Açıq dövlət anlayışı şəffaflıq hesabatlılıq və vətəndaş iştirakını təşviq edən idarəetmə modelini ifadə edir Açıq dövlət

Açıq dövlət — anlayışı şəffaflıq, hesabatlılıq və vətəndaş iştirakını təşviq edən idarəetmə modelini ifadə edir. Açıq dövlət, vətəndaşların effektiv ictimai nəzarəti təmin etmək üçün dövlət sənədləri və prosedurlarına daxil olmaq hüququna malik olduğunu təsdiq edən rəhbər doktrinadır. Ən geniş şərhində o, dövlət maraqlarına və geniş dövlət sirrini qanuniləşdirməyə meylli olan digər mülahizələrə qarşı çıxır. Bu konsepsiya əsasən dövlət və hökumət qurumlarının açıq məlumatlar paylaşması, ictimaiyyətə hesabat verməsi və qərar qəbuletmə proseslərində vətəndaşların iştirakını təmin etməyə yönəlib. Açıq dövlət həm də korrupsiya ilə mübarizə, hökumət fəaliyyətlərinin ictimai nəzarəti və vətəndaşlara daha keyfiyyətli xidmətlərin göstərilməsi üçün bir vasitədir.

Bu konsepsiya həmçinin Açıq Dövlət Tərəfdaşlığı (ing. Open Government Partnership, OGP) təşəbbüsü çərçivəsində beynəlxalq səviyyədə təşviq edilir.

Əsas prinsipləri

Şəffaflıq — dövlətin fəaliyyəti haqqında məlumatların ictimaiyyət üçün açıq olması.
Hesabatlılıq — hökumət və digər dövlət qurumlarının öz fəaliyyətlərinə görə məsuliyyət daşıması.
Vətəndaş iştirakçılığı — vətəndaşların dövlət idarəçiliyində və qərarların qəbul edilməsində iştirakını təmin etmək.
Texnologiyanın istifadəsi — elektron hökumət və rəqəmsal platformalar vasitəsilə açıq məlumatların təqdim olunması və proseslərin asanlaşdırılması.

Faydaları

Korrupsiyanın azalması;
İctimai etimadın artması;
Daha effektiv dövlət idarəetməsi;
Vətəndaşların dövlət işlərinə daha aktiv inteqrasiyası.

İstinadlar

Michener, Greg; Bersch, Katherine. "Identifying transparency". Information Polity. 18 (3). 2013: 233–242. doi:10.3233/IP-130299. 2024-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-06.
Lathrop, Daniel; Ruma, Laurel, redaktorlar Open Government: Transparency, Collaboration and Participation in Practice. O'Reilly Media. February 2010. ISBN . 24435672M.
Araya, Daniel. Smart Cities as Democratic Ecologies (ingilis). Springer. 2015-11-17. ISBN .
Doss, Eric. "Sustainable Development Goal 16". United Nations and the Rule of Law (ingilis). 2023-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-25.
"Lynne Rienner Publishers | the Self Restraining State Power and Accountability in New Democracies". 2024-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-06.
Carlos, Nunes Silva. New Approaches, Methods, and Tools in Urban E-Planning. Hershey, PA: IGI Global. 2017. 169. ISBN .
"Ladder of Citizen Participation". November 2019. 2024-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-06.
Yu, Harlan; Robinson, David G. "The New Ambiguity of 'Open Government'". UCLA L. Rev. 59. February 28, 2012. SSRN 2012489.
von Dornum, Deirdre Dionysia. "The Straight and the Crooked: Legal Accountability in Ancient Greece". Columbia Law Review. 97 (5). June 1997: 1483–1518. doi:10.2307/1123441. JSTOR 1123441.
Jurgen Habermas, The Structural Transformation of the Public Sphere (1962, trans., Cambridge Massachusetts, 1989)
Lamble, Stephen. Freedom of Information, a Finnish clergyman's gift to democracy. 97. Freedom of Information Review. February 2002. 2–8. 2010-10-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.

Ədəbiyyat

Manatt, April. Hear Us Now? A California Survey of Digital Technology's Role in Civic Engagement and Local Government. New America Foundation. 2011. 2012-07-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-06-06.
Freeland, C. "Remaking Government in a Wiki Age". New York Times. August 18, 2011.
Wirtz, Bernd W.; Birkmeyer, Steven. "Open Government: Origin, Development, and Conceptual Perspectives". International Journal of Public Administration. 38 (5). 16 April 2015: 381–396. doi:10.1080/01900692.2014.942735.
Noveck, Beth Simone, Wiki government: how technology can make government better, democracy stronger, and citizens more powerful, Washington, D.C.: Brookings Institution Press, 2009, ISBN , 23153089M
Nath, Jay. "Reimagining government in the digital age". National Civic Review. 100 (3). 2011: 19–23. doi:10.1002/ncr.20070.
McClean, Tom. "Not with a Bang but a Whimper: The Politics of Accountability and Open Data in the UK". American Political Science Association 2011 Annual Meeting Paper. 2011. SSRN 1899790.

[Identifying_transparency-1] Michener, Greg; Bersch, Katherine. "Identifying transparency". Information Polity. 18 (3). 2013: 233–242. doi:10.3233/IP-130299. 2024-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-06.

[ruma-2] Lathrop, Daniel; Ruma, Laurel, redaktorlar Open Government: Transparency, Collaboration and Participation in Practice. O'Reilly Media. February 2010. ISBN . 24435672M.

[3] Araya, Daniel. Smart Cities as Democratic Ecologies (ingilis). Springer. 2015-11-17. ISBN .

[4] Doss, Eric. "Sustainable Development Goal 16". United Nations and the Rule of Law (ingilis). 2023-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-25.

[5] "Lynne Rienner Publishers | the Self Restraining State Power and Accountability in New Democracies". 2024-04-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-06.

[6] Carlos, Nunes Silva. New Approaches, Methods, and Tools in Urban E-Planning. Hershey, PA: IGI Global. 2017. 169. ISBN .

[7] "Ladder of Citizen Participation". November 2019. 2024-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-06.

[:0-8] Yu, Harlan; Robinson, David G. "The New Ambiguity of 'Open Government'". UCLA L. Rev. 59. February 28, 2012. SSRN 2012489.

[9] von Dornum, Deirdre Dionysia. "The Straight and the Crooked: Legal Accountability in Ancient Greece". Columbia Law Review. 97 (5). June 1997: 1483–1518. doi:10.2307/1123441. JSTOR 1123441.

[10] Jurgen Habermas, The Structural Transformation of the Public Sphere (1962, trans., Cambridge Massachusetts, 1989)

[11] Lamble, Stephen. Freedom of Information, a Finnish clergyman's gift to democracy. 97. Freedom of Information Review. February 2002. 2–8. 2010-10-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.