Ayrantökən palçıq vulkanı — Bakıdan 65 km cənub-qərbdə, Atbulaq d/y stansiyasından 4.5 km şimal-şərqdə yerləşir və nisbi hündürlüyü 190 m olan uzanan yayladır. Morfoloji əlamətlərinə görə ovalığa oxşar formadadır. Cənub yamacı boyunca 1964–1990-cı il püskürmələrinin brekçiya axını müşahidə olunur. 1.5 km uzunluğunda və 200 m enində "dillər" 1964-cü il püskürməsi zamanı düzənliyə axmışdır. Yüksəklik sahəsində 4 vulkan təzahürləri vardır ki, bunlardan biri strukturun cənub-qərb hissəsində yerləşir və neftli qrifonları təşkil edir. Digəri, sopka və qrifonların böyük qrupu indiki kraterin şimal- qərbində yerləşir və çoxlu sayda aktiv fəaliyyətli mikroformalara malikdir; sopkaların hündürlüyü 5–10 m-ə çatır. Krater sahəsinin ətrafında uzunluğu 700–800 m, dərinliyi 2–3 m olan bir neçə iri çatlar vardır. Kraterin mərkəzində brekçiyanın parçalanması müşahidə olunur. Brekçiyanın ümumi həcmi 500 mln. m³, örtük sahəsi isə 805 ha-dır. Ayrantökən dövrü olaraq püskürən vulkandır. Vulkanın demək olar ki, bütün püskürmələri yeraltı uğultu, partlayış, alov sütunu (bəzən, 500 m hündürlüyündə), fasiləsiz qaz yanması, vulkan brekçiya tullantılarının olması və parçalanma zonalarının, eləcə də müxtəlif istiqamətli, 45–20 m dərinlikdə, çatların əmələ gəlməsilə müşahidə olunmuşdur. Onun ilk püskürməsi 1964-cü ildə, son püskürməsi isə 2008-ci ilin martında baş verib. 2004-cü ildəki püskürmə xeyli güclü olub, alovla, 20–25 m hündürlüyə atılan brekçiya ilə müşayiət olunmuşdur. 400 min m³ həcmində və 1.2 m qalınlığında brekçiya krater ərazisində mərkəzində 4.5 ha sahəni örtmüşdür. Onun cənub və cənub-şərq hissələrində müxtəlif istiqamətli çatlar və köhnə brekçiya örtüyünün parçalanması baş vermişdir. Tullantılar içərisində çoxlu sayda neftli süxur qırıntıları vardır.
Ayrantökən palçıq vulkanı | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Növü | Palçıq vulkanı |
İlk püskürmə | 1964 |
Son püskürmə | 1990 |
Mütləq hündürlüyü | 190 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Hacıqabul |
|
Mənbə
- Ayrantökən palçıq vulkanı 2011-07-17 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Ayrantoken Ayrantoken palciq vulkani Bakidan 65 km cenub qerbde Atbulaq d y stansiyasindan 4 5 km simal serqde yerlesir ve nisbi hundurluyu 190 m olan uzanan yayladir Morfoloji elametlerine gore ovaliga oxsar formadadir Cenub yamaci boyunca 1964 1990 ci il puskurmelerinin brekciya axini musahide olunur 1 5 km uzunlugunda ve 200 m eninde diller 1964 cu il puskurmesi zamani duzenliye axmisdir Yukseklik sahesinde 4 vulkan tezahurleri vardir ki bunlardan biri strukturun cenub qerb hissesinde yerlesir ve neftli qrifonlari teskil edir Digeri sopka ve qrifonlarin boyuk qrupu indiki kraterin simal qerbinde yerlesir ve coxlu sayda aktiv fealiyyetli mikroformalara malikdir sopkalarin hundurluyu 5 10 m e catir Krater sahesinin etrafinda uzunlugu 700 800 m derinliyi 2 3 m olan bir nece iri catlar vardir Kraterin merkezinde brekciyanin parcalanmasi musahide olunur Brekciyanin umumi hecmi 500 mln m ortuk sahesi ise 805 ha dir Ayrantoken dovru olaraq puskuren vulkandir Vulkanin demek olar ki butun puskurmeleri yeralti ugultu partlayis alov sutunu bezen 500 m hundurluyunde fasilesiz qaz yanmasi vulkan brekciya tullantilarinin olmasi ve parcalanma zonalarinin elece de muxtelif istiqametli 45 20 m derinlikde catlarin emele gelmesile musahide olunmusdur Onun ilk puskurmesi 1964 cu ilde son puskurmesi ise 2008 ci ilin martinda bas verib 2004 cu ildeki puskurme xeyli guclu olub alovla 20 25 m hundurluye atilan brekciya ile musayiet olunmusdur 400 min m hecminde ve 1 2 m qalinliginda brekciya krater erazisinde merkezinde 4 5 ha saheni ortmusdur Onun cenub ve cenub serq hisselerinde muxtelif istiqametli catlar ve kohne brekciya ortuyunun parcalanmasi bas vermisdir Tullantilar icerisinde coxlu sayda neftli suxur qirintilari vardir Ayrantoken palciq vulkaniUmumi melumatlarNovu Palciq vulkaniIlk puskurme 1964Son puskurme 1990Mutleq hundurluyu 190 mYerlesmesi40 01 40 sm e 49 16 58 s u Olke AzerbaycanRayon HaciqabulAyrantoken palciq vulkaniMenbeAyrantoken palciq vulkani 2011 07 17 at the Wayback MachineHemcinin bax