyeti ingilis dilinde E Isazade Qarabag Azerbaycan musiqisinin ezeli veteni ingilis dilinde E Isazade Azerbaycan xalq musiqi numunelerinin nota salinma tarixi Musiqi dunyasi jurnali E Isazade XIX esrde Azerbaycan musiqi folkloru rus ziyalilarinin eserlerinde Musiqi dunyasi jurnali E Isazade ve Babek Qurbanov Efrasiyab Bedelbeylinin izahli monoqrafik musiqi lugeti Musiqi dunyasi jurnali Istinadlar Azerbaycan bestekarlari ve musiqisunaslari ittifaqi Isazade Ehmed Isa oglu 2020 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 09 Doktor derecesi almis ilk musiqisunas alim Folklor musiqimizin izinde professor Ehmed Isazade haqqinda Azadliq 2013 14 iyul S 14 Ariz Abduleliyev Milli musiqi irsimizin gorkemli tedqiqatcisi Musiqi dunyasi jurnali 2020 01 15 tarixinde Istifade tarixi 2013 06 09