Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sərhədləri —
Bu məqaləni lazımdır. |
Şimal
Azərbaycanın şimal sərhədləri Solak çayının Qara dənizə töküldüyü nöqtədən (Gürcüstan sərhəddindən) başlanır. Sərhəd xətti çay boyunca Acar dağların qədər uzanır.
Bu dağların zirvəsi ilə irəliləyən sərhəd xətti Kino (8522 fut yüksəkliyində), Taşnaur (8735 fut), Qotimeriya (8769 fut) zirvələrinə, Zekar keçidinə, Naqueva dağlarına və Sağalotlobaçi zirvəsinə çatır.
Buradan sərhəd xətti cənub-şərqə yönəlir, Kürün qolu olan Keyda-su boyunca gedir. Çayı keçdikdən sonra o, Tusselbaya tərəf, Çitis-Kibey (8554 fut) zirvəsinə doğru irəliləyir, Kür çayının qollara ayrıldığı istiqamətdə uzanır, sonra Axaşen kəndinin yanında Kürün axını istiqamətində cənuba dönür, daha sonra Kür boyunca üzüaşağı, Kurtanakev kəndinə qədər düz cənuba gedir.
Sonra sərhəd xətti keçmiş Rusiya imperiyasının inzibati bölgüləri əsasında mövcud olan sinirlər boyunca şərqə dönür (Axalkələk vilayəti, Qars ərazisi, Aleksandropol (Gümrü) vilayəti, İrəvan quberniyası.) və Çəri dağın (9152 fut), Üç təpənin (9783 fut), Örtülü dağın (8030 fut), Öküz dağın (8018 fut), Akçalanın (10500 fut) zirvələrindəni keçir.
Bu nöqtədən sərhəd xətti Axalkələk və Borçalı vilayətləri arasındakı keçmiş inzibati sərhəd boyunca cənuba gedir, sonra Yemlikli (10017 fut), Ağrıkar (9765 fut) dağ zirvələrindən, Pavakaran dağ silsiləsindən keçir və Dəlidağın (8624 fut) zirvəsinə qədər gəlib çatır.
Bu nöqtədən sərhəd xətti şərqə istiqamət götürür, İnardağın (6636 fut), Bulaq dağın (6317 fut) zirvələrindən keçir və Aleksanderhiff kəndinə qədər uzanır.
Bu kəndin arxasından sərhəd xətti Xramçayın boyunca şimal-şərq istiqamətində Arixli kəndinə və Böyük Tkiatam təpəsinə tərəf yönəlir, Aleksandropol-Tiflis dəmir yolu xəttinə paralel olaraq üç verst qərb istiqamətinə irəliləyir, Naftuluq dəmir yolu stansiyasının 6 kilometrliyində Yelizavetpol-Tiflis dəmir yol xəttini bir qədər keçir.
Buradan sərhəd xətti yenidən şərqə tərəf dönür, Qara dərə, Sarıyer, Karvan təpə, Naomeri (3185 fut) dağ zirvələrindən, Muğanlı və Tullar kəndlərindən, Ləmbəli (2537 fut) zirvəsindən, Katari aşırımından, Milatis, nəhayət, Bilenta (3052 fut) və Nikoratcixa (3290) zirvələrindən keçir. Sonra yenidən şimal səmtinə dönərək Qara Ağac kəndini keçdikdən sonra Taran-Qobu çaylarının qovuşduğu yerə çatır. Sərhəd xətti eyni istiqamətdə Taran-Qobu, Abcit, Məzəmçay çaylarmm yatağı boyunca Tinov-Rosso (11104 fut) dağ zirvəsi istiqamətində irəliləyir.
Sonra sərhəd xətti yenidən Şərqə dönür (Şimali Qafqaz Respublikasının sərhəddi) və Qafqaz sıra dağları boyunca Quton (12500 fut) zirvəsinə qədər uzanır. Daha sonra sərhəd xətti dağ yüksəkliklərindən şimal-şərq istiqamətində aşağı enir, bir tərəfdən Avar-Koysu, Qara-Koysu, Qazıqumuq-Koysu, o biri tərəfdən isə Samur, Çirançay və Uluçay çaylarının suayrıcını formalaşdıran ikinci sıra dağların boyunca gedir və Kalanker-Katz (11488 fut), Kaşkharva (13083) Lakazani (11961 fut) dağlarından, Dolti dağ aşırımından keçərək Viralqu (12611 fut), Nusadağ (12270 fut) Alahundağ (12629 fut) istiqamətində uzanır.
Sonda sərhəd xətti İtsari kəndinin 2 km-də Taran-Qobu çayını keçir və yuxarıda adları çəkilən çayların ayrıldığı yerdə 3 nömrəli zirvəyə doğru gedir, burada şərqə dönür və Bakı-Petrovsk dəmir yolunun Buynak stansiyasından 20 km. cənubda Xəzər dənizinə çatır.
Şərq
Buynak stansiyasının 20 kilometrliyindən başlayan sərhəd xətti Xəzər dənizi boyunca keçmiş Rusiya-İran sərhəddi yaxınlığındakı Astara (Qafqaz Astarası) şəhərinə qədər uzanır.
Cənub
Astaradan başlanan sərhəd xətti Rusiya, İran və Türkiyə arasındakı keçmiş sərhədlərin kəsişmə nöqtəsinə qədər davam edir, sonra keçmiş Rusiya-Türkiyə sərhəddinə uyğun şəkildə Qara dənizdəki Kop-Mur burnuna qədər gedir.
Qərb
Azərbaycanın qərb sərhəddi Kop-Murdan Solok çayının mənsəbinə qədər Qara dəniz sahilləri boyu müəyyənləşir.
Ermənistan Xalq Cümhuriyyəti ilə
Azərbaycan və Ermənistan arasındada sərhəd qərbə doğru Ağlağan dağının (6833 fut) zirvəsindən başlanır, Aleksandropol-Axalkələk şose yolunu Qızıl Qoç stansiyasından (Güllübulaq kəndi) 18 km. cənubda kəsib keçir və Dağ Körpü kəndindən Arpaçay istiqamətinə gedir.
Sonra sərhəd xətti cənuba, Arpa-Fihui boyunca Qarakollu adlı kiçik stansiyadan 2 km. şimalda yerləşən Qiyas-Kürdaşı kəndinə doğru gedir, daha sonra isə şərqə, Qara Köynək dağının (9917 fut) zirvəsinə tərəf uzanır.
Buradan sərhəd xətti Aparan çayının qolu istiqamətində şimal-şərqə, Tiflis-İrəvan dəmir yolunun 5 km-də yerləşən Zeynə kəndinə doğru gedir, sonra şərq istiqamətinə dönür, dəmir yol xəttinə paralel şəkildə bu xətdən 7 km. şimalda yerləşən Ağbaş kəndinə tərəf uzanır:
Qarni çayından keçən sərhəd xətti şimal-şərqdə Ağdağ (10906 fut), Qaraqaya (11178 fut) Gözəldərə dağlarına qalxır, buradan qərb istiqamətinə burulur və Göyçə gölünün şərq sahilində Zağalı kəndinə çatır.
Qafqaz Ermənistanının sərhəddi Semyonovka kəndi istiqamətində gölün səthini düz xətlə keçir, Yelizavetpol və İrəvan quberniyalarının keçmiş inzibati ərazi bölgüsü üzrə Beçəkeçməz dağının (Yelizavetpol, İrəvan və Tiflis quberniyalarının sərhədlərinin ortaq kəsişmə nöqtəsi) zirvəsinə qalxır, buradan Yelizavetpol və Tiflis quberniyalarının inzibati sərhəddi boyunca şimala dönür və Çimal dağının (2465 fut) zirvəsinə qalxır.
Son olaraq sərhəd xətti biri-birinin ardınca Şahəlhəm, Şahtaxtı, Lialvar, Lecan dağlarından enir və iki ölkə arasında sərhəd olan Ağlağan dağının zirvəsinə çatır.
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin serhedleri Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin SimalAzerbaycanin simal serhedleri Solak cayinin Qara denize tokulduyu noqteden Gurcustan serheddinden baslanir Serhed xetti cay boyunca Acar daglarin qeder uzanir Bu daglarin zirvesi ile irelileyen serhed xetti Kino 8522 fut yuksekliyinde Tasnaur 8735 fut Qotimeriya 8769 fut zirvelerine Zekar kecidine Naqueva daglarina ve Sagalotlobaci zirvesine catir Buradan serhed xetti cenub serqe yonelir Kurun qolu olan Keyda su boyunca gedir Cayi kecdikden sonra o Tusselbaya teref Citis Kibey 8554 fut zirvesine dogru irelileyir Kur cayinin qollara ayrildigi istiqametde uzanir sonra Axasen kendinin yaninda Kurun axini istiqametinde cenuba donur daha sonra Kur boyunca uzuasagi Kurtanakev kendine qeder duz cenuba gedir Sonra serhed xetti kecmis Rusiya imperiyasinin inzibati bolguleri esasinda movcud olan sinirler boyunca serqe donur Axalkelek vilayeti Qars erazisi Aleksandropol Gumru vilayeti Irevan quberniyasi ve Ceri dagin 9152 fut Uc tepenin 9783 fut Ortulu dagin 8030 fut Okuz dagin 8018 fut Akcalanin 10500 fut zirvelerindeni kecir Bu noqteden serhed xetti Axalkelek ve Borcali vilayetleri arasindaki kecmis inzibati serhed boyunca cenuba gedir sonra Yemlikli 10017 fut Agrikar 9765 fut dag zirvelerinden Pavakaran dag silsilesinden kecir ve Delidagin 8624 fut zirvesine qeder gelib catir Bu noqteden serhed xetti serqe istiqamet goturur Inardagin 6636 fut Bulaq dagin 6317 fut zirvelerinden kecir ve Aleksanderhiff kendine qeder uzanir Bu kendin arxasindan serhed xetti Xramcayin boyunca simal serq istiqametinde Arixli kendine ve Boyuk Tkiatam tepesine teref yonelir Aleksandropol Tiflis demir yolu xettine paralel olaraq uc verst qerb istiqametine irelileyir Naftuluq demir yolu stansiyasinin 6 kilometrliyinde Yelizavetpol Tiflis demir yol xettini bir qeder kecir Buradan serhed xetti yeniden serqe teref donur Qara dere Sariyer Karvan tepe Naomeri 3185 fut dag zirvelerinden Muganli ve Tullar kendlerinden Lembeli 2537 fut zirvesinden Katari asirimindan Milatis nehayet Bilenta 3052 fut ve Nikoratcixa 3290 zirvelerinden kecir Sonra yeniden simal semtine donerek Qara Agac kendini kecdikden sonra Taran Qobu caylarinin qovusdugu yere catir Serhed xetti eyni istiqametde Taran Qobu Abcit Mezemcay caylarmm yatagi boyunca Tinov Rosso 11104 fut dag zirvesi istiqametinde irelileyir Sonra serhed xetti yeniden Serqe donur Simali Qafqaz Respublikasinin serheddi ve Qafqaz sira daglari boyunca Quton 12500 fut zirvesine qeder uzanir Daha sonra serhed xetti dag yuksekliklerinden simal serq istiqametinde asagi enir bir terefden Avar Koysu Qara Koysu Qaziqumuq Koysu o biri terefden ise Samur Cirancay ve Ulucay caylarinin suayricini formalasdiran ikinci sira daglarin boyunca gedir ve Kalanker Katz 11488 fut Kaskharva 13083 Lakazani 11961 fut daglarindan Dolti dag asirimindan kecerek Viralqu 12611 fut Nusadag 12270 fut Alahundag 12629 fut istiqametinde uzanir Sonda serhed xetti Itsari kendinin 2 km de Taran Qobu cayini kecir ve yuxarida adlari cekilen caylarin ayrildigi yerde 3 nomreli zirveye dogru gedir burada serqe donur ve Baki Petrovsk demir yolunun Buynak stansiyasindan 20 km cenubda Xezer denizine catir SerqBuynak stansiyasinin 20 kilometrliyinden baslayan serhed xetti Xezer denizi boyunca kecmis Rusiya Iran serheddi yaxinligindaki Astara Qafqaz Astarasi seherine qeder uzanir CenubAstaradan baslanan serhed xetti Rusiya Iran ve Turkiye arasindaki kecmis serhedlerin kesisme noqtesine qeder davam edir sonra kecmis Rusiya Turkiye serheddine uygun sekilde Qara denizdeki Kop Mur burnuna qeder gedir QerbAzerbaycanin qerb serheddi Kop Murdan Solok cayinin mensebine qeder Qara deniz sahilleri boyu mueyyenlesir Ermenistan Xalq Cumhuriyyeti ile Azerbaycan ve Ermenistan arasindada serhed qerbe dogru Aglagan daginin 6833 fut zirvesinden baslanir Aleksandropol Axalkelek sose yolunu Qizil Qoc stansiyasindan Gullubulaq kendi 18 km cenubda kesib kecir ve Dag Korpu kendinden Arpacay istiqametine gedir Sonra serhed xetti cenuba Arpa Fihui boyunca Qarakollu adli kicik stansiyadan 2 km simalda yerlesen Qiyas Kurdasi kendine dogru gedir daha sonra ise serqe Qara Koynek daginin 9917 fut zirvesine teref uzanir Buradan serhed xetti Aparan cayinin qolu istiqametinde simal serqe Tiflis Irevan demir yolunun 5 km de yerlesen Zeyne kendine dogru gedir sonra serq istiqametine donur demir yol xettine paralel sekilde bu xetden 7 km simalda yerlesen Agbas kendine teref uzanir Qarni cayindan kecen serhed xetti simal serqde Agdag 10906 fut Qaraqaya 11178 fut Gozeldere daglarina qalxir buradan qerb istiqametine burulur ve Goyce golunun serq sahilinde Zagali kendine catir Qafqaz Ermenistaninin serheddi Semyonovka kendi istiqametinde golun sethini duz xetle kecir Yelizavetpol ve Irevan quberniyalarinin kecmis inzibati erazi bolgusu uzre Becekecmez daginin Yelizavetpol Irevan ve Tiflis quberniyalarinin serhedlerinin ortaq kesisme noqtesi zirvesine qalxir buradan Yelizavetpol ve Tiflis quberniyalarinin inzibati serheddi boyunca simala donur ve Cimal daginin 2465 fut zirvesine qalxir Son olaraq serhed xetti biri birinin ardinca Sahelhem Sahtaxti Lialvar Lecan daglarindan enir ve iki olke arasinda serhed olan Aglagan daginin zirvesine catir Hemcinin baxAzerbaycan Xalq CumhuriyyetiIstinadlar