Azadciran nahiyəsi — Osmanlı dövründə inzibati-ərazi vahidi, Naxçıvan qəzasının nahiyyələrindən biri. 1590-cı ildə Azadciran nahiyəsi 28 kənddən ibarət idi. 1727 ci ildə isə 37 kənddənibarət idi.
Qədim nahiyə | |
Azadciran nahiyəsi | |
---|---|
| |
Ölkə | Azərbaycan |
Vilayət | Naxçıvan qəzası (Osmanlı) |
Banisi | Osmanlı İmperiyası |
Milli tərkibi | Azərbaycan türkləri |
Tarixi
Azadciran nahiyəsi ərazi baxımından daha qədim dövrdə adı qeyd edilən (Qoltn) əyaləti ilə üst-üstə düşür. Qoxtn əyaləti haqqında ilk məlumatlar IV əsrdən etibarən verilir və XIII əsrə kimi bu ad mənbələrdə xatırlanır. X əsrdən başlayaraq ərəb və fars dilli mənbələrdə həmin əyalət Azad-Ciran (Azadciran) adlandırılır və bu da ərazidə yerləşən iki böyük şəhərin – və Kiran şəhərlərinin adı ilə bağlıdır.
Azad-Ciran əyaləti haqqında ilk məlumat Əl-İstəxrinin “Məsalik və Məmalik” əsərində verilir. İstəxri yazır ki, “Arranın sərhədləri Bab əl-Əbvabdan Tiflisə və Araz çayı yaxınlığında yerləşən Haciran adlı yerə kimidir.”
Səfəvi şahlarının Matenadaranda saxlanan çoxsaylı fərmanlarında Azad-Ciran əyalətinin adı dəfələrlə çəkilir. Onlardan I Təhmasibin 1544 və 1555-ci illərə, Təbriz bəylərbəyinin 1581-ci ilə, Məhəmməd Xudabəndənin 1585-ci ilin dekabrına və 1586-cı ilin yanvarına, I Şah Abbasın 1604, 1606 və 1621-ci illərə aid fərmanlarında Azad-Ciran əyaləti, onun əhali və ərazisi, həmçinin sosial-iqtisadi həyatında çoxlu sayda dəyərli məlumatlar verilir.
Əyalətin mərkəzi Kiran şəhəri olmuşdur. Şəhərin xarabalıqları hazırda Ordubad rayonunun kəndi yaxınlığında yerləşən Xarabagilan abidəsidir.
İstinadlar
- "Azadciran nahiyyəsi". http://ensiklopediya.gov.az. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 2022-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2019.
- Ибрагимов, 2000. səh. 12
- ал-Истархи, Абу Исхак Ибрагим. Масалик и Мамалик. Пер. И.Афшара. 160.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 178.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 179–180.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 188.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 193.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 313.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 315–316.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 322.
- Персидские указы Матенадарана (Т. 1.). Ереван: пер. А. Д. Папазяна. 1956. 323.
- Ибрагимов, 2000. səh. 13
Ədəbiyyat
- Ибрагимов, Б.И. Средневековый город Киран (Ответственный редактор доктор исторических наук, профессор С.А.Плетнева). 2000: Московская типография № 12. Баку-Москва.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azadciran nahiyesi Osmanli dovrunde inzibati erazi vahidi Naxcivan qezasinin nahiyyelerinden biri 1590 ci ilde Azadciran nahiyesi 28 kendden ibaret idi 1727 ci ilde ise 37 kenddenibaret idi Qedim nahiyeAzadciran nahiyesiAzerbaycan beylerbeyliyinin Naxcivan olkesi XVI XVII esrin evvelleri Olke AzerbaycanVilayet Naxcivan qezasi Osmanli Banisi Osmanli ImperiyasiMilli terkibi Azerbaycan turkleriTarixiAzadciran nahiyesi erazi baximindan daha qedim dovrde adi qeyd edilen Qoltn eyaleti ile ust uste dusur Qoxtn eyaleti haqqinda ilk melumatlar IV esrden etibaren verilir ve XIII esre kimi bu ad menbelerde xatirlanir X esrden baslayaraq ereb ve fars dilli menbelerde hemin eyalet Azad Ciran Azadciran adlandirilir ve bu da erazide yerlesen iki boyuk seherin ve Kiran seherlerinin adi ile baglidir Azad Ciran eyaleti haqqinda ilk melumat El Istexrinin Mesalik ve Memalik eserinde verilir Istexri yazir ki Arranin serhedleri Bab el Ebvabdan Tiflise ve Araz cayi yaxinliginda yerlesen Haciran adli yere kimidir Sefevi sahlarinin Matenadaranda saxlanan coxsayli fermanlarinda Azad Ciran eyaletinin adi defelerle cekilir Onlardan I Tehmasibin 1544 ve 1555 ci illere Tebriz beylerbeyinin 1581 ci ile Mehemmed Xudabendenin 1585 ci ilin dekabrina ve 1586 ci ilin yanvarina I Sah Abbasin 1604 1606 ve 1621 ci illere aid fermanlarinda Azad Ciran eyaleti onun ehali ve erazisi hemcinin sosial iqtisadi heyatinda coxlu sayda deyerli melumatlar verilir Eyaletin merkezi Kiran seheri olmusdur Seherin xarabaliqlari hazirda Ordubad rayonunun kendi yaxinliginda yerlesen Xarabagilan abidesidir Istinadlar Azadciran nahiyyesi http ensiklopediya gov az Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 2022 08 15 tarixinde Istifade tarixi 17 sentyabr 2019 Ibragimov 2000 seh 12 al Istarhi Abu Ishak Ibragim Masalik i Mamalik Per I Afshara 160 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 178 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 179 180 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 188 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 193 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 313 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 315 316 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 322 Persidskie ukazy Matenadarana T 1 Erevan per A D Papazyana 1956 323 Ibragimov 2000 seh 13EdebiyyatIbragimov B I Srednevekovyj gorod Kiran Otvetstvennyj redaktor doktor istoricheskih nauk professor S A Pletneva 2000 Moskovskaya tipografiya 12 Baku Moskva