Azərbaycan İstiqlal Muzeyi — Azərbaycan xalqının milli-azadlıq hərəkatını əks etdirən eksponatların saxlandığı muzeydir. Muzey Mərkəzində yerləşir. Azərbaycan İstiqlal Muzeyi 1991-ci il yanvarın 9-da yaradılıb. O vaxt muzeyin cəmi 7000 eksponatı olub. Hazırda bu göstərici 22 000 eksponatdan artıqdır. Muzeyin ekspozisiyası 6 zalda nümayiş etdirilir: Azərbaycan İstiqlal Muzeyində rəsm və heykəltaraşlıq əsərləri, xəritələr, şəkillər, kitablar, pul əskinasları və başqa eksponatlar nümayiş etdirilir. Muzeyin ekspozisiyasında müxtəlif tarixi hadisılırı aid maraqlı tematik sərgilər və tədbirlər keçirilir.
Azərbaycan İstiqlal Muzeyi | |
---|---|
Əsası qoyulub | 9 yanvar 1991 |
Mövzu | Azərbaycan tarixi |
Ölkə | |
Yerləşir | Neftçilər prospekti, 123a, Azərbaycan, Bakı |
Kolleksiyası | 20 min. |
Muzeyə yetişmək | M 1 Sahil metrostansiyası |
Telefon | (+994 12) 493-30-17, 498-83-51 |
İş rejimi | 09.00 – 18.00 Çərşənbə axşamı – bazar günləri |
istiqlalmuzeyi.gov.az | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Əslində bu muzeyin tarixi daha uzaq dövrə – 1919-cu ilə gedib çıxır. Çünki Azərbaycanın ilk dövlət muzeyi də məhz İstiqlal Muzeyi olub. 1919-cu il dekabrın 7-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti parlamentinin quruluşunun birinci ildönümü münasibətilə elə parlamentin binasında təşkil olunan İstiqlal Muzeyi cəmisi bir neçə ay fəaliyyət göstərmişdi. 1920-ci ilin 28 aprelində Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra muzey fəaliyyətini dayandırdı. Muzey öz fəaliyyətini 71 il sonra müstəqilliyimizlə birlikdə bərpa etdi. Beləliklə, 1991-ci il yanvarın 9-da İstiqlal Muzeyi yaradıldı. 1919-cu ildə yaradılan muzeydən heç bir eksponat qalmasa da, yenidən fəaliyyətə başlayan muzey "İstiqlal" adını alaraq, birinci muzeyin mənəvi varisi oldu.
Məqsədi
Muzeyin yaradılmasında məqsəd ən qədim zamanlardan müasir dövrümüzə qədər Azərbaycan xalqının mədəni-tarixi həyatındakı mühüm hadisələri və xalqımızın azadlığı uğrunda çarpışan fədailərin mübarizə yolunu əks etdirməkdir. Muzey 6 zaldan ibarətdir.
- 1-ci zalda Azərbaycanın dövlət rəmzləri – ölkəmizin üçrəngli bayrağı, Dövlət Gerbi, Dövlət himni və Dövlət Konstitusiyasını əks etdirən sənədlər nümayiş olunur. Bu zalda XVIII əsrin ikinci yarısında Azərbaycanın xanlıqlara bölünməsinə, Vətənimizin işğalı uğrunda Rusiya ilə İran arasında gedən müharibələrə (1804–1828), Gülüstan (1813) və Türkmənçay (1828) müqavilələrinin bağlanmasına dair materiallar da yer alıb.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçı siyasəti nəticəsində ölkəmizin ərazisinin 20% zəbt olunub. İşğal olunmuş ərazilərdə digər mədəniyyət müəssisələri ilə yanaşı, 22 muzey də qalıb, zəngin eksponatları qarət olunub. Bu muzeylərdən yalnız Cəbrayıl və Füzuli rayonlarındakı tarix-diyarşünaslıq muzeylərinin xilas olunmuş eksponatları bizim muzeydə nümayiş olunur.
- 2-ci zal XIX əsrin ikinci yarısından XX əsrin əvvəlinədək olan dövrü əhatə edir. Bu dövr Azərbaycan üçün tarixi baxımdan qısa, lakin mahiyyətinə görə çox zəngin dövr olub. Bu, mədəniyyət və elmin, neft sənayesinin inkişafı, H. Z. Tağıyev, M. Nağıyev, M. Muxtarov kimi neft milyonçuları tərəfindən yeni binaların, məktəblərin, teatrların, xəstəxanaların tikildiyi dövr idi. Həmin tarixi dövrü əks etdirən materiallar bu zalda nümayiş olunur. Burada həmçinin A. A. Bakıxanovun, M. C. Topçubaşovun, milli mətbuatımızın əsasını qoyan H. B. Zərdabinin və digər ədib və ziyalıların fəaliyyətini əks etdirən materiallar toplanıb. Zalın digər bölməsində 1918-ci il 31 mart soyqırımına həsr olunmuş fotofaktlar, arxiv materialları, sənədlər nümayiş etdirilir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin fəaliyyətinə bu zalda geniş yer ayrılıb. Zalın eksponatlarında Cümhuriyyətin yaradıcılarından olan Məhəmməd Əmin Rəsulzadə, F. X. Xoyski, Ə. B. Topçubaşov və digər görkəmli şəxsiyyətlərin tarixi anlarını əks etdirən fotolar, o zamanın pul vahidləri, poçt markaları, həmin dövrün müxtəlif hadisələrini əks etdirən materiallar yer alıb.
Tarixdən bəllidir ki, 1828-ci ildə Türkmənçay müqaviləsinin bağlanması ilə Azərbaycan 2 hissəyə bölündü: şimali Azərbaycan çar Rusiyasına, cənubi Azərbaycan isə İrana birləşdirildi. Vətənimizin cənubunda yaşayan azərbaycanlılar XX əsrin əvvəlində öz müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə qalxdılar.
- Muzeyin 3-cü zalı bu mövzuya həsr olunub. Burada Cənubi Azərbaycanda baş vermiş milli-azadlıq hərəkatlarından – 1905–1911-ci illər Məşrutə hərəkatı, 1917–1920-ci illər Şeyx Məhəmməd Xiyabani hərəkatı, 1941–1945-ci illərdəki "21 Azər" hərəkatından (Seyid Cəfər Pişəvərinin başçılığı ilə) danışılır. Buradakı materialların bir çoxu "21 Azər" hərəkatının iştirakçısı olmuş tarixçi Lütfəli Ərdəbilinin köməyi ilə toplanıb. Zalda həmçinin Cənubi Azərbaycanda görkəmli şəxsiyyətlərin, şair və yazıçıların, elm xadimlərinin portretləri nümayiş etdirilir.
- 4-cü ekspozisiya zalı iki hissədən ibarətdir. Birinci hissəsi ötən əsrin 20–30-cu illərində Azərbaycanda repressiyaya məruz qalan görkəmli şəxsiyyətlər haqqında məlumat verir. Zalın digər bölməsi isə II Dünya müharibəsində (1939–1945) ölkəmizin qəhrəman oğul və qızlarının ön və arxa cəbhədə göstərdiyi şücaəti əks etdirir. Burada nümayiş olunan silah, partladılmış mərmi, çap maşını, Morze teleqraf aparatı, səhra telefonu xüsusi maraq doğurur.
- 5-ci zal Qarabağ hadisələrinə həsr olunub. 1988-ci ildən başlayaraq Ermənistanın ölkəmizə qarşı işğalçılıq müharibəsi nəticəsində Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və onun ətrafındakı Laçın, Kəlbəcər, Ağdam, Cəbrayıl, Füzuli, Qubadlı, Zəngilan rayonları zəbt olunub. Bu dövrdə Ermənistan ərazisindəki tarixi yurdlarımızdan, habelə Dağlıq Qarabağ və ətraf bölgələrdən 1 milyona yaxın azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkün düşüb. Bu mövzuya muzeydə böyük yer ayrılıb. Burada 20 Yanvar hadisələrini, Xocalı faciəsinin dəhşətlərini əks etdirən fotolar, müxtəlif sənədli materiallar da nümayiş etdirilir. Zalda həmçinin Qarabağ müharibəsində Vətən uğrunda canlarından keçib, şəhidlik zirvəsinə ucalan milli qəhrəmanlarımızın şəkilləri, onların bəziləri haqqında məlumat, şəxsi əşyaları, hərbi geyim formaları nümayiş etdirilir.
- 1993-cü il iyunun 15-də Heydər Əliyev Bakıya dəvət olunur və həmin gün tariximizə Milli Qurtuluş Günü kimi daxil olub. Bu tarixdən başlayaraq ölkəmizin keçdiyi inkişaf yolu haqqında məlumatı muzeyin ziyarətçilərinə 6-cı zalda geniş məlumat verilir. Burada müstəqil Azərbaycanın dövlət və ordu quruculuğunu, xarici siyasətini, iqtisadiyyatını, Azərbaycanın tarixi üçün çox əhəmiyyətli olan "Əsrin müqaviləsi"nin (1994) bağlanması, ölkəmizin mədəniyyətini, beynəlxalq təşkilatlarda iştirakını əks etdirən fotoxronika nümayiş olunmaqla yanaşı, sabiq prezident Heydər Əliyevin siyasi kursunun layiqli davamçısı olan prezident İlham Əliyevin fəaliyyətini əks etdirən materiallar diqqəti cəlb edir. Ekspozisiyada Xalq rəssamı Altay Hacıyevin "Cavad xan", rəssam-heykəltaraş Sabir Çopurovun neftdən istifadə edərək əl ilə çəkdiyi "Qarabağ", Əzim Əzimzadənin II Dünya müharibəsinə həsr olunmuş rəsm əsərləri, keramist-rəssam Məzahir Əfşarın "Dədə Qorqud" maketi və digər eksponatlar nümayiş olunur.
İstinadlar
- . 2011-11-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-20.
- GeoNames (ing.). 2005.
- Lider TV. "Tarixin yaddaşı İstiqlal Muzeyi" (az.). Youtube.com. 29.05.2018. 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-30.
- Azərbaycan İstiqlal Muzeyi [ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Azərbaycan İstiqlal Muzeyi (foto) 2011-11-25 at the Wayback Machine
- İstiqlal muzeyi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Istiqlal Muzeyi Azerbaycan xalqinin milli azadliq herekatini eks etdiren eksponatlarin saxlandigi muzeydir Muzey Merkezinde yerlesir Azerbaycan Istiqlal Muzeyi 1991 ci il yanvarin 9 da yaradilib O vaxt muzeyin cemi 7000 eksponati olub Hazirda bu gosterici 22 000 eksponatdan artiqdir Muzeyin ekspozisiyasi 6 zalda numayis etdirilir Azerbaycan Istiqlal Muzeyinde resm ve heykeltarasliq eserleri xeriteler sekiller kitablar pul eskinaslari ve basqa eksponatlar numayis etdirilir Muzeyin ekspozisiyasinda muxtelif tarixi hadisiliri aid maraqli tematik sergiler ve tedbirler kecirilir Azerbaycan Istiqlal MuzeyiEsasi qoyulub 9 yanvar 1991Movzu Azerbaycan tarixiOlke AzerbaycanYerlesir Neftciler prospekti 123a Azerbaycan BakiKolleksiyasi 20 min Muzeye yetismek M 1 Sahil metrostansiyasiTelefon 994 12 493 30 17 498 83 51Is rejimi 09 00 18 00 Cersenbe axsami bazar gunleri40 22 05 sm e 49 49 59 s u istiqlalmuzeyi gov az Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiEslinde bu muzeyin tarixi daha uzaq dovre 1919 cu ile gedib cixir Cunki Azerbaycanin ilk dovlet muzeyi de mehz Istiqlal Muzeyi olub 1919 cu il dekabrin 7 de Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti parlamentinin qurulusunun birinci ildonumu munasibetile ele parlamentin binasinda teskil olunan Istiqlal Muzeyi cemisi bir nece ay fealiyyet gostermisdi 1920 ci ilin 28 aprelinde Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra muzey fealiyyetini dayandirdi Muzey oz fealiyyetini 71 il sonra musteqilliyimizle birlikde berpa etdi Belelikle 1991 ci il yanvarin 9 da Istiqlal Muzeyi yaradildi 1919 cu ilde yaradilan muzeyden hec bir eksponat qalmasa da yeniden fealiyyete baslayan muzey Istiqlal adini alaraq birinci muzeyin menevi varisi oldu MeqsediAzerbaycan Istiqlal Muzeyinin eksponati Metbee cap masini Muzeyin yaradilmasinda meqsed en qedim zamanlardan muasir dovrumuze qeder Azerbaycan xalqinin medeni tarixi heyatindaki muhum hadiseleri ve xalqimizin azadligi ugrunda carpisan fedailerin mubarize yolunu eks etdirmekdir Muzey 6 zaldan ibaretdir 1 ci zalda Azerbaycanin dovlet remzleri olkemizin ucrengli bayragi Dovlet Gerbi Dovlet himni ve Dovlet Konstitusiyasini eks etdiren senedler numayis olunur Bu zalda XVIII esrin ikinci yarisinda Azerbaycanin xanliqlara bolunmesine Vetenimizin isgali ugrunda Rusiya ile Iran arasinda geden muharibelere 1804 1828 Gulustan 1813 ve Turkmencay 1828 muqavilelerinin baglanmasina dair materiallar da yer alib Ermenistanin Azerbaycana qarsi isgalci siyaseti neticesinde olkemizin erazisinin 20 zebt olunub Isgal olunmus erazilerde diger medeniyyet muessiseleri ile yanasi 22 muzey de qalib zengin eksponatlari qaret olunub Bu muzeylerden yalniz Cebrayil ve Fuzuli rayonlarindaki tarix diyarsunasliq muzeylerinin xilas olunmus eksponatlari bizim muzeyde numayis olunur 2 ci zal XIX esrin ikinci yarisindan XX esrin evvelinedek olan dovru ehate edir Bu dovr Azerbaycan ucun tarixi baximdan qisa lakin mahiyyetine gore cox zengin dovr olub Bu medeniyyet ve elmin neft senayesinin inkisafi H Z Tagiyev M Nagiyev M Muxtarov kimi neft milyonculari terefinden yeni binalarin mekteblerin teatrlarin xestexanalarin tikildiyi dovr idi Hemin tarixi dovru eks etdiren materiallar bu zalda numayis olunur Burada hemcinin A A Bakixanovun M C Topcubasovun milli metbuatimizin esasini qoyan H B Zerdabinin ve diger edib ve ziyalilarin fealiyyetini eks etdiren materiallar toplanib Zalin diger bolmesinde 1918 ci il 31 mart soyqirimina hesr olunmus fotofaktlar arxiv materiallari senedler numayis etdirilir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin fealiyyetine bu zalda genis yer ayrilib Zalin eksponatlarinda Cumhuriyyetin yaradicilarindan olan Mehemmed Emin Resulzade F X Xoyski E B Topcubasov ve diger gorkemli sexsiyyetlerin tarixi anlarini eks etdiren fotolar o zamanin pul vahidleri poct markalari hemin dovrun muxtelif hadiselerini eks etdiren materiallar yer alib Tarixden bellidir ki 1828 ci ilde Turkmencay muqavilesinin baglanmasi ile Azerbaycan 2 hisseye bolundu simali Azerbaycan car Rusiyasina cenubi Azerbaycan ise Irana birlesdirildi Vetenimizin cenubunda yasayan azerbaycanlilar XX esrin evvelinde oz musteqilliyi ugrunda mubarizeye qalxdilar Muzeyin 3 cu zali bu movzuya hesr olunub Burada Cenubi Azerbaycanda bas vermis milli azadliq herekatlarindan 1905 1911 ci iller Mesrute herekati 1917 1920 ci iller Seyx Mehemmed Xiyabani herekati 1941 1945 ci illerdeki 21 Azer herekatindan Seyid Cefer Piseverinin basciligi ile danisilir Buradaki materiallarin bir coxu 21 Azer herekatinin istirakcisi olmus tarixci Lutfeli Erdebilinin komeyi ile toplanib Zalda hemcinin Cenubi Azerbaycanda gorkemli sexsiyyetlerin sair ve yazicilarin elm xadimlerinin portretleri numayis etdirilir 4 cu ekspozisiya zali iki hisseden ibaretdir Birinci hissesi oten esrin 20 30 cu illerinde Azerbaycanda repressiyaya meruz qalan gorkemli sexsiyyetler haqqinda melumat verir Zalin diger bolmesi ise II Dunya muharibesinde 1939 1945 olkemizin qehreman ogul ve qizlarinin on ve arxa cebhede gosterdiyi sucaeti eks etdirir Burada numayis olunan silah partladilmis mermi cap masini Morze teleqraf aparati sehra telefonu xususi maraq dogurur 5 ci zal Qarabag hadiselerine hesr olunub 1988 ci ilden baslayaraq Ermenistanin olkemize qarsi isgalciliq muharibesi neticesinde Azerbaycanin Dagliq Qarabag bolgesi ve onun etrafindaki Lacin Kelbecer Agdam Cebrayil Fuzuli Qubadli Zengilan rayonlari zebt olunub Bu dovrde Ermenistan erazisindeki tarixi yurdlarimizdan habele Dagliq Qarabag ve etraf bolgelerden 1 milyona yaxin azerbaycanli qacqin ve mecburi kockun dusub Bu movzuya muzeyde boyuk yer ayrilib Burada 20 Yanvar hadiselerini Xocali faciesinin dehsetlerini eks etdiren fotolar muxtelif senedli materiallar da numayis etdirilir Zalda hemcinin Qarabag muharibesinde Veten ugrunda canlarindan kecib sehidlik zirvesine ucalan milli qehremanlarimizin sekilleri onlarin bezileri haqqinda melumat sexsi esyalari herbi geyim formalari numayis etdirilir 1993 cu il iyunun 15 de Heyder Eliyev Bakiya devet olunur ve hemin gun tariximize Milli Qurtulus Gunu kimi daxil olub Bu tarixden baslayaraq olkemizin kecdiyi inkisaf yolu haqqinda melumati muzeyin ziyaretcilerine 6 ci zalda genis melumat verilir Burada musteqil Azerbaycanin dovlet ve ordu quruculugunu xarici siyasetini iqtisadiyyatini Azerbaycanin tarixi ucun cox ehemiyyetli olan Esrin muqavilesi nin 1994 baglanmasi olkemizin medeniyyetini beynelxalq teskilatlarda istirakini eks etdiren fotoxronika numayis olunmaqla yanasi sabiq prezident Heyder Eliyevin siyasi kursunun layiqli davamcisi olan prezident Ilham Eliyevin fealiyyetini eks etdiren materiallar diqqeti celb edir Ekspozisiyada Xalq ressami Altay Haciyevin Cavad xan ressam heykeltaras Sabir Copurovun neftden istifade ederek el ile cekdiyi Qarabag Ezim Ezimzadenin II Dunya muharibesine hesr olunmus resm eserleri keramist ressam Mezahir Efsarin Dede Qorqud maketi ve diger eksponatlar numayis olunur Istinadlar 2011 11 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 03 20 GeoNames ing 2005 Lider TV Tarixin yaddasi Istiqlal Muzeyi az Youtube com 29 05 2018 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 30 Azerbaycan Istiqlal Muzeyi olu kecid Xarici kecidlerAzerbaycan Istiqlal Muzeyi foto 2011 11 25 at the Wayback Machine Istiqlal muzeyi