Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə böyük ölçüdə və ya tamamilə tək mənbəyə əsaslanır. (aprel 2024) |
"Azərbaycan – cozv-e layenfək İran" (fars. آذربایجان، جزء لاینفک ایران; tərcüməsi: azərb. Azərbaycan, İranın ayrılmaz hissəsi) — Qacar dövlətindəki İran Demokrat Partiyasının yerli komitəsi tərəfindən Bakıda nəşr olunan ikidilli qəzet. 1918-ci il fevralın 10-da "Müsavat" partiyasının "Açıq söz" qəzetində səsləndirdiyi və pantürkistlərin İranın ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə zərbə vurmaq cəhdi kimi gördükləri fikrə cavab olaraq nəşr olunmağa başlayıb. Bakı və ona yaxın ərazilərdə yaşayan İran azərbaycanlılarından toplanmış Demokrat Partiyasının Bakı Komitəsi 1914-cü ildə Məhəmməd Xan Tərbiyət tərəfindən yaradılmışdır. Qəzetin redaktoru Mirzə Əliqulu idi.
| Azərbaycan – cozv-e layenfək İran | |
|---|---|
| fars. آذربایجان، جزء لاینفک ایران | |
 | |
| Təsisçi | Məhəmməd Xan Tərbiyət |
| Redaktor | Mirzə Əliqulu |
| Yaranma tarixi | 10 fevral 1918 |
| Dil | fars dili, Azərbaycan dili |
| Nəşrini dayandırıb | may 1918 |
| Baş ofis | |
| Şəhər | Bakı |
Nəşrlərin adında böyük hərflərlə "Azərbaycan" yazılır, "cozv-e layenfək İran" isə kiçildilərək "Azərbaycan" sözündəki "nun" hərfinin içərisinə yerləşdirilirdi. Yerli siyasi fəal Salamulla Cavid daha sonra qəzetin nəşri barədə qərarın yerli səviyyədə demokratlar tərəfindən qəbul edildiyini və "Açıq söz"ün başlatdığı irredentist təbliğata birbaşa cavab olduğunu etiraf edib.
Qəzet öz məqsədlərinin İranda siyasi islahatlar və dəyişikliklərin tərəfdarı olmaqla yanaşı "ölkənin şanlı keçmişini və tarixi davamlılığını nümayiş etdirmək" və "İranlıların milli şüurunu azaltmaq cəhdlərinə mane olmaq" olduğunu bildirib. Jurnallar Azərbaycanın fəzilətlərini təbliğ edərkən və onun "İran tarixində əsas mövqeyini" vurğulayarkən tez-tez "Azərbaycanın bütün İranı idarə etdiyi dövrə" işarə edirdilər. Qəzet Azərbaycan vilayətinin strateji cəbhədə yerləşdiyini əsas gətirərək, düşmən "təxribatçılarla" mübarizə apararaq İranın "milli qürurunu" və "ərazi bütövlüyünü" müdafiə etməyin azərbaycanlıların üzərinə düşən vəzifə olduğunu bildirirdi. Qəzet həmin "təxribatçıların" adını çəkməməsinə baxmayaraq, "onların niyyətinin həmişə İranın ərazi bütövlüyünə və siyasi suverenliyinə xələl gətirmək olduğunu" qeyd edirdi. Bundan əlavə, o, azərbaycanlıları İran Məşrutə inqilabının əsas liderləri kimi qələmə verməklə onları İranın əsas himayədarları kimi tanıtmağa çalışırdı.
Qəzet bolşeviklər Bakını qısa müddətə işğal etdikdən və Bakı Kommunasını yaratdıqdan sonra da fəaliyyətini davam etdirirdi. Buna baxmayaraq, 1918-ci ilin mayında "Müsavat" partiyası öz səlahiyyətlərini bərpa edib Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini quranda qəzet bağlanmağa məcbur oldu. Yeni "Azərbaycan" qəzeti daha sonra 1918-ci ilin sentyabrında Azərbaycan hökumət tərəfindən təsis edilib.
İstinadlar
- Atabəki, 2006. səh. 129, 206
- Atabəki, 2006. səh. 206
- Atabəki, 2006. səh. 129
- Atabəki, 2006. səh. 129-130
- Atabəki, 2006. səh. 130-131
Ədəbiyyat
- Atabəki, Turəc. Iran and the First World War: Battleground of the Great Powers [İran və Birinci Dünya müharibəsi: Böyük Dövlətlərin döyüş meydanı]. I.B.Tauris. 2006. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale boyuk olcude ve ya tamamile tek menbeye esaslanir Movzu ile bagli muzakirelere qosula ve fikirlerinizi bildire bilersiniz Meqaleye etibarli menbeler elave ederek tekmillesdire bilersiniz aprel 2024 Azerbaycan cozv e layenfek Iran fars آذربایجان جزء لاینفک ایران tercumesi azerb Azerbaycan Iranin ayrilmaz hissesi Qacar dovletindeki Iran Demokrat Partiyasinin yerli komitesi terefinden Bakida nesr olunan ikidilli qezet 1918 ci il fevralin 10 da Musavat partiyasinin Aciq soz qezetinde seslendirdiyi ve panturkistlerin Iranin erazi butovluyune ve suverenliyine zerbe vurmaq cehdi kimi gordukleri fikre cavab olaraq nesr olunmaga baslayib Baki ve ona yaxin erazilerde yasayan Iran azerbaycanlilarindan toplanmis Demokrat Partiyasinin Baki Komitesi 1914 cu ilde Mehemmed Xan Terbiyet terefinden yaradilmisdir Qezetin redaktoru Mirze Eliqulu idi Azerbaycan cozv e layenfek Iranfars آذربایجان جزء لاینفک ایران Tesisci Mehemmed Xan TerbiyetRedaktor Mirze EliquluYaranma tarixi 10 fevral 1918Dil fars dili Azerbaycan diliNesrini dayandirib may 1918Bas ofis BakiSeher Baki Nesrlerin adinda boyuk herflerle Azerbaycan yazilir cozv e layenfek Iran ise kicildilerek Azerbaycan sozundeki nun herfinin icerisine yerlesdirilirdi Yerli siyasi feal Salamulla Cavid daha sonra qezetin nesri barede qerarin yerli seviyyede demokratlar terefinden qebul edildiyini ve Aciq soz un baslatdigi irredentist tebligata birbasa cavab oldugunu etiraf edib Qezet oz meqsedlerinin Iranda siyasi islahatlar ve deyisikliklerin terefdari olmaqla yanasi olkenin sanli kecmisini ve tarixi davamliligini numayis etdirmek ve Iranlilarin milli suurunu azaltmaq cehdlerine mane olmaq oldugunu bildirib Jurnallar Azerbaycanin feziletlerini teblig ederken ve onun Iran tarixinde esas movqeyini vurgulayarken tez tez Azerbaycanin butun Irani idare etdiyi dovre isare edirdiler Qezet Azerbaycan vilayetinin strateji cebhede yerlesdiyini esas getirerek dusmen texribatcilarla mubarize apararaq Iranin milli qururunu ve erazi butovluyunu mudafie etmeyin azerbaycanlilarin uzerine dusen vezife oldugunu bildirirdi Qezet hemin texribatcilarin adini cekmemesine baxmayaraq onlarin niyyetinin hemise Iranin erazi butovluyune ve siyasi suverenliyine xelel getirmek oldugunu qeyd edirdi Bundan elave o azerbaycanlilari Iran Mesrute inqilabinin esas liderleri kimi qeleme vermekle onlari Iranin esas himayedarlari kimi tanitmaga calisirdi Qezet bolsevikler Bakini qisa muddete isgal etdikden ve Baki Kommunasini yaratdiqdan sonra da fealiyyetini davam etdirirdi Buna baxmayaraq 1918 ci ilin mayinda Musavat partiyasi oz selahiyyetlerini berpa edib Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetini quranda qezet baglanmaga mecbur oldu Yeni Azerbaycan qezeti daha sonra 1918 ci ilin sentyabrinda Azerbaycan hokumet terefinden tesis edilib IstinadlarAtabeki 2006 seh 129 206 Atabeki 2006 seh 206 Atabeki 2006 seh 129 Atabeki 2006 seh 129 130 Atabeki 2006 seh 130 131 Edebiyyat Atabeki Turec Iran and the First World War Battleground of the Great Powers Iran ve Birinci Dunya muharibesi Boyuk Dovletlerin doyus meydani I B Tauris 2006 ISBN 978 1860649646