Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya günü — Azərbaycan Respublikasının əsas qanununun – müstəqil Azərbaycanın keçmiş prezidenti Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının qəbul edilidiyi gün.
Konstitusiya Günü | |
---|---|
Rəsmi adı | Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Günü |
Ölkə | Azərbaycan |
Növ | İş günü olan bayram günü |
Tarix | 12 noyabr |
Dövlət müstəqilliyinin bərpa olunduğu ilk illərdə Heydər Əliyevin həyata keçirdiyi əsaslı islahatlar respublikamızı inkişaf yoluna çıxarmaqla yanaşı, qanunların aliliyini təmin edən, hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğuna yol açan yeni milli Konstitusiyanın hazırlanmasına və qəbuluna şərait yaratdı. Heydər Əliyev bu barədə danışarkən bildirmişdi:
Biz elə bir layihə hazırlamalı və nəhayət, elə bir Konstitusiya qəbul etməliyik ki, o, müstəqil Azərbaycan Respublikasının demokratik prinsiplər əsasında uzun müddət sabit yaşamasını təmin edən Əsas Qanun, tarixi sənəd olsun. Hakimiyyət bölgüsü – ali icra, qanunvericilik, məhkəmə hakimiyyəti - bunlar hamısı xalqın iradəsinə söykənməli, seçkilər yolu ilə təmin olunmalıdır. |
Hazırkı Konstitusiya 12 noyabr 1995-ci ildə ümumxalq referendumu əsasında qəbul edilmişdir. Bu Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyi bərpa edildikdən sonra ilk Konstitusiyası idi.
Dövlətin Əsas Qanunu 1995-ci il noyabrın 27-də qüvvəyə minib.
Müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyası Azərbaycan Respublikasının dövlət quruculuğunun əsaslarını qoymuşdur. Azərbaycanın yeni Konstitusiyası 5 bölmədən, 12 fəsildən və 158 (164) maddədən ibarətdir. Konstitusiyaya əlavə və dəyişikliklər 2002-ci ilin avqustunda, 2009-cu ilin martında və 2016-cı ilin sentyabrında referendum yolu ilə edilib.
Erkən tarixi
1995-ci ildə qəbul olunmuş Konstitusiya müstəqil Azərbaycanın ilk, ümumilikdə isə ölkəmizin tarixində dördüncü Konstitusiyasıdır.Məlum olduğu kimi, 1918-1920-ci illərdə 23 ay mövcud olmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövlətin əsas qanununu Konstitusiyası qəbul edə bilməmişdi. Beləliklə, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya quruluşunun tarixi əsasən SSRİ-nin tərkibində olduğu dövrə düşür.Azərbaycan dövlətinin birinci Konstitusiyası 1921-ci il mayın 19-da I Ümumazərbaycan Sovetlər Qurultayında qəbul edilib. Azərbaycan SSR Konstitusiyasının 1921-ci il SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış yeni redaksiyası 1925-ci il martın 14-də IV Ümumazərbaycan Sovetlər Qurultayında qəbul edilib. Azərbaycan SSR-nin 1978-ci il aprelin 21-də qəbul edilmiş son Konstitusiyası SSRİ Konstitusiyasına uyğunlaşdırılmış olsa da müəyyən özünəməxsusluğa malik idi.
Tarixi
Azərbaycan Respublikası müstəqilliyini bərpa etdikdən yeni Konstitusiya layihəsi üzərində ciddi iş başlandı. 1995-ci ilin mayında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin sədrliyi ilə Konstitusiya Komissiyası formalaşdırıldı və layihə 1995-ci ilin oktyabrında ümumxalq müzakirəsinə verildi. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyası 1995-ci il noyabrın 12-də ümumxalq səsverməsinə çıxarıldı. Referendumda seçicilərin 86 faizi iştirak etdi və onların 91,9 faizi Konstitusiyanın qəbul edilməsinin lehinə səs verib. Əsas Qanun noyabrın 27-də hüquqi qüvvəyə minib.
Azərbaycanın yeni Konstitusiyası 5 bölmədən, 12 fəsildən və 158 (164) maddədən ibarətdir.
Konstitusiyaya ilk əlavə və dəyişikliklər 24 avqust 2002-ci ildə, 2009-cu ilin martında, son əlavə və dəyişikliklər isə 26 sentyabr 2016-cı ildə referendum yolu ilə edilib.
1996-cı il fevralın 6-da Prezident Heydər Əliyev sərəncamı ilə noyabrın 12-i Konstitusiya günü elan edildi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- (az.). https://azertag.az. Archived from the original on 2022-01-02. İstifadə tarixi: 15 mart 2023.
- (az.). https://apa.az. Archived from the original on 2023-03-15. İstifadə tarixi: 15 mart 2023.
- (az.). https://azerbaijan.az. Archived from the original on 2022-07-06. İstifadə tarixi: 15 mart 2023.
- . 2017-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-11-12.
Xarici keçidlər
- Bu gün Azərbaycanda Konstitusiya günü qeyd olunur 2009-12-17 at the Wayback Machine
- Azərbaycanda Konstitusiya Günü qeyd olunur,
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiya gunu Azerbaycan Respublikasinin esas qanununun musteqil Azerbaycanin kecmis prezidenti Heyder Eliyevin rehberliyi ile Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasinin qebul edilidiyi gun Konstitusiya GunuResmi adi Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiya GunuOlke AzerbaycanNov Is gunu olan bayram gunuTarix 12 noyabr Dovlet musteqilliyinin berpa olundugu ilk illerde Heyder Eliyevin heyata kecirdiyi esasli islahatlar respublikamizi inkisaf yoluna cixarmaqla yanasi qanunlarin aliliyini temin eden huquqi dunyevi dovlet quruculuguna yol acan yeni milli Konstitusiyanin hazirlanmasina ve qebuluna serait yaratdi Heyder Eliyev bu barede danisarken bildirmisdi Biz ele bir layihe hazirlamali ve nehayet ele bir Konstitusiya qebul etmeliyik ki o musteqil Azerbaycan Respublikasinin demokratik prinsipler esasinda uzun muddet sabit yasamasini temin eden Esas Qanun tarixi sened olsun Hakimiyyet bolgusu ali icra qanunvericilik mehkeme hakimiyyeti bunlar hamisi xalqin iradesine soykenmeli seckiler yolu ile temin olunmalidir Hazirki Konstitusiya 12 noyabr 1995 ci ilde umumxalq referendumu esasinda qebul edilmisdir Bu Azerbaycan Respublikasinin musteqilliyi berpa edildikden sonra ilk Konstitusiyasi idi Dovletin Esas Qanunu 1995 ci il noyabrin 27 de quvveye minib Musteqil Azerbaycanin ilk Konstitusiyasi Azerbaycan Respublikasinin dovlet quruculugunun esaslarini qoymusdur Azerbaycanin yeni Konstitusiyasi 5 bolmeden 12 fesilden ve 158 164 maddeden ibaretdir Konstitusiyaya elave ve deyisiklikler 2002 ci ilin avqustunda 2009 cu ilin martinda ve 2016 ci ilin sentyabrinda referendum yolu ile edilib Erken tarixi1995 ci ilde qebul olunmus Konstitusiya musteqil Azerbaycanin ilk umumilikde ise olkemizin tarixinde dorduncu Konstitusiyasidir Melum oldugu kimi 1918 1920 ci illerde 23 ay movcud olmus Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti dovletin esas qanununu Konstitusiyasi qebul ede bilmemisdi Belelikle Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiya qurulusunun tarixi esasen SSRI nin terkibinde oldugu dovre dusur Azerbaycan dovletinin birinci Konstitusiyasi 1921 ci il mayin 19 da I Umumazerbaycan Sovetler Qurultayinda qebul edilib Azerbaycan SSR Konstitusiyasinin 1921 ci il SSRI Konstitusiyasina uygunlasdirilmis yeni redaksiyasi 1925 ci il martin 14 de IV Umumazerbaycan Sovetler Qurultayinda qebul edilib Azerbaycan SSR nin 1978 ci il aprelin 21 de qebul edilmis son Konstitusiyasi SSRI Konstitusiyasina uygunlasdirilmis olsa da mueyyen ozunemexsusluga malik idi Tarixi Azerbaycan Respublikasi musteqilliyini berpa etdikden yeni Konstitusiya layihesi uzerinde ciddi is baslandi 1995 ci ilin mayinda Umummilli Lider Heyder Eliyevin sedrliyi ile Konstitusiya Komissiyasi formalasdirildi ve layihe 1995 ci ilin oktyabrinda umumxalq muzakiresine verildi Musteqil Azerbaycan Respublikasinin ilk Konstitusiyasi 1995 ci il noyabrin 12 de umumxalq sesvermesine cixarildi Referendumda secicilerin 86 faizi istirak etdi ve onlarin 91 9 faizi Konstitusiyanin qebul edilmesinin lehine ses verib Esas Qanun noyabrin 27 de huquqi quvveye minib Azerbaycanin yeni Konstitusiyasi 5 bolmeden 12 fesilden ve 158 164 maddeden ibaretdir Konstitusiyaya ilk elave ve deyisiklikler 24 avqust 2002 ci ilde 2009 cu ilin martinda son elave ve deyisiklikler ise 26 sentyabr 2016 ci ilde referendum yolu ile edilib 1996 ci il fevralin 6 da Prezident Heyder Eliyev serencami ile noyabrin 12 i Konstitusiya gunu elan edildi Hemcinin baxAzerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi Konstitusiya Azerbaycanin dovlet bayramlari ve xususi gunleriIstinadlar az https azertag az Archived from the original on 2022 01 02 Istifade tarixi 15 mart 2023 az https apa az Archived from the original on 2023 03 15 Istifade tarixi 15 mart 2023 az https azerbaijan az Archived from the original on 2022 07 06 Istifade tarixi 15 mart 2023 2017 08 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 11 12 Xarici kecidlerBu gun Azerbaycanda Konstitusiya gunu qeyd olunur 2009 12 17 at the Wayback Machine Azerbaycanda Konstitusiya Gunu qeyd olunur