Avulsiya sınığı — fiziki travma nəticəsində sümük parçasının əsas sümük hissəsindən qopması zamanı əmələ gələn sümük sınığı. Avulsiya sınığı bədəndən kənar qüvvələr (məsələn, düşmə və ya gərginlik) nəticəsində və ya sümüyünü bir arada tutan qüvvələrdən daha çox olan əzələ daralması nəticəsində vətərdə baş verə bilər.
Avulsiya sınığı | |
---|---|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumiyyətlə əzələ daralmalarına qoyulan nevroloji məhdudiyyətlər ilə əzələ avulsiyasının qarşısı alınır. Yüksək təlim keçmiş idmançılar gücün bu nevroloji maneəsinin öhdəsindən gələ bilər və bir sümüyü sındıra və ya yıxmağa qadir olan daha çox güc yarada bilər.
Növləri
Diş avulsiyası
Dişin alveolyar sümükdəki yerindən travmatik tam yerdəyişməsi. Bu, təcili müalicənin (zədədən 20-40 dəqiqə ərzində) dişin proqnozuna təsir etdiyi ciddi bir stomatoloji təcili vəziyyətdir.
5-ci metatarsal sümüyün apofizinin avulsiyası
Yumruğun avulsion sınığı (həmçinin yalançı Cons sınığı və ya rəqqas sınığı kimi də tanınır) beşinci metatarsal sümüyünün (ayağın xarici kənarında kiçik barmağa qədər uzanan sümük) ümumi sınığıdır.
Bu sınıq plantar aponevrozun (tendon) yan zolağından qaynaqlanır. Bu sınıqların əksəriyyəti sərt dabanlı ayaqqabı və ya gips ilə müalicə olunur. Bu, ağrı keçənə və sonra xəstə normal fəaliyyətə qayıdana qədər lazımdır. Sağalma adətən 8 həftə ərzində tamamlanır.
Tibial apofizin qopması
Tibial apofizin avulsion sınığı tibial apofizin tibiadan natamam və ya tam ayrılmasıdır. Bu, dördbaşlı əzələnin kəskin daralması nəticəsində, əksər hallarda güclü atlama nəticəsində baş verir.
Tibial apofizin avulsiyası çox vaxt idmanla məşğul olan yeniyetmələrdə baş verir və bir çox tədqiqat Osgood-Schlatter xəstəliyini sınıqla əlaqəli olduğunu göstərir.
Müalicəsi
Əgər sınıq kiçikdirsə, adətən istirahət və dayaq sarğı ilə müalicə etmək kifayətdir, lakin daha ağır hallarda cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Şişkinliyi aradan qaldırmaq üçün buz istifadə edilə bilər. Köçürülən avulsiya sınıqlar ən yaxşı şəkildə açıq reduksiya və daxili fiksasiya və ya qapalı reduksiya və fiksasiya ilə müalicə olunur. Sümük parçasını düzəltmək üçün sancaqlar, vintlər və ya oxşar material lazım olduqda açıq reduksiya (cərrahi kəsikdən istifadə etməklə) və daxili fiksasiya istifadə olunur.
Heyvanlarda
Dinozavrlarda
2001-ci ildə Brus Rotşild və digər paleontoloqlar teropod dinozavrlarında vətər avulsiyalarının sübutunu araşdıran bir araşdırma dərc etmişdilər. Tədqiq olunan dinozavrlar arasında avulsiya zədələnmələri yalnız tiranozavrlarda və allozavridlərdə qeyd edilmişdir. Bu tip zədələrdən yaranan çapıqlar bazu sümüyü və kürək sümüyü ilə məhdudlaşırdı.
İstinadlar
- Zadik Y. "Algorithm of first-aid management of dental trauma for medics and corpsmen". Dent Traumatol. 24 (6). December 2008: 698–701. doi:10.1111/j.1600-9657.2008.00649.x. PMID 19021668.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-27.
- Robert Silbergleit. "Foot Fracture". Medscape. July 19, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: October 19, 2011.
- Gary A. Rosenberg; James J. Sferra. "Treatment Strategies for Acute Fractures and Nonunions of the Proximal Fifth Metatarsal". Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons. 8 (5). September–October 2000: 332–338. doi:10.5435/00124635-200009000-00007. PMID 11029561.
- Richli WR, Rosenthal DI. "Avulsion fracture of the fifth metatarsal: experimental study of pathomechanics". American Journal of Roentgenology. 143 (4). October 1984: 889–91. doi:10.2214/ajr.143.4.889. PMID 6332501.
- JC DeLee. RA Mann; MJ Coughlin (redaktorlar ). Fractures and dislocations of the foot. Surgery of the Foot and Ankle. 2 (6th). St Louis: Mosby-Year Book. 1993. 1627–1640.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-27.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-09-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-09-28.
- "Avulsion fracture: How is it treated?". Mayo Clinic. April 8, 2010. February 13, 2010 tarixində . İstifadə tarixi: April 22, 2010.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-10-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-09-28.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avulsiya sinigi fiziki travma neticesinde sumuk parcasinin esas sumuk hissesinden qopmasi zamani emele gelen sumuk sinigi Avulsiya sinigi bedenden kenar quvveler meselen dusme ve ya gerginlik neticesinde ve ya sumuyunu bir arada tutan quvvelerden daha cox olan ezele daralmasi neticesinde veterde bas vere biler Avulsiya sinigi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Umumiyyetle ezele daralmalarina qoyulan nevroloji mehdudiyyetler ile ezele avulsiyasinin qarsisi alinir Yuksek telim kecmis idmancilar gucun bu nevroloji maneesinin ohdesinden gele biler ve bir sumuyu sindira ve ya yixmaga qadir olan daha cox guc yarada biler NovleriDis avulsiyasi Disin alveolyar sumukdeki yerinden travmatik tam yerdeyismesi Bu tecili mualicenin zededen 20 40 deqiqe erzinde disin proqnozuna tesir etdiyi ciddi bir stomatoloji tecili veziyyetdir 5 ci metatarsal sumuyun apofizinin avulsiyasi 5 ci metatarsalin proksimal siniqlari Yumrugun avulsion sinigi hemcinin yalanci Cons sinigi ve ya reqqas sinigi kimi de taninir besinci metatarsal sumuyunun ayagin xarici kenarinda kicik barmaga qeder uzanan sumuk umumi sinigidir Bu siniq plantar aponevrozun tendon yan zolagindan qaynaqlanir Bu siniqlarin ekseriyyeti sert dabanli ayaqqabi ve ya gips ile mualice olunur Bu agri kecene ve sonra xeste normal fealiyyete qayidana qeder lazimdir Sagalma adeten 8 hefte erzinde tamamlanir Tibial apofizin qopmasi 15 yasli adamin rentgenoqrafiyasi tibial apofizin kohne avulsiya sinigini gosterir Tibial apofizin avulsion sinigi tibial apofizin tibiadan natamam ve ya tam ayrilmasidir Bu dordbasli ezelenin keskin daralmasi neticesinde ekser hallarda guclu atlama neticesinde bas verir Tibial apofizin avulsiyasi cox vaxt idmanla mesgul olan yeniyetmelerde bas verir ve bir cox tedqiqat Osgood Schlatter xesteliyini siniqla elaqeli oldugunu gosterir MualicesiEger siniq kicikdirse adeten istirahet ve dayaq sargi ile mualice etmek kifayetdir lakin daha agir hallarda cerrahi mudaxile teleb oluna biler Siskinliyi aradan qaldirmaq ucun buz istifade edile biler Kocurulen avulsiya siniqlar en yaxsi sekilde aciq reduksiya ve daxili fiksasiya ve ya qapali reduksiya ve fiksasiya ile mualice olunur Sumuk parcasini duzeltmek ucun sancaqlar vintler ve ya oxsar material lazim olduqda aciq reduksiya cerrahi kesikden istifade etmekle ve daxili fiksasiya istifade olunur HeyvanlardaDinozavrlarda 2001 ci ilde Brus Rotsild ve diger paleontoloqlar teropod dinozavrlarinda veter avulsiyalarinin subutunu arasdiran bir arasdirma derc etmisdiler Tedqiq olunan dinozavrlar arasinda avulsiya zedelenmeleri yalniz tiranozavrlarda ve allozavridlerde qeyd edilmisdir Bu tip zedelerden yaranan capiqlar bazu sumuyu ve kurek sumuyu ile mehdudlasirdi IstinadlarZadik Y Algorithm of first aid management of dental trauma for medics and corpsmen Dent Traumatol 24 6 December 2008 698 701 doi 10 1111 j 1600 9657 2008 00649 x PMID 19021668 Arxivlenmis suret 2022 11 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 09 27 Robert Silbergleit Foot Fracture Medscape July 19 2017 tarixinde Istifade tarixi October 19 2011 Gary A Rosenberg James J Sferra Treatment Strategies for Acute Fractures and Nonunions of the Proximal Fifth Metatarsal Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons 8 5 September October 2000 332 338 doi 10 5435 00124635 200009000 00007 PMID 11029561 Richli WR Rosenthal DI Avulsion fracture of the fifth metatarsal experimental study of pathomechanics American Journal of Roentgenology 143 4 October 1984 889 91 doi 10 2214 ajr 143 4 889 PMID 6332501 JC DeLee RA Mann MJ Coughlin redaktorlar Fractures and dislocations of the foot Surgery of the Foot and Ankle 2 6th St Louis Mosby Year Book 1993 1627 1640 Arxivlenmis suret 2022 11 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 09 27 Arxivlenmis suret 2023 09 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 09 28 Avulsion fracture How is it treated Mayo Clinic April 8 2010 February 13 2010 tarixinde Istifade tarixi April 22 2010 Arxivlenmis suret 2023 10 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 09 28 Xarici kecidler