Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Talıbzadə Aydın Ağa Yunus oğlu (5 oktyabr, 1958) — teatrşünas, tənqidçi, yazıçı, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin "Teatrşünaslıq" kafedrasının müdiri (2015), professor (2016), sənətşünaslıq elmləri üzrə fəlsəfə doktoru (1989), 1984-cü ildən Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının, 2001-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, "Aydın Məmmədov" adına mükafatın laureatı (2001), 2012-ci ildən ASSITEJ, UNIMA kimi Beynəlxalq teatr təşkilatlarının üzvü, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar İncəsənət Xadimi (2015).
| Aydın Talıbzadə | |
|---|---|
| Aydın Ağa Yunus oğlu Talıbzadə | |
 teatrşünas, yazıçı | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Fəaliyyəti | tənqidçi |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Aydın Talıbzadə 1958-ci il oktyabrın 5-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Burada 190 saylı orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Radio və Televiziya Şirkətində quruluşçu dekorator kimi çalışmışdır (1975–1976). M. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun teatrşünaslıq şöbəsində ali təhsil almış (1976–1981) və bu müddətdə Lenin təqaüdü ilə ödülləndirilmişdir. Ordu sıralarında hərbi xidməti borcunu yerinə yetirmişdir (1981–1983).
Evlidir, bir oğlu var.
1983-cü ildən etibarən Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin əməkdaşıdır. Moskvada "Orta əsrlər Yaxın Şərq teatrının poetikası" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir (1989). Ədəbi fəaliyyətə XX əsrin 70-ci illərinin sonundan başlamışdır.
2005-ci ildə Tatarıstanda, 2009-cu ildə isə Başqırdıstanda keçirilən tükdilli xalqların Beynəlxalq Teatr Festivallarına Tənqidçilər Şurasının üzvü kimi dəvət alıb və orada Azərbaycanı təmsil edib. 2009-cu ildə Misirdə Beynəlxalq Qahirə Eksperimental Teatr Festivalında, 2012-ci ildə isə BƏƏ-də keçirilən Fucayra Beynəlxalq Monotamaşalar Festivalında Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində olub. 2014-cü ildə Beynəlxalq Teatr Tədqiqatları Federasiyasının Böyük Britaniyanın Uorvik şəhərində keçirilən təsisçi iclasında iştirak edib.
Yaradıcılığı
Yaradıcılığa 1978-ci ildə "Azərbaycan gəncləri" qəzetində çıxmış "İnsan dünyası" adlı kiçik həcmli məqalə ilə başlamışdır. Bu günə kimi onun respublika və xarici ölkə mətbuatlarında 500-dən artıq elmi-nəzəri, elmi-publisistik məqalələri, esse və resenziyaları dərc edilmişdir.
"Ustad və Ayna: ruhun, çinarın, telefonun ekran estetikası" adlı bədii-publisistik monoqrafiya XX əsrin 80–90-cı illərində Azərbaycan teleteatrının bir nömrəli rejissoru Ramiz Həsənoğlunun yaradıcılığını dövrün ictimai-siyasi, bədii-estetik kuralları müstəvisində təhlilə çəkir, zəmanəni lal məişət predmetlərinin dilində "danışdırır", faktura ilə ruh arasında gəzintiyə çıxır. Monoqrafiya elə yazılıb ki, burada Ramiz Həsənoğlunun çəkdiyi teletamaşalar və telefilmlər zamanın, dövrün mahiyyətini açan bir kod kimi götürülür.
"İslam mədəniyyətində teatr və teatrallıq" Yaxın və Orta Şərq ölkələrində teatrın təzahür formalarının poetikası (X–XVI ə.)" adlı rus dilində yazılmış elmi tədqiqat əsərinin məqsədi islam fəlsəfəsinin təqdim etdiyi dünya modelində teatrın yerini müəyyənləşdirmək, onun islam dəyərləri ilə hansı qatlarda necə şəbəkələndiyini göstərmək və sübut etməkdir ki, islam mədəniyyətində teatrın təzahür formaları bütün Şərq teatr mədəniyyətilə qırılmaz əlaqə və vəhdətdədir. Rus dilində yazılmış bu monoqrafiya şərqşünaslıq və teatrşünaslıq elmində çox az öyrənilmiş bir sahənin tədqiqinə həsr edilib. Hindistan, Çin, Yaponiya, Hindoneziya, Birmanın ənənəvi teatr formalarının tarixi, təbiəti və bədii-estetik xüsusiyyyətləri müxtəlif rakurslardan araşdırıldığı bir halda müsəlman dünyasında teatrın təzahür formaları qədərincə təhlilə çəkilməyib. İslam mədəniyyətində teatr formalarının təşəkkül tarixilə bağlı nisbi aydınlıq əldə olunmuşsa da, problemin ictimai-sosial, fəlsəfi-kulturoloji, mənəvi-psixoloji aspektləri hələ də açıq qalır. Ona görə monoqrafiyanın aparıcı konseptləri sırasında "Teatr və müsəlman mentallığı" kitabın epistemasına çevrilir.
"Şərq teatrı tarixi" dərsliyi Şərqin ənənəvi teatr formalarının tarixini, poetika və estetikasını sistemli tərtib variantında təqdim edir. Bu kitab həm dərslikdir, həm Şərq teatr sənətinə konseptual bir baxışdır, müəyyən məqamlarda həm geniş spektrli bir tədqiqatdır, həm də oxunuşu calib, təsvirləri təsirləndirici elmi-kütləvi ədəbiyyatdır.
"Mehdi müəmması və ya sənətdə konseptual hamletizm" adlı monoqrafiya teatrşünaslığın təhlil metodologiyaları ilə bədii-publisistikanın və roman janrının kəsişdiyi nöqtələrdə Mehdi Məmmədov kimi məşhur bir teatr rejissorunun yaradıcı portretini, onun teatr fəlsəfəsini, tamaşalarının poetikasını süjet dinamizmində canlandırmağa çalışır.
"Əbuhübb" romanı isə Azərbaycan romançılıq tarixində tamam yeni bir müstəvidir. Bu haqda AMEA-nın müxbir üzvü, filologiya elmlər doktoru Tehran Əlişanoğlu yazır: "Aydın Talıbzadənin "Əbuhübb (Monamor)" romanını bizdə çağdaş modernist romanın daha bir qələbəsi hesab etmək olar. Bütövlükdə milli varlıq fəlsəfəmiz üzərində düşünən roman ideya planında çoxqatlı, zəngin olduğu kimi, təhkiyə strukturu, poetikası etibarilə də yeni və orijinaldır. Mətn müasirlik mövzusunun lap son həddində nəfəs aldığı kimi, həm də hər cür müasirliyin sonu-sonsuzluğunu ehtiva edir. Çağdaşımız Tuncal rəssamdır, yaşadığı dünyanın-şəhərin-Bakı həyatının bir parçasıdır. İçəri şəhərdə, qədim Qız qalasının ətrafındakı festivallar-oyunlar-hər növ instollyasiyalar da onsuz və ondan yan keçmir, sökülməkdə olan, sökülən və sökülməkdən də öncə içində sökülən köhnə Bakı məhəllələri də. Tuncal iç dünyasında gizlənmiş qədim sufi ilə daim dəyişən, təzələnən, təzələndikcə ölən, özgə olan, özgənin olan-özgələşən dünya arasında ha harmoniya axtarırsa da, tapa bilmir. Ruhsal qatdan düşüncə-mənəviyyat-ictimaiyyat-əxlaq-məişət-ən sonda boğaza dirənən maddiyyat baryerlərinəcən əzabla dəf etdiyi dünyaya, qəhrəman ən nəhayət sevgisini də bağışlayıb, sökülən şəhərin bağrından qopmuş bir daşa başını qoyub, uyuyur. Roman iç aləmində sufi olub, sufi ola bilməməyin ağrılarını fiksə edir. Gerçək dünyada İnsan olmağın məşəqqətindən danışır. "İnsanlara yazığım gəlir…" Bu, mənim taleyimdir, hər birimizin taleyidir. Bu, bizim taleyimizdir.
Sənətkar taleyində bütünlükdə insanlığın aqibəti ümumiləşir. Tuncalın Qız qalası festivalında yaratdığı bir əsər var: Qız qalası çadralanıb, əlində çətir tutub; daha sonra çadranın altından qurd obrazı çıxır, Xəzərin sahilində tənha ulayan qurd, üfqi qoyulmuş təkər… – romanda bütün bu şifrələrin birbaşa və eyhamlarla açıqlanması var… Bunlardan biri də mətndə tale romanı – "Monamor"a müvazi gəlişən "Əbuhübb" romanıdır. Bəs ki, qürurundan sevgisinəcən gerçək dünyanın namərdliyindən qaçıb özünə-içinə sığınan Toltı bəyin pritçası bizə nələri deyir. Bu bizim orta çağlar həyatımızdır. Mənə elə gəlir, Aydın Talıbzadə romanda məlum Qız qalası əfsanəsinin dekonstruksiyasını verir. Turuk oğlu Toltı bəy Cingöz xanın himayəsində gözləri görə-görə qadınını, qızını, malikanəsini, xanədanını, büsbütün həyatı-varlığını itirir, itirə-itirə içindəki sufiyə çıxır; və sufi ola bilməməyin əzabını yaşayaraq sevgidən doğulan övladını da gah görünüb- gah itən, səhrada yeriyən Pünhaniyyə şəhərinə buraxıb, tənha qalır. Görünür, sahilində qurd ulayan həmən şəhərlərdən biri də Tuncalın daşına baş qoyduğu şəhərdir… "Əbuhübb (Monamor)" – sevgi romanıdır və sivilizasiyaların bəlasından söz açır. Romanın modernizmini də məhz bu – iç dünyasına adekvat fərdin- İnsanın sivilizasiya ağrıları, yaşamları diktə edir. Roman olduqca özəl mətn texnikası ilə qələmə alınıb; burda təsvir də, təsvirin mənası da, müəllifsizlik və müəllif ironiyası da, öz sözün və intermətnlik də, polemika da – dialoq da, personaj da və personaja kənardan baxış da, iç də – ətraf aləm də, ritorika da – metafor da, səhnə də və aksessuar da, hərəkət də – ricət də, dil də — dilin dekonstruksiyası da, son dərəcə təbii adekvatlıq da və teatrallıq da və s. və i. – eyni zamanda, az qala bir sintaqm daxilində yerləşir, nəfəs alır; ideya-mətləbin daşıyıcısı olur. Bütün bu məqamlara dair, təbii ki, misallar söyləmək olar, amma bu, ayrıca yazının predmetidir. Burda onu da vurğulamaq lazımdır ki, təhkiyə poetikasının belə çoxqatlılığı sanki mətnin əlahiddə yüklənməsi kimi görünür: deyək ki, poeziya ilə, ya kino effekti ilə, yaxud da elə teatrallıqla".
"Teatral freskalar" toplusu bir sıra Azərbaycan aktyorlarının kiçik həcmli, birnəfəsə yazılmış portretlərindən ibarətdir. Burada müəllifin məqsədi təhlil, araşdırma yolu ilə yox, assosativ düşüncədə aktyorların portretini bir mühüm cizgilə, Azərbaycan milli mədəniyyəti üçün, aktyorun yaşadığı dövr üçün səciyyəvi hər hansı bir predmetin vasitəsilə görükdürüb yazıya gətirməkdir: aktyoru hətta onu tanımayanlara sevdirməkdir.
"Min maska və bir mən: islam mədəniyyətinin semiolojisi" adlı elmi məqalələr və esselər toplusunda mədəniyyətin ən müxtəlif təzahürləri çox geniş bir spektrdə müasir araşdırma metodologiyalarının işığında təhlilə çəkilir. Burada "Min maska və bir mən", "Müsəlman və məhəllə", "Bağ teatral məkan kimi", "Güzgü və kölgə", "Yuxulu şəhərin sakinləri və mirzəsi" və digər məqalələlər nə qədər ornamental xarakter daşısalar da, eyni bir semantik lokusda mozaikləşirlər.
"Faciə: janriçi mutasiyalar" ADMİU-nun həm müəllim, həm də tələbələri üçün "dərsdənkənar oxu" qismində nəzərdə tutulub və struktur təhlillə yanaşı dünyagörüşü məsələlərini də hədəfləyib. Lakin bu "oxu"dan peşəkar aktyor və rejissorların, ədəbiyyatşünasların və hətta filosofların faydalanması da istisna edilmir. Çünki müəllif kitabda janrın fəlsəfəsini (fəlsəfi konseptlərini), sosio-psixologiyasını (toplumda yaratdığı diskursları) panoramlaşdırmağa, insanın ruhsal ovqatına, ünsiyyət faktoruna təsirini şərtləndirən kodları açmağa, onların altyapısını öyrənməyə, müxtəlif mütəxəssislərin faciə ilə bağlı fikirlərinin mozaikası içindən sivişib öz konsepsiyasını aktuallaşdırmağa, postdramatik teatr müstəvisində faciənin necə anlaşıldığını elmin gündəminə gətirməyə çalışır. "Faciə: janriçi mutasiyalar" risaləsində müəllif tragediyanı bəşər tarixinin və insan düşüncəsinin çox önəmli və simptomatik hadisəsi statusunda araşdırır.
"Ramana" adlı romanın hadisələri üç müxtəlif müstəvidə şəbəkələnir və üç mühüm predmetin iştirakı ilə yığılır: NƏRD, TELEFON və TELEKAMERA. Hər üç predmet əsərin dilsiz qəhrəmanıdır. Roman bir qumarbazın, bir nərd xiridarının BAKI – İSFAHAN – RAMANA marşrutunda tale yaşantılarının, sevgisinin tarixçəsidir; bir tədqiqatçının nərdin möhtəşəmliyi və mistikası haqqında apardığı söhbətlərdir; bir muzdlu əskərin müharibə bölgəsindən göndərdiyi video-selfiləridir. Onların hamısı 12 şəbəkə vasitəsilə bir-birinə birləşib bütövləşir. "Ramana" elə bir romandır ki, orada nərdin fəlsəfəsinə uyub qədim çağlara səyahət etmək, XX əsr Bakısının, Bakı həyətlərinin, Çəmbərəkəndin göyərçinli damlarının poeziyasına tutulmaq, XXI əsrin bugünkü sərt oyunları ilə qarşılaşmaq mümkündür.
Mükafatları
10 dekabr 2013-cü ildə Azərbaycanda təhsilin inkişafındakı xidmətlərinə görə ilə təltif edilmişdir.
10 mart 2014-cü ildə AR Teatr Xadimləri İttifaqının "Sənətkar" medalı ilə təltif olunmuşdur.
30 dekabr 2015-ci ildə Azərbaycanın Əməkdar incəsənət xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür.
30 dekabr 2021-ci ildə "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi" xatirə nişanı ilə təltif edilmişdir.
3 may 2024-cü ildə Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun ilin "Ədəbiyyat adamı — 2024" mükafatını almışdır.
Tədqiqat əsərləri
- Faciə: janrın təyininə dair. Bakı: APİ, 1990. — 58 s.
- Ustad və Ayna: ruhun, çinarın, telefonun ekran estetikası. Bakı: Çinar-çap, 2004. — 288 s.
- Театр и театральность в культуре ислама. — Баку: Сабах, 2006. — 312 s.
- Şərq teatrı tarixi (dərslik). Bakı: Qanun, 2008, 236 s; Bakı: ADMİU, 2016, 316 s; Bakı: Zərdabi Nəşr, 2020, 344 c.
- Mehdi müəmması və ya sənətdə konseptual hamletizm. Bakı: Elm və Təhsil, 2009. — 384 s.
- Teatral freskalar. Bakı: Elm və Təhsil, 2015. — 416 s.
- Min maska və bir mən: islam mədəniyyətinin semiolojisi. Bakı: Elm və Təhsil, 2015. — 374 s.
- Faciə: janriçi mutasiyalar. Bakı: Kritika, 2017. — 212 s.
- Teatr tənqidi üzrə seminar: dərs vəsaiti. — Bakı: ADMİU-nun nəşriyyatı, 2018. — 368 s.
Tərcümələri
- Y. E. Qolosovker. Mifin məntiqi. Bakı: Kitab aləmi, 2006, 316 s. 2016-08-23 at the Wayback Machine
- R. Fərhadov., F. Babayeva. Rafiq Babayev: mövzu və improviz. Bakı: MMC, 2012, 248 s.
- R. Fərhadov. Vaqif Mustafazadə: əfsanəsi, tarixi, həyatı, yaradıcılığı. — Bakı, Qanun, 2023.- 200 s.
Roman və pyesləri
- Kəpənək modeli. 102 (roman). "Azərbaycan" jurnalı, № 5, 2008.
- Əbuhübb (roman). Bakı: Qanun, 2014, 320 s.
- Tubinot (dram-zarafat). "Azərbaycan" jurnalı, № 4, 2013.
- Xala (pyes). "Azərbaycan" jurnalı, № 4, 2017
- Alma (pyes). "Azərbaycan" jurnalı, № 11, 2018. — 368 s.
- Ramana (roman). Bakı: "Zərdabi Nəşr", 2022. — 420 s.
- Bir də buralara gəlmə (pyes). "Azərbaycan" jurnalı, № 5, 2023.
İstinadlar
- "Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin əməkdaşlarının "Tərəqqi" medalı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2021-04-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-12-14.
- President. "Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 30 dekabr 2015. 2017-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-12-30.
- "Arxivlənmiş surət". 2024-05-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-05-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Talibzade Aydin Aga Yunus oglu 5 oktyabr 1958 teatrsunas tenqidci yazici Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin Teatrsunasliq kafedrasinin mudiri 2015 professor 2016 senetsunasliq elmleri uzre felsefe doktoru 1989 1984 cu ilden Azerbaycan Teatr Xadimleri Ittifaqinin 2001 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu Aydin Memmedov adina mukafatin laureati 2001 2012 ci ilden ASSITEJ UNIMA kimi Beynelxalq teatr teskilatlarinin uzvu Azerbaycan Respublikasinin Emekdar Incesenet Xadimi 2015 Aydin TalibzadeAydin Aga Yunus oglu Talibzadeteatrsunas yaziciDogum tarixi 5 oktyabr 1958 65 yas Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIFealiyyeti tenqidciMukafatlari 2015 2013HeyatiAydin Talibzade 1958 ci il oktyabrin 5 de Baki seherinde anadan olmusdur Burada 190 sayli orta mektebi bitirdikden sonra Azerbaycan Dovlet Radio ve Televiziya Sirketinde quruluscu dekorator kimi calismisdir 1975 1976 M Eliyev adina Azerbaycan Dovlet Incesenet Institutunun teatrsunasliq sobesinde ali tehsil almis 1976 1981 ve bu muddetde Lenin teqaudu ile odullendirilmisdir Ordu siralarinda herbi xidmeti borcunu yerine yetirmisdir 1981 1983 Evlidir bir oglu var 1983 cu ilden etibaren Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin emekdasidir Moskvada Orta esrler Yaxin Serq teatrinin poetikasi movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisdir 1989 Edebi fealiyyete XX esrin 70 ci illerinin sonundan baslamisdir 2005 ci ilde Tataristanda 2009 cu ilde ise Basqirdistanda kecirilen tukdilli xalqlarin Beynelxalq Teatr Festivallarina Tenqidciler Surasinin uzvu kimi devet alib ve orada Azerbaycani temsil edib 2009 cu ilde Misirde Beynelxalq Qahire Eksperimental Teatr Festivalinda 2012 ci ilde ise BEE de kecirilen Fucayra Beynelxalq Monotamasalar Festivalinda Azerbaycan numayende heyetinin terkibinde olub 2014 cu ilde Beynelxalq Teatr Tedqiqatlari Federasiyasinin Boyuk Britaniyanin Uorvik seherinde kecirilen tesisci iclasinda istirak edib YaradiciligiYaradiciliga 1978 ci ilde Azerbaycan gencleri qezetinde cixmis Insan dunyasi adli kicik hecmli meqale ile baslamisdir Bu gune kimi onun respublika ve xarici olke metbuatlarinda 500 den artiq elmi nezeri elmi publisistik meqaleleri esse ve resenziyalari derc edilmisdir Ustad ve Ayna ruhun cinarin telefonun ekran estetikasi adli bedii publisistik monoqrafiya XX esrin 80 90 ci illerinde Azerbaycan teleteatrinin bir nomreli rejissoru Ramiz Hesenoglunun yaradiciligini dovrun ictimai siyasi bedii estetik kurallari mustevisinde tehlile cekir zemaneni lal meiset predmetlerinin dilinde danisdirir faktura ile ruh arasinda gezintiye cixir Monoqrafiya ele yazilib ki burada Ramiz Hesenoglunun cekdiyi teletamasalar ve telefilmler zamanin dovrun mahiyyetini acan bir kod kimi goturulur Islam medeniyyetinde teatr ve teatralliq Yaxin ve Orta Serq olkelerinde teatrin tezahur formalarinin poetikasi X XVI e adli rus dilinde yazilmis elmi tedqiqat eserinin meqsedi islam felsefesinin teqdim etdiyi dunya modelinde teatrin yerini mueyyenlesdirmek onun islam deyerleri ile hansi qatlarda nece sebekelendiyini gostermek ve subut etmekdir ki islam medeniyyetinde teatrin tezahur formalari butun Serq teatr medeniyyetile qirilmaz elaqe ve vehdetdedir Rus dilinde yazilmis bu monoqrafiya serqsunasliq ve teatrsunasliq elminde cox az oyrenilmis bir sahenin tedqiqine hesr edilib Hindistan Cin Yaponiya Hindoneziya Birmanin enenevi teatr formalarinin tarixi tebieti ve bedii estetik xususiyyyetleri muxtelif rakurslardan arasdirildigi bir halda muselman dunyasinda teatrin tezahur formalari qederince tehlile cekilmeyib Islam medeniyyetinde teatr formalarinin tesekkul tarixile bagli nisbi aydinliq elde olunmussa da problemin ictimai sosial felsefi kulturoloji menevi psixoloji aspektleri hele de aciq qalir Ona gore monoqrafiyanin aparici konseptleri sirasinda Teatr ve muselman mentalligi kitabin epistemasina cevrilir Serq teatri tarixi dersliyi Serqin enenevi teatr formalarinin tarixini poetika ve estetikasini sistemli tertib variantinda teqdim edir Bu kitab hem derslikdir hem Serq teatr senetine konseptual bir baxisdir mueyyen meqamlarda hem genis spektrli bir tedqiqatdir hem de oxunusu calib tesvirleri tesirlendirici elmi kutlevi edebiyyatdir Mehdi muemmasi ve ya senetde konseptual hamletizm adli monoqrafiya teatrsunasligin tehlil metodologiyalari ile bedii publisistikanin ve roman janrinin kesisdiyi noqtelerde Mehdi Memmedov kimi meshur bir teatr rejissorunun yaradici portretini onun teatr felsefesini tamasalarinin poetikasini sujet dinamizminde canlandirmaga calisir Ebuhubb romani ise Azerbaycan romanciliq tarixinde tamam yeni bir mustevidir Bu haqda AMEA nin muxbir uzvu filologiya elmler doktoru Tehran Elisanoglu yazir Aydin Talibzadenin Ebuhubb Monamor romanini bizde cagdas modernist romanin daha bir qelebesi hesab etmek olar Butovlukde milli varliq felsefemiz uzerinde dusunen roman ideya planinda coxqatli zengin oldugu kimi tehkiye strukturu poetikasi etibarile de yeni ve orijinaldir Metn muasirlik movzusunun lap son heddinde nefes aldigi kimi hem de her cur muasirliyin sonu sonsuzlugunu ehtiva edir Cagdasimiz Tuncal ressamdir yasadigi dunyanin seherin Baki heyatinin bir parcasidir Iceri seherde qedim Qiz qalasinin etrafindaki festivallar oyunlar her nov instollyasiyalar da onsuz ve ondan yan kecmir sokulmekde olan sokulen ve sokulmekden de once icinde sokulen kohne Baki mehelleleri de Tuncal ic dunyasinda gizlenmis qedim sufi ile daim deyisen tezelenen tezelendikce olen ozge olan ozgenin olan ozgelesen dunya arasinda ha harmoniya axtarirsa da tapa bilmir Ruhsal qatdan dusunce meneviyyat ictimaiyyat exlaq meiset en sonda bogaza direnen maddiyyat baryerlerinecen ezabla def etdiyi dunyaya qehreman en nehayet sevgisini de bagislayib sokulen seherin bagrindan qopmus bir dasa basini qoyub uyuyur Roman ic aleminde sufi olub sufi ola bilmemeyin agrilarini fikse edir Gercek dunyada Insan olmagin meseqqetinden danisir Insanlara yazigim gelir Bu menim taleyimdir her birimizin taleyidir Bu bizim taleyimizdir Senetkar taleyinde butunlukde insanligin aqibeti umumilesir Tuncalin Qiz qalasi festivalinda yaratdigi bir eser var Qiz qalasi cadralanib elinde cetir tutub daha sonra cadranin altindan qurd obrazi cixir Xezerin sahilinde tenha ulayan qurd ufqi qoyulmus teker romanda butun bu sifrelerin birbasa ve eyhamlarla aciqlanmasi var Bunlardan biri de metnde tale romani Monamor a muvazi gelisen Ebuhubb romanidir Bes ki qururundan sevgisinecen gercek dunyanin namerdliyinden qacib ozune icine siginan Tolti beyin pritcasi bize neleri deyir Bu bizim orta caglar heyatimizdir Mene ele gelir Aydin Talibzade romanda melum Qiz qalasi efsanesinin dekonstruksiyasini verir Turuk oglu Tolti bey Cingoz xanin himayesinde gozleri gore gore qadinini qizini malikanesini xanedanini busbutun heyati varligini itirir itire itire icindeki sufiye cixir ve sufi ola bilmemeyin ezabini yasayaraq sevgiden dogulan ovladini da gah gorunub gah iten sehrada yeriyen Punhaniyye seherine buraxib tenha qalir Gorunur sahilinde qurd ulayan hemen seherlerden biri de Tuncalin dasina bas qoydugu seherdir Ebuhubb Monamor sevgi romanidir ve sivilizasiyalarin belasindan soz acir Romanin modernizmini de mehz bu ic dunyasina adekvat ferdin Insanin sivilizasiya agrilari yasamlari dikte edir Roman olduqca ozel metn texnikasi ile qeleme alinib burda tesvir de tesvirin menasi da muellifsizlik ve muellif ironiyasi da oz sozun ve intermetnlik de polemika da dialoq da personaj da ve personaja kenardan baxis da ic de etraf alem de ritorika da metafor da sehne de ve aksessuar da hereket de ricet de dil de dilin dekonstruksiyasi da son derece tebii adekvatliq da ve teatralliq da ve s ve i eyni zamanda az qala bir sintaqm daxilinde yerlesir nefes alir ideya metlebin dasiyicisi olur Butun bu meqamlara dair tebii ki misallar soylemek olar amma bu ayrica yazinin predmetidir Burda onu da vurgulamaq lazimdir ki tehkiye poetikasinin bele coxqatliligi sanki metnin elahidde yuklenmesi kimi gorunur deyek ki poeziya ile ya kino effekti ile yaxud da ele teatralliqla Teatral freskalar toplusu bir sira Azerbaycan aktyorlarinin kicik hecmli birnefese yazilmis portretlerinden ibaretdir Burada muellifin meqsedi tehlil arasdirma yolu ile yox assosativ dusuncede aktyorlarin portretini bir muhum cizgile Azerbaycan milli medeniyyeti ucun aktyorun yasadigi dovr ucun seciyyevi her hansi bir predmetin vasitesile gorukdurub yaziya getirmekdir aktyoru hetta onu tanimayanlara sevdirmekdir Min maska ve bir men islam medeniyyetinin semiolojisi adli elmi meqaleler ve esseler toplusunda medeniyyetin en muxtelif tezahurleri cox genis bir spektrde muasir arasdirma metodologiyalarinin isiginda tehlile cekilir Burada Min maska ve bir men Muselman ve mehelle Bag teatral mekan kimi Guzgu ve kolge Yuxulu seherin sakinleri ve mirzesi ve diger meqaleleler ne qeder ornamental xarakter dasisalar da eyni bir semantik lokusda mozaiklesirler Facie janrici mutasiyalar ADMIU nun hem muellim hem de telebeleri ucun dersdenkenar oxu qisminde nezerde tutulub ve struktur tehlille yanasi dunyagorusu meselelerini de hedefleyib Lakin bu oxu dan pesekar aktyor ve rejissorlarin edebiyyatsunaslarin ve hetta filosoflarin faydalanmasi da istisna edilmir Cunki muellif kitabda janrin felsefesini felsefi konseptlerini sosio psixologiyasini toplumda yaratdigi diskurslari panoramlasdirmaga insanin ruhsal ovqatina unsiyyet faktoruna tesirini sertlendiren kodlari acmaga onlarin altyapisini oyrenmeye muxtelif mutexessislerin facie ile bagli fikirlerinin mozaikasi icinden sivisib oz konsepsiyasini aktuallasdirmaga postdramatik teatr mustevisinde facienin nece anlasildigini elmin gundemine getirmeye calisir Facie janrici mutasiyalar risalesinde muellif tragediyani beser tarixinin ve insan dusuncesinin cox onemli ve simptomatik hadisesi statusunda arasdirir Ramana adli romanin hadiseleri uc muxtelif mustevide sebekelenir ve uc muhum predmetin istiraki ile yigilir NERD TELEFON ve TELEKAMERA Her uc predmet eserin dilsiz qehremanidir Roman bir qumarbazin bir nerd xiridarinin BAKI ISFAHAN RAMANA marsrutunda tale yasantilarinin sevgisinin tarixcesidir bir tedqiqatcinin nerdin mohtesemliyi ve mistikasi haqqinda apardigi sohbetlerdir bir muzdlu eskerin muharibe bolgesinden gonderdiyi video selfileridir Onlarin hamisi 12 sebeke vasitesile bir birine birlesib butovlesir Ramana ele bir romandir ki orada nerdin felsefesine uyub qedim caglara seyahet etmek XX esr Bakisinin Baki heyetlerinin Cemberekendin goyercinli damlarinin poeziyasina tutulmaq XXI esrin bugunku sert oyunlari ile qarsilasmaq mumkundur Mukafatlari10 dekabr 2013 cu ilde Azerbaycanda tehsilin inkisafindaki xidmetlerine gore Tereqqi medali ile teltif edilmisdir 10 mart 2014 cu ilde AR Teatr Xadimleri Ittifaqinin Senetkar medali ile teltif olunmusdur 30 dekabr 2015 ci ilde Azerbaycanin Emekdar incesenet xadimi fexri adina layiq gorulmusdur 30 dekabr 2021 ci ilde Nizami Gencevinin 880 illiyi xatire nisani ile teltif edilmisdir 3 may 2024 cu ilde Azerbaycan Yaradiciliq Fondunun ilin Edebiyyat adami 2024 mukafatini almisdir Tedqiqat eserleriFacie janrin teyinine dair Baki API 1990 58 s Ustad ve Ayna ruhun cinarin telefonun ekran estetikasi Baki Cinar cap 2004 288 s Teatr i teatralnost v kulture islama Baku Sabah 2006 312 s Serq teatri tarixi derslik Baki Qanun 2008 236 s Baki ADMIU 2016 316 s Baki Zerdabi Nesr 2020 344 c Mehdi muemmasi ve ya senetde konseptual hamletizm Baki Elm ve Tehsil 2009 384 s Teatral freskalar Baki Elm ve Tehsil 2015 416 s Min maska ve bir men islam medeniyyetinin semiolojisi Baki Elm ve Tehsil 2015 374 s Facie janrici mutasiyalar Baki Kritika 2017 212 s Teatr tenqidi uzre seminar ders vesaiti Baki ADMIU nun nesriyyati 2018 368 s TercumeleriY E Qolosovker Mifin mentiqi Baki Kitab alemi 2006 316 s 2016 08 23 at the Wayback Machine R Ferhadov F Babayeva Rafiq Babayev movzu ve improviz Baki MMC 2012 248 s R Ferhadov Vaqif Mustafazade efsanesi tarixi heyati yaradiciligi Baki Qanun 2023 200 s Roman ve pyesleriKepenek modeli 102 roman Azerbaycan jurnali 5 2008 Ebuhubb roman Baki Qanun 2014 320 s Tubinot dram zarafat Azerbaycan jurnali 4 2013 Xala pyes Azerbaycan jurnali 4 2017 Alma pyes Azerbaycan jurnali 11 2018 368 s Ramana roman Baki Zerdabi Nesr 2022 420 s Bir de buralara gelme pyes Azerbaycan jurnali 5 2023 Istinadlar Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin emekdaslarinin Tereqqi medali ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2021 04 11 tarixinde Istifade tarixi 2013 12 14 President Azerbaycan Respublikasinin medeniyyet xadimlerine fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az President az 30 dekabr 2015 2017 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2015 12 30 Arxivlenmis suret 2024 05 03 tarixinde Istifade tarixi 2024 05 04